روزنامه وطن امروز
1400/06/16
افغانستان و عیان شدن دشمنی بایدن و جانسون
ثمانه اکوان: خروج آشفته و بی‌نظم آمریکا از افغانستان و تلاش بایدن برای نادیده گرفتن متحدان اروپایی‌اش در توافقاتی که با طالبان انجام می‌داد، باعث ایجاد اختلافات عمیقی بین آمریکا و متحدانش، بویژه انگلستان شده است. در طول چند هفته گذشته مقامات آمریکایی و انگلیسی کنایه‌های زیادی به یکدیگر درباره نحوه خروج از افغانستان زده و حتی تماس تلفنی طرف مقابل را پاسخ ندادند. بر اساس گزارش نشریه «بیزینس اینسایدر»، جو بایدن برای ۳ روز تمام تماس‌های تلفنی نخست‌وزیر انگلستان را پاسخ نمی‌داده و بوریس جانسون نیز در مقابل در یک جلسه برای جبران اقدامات او، بایدن را همان‌طور که ترامپ صدا می‌کرد مورد خطاب قرار داده و او را «جو خواب‌آلود» خوانده است. جنگ کلامی بین ایالات متحده و انگلستان به دلیل خروج بی‌نظم و آشفته از منطقه تحت کنترل طالبان در افغانستان، باعث شد انتقادات زیادی به دولت بایدن در داخل انگلستان، چه در پارلمان و چه در دولت جانسون شود و رسانه‌ها از این دعوای لفظی به نام «جنگ توضیحات رسانه‌ای» یاد کرده‌اند به صورتی که مقامات هر ۲ طرف از طریق نظرات خود و مصاحبه‌های مطبوعاتی به صورت ناشناس، ادعا می‌کردند لندن یا واشنگتن مسؤول اصلی آشفتگی در افغانستان بوده و عقب‌نشینی نیروهای خارجی از این کشور حاصل اشتباهات طرف مقابل بوده است. دعوای لفظی ۲ کشور از زمانی آغاز شد که یکی از مقامات پنتاگون که خواسته بود نامش فاش نشود، در سندی که به ظاهر به رسانه‌ها درز کرده بود، عنوان کرد علت حمله تروریستی در فرودگاه کابل، این بوده است که آمریکایی‌ها برای وارد شدن نیروهای بریتانیایی به فرودگاه کابل، درهای این فرودگاه را باز گذاشته بودند. نمایندگان پارلمان انگلیس با شنیدن این خبر و دیدن انتشار آن در روزنامه‌های آمریکایی بشدت عصبانی شده و اعلام کردند دولت بایدن تلاش دارد شکست خود در افغانستان را گردن انگلستان بیندازد. این در شرایطی است که قبل از انتشار این خبر محرمانه و در زمانی که جانسون سعی داشت در تماس تلفنی با بایدن از او بخواهد مدت زمان تعیین‌شده توسط طالبان برای خروج نیروهای خارجی از این کشور را تمدید کند، بایدن برای ۳ روز تماس‌های او را پاسخ نداد. توجه نکردن بایدن به درخواست‌های جانسون باعث شد بسیاری از افغانستانی‌ها و انگلیسی‌هایی که با دولت انگلستان همکاری می‌کردند، در کابل جا بمانند و این مساله بر خشم عمومی در دولت و پارلمان انگلستان علیه آمریکا افزود. در مقابله با این اقدام، یکی از وزیران کابینه انگلیس که نامش فاش نشده، در اظهارنظری در روز یکشنبه هفته گذشته، بایدن را «دل دلی و دیوانه» خطاب کرده بود که این مساله در روزنامه واشنگتن‌پست نیز منتشر شد و به این ترتیب، خبر به کاخ سفید راه پیدا کرد. روزنامه ساندی‌تایمز نیز در گزارشی از داخل جلسات کابینه جانسون به این مساله اشاره کرده بود که جانسون در زمانی که از بایدن صحبت می‌کرده او را «فردی سطح پایین دانسته که تنها نگاه به درون دارد». رسانه‌های آمریکایی در واکنش به این اقدام، اعلام کردند بایدن- که به توانایی‌اش در انتقام گرفتن از افراد شناخته میشود- تصمیم دارد انتقام این صحبت‌ها را از جانسون بگیرد. این صحبت‌ها نیز به سرعت در روزنامه‌های انگلیسی مانند تلگراف منتشر شد و به تیره و تار شدن بیشتر روابط لندن - واشنگتن کمک کرد. جلسات سران اروپایی برای بررسی چگونگی خروج آمریکا از افغانستان و ادامه اقدامات‌شان در این کشور نیز به همین ترتیب بدون حضور