تالاب هشیلان بار دیگر زنده شد

زهره افشار
خبرنگار
 زندگی به تالاب هشیلان کرمانشاه بازگشت. این تالاب در چند ماه گذشته به‌ دنبال خشکسالی و آتش‌سوزی‌های مکرر، بسیاری از موجودات زنده خود را از دست داده بود و از ماه گذشته بستر آن کاملاً خشک شده بود. حال با رسیدن حقابه خود از سد گاوشان جان دوباره گرفته است. «محمد حسین فلاحتی» رئیس اداره محیط‌ زیست شهرستان کرمانشاه می‌گوید: هشیلان جذاب‌ترین و متنوع‌ترین اکوسیستم استان است که ذخایر ژنتیکی گیاهی و جانوری منحصر به‌فردی دارد. تالاب هشیلان در سال‌جاری به‌ دنبال کاهش بارندگی‌ها رفته‌رفته آب خود را از دست داد و از سوی دیگر حقابه‌ای را هم از سد گاوشان دریافت نکرد و این عوامل موجب شد بستر تالاب برای بیش از یک ماه کاملاً خشک شود. هرچند محیط‌ زیست هشدار‌های لازم را در این زمینه داده بود ولی متأسفانه گرفتن حقابه تالاب با مقاومت‌هایی روبه‌رو بود و گفته می‌شد که همه بخش‌ها با مشکل تأمین آب مواجه هستند.
 فلاحتی تصریح می‌کند: اما بالاخره آب سد گاوشان در روز هفتم شهریور ماه از طریق یک کانال 7 کیلومتری به هشیلان رسید و زندگی بار دیگر در تالاب جریان گرفت. به گفته وی، در حال حاضر 500 لیتر بر ثانیه آب از طریق این کانال به هشیلان می‌رسد و امور آب استان کرمانشاه قول داده در صورت مساعد بودن حقابه را تا 2هزار لیتر بر ثانیه افزایش دهد. مدیرکل محیط‌ زیست کرمانشاه با اشاره به اینکه تالاب هشیلان 450 کیلومتر مربع وسعت دارد تأکید می‌کند که جای نگرانی وجود ندارد، زیرا با رایزنی‌هایی که انجام شده تا اطلاع ثانوی بنا نیست این حقابه قطع شود. هر چند آمار دقیقی از تلفات حیات وحش تالاب با آتش‌سوزی و خشک شدن بستر تالاب در دسترس نیست اما بی‌شک حیات وحش اولین قربانیان این حوادث بوده‌اند و تعدادی حیات وحش در این میان تلف شده‌اند. فلاحتی می‌گوید با خشک شدن کامل تالاب هشیلان برای جلوگیری از تلفات حیات وحش این تالاب، یک دریاچه مصنوعی ایجاد و در زیر پل‌ها استخرهای کوچک آب تعبیه شد که به‌صورت روزانه توسط تانکر‌ها آبرسانی می‌شد. این استخرها در یکماهه اخیر تنها پناهگاه لاک پشت‌ها و قورباغه‌ها شده بود و آب شرب حیات وحش بومی تالاب ازجمله گرگ‌ها، شغال‌ها، روباه‌ها، گراز‌ها و دیگر پرندگان ساکن آن را تأمین می‌کرد. وی البته این را هم گفت که دامداران بسیاری در اطراف تالاب زندگی می‌کنند که دام‌هایشان از این تالاب سیراب می‌شود. به‌دنبال خشک شدن تالاب هشیلان بسیاری از دامداران مجبور به فروش دام‌هایشان شده بودند. وی می‌افزاید: این نخستین بار نیست که هشیلان طعم خشکی کامل را می‌چشد، تالاب هشیلان 3بار در سال‌های94، 87 و 1400 به‌طور کامل خشک شده و متأسفانه خشکیدگی سال 87 تالاب هشیلان منجر به نابودی گونه نادر سگ آبی که در آن زیست می‌کرد، شد.


وی همچنین در خصوص بروز آتش‌سوزی‌های سال‌جاری در این تالاب توضیح می‌دهد در روزهای 27 و 28 مردادماه در مجموع 200 هکتار از وسعت تالاب دچار حریق شد که متأسفانه یکی از آتش‌سوزی‌ها در مرکز تالاب و قلب آن بود. ارتفاع آتش در آتش‌سوزی‌های اخیر نیزارهای تالاب، حتی از 5 متر هم بالاتر رفت. با وجود این وضعیت و انتظار محیط‌ زیست و دوستداران طبیعت برای امداد هوایی، هلیکوپتر یا هواپیمای آب پاشی به کمک مسئولان استانی نرفت و هیچ خبری از کمک هوایی برای اطفای آتش نشد. این مسأله دوستداران محیط‌ زیست کرمانشاه را آزرده خاطر کرده است و می‌گویند تالاب‌ها و دیگر منابع طبیعی ثروت ملی هستند و باید به این موضوع فرااستانی نگاه شود.
فلاحتی تصریح می‌کند: انتظار ما این بود که امداد هوایی برای خاموش کردن آتش هشیلان به داد ما برسد تا ما با دست خالی مجبور به مبارزه با آتش نشویم. وی می‌گوید اگر آتش در نزدیکی پاسگاه محیطبانی رخ نداده بود می‌توانست وضعیت به مراتب بدتر شود. بر اثر آتش‌سوزی‌های مرداد ماه در تالاب هشیلان حداقل 100 کیلومتر مربع از پوشش گیاهی تالاب از بین رفت. به‌گفته وی، محیطبانان در جریان این آتش‌سوزی با کمک آتش بر سعی در خاموش کردن آتش کردند و لاک‌پشت‌هایی را که سرعت عملی برای نجات خود نداشتند، نجات دادند. هرچند در استان کرمانشاه تالاب‌های کوچک و متوسط دیگری وجود داد اما هیچکدام به بزرگی هشیلان نمی‌رسد این تالاب در 31 کیلومتری شمال غرب شهر کرمانشاه واقع شده و چشم‌انداز زیبایی به آن بخشیده است.