قطر، اصلی‌ترین بازیگر منطقه‌ای در تحولات افغانستان بود؟

در سیاست خارجه ضمن غافل شدن از همسایگان، اسیر حواشیِ آزاردهنده و بی‌نتیجه شده ایم!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: اولین نشستِ موسوم به صلح طالبان و آمریکا، ۱۲ اکتبر سال ۲۰۱۸ / ۲۰ مهرماه ۱۳۹۷ در شهر دوحه قطر برگزار شد این در حالی است که از ۵سپتامبر ۲۰۱۸/۱۴شهریور۱۳۹۸ زلمی خلیلزاد به عنوان «نماینده ویژه‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا برای صلح» در نظر گرفته شده بود تا در کنار شیرمحمد عباس استانکزی به عنوان دو چهره‌ی تاثیرگذار در روند مذاکرات به شمار آیند.
> خلیلزاد؛ گرگی که با گله آشنا است؟!
«آصف آشنا» سخنگوی سابق دولت وحدت ملی افغانستان و آگاه به مسائل سیاسی، با انتشار عکسی از «زلمی خلیل‌زاد» نوشته بود: «این گرگ سال‌ها است که با رمه آشنا است.»


مدت‌ها قبل از تصرف افغانستان به دست گروه طالبان، واشنگتن پست در گزارشی ضمن توصیف ویرانی‌ها و کشتاری که توسط این گروه به انجام رسیده می‌نویسد: «این حوادث یادآور نامه معروف ۴۶ سال قبلِ«سیسوات سیریک ماتاک»، شاهزاده کامبوج به سفیر وقت آمریکا هنگام خروج نظامیان آمریکایی از آن کشور است، زمانی که خمرهای سرخ سایه‌اش را بر سراسر این کشور می‌گستراند: «من حتی یک لحظه هم فکر نمی‌کردم که شما مردمی را که آزادی را انتخاب کرده‌اند، روزی تنها بگذارید. شما ما را از حمایت‌تان محروم کردید و از ما هم کاری ساخته نیست. شما ما را ترک می‌کنید و آرزوی ما این است که شما و کشورتان خوشبختی را زیر آسمان پیدا کنید. تنها اشتباه ما باور به شما آمریکایی‌ها بود.» این منبع افزوده: «تاریخ تکرار می‌شود. سه سال پیش مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت آمریکا گفت که زلمی خلیل‌زاد برای کمک به تلاش‌های صلح به وزارت خارجه می‌پیوندد. در فضای مه‌آلود، خلیل‌زاد گزینه مناسبی به نظر می‌رسید. وی در افغانستان بدنیا آمده، مثل بسیاری از طالبان پشتون است، با فرهنگ افغان‌ها آشنا است و به هر دو زبان دری و پشتو صحبت می‌کند.» براساس نوشته واشنگتن پست، آن چه پمپئو یک مزیت می‌شمرد در واقع صداقت بود: «افغان‌ها هرگز به خلیل‌زاد اعتماد نکردند. جایی که واشنگتن بی‌طرفی را می‌دید، افغان‌ها یک فرد با تمایلات قومی را مشاهده می‌کرد.» اما به نوشته این روزنامه، مشکل تنها گذشته خلیل‌زاد نیست بلکه وضعیت فعلی او هم یک مشکل است. واشنگتن پست می‌نویسد خلیل‌زاد برای توجیه ادامه مذاکرات صلح تاکید می‌کند که طالبان تغییر کرده و گفته که طالبان آن گروهی نیست که پیش از حملات ۱۱ سپتامبر هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین را فریب داد. به گفته خلیل‌زاد طالبان دیگر آن گروهی که با القاعده متحد بود نیست و حالا بیشتر تمایلات ملی‌گرایانه دارند. اما به نوشته این روزنامه بسیاری افغان‌ها طوری دیگر فکر می‌کردند اما راهی برای ابراز آن نداشتند. خلیل‌زاد به هیچ مخالفی مجال ابراز نظر نداد. وی و سفارت آمریکا در کابل مانع صدور روادید برای آن عده از مقام‌های ارشد افغان شدند که ممکن بود با اعضای کنگره صحبت کنند. واشنگتن پست در ادامه نوشت حالا خلیل‌زاد آنچه را که بسیاری می‌دانستند اذعان می‌کند: «طالبان سهم شیر در قدرت را می‌خواهند.» اکنون افغان‌ها با حسرت هزینه انسانی کار خلیل‌زاد را می‌بینند. در ادامه این مطلب اضافه شده است «خلیل‌زاد» بدون رضایت دولت افغانستان پای توافقنامه‌ای را با طالبان امضا کرد که باعث شد پنج هزار و ۵۰۰ جنگجوی خطرناک طالبان از زندان آزاد شوند، زندانیانی که امروز نقش مهمی در خشونت‌ها دارند.