آمریکا برگزار شد و در عین حال اروپایی‌ها، بویژه انگلستان تلاش کردند موقعیت ایالات متحده در ناتو را تضعیف کنند. تا پیش از افتضاح کابل، گمان می‌رفت دولت بریتانیا تمایل بیشتری برای همکاری با بایدن داشته باشد و تلاش دارد تعهد خود به چندجانبه‌گرایی را از طریق همکاری با آمریکا در سازمان‌هایی مانند ناتو و سازمان ملل نشان دهد. رسانه‌ها در واقع تلاش داشتند نشان دهند انگلستان ترجیح می‌دهد با بایدن همکاری داشته باشد تا شخصی مانند ترامپ اما گزارش‌ها حکایت از این داشت که جانسون هفته گذشته اعلام کرده است «وضعیت ما با ترامپ بهتر از این بود». این وضعیت تا جایی ادامه پیدا کرد که تونی‌بلر، نخست‌وزیر پیشین انگلیس که به همراه جورج بوش برنامه اولیه برای حمله به افغانستان را ترتیب داده بودند، خروج نیروهای غربی از افغانستان را بسیار «ابلهانه» خواند و با انتقاد از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد خروج از افغانستان «سبک‌مغزی» بوده است. رسانه‌های آمریکایی نیز دست روی دست نگذاشته و به بررسی کارنامه او و جورج بوش در حمله به افغانستان و عراق در سال‌های 2001 و ۲۰۰۳ پرداخته و او را یکی از عاملان اصلی شکست غرب در افغانستان اعلام کردند. رسانه‌های انگلیسی مانند «فایننشال‌تایمز» به صحبت‌های تونی بلر در زمان حمله به افغانستان اشاره کرده و نوشتند: جورج بوش و تونی‌بلر هر دو با هم اعلان کردند «هر اتفاقی بیفتد انگلستان و آمریکا همراه مردم افغانستان خواهند بود». این روزنامه در تحلیل خود با این حال اعلام کرد تصمیم جو بایدن برای خروج نیروهای غربی از افغانستان باعث شد وعده آمریکا و بریتانیا در این کشور محقق نشود و انگلستان مجبور به ترک و پشت سر گذاشتن کسانی شد که در طول ۲۰ سال گذشته به ارتش این کشور در افغانستان کمک می‌کردند. این روزنامه همچنین در تحلیل خود آورده است که اختلافات بین انگلستان و آمریکا بر سر خروج از افغانستان اصلی‌ترین و مهم‌ترین عدم توافق ۲ کشور از زمان روی کار آمدن بایدن در سال 2020 است. این در شرایطی است که از زمانی که اعلام شد بایدن برنده انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکاست، دولت انگلیس نفس راحتی کشید، زیرا می‌دانست دیگر با عدم قطعیت‌های دولت ترامپ روبه‌رو نیست. روزنامه‌های انگلیسی حالا معتقدند حرکات بایدن نشان داده است که احتمالا دولت او فرانسه را به عنوان متحد اولیه و قطعی خود در اتحادیه اروپایی می‌پندارد و قرار نیست اتحادی استراتژیک با لندن داشته باشد. دیپلمات‌های انگلیسی دقیقا از همین مساله نگرانی دارند و نمایندگان مجلس بریتانیا نیز به همین دلیل در جلسات خود، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را بی‌آبرویی و یک افتضاح تمام‌عیار خوانده‌اند. انتقاد اصلی آنها به این مساله است که بدون هیچ توافق و گفت‌وگویی با دولت افغانستان، دولت انگلیس و همچنین متحدان ناتو، بایدن به تنهایی تصمیم خود را برای خروج از افغانستان گرفت و آن را عملی کرد. برخی تحلیلگران با این حال معتقدند نزدیکی و اتحاد بسیار شدید ترامپ و جانسون باعث شده است انگلستان و دولت جانسون دیگر متحد خوبی برای دولت بایدن نباشند. دولت ترامپ، یکی از دولت‌های حامی خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی بود و حالا جانسون با دولتی روبه‌رو است که خروج انگلستان از اتحادیه اروپایی را یک اشتباه استراتژیک می‌داند. به نظر می‌رسد از این پس باید منتظر چالش‌های دیگری در روابط ۲ متحد قدیمی یعنی آمریکا و انگلستان باشیم.
سایر اخبار این روزنامه
