انتخاباتِ کانادا برای ایران مهم است؟!

حل مسائل دیپلماتیک با کانادا بسیاری از معماهای سیاسی - قضائی را حل خواهد کرد
آفتاب یزد - رضا بردستانی: کانادا از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ چهار بار انتخابات زودهنگام برگزار کرده است. چهارمین انتخابات زودهنگام ۲۰ سپتامبر امسال/۲۹شهریور برگزار خواهد شد در حالی که پیشتر قرار بود این انتخابات ۸ سپتامبر/۱۷ شهریور برگزار شود.
ارین اتول، رهبر حزب محافظه کار کانادا عنوان کرد دولت وعده‌های زیادی برای کاهش گاز گلخانه‌ای داد اما به هیچ کدام عمل نکرد. وی تاکید کرد در صورت انتخاب تا سال ۲۰۲۵ تلاش می‌کنم کانادا کاهش ۳۰درصدی گاز‌های گلخانه‌ای داشته باشد. در آن سوی ماجرا، جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا عنوان کرد در صورت پیروزی مجدد تا ۲ سال خارجی‌ها را از خرید مسکن در این کشور دور می‌کند.
خبرهای انتخاباتی حکایت از آن دارد در حالی انتخابات کانادا ۲۰ سپتامبر برگزار می‌شود که حزب حاکم کانادا (لیبرال) در نظرسنجی‌ها پیشتازی قابل توجهی داشت اما از ۲۳ آگوست/اول شهریور، نزول قابل توجهی رویت شد که حزب محافظه کار کانادا پیشتاز شد باید دید آیا جاستین ترودو ۴۹ ساله، نخست وزیر فعلیِ کانادا می‌تواند برای سومین بار انتخاب شود یا خیر؟!


> سیستم انتخابات کانادا
کشور کانادا دارای نظام سلطنتی مشروطه است. این بدان معناست که کانادا هم سلطنتی است (یک پادشاه و یا ملکه در راس کشور است) و هم دموکراسی است - شهروندان کانادایی برای انتخاب نامزدهای سیاسی خود رای می‌دهند تا آن‌ها به عنوان نمایندگان مردم در دولت خدمت کنند. دولت فدرال کانادا مسئول اموری است که کل کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مانند: نظام مالیاتی، امور شهروندی و مهاجرت، پدافند ملی، امور خارجه و تجارت با کشورهای دیگر، و غیره. در انتخابات فدرال، شما به یک عضو پارلمان (MP) رای می‌دهید تا نماینده حوزه انتخاباتی شما در مجلس عوام کانادا باشد. حوزه‌های انتخاباتی فدرال با عنوان «حوزه‌های انتخابیه (constituencies)» یا «سواری‌ها (ridings)» نیز معروف می‌باشند. نامزدهای عضو پارلمان معمولا به یک حزب سیاسی تعلق دارند. در کانادا، ما برای انتخاب نخست‌وزیر رای نمی‌دهیم. رهبر حزب سیاسی با بیشترین کرسی
(پر رای‌ترین نامزدها) پس از انتخابات، نخست وزیر کانادا و سرپرست دولت کانادا می‌شود. رهبر حزبی که به دومین تعداد رای می‌رسد رهبر رسمی اقلیت مخالف (اپوزیسیون) می‌شود.
> انتخاباتِ کانادا مهم است؟!
مرتضی مکی در پاسخ به این پرسشِ آفتاب یزد که «آیا انتخاباتِ کانادا مهم است یا خیر؟!» می‌گوید: کانادا یکی از اعضای کشورهای گروه هفت است و این یعنی حتی اگر جایگاه سیاسی محکمی در سطح بین‌المللی به این کشور تعلق نگیرد، از لحاظ اقتصادی قطعا کشور مهم و تعیین‌کننده است ضمن آن که مراودات بالای اقتصادی با ایالات متحده‌ی آمریکا - تا روزانه یک و نیم میلیارد دلار - جایگاهی قابل قبول در بین شرکای اقتصادی آمریکا به این کشور داده است.
مکی با نزدیک خواندن سیاست‌های کانادا به لندن و واشینگتن می‌گوید: بعید می‌دانم اختلاف دیدگاهی بین مقامات و سیاست‌های کانادا با دو کشور بریتانیا و ایالات متحده‌ی آمریکا وجود داشته باشد مگر در مسائل زیست محیطی و حقوق بشری که آن نیز چندان اختلافات معناداری مشاهده نمی‌شود.
> اراده‌ای در حل اختلافات ایران - کانادا دیده نمی‌شود!
