سرنوشت اصلاح‌طلبان در انتظار اصولگرایان

سرنوشت اصلاح‌طلبان در انتظار اصولگرایان اگر رئیسی در عمل به وعده‌هایش ناکام بماند، سرنوشت اصلاح‌طلبان در انتظار اصولگرایان خواهد بود؟ آیا روندی که برای دولت روحانی و بدنه اجتماعی او رخ داد، برای رئیسی هم تکرار می‌شود یا رأی تکلیف‌محورانه در جریان اصولگرایی همچنان این جریان را از یک قهر و شکست نجات خواهد داد؟
حسین کنعانی‌مقدم، فعال سیاسی اصولگرا، درباره پیروزی اصولگرایان در انتخابات مجلس 1402 گفته که خیلی زود است و باید منتظر نتیجه عملکرد دولت آقای رئیسی، مجلس و قوه قضائیه باشیم. اگر عملکرد آنها مثبت بود و توانستند مشکلات را حل کنند بله ممکن است چنین اتفاقی بیفتد و پیروز شوند، در غیر این صورت به نظر من باید با قدرت خداحافظی کنند. درحالی‌که برخی اصولگرایان از یکدست‌شدن قوا دفاع کرده و آن را به نفع کشور در راستای کاهش تعارضات می‌دانند، کنعانی‌مقدم گفته تمرکز قوا خوب است اما اینکه ما فکر کنیم که قوا مسئولیت خود را انجام ندهند چون از یک جناح هستند و مجلسی که باید بر عملکرد دولت نظارت کند یا قوه قضائیه که باید مسئولیت پیگیری تخلفات را انجام دهد، به‌خاطر اینکه از یک جناح هستند به وظایف خودشان عمل نکنند، این ابتدای یک فاجعه است و قطعا ملت ما نخواهند پذیرفت که این رفتار شکل بگیرد. غلامرضا مصباحی‌مقدم نیز اخیرا به رئیسی توصیه کرده بود که دستاوردها را بزرگ‌تر از آنچه که هست جلوه ندهد، بلکه همه پیشرفت‌ها و تغییرات در حد خودشان مطرح شود.
عباس سلیمی‌نمین در پاسخ به این پرسش که چه اندازه محتمل است عملی‌نشدن وعده‌ها، به قهر بدنه اجتماعی اصولگرایان از صندوق رأی منجر شود، به «شرق» گفت: برای این پیش‌بینی باید شواهد و قرائت ارائه کرد؛ چراکه غیر از این پمپاژ ناامیدی در جامعه است. او بیان کرد درباره روحانی دلایلی وجود داشت که نتوانست دولت را فعال کند و در نهایت به وعده‌هایش عمل نکرد. او مهم‌ترین این تفاوت را انگیزه می‌داند و می‌گوید: روحانی نمی‌توانست به وزرایش انگیزه کارکردن بدهد؛ درحالی‌که الان هم رئیسی و هم وزرایش انگیزه کارکردن دارند. او در پاسخ به این پرسش که برخی قرائن مانند کاهش درآمدهای نفتی در صورت ادامه‌یافتن در دولت رئیسی می‌تواند بزرگ‌ترین مانع در پیاده‌سازی وعده‌ها شود، گفته است: «وزرای روحانی انگیزه فروش نفت نداشتند و در دولت روحانی از رستم قاسمی برای دورزدن تحریم‌ها استفاده می‌شد که نفت بفروشد و او هم تلاش جدی کرد. الگوی وزرای روحانی خود روحانی بود و حالا الگوی وزرای رئیسی هم خود رئیسی». سلیمی‌نمین مدعی است که دولت فعلی می‌تواند نفت بیشتری بفروشد چون انگیزه دارد: «ما راه لبنان را برای فروش نفت باز کردیم و راه‌های دیگری را هم می‌توانیم باز کنیم. الان پیش‌بینی این است که فروش نفت زیاد شود. دورزدن تحریم‌ها تلاش زیاد می‌خواهد که مردان دولت رئیسی انگیزه این تلاش را دارند». او افزود: «اما درباره مسائل دیگر نمی‌شود قضاوت کرد. اینکه آیا این دولت اهل مشورت یا استفاده از تجربیات و عقل جمعی هست یا نه هنوز معلوم نیست، اما آنچه مشخص است این است که امروز مجلس به دولت اعتماد دارد، قوه قضائیه به دولت اعتماد دارد و همه اینها یعنی مذاکرات آتی هسته‌ای می‌تواند به نتایج خوبی منجر شود تا هم برخی مشکلات حل شود و هم رئیسی بتواند به وعده‌هایش عمل کند».