> «زَلمِی ممزی خلیلزاد» چهره‌ای منفور در افغانستان!
«زَلمِی ممزی خلیلزاد» متولد مزار شریف - افغانستان در سال ۱۹۵۱ از پدری پشتون و مادری تاجیک به دنیا آمد، ۷۰ساله و دو ملیتی (افغانستانی - آمریکایی). در باره‌ی او نوشته اند: «او از نوامبر سال ۲۰۰۳ تا ژوئن ۲۰۰۵ سفیر آمریکا در افغانستان بود و همزمان با سفارت، به عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در این کشور هم فعالیت می‌کرد. بعد از آنکه پل وولفوویتز در پی شکست جمهوری‌خواهان در انتخابات کنگره مجبور به کناره‌گیری شد، نام خلیل‌زاد به عنوان جانشین وولفوویتز در سازمان ملل مطرح شد. در آغاز دهه ۷۰ خلیل‌زاد هنگامی که وارد دانشگاه بیروت شد به داشتن گرایش‌های چپ و دفاع از فلسطین معروف بود اما در میانه این دهه، پس از مهاجرت به آمریکا و ورود به دانشگاه شیکاگو تحولی شگرف پیدا کرد که گفته می‌شود این تحول ناشی از همکلاسی بودن با «پل وولفوویتز» که اکنون یکی از شاخص‌ترین چهره‌های نومحافظه‌کاران است، تحت تاثیر قرار گرفتن افکار راست‌گرایانه و تندرو پرفسور «آلبرت وهلیتیر»، استاد آن‌ها در دوره دکتری که دوستان صمیمی یکدیگر نیز بودند، تدریس در دانشگاه کلمبیای شهر نیویورک در آغاز دهه ۸۰ و آشنایی با «زبیگنیو برژینسکی» است. خلیل‌زاد در سال ۱۹۸۵ ملیت آمریکایی را کسب کرد و بعد از آن برای مدت کوتاهی به عنوان مشاور ویژه بخش «برنامه‌ریزی سیاسی وزارت خارجه آمریکا» در کنار پل وولفوویتز که رهبری این بخش را به عهده داشت مشغول به فعالیت شد. وی در اوج بحران حمله شوروی به افغانستان به واسطه آشنایی کامل با خصوصیات، زبان، فرهنگ و بافت قبیله‌ای افغانی‌ها در مدت کوتاهی توجه همه را به خود جلب کرد و این امر سبب شد تا پایان دوره ریاست جمهوری ریگان در منصب خود در وزارت خارجه بماند و در طول آن دوره و به ویژه پس از آشنایی با شخصیت مهمی همچون «ریچارد پرل» از چهره‌های سرشناس نومحافظه‌کاران، رابطه‌ای قوی با این طیف فکری پیدا کرد. بعد از سقوط طالبان، پس از آنکه ظاهر شاه پادشاه پیر افغانستان در کنفرانس گروههای افغانی در «بن» به دلیل کهولت سن از پذیرش قدرت امتناع کرد، آمریکا به خلیل‌زاد اختیار تام داد که به عنوان نمایند ویژه بوش، شخصی را برای ریاست دولت انتقالی پیشنهاد دهد که این امر در نهایت به انتصاب حامد کرزای همکار سابق زلمای در شرکت نفتی یونوکال، به عنوان رئیس جمهور مردم افغانستان منجر شد. گفته می‌شود خلیل‌زاد، نقش مهمی در سیاست خارجی بوش، رئیس‌جمهوری آمریکا در کمک به ساختار تشکیل دولت افغانستان ایفا کرده است و به همین دلیل بود که پس از کسب این موفقیت سنای آمریکا در ۲۸خرداد۸۴ به انتخاب زلمی خلیل‌زاد به عنوان سفیر واشنگتن در عراق رای اعتماد داد. »
> چرا قطر میزبان مذاکرات صلح افغانستان شد؟
شهریورماه ۹۹، «بی. بی. سی» در گزارشی تحلیلی به این پرسش مهم پاسخ می‌دهد که: «چرا قطر میزبان مذاکرات صلح افغانستان شد؟» در این گزارش می‌خوانیم: در انتخاب قطر به عنوان میزبان گروه طالبان از دوران ریاست جمهوری حامد کرزی، حساسیت‌های وجود داشت. زمانی که باز شدن دفتر طالبان درخارج افغانستان مطرح شد «کرزی» با باز شدن آن در قطر مخالف بود. در همان زمان، عربستان و ترکیه گزینه‌های مناسب از نظر دولت افغانستان به شمار می‌آمدند. بعد از امضای توافقنامه صلح میان آمریکا و طالبان نیز خبرهای درباره اینکه کشورهای اروپایی و یا آسیای میانه میزبان گفتگوهای بین الافغانی خواهد بود، سر زبان‌ها افتاد اما این کار هرگز تحقق نیافت و قطر میزبان این نشست‌ها شد.
