روزنامه کيهان
1400/06/16
سفارتخانه‌ها باید سرپل مبادلات اقتصادی باشند
سرویس سیاسی-شاید نخستین کاری که پس از شنیدن نام سفارتخانه به ذهن ما خطور می‌کند موضوع دیپلماسی سیاسی و مرجعی برای اخذ روادید باشد اما در واقع امروزه کار سفارتخانه‌ها گسترش قابل ملاحظه‌ای یافته و مسایل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی امنیتی و اطلاعاتی را دربر می‌گیرد.
وقتی عزم ناجوانمردانه آمریکا و اروپا برای آنکه کشورمان را از مبادلات بین‌المللی خارج سازند شکل و شمایلی گسترده‌تری یافت انتظار می‌رفت که دولتمردان ما کار تجارت با کشورهای همسایه را در دستور کار خود قرار دهند اما عدم انجام این کار و امید بستن واهی به آمریکا و اروپا (یعنی همان کسانی که باعث این مشکلات بودند) شرایط سختی را برای کشورمان در سال‌های اخیر رقم زد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم که عزم و تفکری دیگرگونه نسبت به دولت قبل دارد به‌نظر می‌رسد می‌توان به فعال شدن مراودات اقتصادی میان ایران و کشورهای مختلف جهان و به‌صورت خاص کشورهای منطقه امیدوار بود. برای انجام این کار سفارتخانه‌های کشورمان در نقاط مختلف دنیا نقش ویژه‌ای دارند. در این‌باره از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی پرسیدیم که «راهکارهای فعال شدن دیپلماسی اقتصادی چیست؟» آنچه در ادامه می‌خوانید نقطه نظرات این نمایندگان پیرامون دیپلماسی اقتصادی است که با خبرنگار کیهان مطرح کرده‌اند.
سفارتخانه‌ها؛ سرپل مبادلات اقتصادی
«سید نظام‌الدین موسوی» نماینده مردم تهران در مجلس یازدهم در این‌باره به خبرنگار کیهان گفت: امروزه دیگر نقش وزارتخارجه و سفارتخانه‌ها در موضوعات سیاسی خلاصه نمی‌شود و از قضا مسئله دیپلماسی اقتصادی اکنون جایگاه ویژه‌ای در سفارتخانه کشورهای فعال در این زمینه دارد. در حقیقت سفارتخانه در این فقره مانند یک دیدبان عمل می‌کند و ضمن رصد نیازها و بازار کشور هدف و با توجه به شناخت از توانمندی که در کشور داریم گرای دقیق را به وزارتخانه می‌دهد و بنابر آن وزارتخارجه شرکت‌ها یا موسسه‌هایی که در داخل کشور در زمینه‌ای که کشور هدف به آن نیاز دارد فعالیت می‌کنند را به بازار آن کشور پیوند می‌زند.
سخنگوی هیئت‌رئیسه در ادامه افزود: یکی از کارویژه‌های دولت جدید باید ناظر بر افزایش تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه باشد. متأسفانه در دولت قبل کل دنیا در چند کشور اروپایی و آمریکایی خلاصه می‌شد و به همین جهت شاهد اقدامات جدی از سوی دولت تدبیر و امید برای افزایش تعاملات اقتصادی با کشورهای منطقه نبودیم. در حالی که در همین شرایط موجود هم بخش عمده فعالیت‌های اقتصادی ما هم با کشورهای همسایه است؛ یعنی همین الان هم که به نظر همه کارشناسان رقم مبادلات با همسایگان بسیار پایین‌تر از سطح ظرفیت‌های کشورهای منطقه است باز هم مبادلاتی که ما با چند کشور منطقه داریم از کل مبادلات ما با اروپایی‌ها بیشتر است.
موسوی یادآور شد: این نشان‌دهنده ظرفیت‌های بسیار بالای همسایگان ماست. ما 15کشور همسایه داریم که یک بازار گسترده را با 450 تا 600 میلیون این بازار گسترده ارزیابی میشود. اگر ما با این دیدگاه سرمایه‌گذاری جدی و برنامه‌ریزی دقیق انجام دهیم قطعا تبعات آن به سود همه کشورهای منطقه خواهد بود؛ به شرط آنکه نگاهی دقیق، بابرنامه، غیرمنفعل و غیرغربگرا در وزارتخارجه حاکم شود. به‌نظرم می‌رسد که اگر چنین اراده‌ای در وزارتخارجه شکل بگیرد با توجه به گستردگی جغرافیایی بازار منطقه‌ای و نیز جمعیت قابل توجه ساکن در این محدوده ما می‌توانیم صنایع و مجموعه‌های تولیدی کشور را به رونق رهنمون کنیم، سلطه دلار را بر اقتصاد خود کم کنیم و چرخ اقتصادی را به حرکتی قابل قبول درآوریم.
