روزنامه ابتکار
1400/06/17
«ابتکار» طرح مجلس برای حذف یارانه‌های پنهان از طریق رفراندوم را بررسی کرد همه پرسی برای یک تجربه شکست خورده؟!
کیمیا نجفیعضو کمیسیون شوراهای مجلس از برگزاری رفراندوم برای حذف یارانه‌های آشکار و پنهان خبر می‌دهد.
آذرماه سال 89 بود که داستان یارانه‌های نقدی در اقتصاد ایران شروع شد و از آن پس هر ماه مبلغ 45 هزار و 500 تومان به حساب سرپرست خانوارها واریز شد. سوبسیدی که به گفته بسیاری از کارشناسان بلای جان اقتصاد بود. اما در مقابل مخالفت کارشناسان، خانوارها از این اتفاق تازه استقبال کردند به گونه‌ای که اگر اکنون صحبت از حذف یارانه‌ها به میان بیاید قطعا با واکنش مثبتی از طرف خانوارها روبه‌رو نخواهیم بود. شاید به دلیل علاقه خانوارها به پرداخت اینگونه سوبسیدها بود که افزایش یارانه نقدی به یکی از مهم‌ترین شعارهای انتخاباتی تبدیل شد. اما حالا که مردم منتظر تصمیم دولت جدید برای افزایش یارانه‌ها و طرح‌های حمایتی اینچنینی هستند خبرها حاکی از آن است که مجلسی‌ها می‌خواهند برای حذف یارانه‌های پنهان و آشکار رفراندوم برگزار کنند.
کدام یارانه حذف و کدام اضافه میشود؟
اخیرا ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون شوراهای مجلس در حاشیه جلسه علنی روز گذشته مجلس با حضور در جمع خبرنگاران گفته است: «با توجه به میزان بسیار بالای یارانه نقدی که در سال پرداخت میشود، براساس اصل ۵۹ و ماده ۳۶ قانون، همه‌پرسی تقاضای برگزاری رفراندومی را برای حذف یارانه‌های آشکار و پنهان و پرداخت مستقیم به مردم را مطرح کرده‌ام.»
به گفته ابوترابی، تاکنون ۲۲ نفر از نمایندگان نامه این تقاضا را امضا کرده‌اند و برای مطرح شدن به ۱۰۰ امضا نیاز دارد. همچنین تصویب این تقاضا به کسب حداقل دو سوم آراء نمایندگان مجلس نیازمند است.
تجارت‌نیوز در گزارشی به این مسئله پرداخته و اشاره کرده است که طبق این تصمیم مجلسی‌ها اگر قرار باشد یارانه‌های پنهان و آشکار حذف شود، قیمت کالاهایی که یارانه می‌گیرند مثل انرژی افزایش می‌یابد، اما به یارانه نقدی که خانوارها می‌گیرند اضافه میشود. بنابراین تعدادی از یارانه‌ها حذف و به تعدادی اضافه میشود.
رفراندوم یک کنش سیاسی است نه اقتصادی
واگذاری تصمیم‌گیری به مردم برای حذف یارانه‌های پنهان و آشکار در حالی مورد توجه مجلسی‌ها قرار گرفته است که برخی از کارشناسان رفراندوم را مناسب برای مسائل اقتصادی نمی‌دانند. علی مروی، کارشناس اقتصادی صدا و سیما و استاد دانشگاه در این خصوص به «ابتکار» می‌گوید: رفراندوم در خصوص یک مسئله اقتصادی قطعا کار اشتباهی است، کدام دفعه یک مشکل اقتصادی با رفراندوم حل شده است که این دومی باشد؟ همانگونه که از اسمش مشخص است رفراندوم یک کنش سیاسی بوده که برای حل مسائل سیاسی و اجتماعی کاربرد دارد. در مورد مسائل اقتصادی با فرمول، عدد، مدل و محاسبه تصمیم‌گیری میشود و من بعید می‌دانم که چنین رفراندومی برگزار شود.
مروی به ضرورت اصلاح نظام یارانه‌ای اشاره می‌کند و در این‌باره می‌گوید: کدام یک از کشورهای دنیا یارانه را یه این شکل حذف کرده‌اند که ما بخواهیم چنین کاری کنیم. یارانه همانند مالیات یک ابزار اقتصادی است که باید درست از آن استفاده شود. به بیانی روشن‌تر از این ابزار اقتصادی باید در جاهایی که اولویت دارد و برای مردمانی که به آن نیاز دارند استفاده کرد. بنابراین اگر بخواهیم اقدامی درست داشته باشیم به جای حذف یارانه‌ها، باید به سراغ اصلاح نظام یارانه‌ها و و اصلاح بانک‌های اطلاعاتی برویم.
این کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: ما کشمکش‌هایی را برای بحث ارزهای دولتی داریم و بارها شنیده‌ایم که برای جلوگیری از فساد باید این ارز حذف شود چراکه منفعت این ارز به دست مردم نمی‌رسد و تنها جیب مفسدان را پر می‌کند، این یعنی ترجیح می‌دهیم هزینه مبارزه با فساد را از کانال تورم و از جیب مردم بر‌داریم. اکنون هم همین است برای اینکه نمی‌خواهیم هزینه اصلاح نظام یارانه‌ای را بپردازیم، فشار این تصمیم را به شکل تورم به مردم وارد می‌کنیم.
حمایت از اقشار مختلف نباید به یک شکل باشد
وی به تفاوت روش‌های حمایت از دهک‌های مختلف تاکید می‌کند و در این خصصو می‌گوید: روش حمایت از هر دهکی متفاوت است و باید به این مسئله توجه ویژه شود. من معتقدم برای دهک‌های پایین و ضعیف مثل دهک اول و دوم باید به سراغ کوپن برویم. چراکه اگر به این خانوارها پول نقد بدهیم، آن مبلغ تبدیل به کالری مورد نیاز نمی‌شود و صرف هزینه‌های دیگر خواهد شد و پول نقدی که برای حمایت بوده منحرف میشود. بنابراین برای حمایت از دهک‌های اول و دوم که سبد خوراک آنها با تهدید روبه‌رو است باید به آنها برای خرید کالاهای اساسی مثل گوشت و مرغ باید کوپن داده شود.
این استاد دانشگاه می‌افزاید: برای دهک سوم و چهارم باید بن‌کارت‌های نقدی را در نظر بگیریم تا این دهک‌ها توازنی را میان هزینه و درآمد خود ایجاد کنند، به‌گونه‌ای که در یک ماه بن‌کارت‌های نقدی را برای آموزش خود هزینه کنند و ماه بعد آن را برای پوشاک و یا درمان اختصاص دهند.
وی اظهار می‌کند: برای دهک پنجم و ششم شاید یک معافیت مالیاتی حمایت مناسبی باشد. یعنی کافی است گفته شود دهک پنجم و ششم مالیات بر ارزش افزوده را نپردازند.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: برای دهک‌های بالاتر نیز دولت باید بگوید که حمایتی در کار نیست. مشکل اساسی در نظام یارانه‌ای این است که یک سیاست را برای تمام اقشار در نظر می‌گیریم، در نهایت این حمایت به درستی توزیع نمی‌شود و پس از مدتی به یک حق تبدیل شده و دیگر نمی‌توان آن را حذف و یا اصلاح کرد. بنابراین ابزارهای حمایتی متناسب با هر دهک باید متفاوت باشد.
سایر اخبار این روزنامه
نتیجه ورود سوخت ایران به لبنان چه بود؟
کشتی ایرانی و درهم شکسته شدن هیمنه آمریکا
حامد وکیلی
افسانه اراده مردم در دره پنجشیر
راستی آزمایی خبر‌های رسیده از پنجشیر سخت است
به نام طالبان به کام پاکستان؟
کدام هنرمندان افغان در این سال‌ها در ایران رشد کرده‌اند؟
خاک حاصلخیز ایران برای هنرمندان همسایه
وزیر بهداشت:
تا آخر بهمن، پایان کرونا در کشور اعلام میشود
عدم جذب پرستار آسیب زیادی به نظام سلامت وارد کرده است
فاجعه کمبود پرستار در پیک پنجم کرونا
فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی:
می‌توانیم در هر پهنه آبی که لازم باشد حضور داشته باشیم
«ابتکار» طرح مجلس برای حذف یارانه‌های پنهان از طریق رفراندوم را بررسی کرد
همه پرسی برای یک تجربه شکست خورده؟!
رئیس قوه قضائیه در دیدار با اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس مطرح کرد
لزوم تغییر برخی قوانین به نفع بانوان
رئیسی در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت:
رویکرد دستگاه‌ها از واردات‌محوری به صادرات‌محوری اصلاح شود
سرانجام خورشید آزادی بر سراسر فلسطین می‌تابد
ایمنی جمعی جامعه و واکسیناسیون کرونا
سفیر ایران در بغداد
دور چهارم مذاکرات ایران و عربستان برگزار خواهد شد
کشاورز سنندجی از مسئولان درخواست یاری دارد
فراموشی موضوع قتل عام درختان 11 ساله