> اهمیت قطر در چیست؟
نزدیکی قطر با گروه‌های تندرو اسلامی سال‌ها بر سر زبان‌ها است. احمد سعیدی، تحلیلگر سیاسی افغان معتقد است که اگر حمایت عربستان و قطر را از گروه‌های بنیادگرا تقسیم‌بندی کنیم؛ عربستان بیشتر سلفی‌ها و وهابی‌ها را رهبری می‌کند؛ گروه‌های اخوان‌المسلمین بیشتر نزدیک به دولت قطر است. او معتقد است که ارتباط نزدیک دوحه با اخوان المسلمین باعث نزدیکی این کشور به آمریکا و اسرائیل شده است. بلند پروازی‌های دیپلماتیک قطر درمیان کشورهای عربی، عامل دیگری است که به قطر اهمیت خاص در منطقه می‌دهد به قول هادی میران، نویسنده افغان، قطر در خیلی از بازی‌های سیاسی در منطقه از سودان و فلسطین گرفته تا یمن و سوریه درگیر بوده است. او مناسبات خوب قطر با آمریکا و پاکستان را مهم دانسته و معتقد است که این رابطه باعث اعتماد دو کشور به قطر شده است.
عبدالمتین امین، پژوهشگر مسائل خاورمیانه نیز معتقد است که قطر از دیر زمان با جنبش‌های اسلام‌گرا رابطه دارد و طالبان در دوحه احساس آرامش و همسویی ارزشی و ایدئولوژیک بیشتر با این کشور می‌کنند. به نظر او از طرف دیگر آمریکا نفوذ بیشتری در قطر دارد و می‌توانند در جهت‌دهی مذاکرات، نقش اساسی ایفا کند.
حضور طالبان در قطر به سال‌های اخیر محدود نمی‌شود. در زمان حاکمیت طالبان در افغانستان (بین سال‌های ۱۹۹۶ و ۲۰۰۱)، قطر هرچند حکومت طالبان را به رسمیت نشناخت، ولی به گفته یکی از مقامات سابق وزارت خارجه طالبان، روابط قطر و شورشیان طالبان همواره «صمیمی» بود. با سرنگونی حکومت طالبان شماری از چهره‌های ارشد این گروه سعی کردند به قطر پناهنده شوند، اما درخواست‌های آنان توسط قطر رد و یا نادیده گرفته شد. این آخر ماجرا نبود، برخی مقامات رده پایین‌تر طالبان موفق شدند به‌عنوان کارگر ساده و تاجر به قطر و سایر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، نظیر امارات متحده عربی و عربستان سعودی، سفر کنند. این افراد به دلیل اینکه در رده‌های بالا حضور نداشتند و سرشناس نبودند، به چشم نیامدند و به‌همین خاطر به‌راحتی توانستند در میان دیگر مهاجران افغان حل شوند. در سال ۲۰۰۹ پنج عضو ارشد گروه طالبان در قبال آزادی بوئی برگدال، سرباز ۲۸ساله آمریکایی که در اسارت طالبان بود، رها شدند. این پنج عضو ارشد گروه طالبان که در رسانه از خیرالله خیرخواه، والی رژیم طالبان در هرات، فاضل مظلوم، رئیس ارتش رژیم طالبان، نورالله نوری، معاون اداره استخبارات طالبان، عبدالحق وثیق و عبدالنبی عمری یاد شده بود، بعد از آزادی از زندان گوانتانامو در قطر ساکن شدند. حضور آنان در قطر و تلاش برای ایجاد یک کانال تماس با طالبان، در بهار سال ۱۳۹۲ منجر به باز شدن دفتر طالبان با تابلو و پرچم «امارت اسلامی افغانستان» در قطر شد که خشم کابل، به‌ویژه حامدکرزی را در پی داشت. بعد از این قطر به پایگاه طالبان مبدل شد، به شماری از اعضای ارشد این گروه با خانواده‌های آنان اجازه اقامت در قطر داده شد. آقای سعیدی نیز معتقد است که سازمان اطلاعات قطر مصارف طالبان و اعضای خانواده آنان را پرداخت و حمایت مالی و پولی از آنان نیز می‌کند.
