«ابتکار» چالش‌های حوزه مسکن را در گفتگو با کارشناسان بررسی کرد مسکن، بخش فراموش شده در دولت‌ها

کیمیا نجفی
یک کارشناس بازار مسکن با اشاره به مشکلات این بخش گفت: مشکل اساسی در بازار مسکن، کمبود واحد مسکونی است. به عبارتی دیگر عدم توجه دولت‌ها به خصوص دولت یازدهم و دوازدهم به معقوله مسکن معضل اصلی در بازار است.
بازار مسکن در سال‌های اخیر شاهد قیمت‌های نجومی بود تا جایی که صاحبخانه شدن به رویایی دور از دسترس تبدیل شد. از سویی دیگر نرخ اجاره‌بها نیز به قدری افزایش یافت که در برخی مواقع شاهد سکونت از مرکز به حاشیه شهرها و از حاشیه شهرها به شهرهای کوچک‌تر بودیم. برخی از کارشناسان مشکلات بازار را کمبود عدم تعادل میان عرضه و تقاضا می‌دانند، به گفته آنها کمبود واحدهای مسکونی طی سال‌های اخیر بازار و مصرف‌کنندگان واقعی را با چالش‌های بیشماری روبه‌رو کرده است. محمود فاطمی‌عقدا، کارشناس بازار مسکن در این خصوص به «ابتکار» گفت: مشکل اساسی در بازار مسکن، کمبود واحد مسکونی است. به عبارتی دیگر عدم توجه دولت‌ها به خصوص دولت یازدهم و دوازدهم به معقوله مسکن و نیاز به 5 تا 6 میلیون واحد مسکونی معضل اصلی در بازار است. در چنین شرایطی دولت موظف است تا چالش‌های بازار مسکن را بررسی و معضلات را حل کند.
این کارشناس بازار مسکن در ادامه به طرح ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال اشاره کرد و گفت: یکی از برنامه‌های گفته شده، ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال است. این برنامه و طرح بدون شک قابل اجرا بوده اما برای قابل اجرا بودن شروطی نیاز است. به عبارتی دیگر شرایط باید برای هدف‌گذاری ساخت یک میلیون واحد مسکن فراهم باشد، شرایطی همچون تامین زمین مورد نیاز برای ساخت مسکن، پرداخت تسهیلات، ایجاد ساختار اجرایی کارآمد و چابک برای این طرح باید لازم و ضروری است تا برنامه‌ها به مرحله اجرا برسد. هنگامی که چنین شرایطی فراهم باشد به راحتی می‌توان از تمام ظرفیت‌ها استفاده کرد و در آن زمان اجرایی شدن طرح‌ و برنامه‌ها به آسانی امکان‌پذیر خواهد بود.


فاطمی‌عقدا به ضرورت استفاده از تمام ظرفیت‌ها برای ساخت مسکن و حل چالش‌ها در بازار تاکید کرد و ادامه داد: در جامعه تمامی دهک‌ها متولیان خاص خود را دارند، مثلا بنیاد مسکن، بهزیستی، کمیته امداد و... هر کدام متولی دهک‌های مختلف در جامعه هستند. باید از این متولیان و دیگر ظرفیت‌های ساختاری کشور برای تحقق برنامه‌هایی همچون ساخت یک میلیون واحد در سال استفاده کرد. از سوی دیگر دولت باید فقط سیاست‌گذار، هدایت‌گر و نظاره‌گر باشد و در اجرا وارد نشود و بخش خصوصی و انبوه‌سازان باید بار را بر عهده بگیرند تا برنامه‌ها به راحتی به مرحله اجرا برسد.
نباید بخش مسکن را تک‌بعدی بدانیم
وحید شقاقی‌شهری، کارشناس اقتصادی نیز همانند فاطمی‌عقدا کمبود مسکن را یکی از چالش‌های بازار دانست. وی در خصوص مشکلات به «ابتکار» گفت: ما در دهه نود شاهد یک عقب‌ماندگی در عرضه مسکن بودیم و بیش از 400 تا 500 هزار واحد مسکونی با معیاری که برای کشور نیاز بود فاصله داشتیم. در این بخش باید از دو زاویه خرد و کلان به مشکلات نگاه کنیم. از زاویه کلان، مسکن یک موضوع تک‌بعدی نیست و نیاز به این دارد که با سایر سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی دیده شود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه به مسائل کلان تاثیرگذار بر بخش مسکن اشاره کرد و در این خصوص گفت: به عنوان نمونه بحث‌ سیاست‌های اشتغال، سیاست آمایش سرزمین، سیاست‌های مهاجرت، سیاست‌های تمرکز‌زدایی، سیاست‌های رفاهی و مسئله حمل و نقل، همه بر مسکن تاثیرگذار هستند و از بخش مسکن تاثیر می‌پذیرند. درخصوص سیاست‌های مهاجرت باید گفت که طی سال‌های اخیر شاهد هستیم که به دلیل مشکلات اقتصادی و نبود شغل مهاجرت از روستا‌ها به شهرهای بزرگ صورت می‌گیرد، گاهی هم به دلیل افزایش نرخ اجاره‌بها شاهد مهاجرت از شهرهای بزرگ به شهرهای کوچک هستیم.