اما آذر منصوری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و قائم‌مقام حزب اتحاد ملت، با اشاره به اینکه همه رأیی که به سبد رئیسی ریخته شد مربوط به رأی تکلیف‌گرا نبود، گفت: اگر این 32 درصدی که به او در انتخابات داده شد، تکلیفی باشد، در 1404 هم با همین رویه و رویکرد ادامه پیدا می‌کند. او به «شرق» گفت: فارغ از اینکه شکاف‌های بین اصولگرایان که امروز زمزمه‌هایش مطرح است تعمیق شود یا نه و اینکه آنها به گزینه‌های دیگر برسند یا نه، باید این را در نظر گرفت که همه افرادی که به رئیسی رأی دادند رأیشان تکلیفی نبوده است؛ چون حداکثر رأی تکلیفی اصولگرایان در انتخابات هیچ‌وقت به 32 درصد نرسیده و نمی‌رسد، بلکه به نظر می‌رسد همین میزان رأی هم در نتیجه شعارها و وعده‌هایی بود که رئیسی در انتخابات داد و نوعا دولت خودش را دولت محرومان عنوان و تلاش کرد در وعده‌هایش بگوید که بالاخره از کوچک‌شدن سفره‌های مردم جلوگیری خواهد کرد. منصوری گفت: بخشی از جامعه که تحت فشار اقتصادی بودند، به خاطر همین وعده‌ها به او رأی دادند. پس همه رأی او تکلیف نبوده و اگر در چهار سال آینده رئیسی نتواند در راستای وعده‌هایش در زمینه اقتصادی و عدالت که شعار آن را در انتخابات داده است، گام‌هایی را بردارد، به‌طور قطع بخشی از رأی خودش را از دست خواهد داد و این در واقع تنها یک سویه مسئله است. مسئله دیگر این است که آن بخش از جامعه هم که در این انتخابات گزینه‌ای برای رأی‌دادن نداشت یا به هر علتی رأی نداد، در چهار سال پیش‌رو مطالبه‌گری‌هایش را ادامه خواهد داد و همه اینها این ضرورت را ایجاب می‌کند که رئیسی در زمینه اقتصاد دست به اقداماتی بزند که فشار اقتصادی را بردارد، جلوی تورم لجام‌گسیخته را بگیرد و کشور را از رکود دربیاورد. درمجموع تیم اقتصادی او باید به‌گونه‌ای عمل کند که در چهار سال اول ریاست‌جمهوری‌اش اقتصاد بتواند نفس بکشد. منصوری با اشاره به اینکه این گشایش‌های اقتصادی هم رخ نمی‌دهد مگر اینکه مسئله تحریم‌ها و اف‌ای‌تی‌اف حل شود، گفت: چون این دو در پیوند با هم هستند و بدون هم اقتصاد ایران نمی‌تواند از این وضعیت خارج شود. نایب‌رئیس حزب اتحاد ملت در ادامه گفت: اما مسئله این است که این گشایش‌ها در تعارض با شعارهایی است که حامیان سیاسی آقای رئیسی و جریان اصولگرایی در هشت سال قبل در تقابل با دولت روحانی دادند. برای همین به‌نتیجه‌رسیدن برجام و اف‌ای‌تی‌اف کار ساده و راحتی برای رئیسی نیست و او چه در بحث توجه به محرومان و عملیاتی‌کردن وعده‌ها و چه در بحث تحریم‌ها، برجام و اف‌ای‌تی‌اف با مشکلاتی جدی روبه‌رو است. منصوری در انتها ابراز امیدواری کرد که هم روند مذاکرات هسته‌ای در دولت به سرانجام برسد و هم پروژه رفع تحریم‌ها؛ چراکه اگر به نتیجه نرسد قطعا بخش درخور توجهی از بدنه رأی‌دهنده به رئیس دولت سیزدهم، در 1404 رأی نخواهند داد.