در بهار ۱۳۹۶ روابط قطر و عربستان به تیرگی گرائید. علاوه بر عربستان، مصر، بحرین و امارات متحده عربی با متهم کردن قطر به بی‌ثباتی در منطقه، روابط دیپلماتیک با این کشور را قطع کردند. این کشورها قطر را به حمایت از «گروه‌های تروریستی» متهم کردند. این تنش منطقه‌ای و انزوای قطر باعث نشد که این کشور میزبان مذاکرات آمریکا و طالبان نباشد. در نهایت توافق نامه صلح میان این دو در قطر امضا شد. در کنار نقش کلیدی پاکستان در روند صلح افغانستان، ایران نیز نقش عمده را دارد. این کشور خود را به گروه طالبان نزدیک کرده و برگزاری نشست صلح افغانستان به غیر از قطر در سایر کشورهای عربی، از جمله عربستان برای ایران قابل قبول نبود.
از طرف دیگر برخی از تحلیلی گران از جمله احمد سعیدی، تحلیلگر سیاسی افغان معتقد بودند تضاد میان عربستان سعودی و ایران باعث شده که اگر مذاکرات صلح افغانستان در جده برگزار می‌شد، تهران این روند را بیشتر اخلال می‌کرد، ولی قطر با ایران و سایر کشورهای منطقه روابط نیک دارد. او می‌گوید که قطر مثل عربستان درگیر جنگ یمن و افغانستان نیست و درتضادهای منطقه‌ای نیز مشارکت چندانی ندارد.
هادی میران دیگر تحلیلگر افغان نیز معتقد است قطر در منازعه افغانستان بی‌طرف محسوب می‌شود و روابط متوازن با همه طرف‌های درگیر داشته است.
> کشورهای دیگر چرا انتخاب نشدند؟
در زمان گفتگوهای صلح میان طالبان و آمریکا، کشورهای زیادی از جمله ازبکستان، نروژ، آلمان، اندونزی، چین و... برای میزبانی گفتگوهای صلح افغانستان اعلام آمادگی، ولی در نهایت این کشورها سکوت کردند. یک مقام دولت افغانستان در همان زمان گفته بود: کابل علاقه‌مند برگزاری این نشست در کشورهای اروپایی و آسیای میانه بود ولی به دلیل شیوع ویروس کرونا خیلی از کشورها که قبلا برای میزبانی اعلام آمادگی کرده بودند، سکوت کردند. حضور گسترده مهمانان، ناظران و خبرنگاران شاید عامل نگرانی این کشورها از شیوع ویروس کرونا بوده است. به گفته او قطر برای میزبانی پیش شرطی را اعلام نکرده بود، در حالی که خبرنگاران رسانه‌ها از افغانستان برای پوشش این گفتگو به قطر سفر کردند و قطر برای حضور هیئت افغانی و نمایندگان رسانه‌ها شرط خاصی را اعلام نکرده است.
اسدالله زائری، معاون سخنگوی پیشین شورای عالی صلح افغانستان نیز گفته بود: انتخاب قطر به عنوان مکانی برای مذاکرات صلح افغانستان؛ وجود دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر و همین طور توافق ضمنی طرف‌های قضیه صلح افعانستان بر سر این کشور است. او همچنین سیاست نسبتا بی‌طرفانه قطر را در قبال منازعات افغانستان عامل دیگر در این انتخاب می‌داند.