شقاقی‌شهری در بخش دیگری از گفت‌وگو به تاثیر پیشرفت سیستم حمل و نقل بر بازار مسکن پرداخت و گفت: مثال دیگر هم مرتبط با موضوع حمل و نقل کشور است. اگر ما می‌توانستیم سیستم ریلی را توسعه دهیم فردی که در یک شهر دیگر زندگی می‌کرد به راحتی می‌توانست در کوتاه‌ترین زمان خود را به تهران برساند و پس از پایان ساعت کاری به شهر خود بازگردد. اما سیستم غیرپیشرفته سبب شده است افراد برای حفظ شغل از شهر خودشان به شهرهای بزرگ نقل مکان کنند. این در حالی است که سیاست‌های رفاهی، بهداشتی و آموزشی نیز به نوعی بر حوزه مسکن تاثیر می‌گذارند. به گونه‌ای که بسیاری از خانوارها برای رفاه بیشتر و آموزش بهتر مجبور به مهاجرت به کلان شهرها می‌شوند. پس ارتباط بخش‌ها با یکدیگر نشان می‌دهد نباید بخش مسکن تنها با نگاه ساخت و ساز دیده شود و باید برای بررسی مشکلات و حل آنها به تمام سیاست‌ها و مولفه‌های اثرگذار توجه کرد. نکته مهم این است که بدون توجه به سیاست‌های تاثیرگذار کلان بر بازار مسکن ممکن است حتی افزایش ساخت‌ و ساز هم مشکلات را حل نکند.
وی همچنین به محدودیت مالی برای ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال اشاره کرد و گفت: مسئله دیگری این است که ساخت و ساز یک میلیون واحد مسکونی در سال نیازمند منابع مالی است و طبیعتا این موضوع هم دست دولت را در شرایطی که چالش‌های بودجه‌ای و مالی دارد، می‌بندد.
دولت نباید در هیچ صنعتی دخالت داشته باشد
این کارشناس اقتصادی در ادامه به ضرورت حمایت دولت از بخش خصوصی برای ساخت مسکن تاکید کرد و در این راستا ادامه داد: در طرح ساخت یک میلیون واحد مسکن این پرسشی مطرح می‌شود و آن هم این است که آیا دولت خود می‌خواهد برای ساخت پیش قدم شود و یا این کار را برعهده بخش خصوص می‌گذارد؟ من معتقدم دخالت دولت در هر صنعتی ایرادات خاص خود را دارد و مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.
معمولا دولت‌ها نباید در هیچ صنعتی دخالتی داشته باشند. دولت سیزدهم می‌تواند با حمایت از بخش خصوصی، پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت و تامین زمین مورد نیاز برای ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال مشکل کمبود مسکن را مدیریت و حل کند.
وی اظهار کرد: همانطور که اشاره کردم باید شرایط به‌گونه‌ای باشد که ما بخش خصوصی را متولی ساخت یک میلیون مسکن در سال بدانیم و دولت تنها نقش حمایتی و نظارتی ایفا کند. اگر چنین شرایطی پیش بیاید بدون شک ما شاهد بهبود وضعیت بازار مسکن خواهیم بود.
سایر اخبار این روزنامه
وعده‌های رئیس‌ جمهوری در اولین گفت‌وگو با مردم بررسی شد واقع گرایی رئیسی ژوبین صفاری خط باریک پوپولیسم مذاکره‌ای که سخت به نتیجه می‌رسد معمای مبهمِ احیای برجام در افغانستان چه خبر است؟ ضد و نقیض‌ها از دره مقاومت طالب‌ها حقوق زنان را به رسمیت می‌شمارند؟ زنان علیه طالبان بدون هماهنگی تیم اقتصادی دولت کاری نمی‌توان از پیش برد ایجاد یک میلیون شغل در سال؛ از شعار تا عمل از تراکتوری که زنوزی تحویل گرفت تا تراکتوری که تحویل داد میراث پدرخوانده بعد از مالکیت سه ساله «ابتکار» چالش‌های حوزه مسکن را در گفتگو با کارشناسان بررسی کرد مسکن، بخش فراموش شده در دولت‌ها محسنی اژه‌ای در نشست با هیئت رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس: قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی به روز شود دادستان کل کشور: برگ سبز خودرو سند مالکیت است محمد باقر قالیباف: گام اول در تعامل بین دولت و مجلس به خوبی برداشته شد تلاش برای جدایی مسکن از راه ادامه دارد؟ زیلوی رنگ و رو رفته «تفکیک و ادغام» کفِ صحن بهارستان