سفرا باید فهم اقتصادی داشته باشند
سید نظام‌الدین موسوی، نماینده تهران با تأکید بر اینکه امروزه در دنیا دیپلماسی یک امر سیاسی صرف تلقی نمی‌شود تشریح کرد: وزارتخانه‌های هر کشور در کشورهای دیگر سر پل مبادلات اقتصادی آن کشور هم تلقی میشود. به این معنا هر شخصی که توسط وزارتخارجه به‌عنوان سفیر انتخاب میشود باید فهم اقتصادی خوبی داشته باشد و واقعاً دغدغه او گسترش دیپلماسی اقتصادی باشد.
موسوی پیرامون انتخاب سفرا گفت: ضمن احترام به تمام سفرا باید بگویم یک نگاه دست دومی‌نسبت به سفرا وجود داشت. به این معنی که کسانی که دیگر نمی‌خواستند در کشور به فعالیت سیاسی بپردازند و یا کسانی که به آستانه بازنشستگی خود نزدیک می‌شدند به‌عنوان سفیر انتخاب می‌شدند. این شیوه به نظرم شیوه غلطی است و اتفاقا باید مجرب‌ترین، فعال‌ترین و پرانرژی‌ترین افراد را برای کار سفارت انتخاب کنیم. مخصوصاًً باید در انتخاب به سمت کسانی برویم که ذهن پویا و شناخت خوبی در زمینه دیپلماسی اقتصادی و ظرفیت‌های اقتصادی هر دو کشور (هم ایران و هم کشوری که به آن اعزام می‌شوند) دارند و توان ایجاد بازارهای جدید را برای کشور داشته باشند. ضمن اینکه همه تصمیم‌های ما باید یک پیوست اقتصادی نیز داشته باشند.
وی افزود: مسئله اصلی کشورهای جهان پیداکردن بازارهای جدید است. خب ما بازارهای بکری را در اطراف خودمان داریم که نزدیکی این بازارها به ما هزینه‌های حمل‌ونقل را بسیار کاهش می‌دهد و این باعث میشود که قیمت تمام شده کالا در نهایت برای مصرف‌کنندگان مقرون به صرفه باشد و این قدرت ما در رقابت در بازارهای همسایه بالا می‌برد. به‌راستی اگر دولت قبل اگر تلاشی را که صرف اروپا و آمریکا کرد اگر آن را صرف تعامل با کشورهای همسایه و یافتن بازارهای جدید می‌کرد.
سید نظام‌الدین موسوی در پایان خاطرنشان ساخت: ما در مجلس شورای اسلامی هم بر این موضوع اصرار داریم و هم این آمادگی را داریم که بسترهای مورد نیاز قانونی را برای گسترش دیپلماسی اقتصادی فراهم آوریم و با دولت در این زمینه همکاری کنیم. همچنین ریاست محترم مجلس شورای اسلامی هم در سفرهایی که به روسیه و سوریه داشتند به‌صورت ویژه دیپلماسی اقتصادی را مدنظر داشتند.
دولت جدید
و اهمیت حل مسائل به‌وجود آمده
«سید احسان قاضی‌زاده» نماینده مردم فریمان و سرخس در مجلس یازدهم در پاسخ به سؤال خبرنگار کیهان به یک مورد اشاره کرد و از لزوم حل مشکلات به‌وجود آمده در مبادلات میان کشورمان و کشورهای همسایه گفت: در مورد حوزه گازی با ترکمنستان (که با کل کشورهای آسیای میانه اثرگذار است) باید مسائل خود را با این کشور حل و فصل کنیم.
عضو کمیسیون اجتماعی افزود: حجم تبادلات ما 5 میلیارد دلار در سال بوده که اکنون به 200 میلیون دلار رسیده است. برای اینکه برگردیم به شرایط 10 سال قبل به یک دیپلماسی فعال اقتصادی نیاز داریم. من خودم از وزیرنفت جدید خواستم که اولویت اول این وزارتخانه حل مسایل و مشکلات به‌وجود آمده در حوزه محصولات وزارت نفت میان ایران و کشورهای همسایه باشد. ضمن اینکه این موضوع و حجم مبادلات ما آنقدر مهم هست که به جز وزیر نفت، شخص وزیر خارجه و حتی خود رئیس‌جمهور هم این موضوع را در لیست کارهای خود قرار دهند. این مسائل پیش آمده یک سری مباحث حقوقی (حقوق بین‌الملل) دارد و گاهی هم موضوعات سیاسی در آن دخیل شده است که هر دو به نظر من قابل حل است.