> قطر، اصلی‌ترین بازیگر منطقه‌ای در تحولات افغانستان بود؟
این روزها به موازات تحولات در افغانستان، خبرهای حوزه‌ی قطر را که دنبال می‌کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که اگر نگوییم «اصلی ترین»، قطر یکی از «اصلی ترین» و در عین حال «تاثیرگذارترین» بازیگران منطقه‌ای در تحولات افغانستان به شمار می‌آید، خبرهایی که در نهایت ما را به یک مثلث «اخوانی» خواهید رسانید؛ مثلثِ ترکیه، مصر و قطر.
۱۵ اوت/۲۴ مرداد، طالبان تقریباً تصرف افغانستان را با رسیدن به کابل به اتمام رسانید که اگرچه «پنجشیر» به فرماندهی «احمد مسعود» به دست طالبان نیافتاد اما عملاً سرنوشت و آینده‌ی این کشور را طالبان تعیین خواهد کرد. مرور خبرها از مبدا ۲۴ مرداد/۱۵ اوت با محوریت قطر به این پرسش که آیا «قطر، اصلی‌ترین بازیگر منطقه‌ای در تحولات افغانستان بود؟» یا نه را می‌تواند پاسخ دهد:
۲۲ مرداد۱۴۰۰: وزیر خارجه قطر خواستار اعتمادسازی بیشتر میان طالبان و دولت افغانستان شد
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی در واکنش به تحولات اخیر افغانستان اعلام کرد ما از نتایج مثبت نشست بین‌المللی دوحه در خصوص روند صلح در افغانستان استقبال می‌کنیم و همه طرف‌های شرکت‌کننده در این نشست را به برداشتن گام‌های بیشتر در راستای اعتمادسازی و افزایش تلاش‌ها برای دستیابی به یک راه حل سیاسی و آتش‌بس فراگیر در افغانستان و در اسرع وقت فرا می‌خوانیم.
۲۳ مرداد۱۴۰۰: آمریکا در حال نهایی کردن توافق با دوحه در خصوص اسکان افغان‌ها است
یک منبع آگاه اعلام کرد که آمریکا در حال نهایی کردن توافق با قطر برای اسکان هزاران نفر از اتباع افغان است که با ایالات متحده همکاری داشته‌اند.
- وزیر امور خارجه قطر در دیدار با رئیس دفتر سیاسی طالبان از او خواست به درگیری‌ها پایان دهد و اعلام آتش بس نمایند.
- آمریکا ۸ هزار افغان را به قطر می‌فرستد. سی ان ان اعلام کرد توجه به وضعیت امنیتی افغانستان، آمریکا در حال رایزنی با قطر برای اسکان موقت اتباع افغان و خانواده‌های آن‌ها است. این افراد شامل مترجمان، همکاران سفارت آمریکا، روزنامه نگاران و خبرنگاران است؛ قرار است این افراد با خانواده‌هایشان پس از اقامت موقت در قطر به آمریکا برای زندگی فرستاده شوند
۲۴ مرداد ۱۴۰۰: دیدار هیئتی از دولت افغانستان با طالبان در دوحه
رویترز در پی سرعت گرفتن تحولات در افغانستان خبر داد امروز هیئتی از دولت این کشور به قطر می‌رود تا با نمایندگان طالبان دیدار کند.
- وزارت خارجه قطر: ما بر تعهد خود برای ادامه همکاری با سازمان ملل متحد و شرکای بین‌المللی برای ایجاد صلح پایدار در افغانستان تاکید داریم.
- سخنگوی طالبان: می‌خواهیم از امروز به بعد کشورمان امن باشد
محمد نعیم سخنگوی دفتر سیاسی طالبان که در دوحه، پایتخت قطر، به سر می‌برد، در گفتگوی اختصاصی با الجزیره با بیان این مطلب اظهار داشت: اطمینان می‌دهیم اراضی افغانستان جایی برای تهدید افراد یا گروه‌ها علیه امنیت کشورهای دیگر نباشد.
۲۵ مرداد ۱۴۰۰: وزیر خارجه قطر: ما بر اهمیت حفظ دستاوردها و بر تامین امنیت مردم افغانستان تاکید می‌کنیم.
- قطر: تلاش خود را برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در افغانستان به کار می‌بندیم
وزیر خارجه قطر بر تلاش برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت، برقراری ثبات و هموار کردن راه برای ایجاد یک راهکار سیاسی جامع در افغانستان تاکید کرد.