این تحلیلگر مسائل بین‌المللی خاطرنشان می‌کند: نمی‌توان به طور قطع برای این مسئله دلیل محکمه پسندی ارائه داد اما احساس می‌شود اراده‌ای برای حل اختلافات بین ایران و کانادا مشاهده نمی‌شود که به طور طبیعی، گروه‌های سیاسی در داخل ایران، طرفین را محکوم و متهم به کارشکنی می‌کنند اما واقعِ ماجرا این است که کانادا برای ایران و ایرانی مهم است و اگر یخِ ارتباطی ایران و کانادا آب شود حداقل اختلاسگران از یک حاشیه‌ی امن خارج خواهند شد و همین مسئله برخی‌ها را مجاب کرده که حل مسائل دیپلماتیک بین تهران - اتاوا را خط قرمز برخی جریانات سیاسی بدانند که لابد از بازگردانده شده متهمان، محکومان، اختلاسگران و دانه درشت‌های فسادهای اقتصادی متضرر خواهند شد!
مکی با تاکید بر این مسئله که ایران بالاترین پتانسیلِ مهاجرین ساکن در کشورهای خارجی را دارا است چون طبقه‌ی مرفه، نخبگان و سرمایه دارها بزرگترین اجتماع مهاجرانِ ایرانی ساکن دیگر کشورها را تشکیل می‌دهند ادامه می‌دهد: صرف نظر از برخی آدم‌های مسئله دار، بسیاری از ایرانیانی که در همین کانادا، اروپا و آمریکا زندگی می‌کنند نه تنها از میان نخبگان و متخصصان بوده‌اند که بسیاری از سرمایه دارها و فعالان بزرگ اقتصادی نیز از ایران خارج شده‌اند که به خودی خود ضرر هنگفتی شامل حال ایران و ایرانی خواهد شد.
> بعید است اوضاع عوض شود!
مکی با ناامیدانه خواندن ایجاد تغییر در برخی سیاست‌های ایران در قبال مهاجران و ایرانیان ساکن دیگر کشورها به تبع ایجاد تغییر و تحول در دیدگاه‌های سیاست خارجه اظهار می‌دارد: اگرچه بعید می‌دانم ایران برای بازگرداندن مهاجران ایرانی برنامه‌ای داشته باشد اما اگر برخی مسائل حل می‌شد همین رفت و آمد این تعداد ایرانی نخبه و سرمایه دار به داخل کشور حتی اگر مجاب به بازگشت دائم نشوند نیز می‌توانست تبعات ارزی مثبتی برای کشور داشته باشد ضمن آن که در همین آیند و روندها قطعاً برخی تصمیم به ماندن‌های طولانی مدت‌تر و به تبعِ آن سرمایه‌گذاری‌های مقطعی می‌گرفتند که خود جای بررسی و تحلیل موشکافانه‌تر دارد.
> حل اختلافات دیپلماتیک ایران و کانادا طلسم شده است
مرتضی مکی با تاکید بر این مسئله که هربار تلاشی صورت گرفت تا این اختلافات حداقل کمتر شود اتفاقاتی رخ داد که شکاف‌ها بیشتر شد که آخرین آن مسئله‌ی «هواپیمای اوکراینی» بود؛ می‌گوید: از بعدِ حمله به سفارت انگلستان، کانادایی‌ها در ایران سفارتخانه ندارند و این مسئله برای ایرانیانی که قصد عزیمت به این کشور دارند دردسرهای فراوانی ایجاد کرده است ضمن آن که شهروندان ایرانیِ ساکن کانادا تقریبا ارتباطی با ایران ندارند چون این دو کشور روز به روز دور‌تر و دورتر شده‌اند و به طور طبیعی ایرانیان ساکن کانادا هیچ امیدی به حمایت شدن از سوی سرزمین مادری خود ندارند!
> انزوا طلبی مسئله‌ای را حل نمی‌کند!
مرتضی مکی با انتقاد از برخی تفکرات در حوزه‌ی سیاست خارجه تاکید می‌کند: این خارجی ستیزی و انزوا طلبی در بلند مدت به ضرر جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. با همسایگان رابطه‌ی خوبی نداریم، مسائل لاینحل زیادی در بحث روابط دو جانبه داریم مبحثی چون تحریم‌ها به قوت خود باقی است و مسئله‌ی برجام نیز به یک گرویی سیاسی عجیب تبدیل شده است این در حالی است که هیچ کس حواسش نیست گویا که تا بحث تحریم‌ها حل نشود با همین افغانستان در چنگال طالبان اسیر نیز نمی‌توانیم رابطه برقرار کنیم کشورهای اروپایی و همین کانادا که
جای خود دارد.
وی تاکید می‌کند: این که اندک اندک از بسیاری جمع‌ها و گروه‌ها کنار گذاشته شویم به معنای انزوا طلبی نیست به معنای منزوی شدنِ ناخواسته و پرهزینه است منزوی شدنی که زندگی را به کام مردم ایران سخت خواهد کرد.
وی ادامه می‌دهد: کافی است مباحث دیپلماتیک و اختلافی با کانادا حل شود بهشت اختلاسگران و متهمان و خلافکاران بزرگ به آسانی برای آن‌ها ناامن خواهد شد پس باید به برخی حق بدهیم که فکر کنند ادامه پیدا کردنِ برخی اختلافات و قطع رابطه‌ها چندان نیز بی‌حکمت نیست!