قاضی‌زاده هاشمی گفت: به نظرم سفیری که برای این کشور می‌خواهیم انتخاب کنیم باید با نگاه به موضوع و مشکلی که بین دو کشور پیش آمده برگزینیم. به جز این عقیده من این است که انتخاب سفرای ایران در کشورهای جهان نباید الزاما از دایره وزارتخارجه باشد. اینکه بگوییم هر کسی که کارمند وزارتخارجه باشد تنها به این واسطه می‌تواند سفیر ایران باشد این نگاه غلط است. ما باید بر اساس موضوعات و مسایل فی‌مابین دو کشور سفیر را انتخاب کنیم. اگر میان ما و کشوری بیشتر مباحث فرهنگی مطرح است یک سفیر با این نگاه انتخاب کنیم و مثلا برای ترکمنستان یک سفیری باید انتخاب شود که به مباحث نفت و گاز اشراف داشته باشد یا در جایی دیگر ممکن سفیری لازم باشد که به مسائل تجاری داشته باشد.
دولت برای اصلاح ساختار وزارت خارجه
لایحه ارائه دهد
«حسینعلی حاجی‌دلیگانی» نماینده مردم شاهین‌شهر دیگر نماینده‌ای بود که در این مورد نظراتش را بیان کرد و گفت: حالا که بدنه کارشناسی در اختیار دولت جدید قرار گرفته به‌صورت فوری لایحه‌ای دو فوریتی را به مجلس ارائه دهند در مورد ساختار وزارت خارجه و دگرگون کردن آن به نفع دیپلماسی اقتصادی، آن‌هم به‌صورت اولویت قرار دادن صادرات و همچنین تامین نیازهای ما (یعنی آن چیزهایی که تولیدات داخلی کفاف پوشش تقاضا را نمی‌دهد) از کشورهای همسایه. این موضوع با توصیه و سفارش قابل اجرا نیست و باید با یک لایحه به‌صورت قانونی درآید و ساختار وزارت خارجه را تغییر دهد.
او خاطرنشان ساخت: ضمن اینکه لازم است وزارت خارجه نسبت به‌تربیت نیروهایی بپردازد که در زمینه دیپلماسی اقتصادی فعال هستند باید اقدامات لازم را نیز انجام دهد.
حاجی‌دلیگانی سپس افزود: به واقع سفرای ما فاقد شناخت لازم در زمینه توانمندی‌های موجود در کشور خودمان و نیازهای کشوری که در آن به‌عنوان سفیر مستقر شده‌اند؛ هستند. سفیر باید بداند صنایع و شرکت‌های ایرانی چه چیزهایی را می‌توانند تولید کنند و همچنین این دانش باید دائم به‌روز شود چون صنایع ما در حال رشد هستند. اینجا به نظرم یک بخش یا معاونتی در وزارت خارجه می‌تواند تشکیل شود که کارش اطلاع‌رسانی به سفیران ما در کشورهای مختلف باشد در زمینه همین توانمندی‌های داخلی.
عضو هیئت‌رئیسه مجلس در پایان گفت: ضمن اینکه خود سفرا باید اینقدر در این زمینه فعال باشند و دغدغه داشته باشند که دائم به رصد بازار و نیازهای کشوری که در آن مستقر هستند بپردازند و چه بسا کالایی را که نیاز آن کشور است به وزارت خارجه معرفی کنند و وزارتخانه آن را به مراکز دانش‌بنیان ما سفارش دهد و پس از ساخت آن در این مراکز صنعتی‌سازی آن دنبال شود.
سایر اخبار این روزنامه
شیخ قبلان دوست با‌ارزش و باوفایی برای جریان مقاومت بود
سقوط پنجشیر آینده افغانستان در ابهام
دو عملیات ناکام و تله‌گذاری سوم برای ایران (یادداشت روز)
اخبار ویژه
کرونای دلتا 11 ایالت آلمان را قرمز کرد
شخصاً روزی حداقل 10 پیام مردمی را تا وصول نتیجه پیگیری می‌کنم
فرار 6 زندانی فلسطینی از امنیتی‌ترین زندان صهیونیست‌ها / رژیم اسرائیل در شوک
سفارتخانه‌ها باید سرپل مبادلات اقتصادی باشند
حضور چشمگیر طلاب جهادی درخدمت به بیماران کرونایی
سفرهای استانی متناسب با شرایط و محدودیت‌های کرونایی انجام میشود
قالیباف: فرایند قانونگذاری در کشور باید اصلاح شود
حملات نیروهای خارجی به پنجشیر محکوم است
وقتی اراده مردم افغانستان در قالب دولت محقق شد موضوع مراودات دو کشور شروع میشود
خودباختگی و فرار رو به جلوی مدعیان اصلاحات درباره واکسیناسیون
سقوط پنجشیر آینده افغانستان در ابهام
سقوط پنجشیر آینده افغانستان در ابهام