۱۷ مرداد ۱۴۰۰: قطر و ترکیه درباره افغانستان رایزنی کردند
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر امور خارجه قطر در گفتگو با مولود چاووش اوغلو همتای ترکیه‌ای خود در باره آخرین تحولات و اوضاع افغانستان رایزنی و تبادل نظر کردند. وزیر امور خارجه قطر همچنین در تماس تلفنی با همتایان انگلیسی و الجزایری و وزیر امور خارجه ترکیه نیز با آنتونی بلینکن با همتای آمریکایی خود درباره مسائل افغانستان گفتگو کردند.
- دوحه: در نشست با طالبان بر انتقال مسالمت‌آمیز قدرت تاکید شد
وزارت خارجه قطر خبر داد، در نشست وزیر خارجه این کشور با هیئت طالبان بر حل‌وفصل سیاسی فراگیر و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در افغانستان تاکید شد.
- بازگشت مرد شماره ۲ طالبان به افغانستان
یک سخنگوی طالبان اعلام کرد ملا عبدالغنی برادر، از بنیانگذاران این گروه که هدایت شاخه سیاسی را بر عهده داشته است، از قطر وارد قندهار در افغانستان شده است. از زمان حمله ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱، این اولین بار است که یک شخصیت بلندپایه طالبان به طور علنی وارد این کشور می‌شود.
- «عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر و «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا در تماس تلفنی درباره آخرین تحولات افغانستان گفت‌وگو کردند.
۲۷ مرداد ۱۴۰۰: گفتگوی تلفنی مرکل با امیر قطر درباره شرایط افغانستان
شیخ تمیم بن حمد، امیر قطر و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به صورت تلفنی درباره تازه‌ترین رویدادها و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه تحولات افغانستان و پیامدهای آن گفتگو کردند. بر این اساس، شیخ تمیم بن حمد و مرکل بر لزوم ادامه گفتگوها و افزایش تلاش‌های مورد نیاز برای رسیدن به آشتی ملی و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در افغانستان با هدف تامین منافع مردم آن کشور تاکید کردند.
- سفیر جدید قطر در مصر به قاهره وارد شد
سالم مبارک آل شافی، سفیر قطر در مصر از دوحه وارد قاهره شد تا ماموریت کاری خود را برعهده بگیرد. حاتم النشار، معاون دستیار وزیر خارجه در امور این مراسم از این سفیر قطری استقبال کرد. قرار است سفیر جدید قطر طی روزهای آتی استوارنامه خود را با هدف مقدمه‌چینی برای آغاز ماموریت فعالیت دیپلماتیک خود به صورت رسمی ارائه دهد.
- رهبران طالبان در راه بازگشت از دوحه به کابل
گزارش‌ها حاکی است چند تن از رهبران طالبان که هنگام مذاکره با آمریکا در مورد خروج نیروهای بین‌المللی در قطر مستقر بودند، در حال بازگشت به افغانستان هستند. ملا عبدالغنی برادر، رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر و از بنیان‌گذاران این گروه، از جمله رهبرانی است که به کشور بازگشته‌اند. یک مقام این جنبش اسلام‌گرا گفت که رهبران طالبان افغانستان برخلاف ۲۰ سال گذشته که اغلب در خفا به سر می‌بُردند، این‌بار خود را به جهانیان نشان خواهند داد. این مقام ارشد طالبان که نخواست نامش فاش شود در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز تصریح کرد: «جهان رفته‌رفته و به‌تدریج همه رهبران ما را خواهد دید.» این مقام همچنین خبر داد که از اعضای طالبان خواسته شده است که تسلط بر افغانستان را جشن نگیرند. به‌علاوه، غیرنظامیان نیز مکلف شده‌اند تا هر گونه سلاح و مهماتی را که در اختیار دارند به نیروهای طالبان تحویل دهند.
۲۹ مرداد ۱۴۰۰: تیم ربوتیک دختران افغانستان به قطر پناه بردند
این تیم شامل ۱۰ نوجوان ۱۶ تا ۱۸ساله بود که در مسابقات جهانی ربوتیک الهام بخش شدند اما با سلطه طالبان بر افغانستان نگرانی‌هایی درباره سرنوشتشان بود. وزارت خارجه قطر اعلام کرد این دختران به دوحه رسیده‌اند و در آنجا به تحصیل در رشته مهندسی که علاقه داشتند ادامه خواهند داد.
۳۰ مرداد ۱۴۰۰: گفت‌وگوی تلفنی رئیس‌جمهوری آمریکا و امیر قطر درباره تحولات افغانستان
رئیس‌جمهور آمریکا و امیر قطر تلفنی با یکدیگر درباره آخرین تحولات افغانستان و عملیات خروج آمریکایی‌ها از این کشور گفت‌وگو کردند.
- افغانستان تحت اشغال بلوک اخوانی در منطقه
سخنگوی طالبان به روزنامه نزدیک به دولت ترکیه گفته که این گروه «بیشترین نیاز را به ترکیه دارد» تا در بازسازی افغانستان کمک کند. ترکیه و قطر دو عضو بلوک اخوانی هستند. قطر با ساپورت مالی و رسانه‌ای و سیاسی از طالبان آنان را احیاء کرد و کمک کرد تا افغانستان را اشغال کنند و اکنون ترکیه می‌خواهد از آن بهره‌برداری کند.
۱ شهریور ۱۴۰۰: نمی‌خواهیم افغانستان در گذشته بماند
وزیر خارجه قطر بر حمایت دوحه برای نجات جان‌ها و ترغیب گروه طالبان به احترام به حقوق مردم و اقلیت‌ها تاکید کرد.
- قطر در مسیر اصلاحات
میدل ایست نیوز: براساس سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ قطر، این کشور تا سال ۲۰۳۰ باید به میزان قابل توجهی از توسعه در ۴ حوزه‌ی اقتصادی، اجتماعی، انسانی و زیست محیطی دست یافته باشد.
- قطر: باید در افغانستان تقسیم قدرت برقرار شود
میدل ایست نیوز: وزیر امور خارجه قطر تاکید کرد که کشور با جدیت تلاش می‌کند که طالبان به عنوان یک بخش از جامعه افغانستان عمل کند.
- رایزنی امیر قطر و نخست وزیر بریتانیا درباره تحولات افغانستان
میدل ایست نیوز: نخست وزیر بریتانیا در تماسی تلفنی با امیر قطر ضمن بررسی تحولات منطقه از جمله افغانستان، از وی بابت تلاش‌های کشورش در مذاکرات صلح در افغانستان تشکر کرد.
۲ شهریور ۱۴۰۰: وزیر خارجه قطر: در افغانستان به عنوان میانجی بی‌طرف عمل می‌کنیم
محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی وزیر خارجه قطر در گفتگو با شبکه خبری فاکس‌نیوز آمریکا گفت کشورش در تخلیه اتباع خارجی و افغان از کابل مشارکت دارد و به عنوان یک میانجی بی‌طرف بین طالبان، آمریکا و افغان عمل می‌کند. وی گفت: تا به امروز تقریبا هفت هزار نفر از این طریق خارج شده‌اند اما این اعداد در حال افزایش است.
- قطر نخستین دور از گفتگوی راهبردی با ژاپن را آغاز کرد
میدل ایست نیوز: قطر و ژاپن در آستانه پنجاهمین سال از آغاز روابط دیپلماتیک خود، نخستین دور از گفتگوهای راهبردی را آغاز کردند.
- رایزنی تلفنی امیر قطر و صدر اعظم آلمان درباره تحولات افغانستان
میدل ایست نیوز: امیر قطر در تماس تلفنیِ صدر اعظم آلمان درباره تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به خصوص وضعیت افغانستان گفت‌وگو کرد.
- تماس تلفنی «الکاظمی» با امیر قطر؛ بررسی روابط دوجانبه و مناسبت‌های مشترک
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت عراق، «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر این کشور و «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر در تماسی تلفنی پیرامون روابط دوجانبه دوحه بغداد و چگونگی تعمیق آن رایزنی کردند. به علاوه دو طرف درباره چندی از مناسبت‌های مشترک را نیز مورد بررسی و تحلیل قرار دادند.
۳ شهریور ۱۴۰۰: بررسی اوضاع افغانستان در دیدار مقام ارشد طالبان و فرستاده قطر
طالبان اعلام کرد که در دیدار رئیس دفتر سیاسی این گروه و نماینده ویژه وزارت امور خارجه قطر اوضاع و تحولات کنونی افغانستان بررسی شد. «ملا عبدالغنی برادر»، رئیس دفتر سیاسی طالبان روز سه شنبه در کابل با «مطلق القحطانی»، فرستاده و نماینده ویژه وزارت امور خارجه قطر دیدار و دو طرف درباره آخرین وضعیت افغانستان با یکدیگر
بحث و تبادل نظر کردند. منابع رسانه‌ای منطقه در این زمینه با انتشار توییت «محمد نعیم»، سخنگوی طالبان نوشتند که در این دیدار روابط قطر و طالبان و وضعیت کنونی افغانستان مورد بحث قرار گرفت. نعیم افزود که ملا برادر به عنوان یکی از رهبران بلندپایه «امارت اسلامی» در افغانستان از امیرقطر، وزیر امور خارجه و القحطانی نماینده ویژه دوحه به سبب تلاش‌ها و همکاری مسالمت‌آمیز آن‌ها در حل مشکلات افغانستان قدردانی کرده است. همچنین ملا عبدالغنی برادر در دیدار با قحطانی ابراز امیدواری کرده است که قطر به کمک‌های بشردوستانه خود به مردم افغانستان ادامه دهد.
- افشای نقش قطر در برگزاری دیدار رئیس سیا و ملا برادر
منابع مطلع از کمک قطر به انجام دیدار میان رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا «سیا» با ملا عبدالغنی برادر از رهبران طالبان در کابل پرده برداشتند.
- سفیر قطر در قاهره استوارنامه خود به عنوان نماینده قطر در اتحادیه عرب را تحویل داد. میدل ایست نیوز نوشت: «سالم مبارک آل شافی»، سفیر قطر در مصر، استوارنامه خود به عنوان نماینده دائم دوحه در اتحادیه عرب را چند روز پس از تحویل استوارنامه خود به عنوان سفیر قطر در قاهره به «سامح شکری»، وزیر امور خارجه مصر، تحویل داد. خبرگزاری رسمی قطر گزارش داد که «احمد ابو الغیط»، دبیرکل اتحادیه عرب، روز گذشته در دیدار با سفیر قطر، استوارنامه وی به عنوان نماینده دائم قطر در اتحادیه عرب را تحویل گرفت. ابوالغیط در این دیدار برای وی آرزوی موفقیت و پیروزی در ماموریتش کرد. پیش از این سفیر فوق العاده قطر در مصر یک نسخه از استوارنامه خود را به وزیر امور خارجه مصر تحویل
داده بود. عربستان، امارات، بحرین و مصر در نیمه سال ۲۰۱۷ روابط خود را با قطر به دلایلی از جمله رابطه با ایران و ترکیه و حمایت از تروریسم قطع و این کشور را از زمین، هوا و دریا محاصره کردند، اما در ۵ ژانویه ۲۰۲۱ و در شهر العلای عربستان به اختلافات خود پایان داده و روابط خود را از سرگرفتند.
- سفارت آمریکا در افغانستان به قطر انتقال یافت
آمریکا می‌گوید اگر طالبان به «تعهدات» خود پایبند باشد با این کشور همکاری می‌کند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا با اظهار این موضوع همچنین اعلام کرد سفارت ایالات متحده در کابل به دلیل شرایط امنیتی و سیاسی نامشخص در افغانستان فعلا به دوحه، پایتخت قطر انتقال یافته است.
- طرح ژاپن برای انتقال سفارت از کابل به دوحه
وزیر خارجه ژاپن با اعلام انتقال موقت سفارت کشورش از افغانستان به ترکیه از برنامه این کشور برای انتقال سفارت به قطر خبر داد.
- همکاری فنی قطر با طالبان برای بازگشایی فرودگاه کابل
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر امور خارجه قطر ابراز امیدواری کرده است که فرودگاه کابل با کمک تیم فنی این کشور به‌زودی بازگشایی شود.
- هلند به قطر و ترکیه در بازگشایی میدان هوایی کابل کمک می‌کند
«سیخرید کاخ»، وزیر امور خارجه هلند با اعلام این مطلب تصریح کرد که هدف از اختصاص این کمک حمایت از تلاش ترکیه و قطر برای بازگشایی فرودگاه کابل جهت از سرگیری عملیات تخلیه از افغانستان است.
- وزیر خارجه قطر: زمان بازگشایی فرودگاه کابل مشخص نیست
وزیر خارجه قطر گفت هر چند کارشناسان در تلاش برای بازگشایی فرودگاه کابل هستند اما هنوزمشخص نیست چه زمان پروازها از سر گرفته خواهند شد.