روزنامه ابتکار
1400/06/18
ممیزی‌های سلیقه‌ای شبکه نمایش خانگی چه زمانی به پایان می‌رسد؟ تیغ سانسور بر سر «قبله عالم»
گروه فرهنگ و هنر – مدتی است که تعداد زیادی از سریال‌سازانی که تولیدات‌شان از پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی پخش میشود، صدای فریادشان از میزان سانسورهای سلیقه‌ای بلند است. از زمانی که ساترا به تنهایی نظارت بر شبکه نمایش خانگی را به عهده گرفته هر روز بر میزان ممیزی‌ها افزوده میشود و حالا این بار نوبت سریال «قبله عالم» است.چند سالی بود که شبکه نمایش خانگی قربانی اختلافات وزارت ارشاد و صدا و سیما یا همان ساترا بود، هر چه پیش‌تر می‌رفتیم و هرچه عرصه برای ساخت فیلم و سریال آن هم به دلیل گسترده شدن ممیزی‌های سلیقه‌ای و برخی سیاست‌های در پیش گرفته شده در صدا و سیما برای فیلمسازان تنگ‌تر می‌شد، آن‌ها بیشتر به شبکه نمایش خانگی کوچ می‌کردند. اما هر چه می‌گذشت با بالا گرفتن کشمکش بین دو سازمان مربوطه، سریال‌ها قربانی می‌شدند.
حالا تقریبا هفته‌ای نیست که خبری پیرامون ایجاد یک مشکل برای اثری در شبکه نمایش خانگی را نشنویم. از زمان ورود ساترا یا همان صدا و سیما به موضوع نظارت در این بخش، مشکلات یکی پس از دیگری خودشان را نشان دادند. حالا هم که مدتی است فرمان این کشتی فقط در دستان ساترا است و سازمان سینمایی عملا قدرتی در این بخش ندارد.
همین چند هفته پیش بود که مهدویان فریاد بلند کرد که سانسور محتوای سریالش را تغییر داده و اگر ادامه پیدا کند اجازه پخش آن را نمی‌دهد. مهدویان در نامه‌ای سرگشاده در این رابطه نوشته بود: «در هفته‌های گذشته با رویکردی سازنده و مبتنی بر تعامل به سانسورهای عموما غیرمنطقی و غیرعرفی ساز و کار سانسور صدا و سیما و زیر مجموعه آن یعنی ساترا تن دادم تا اختلالی در روند پخش سریال پیش نیاید و انتظار هفتگی شما را برای تماشای قسمت‌های جدید ارج نهاده باشم.
تعاملی که من و همه هم‌حرفه‌ای‌هایم همیشه از سر جبر و ناچاری و نه از سر رضایت به آن تن داده‌ایم تا بتوانیم آثارمان را در مملکت عزیزمان و برای مردم نازنین خودمان به نمایش درآوریم. ولی این‌بار سطح سخت‌گیری‌ها به جایی رسیده که از حد طاقت و تحمل من خارج شده است.
در قسمت ششم سریال زخم کاری به نقطه‌ای رسیده‌ام که می‌بینم تن دادن به سانسورهای غیرعقلانی، غیرحرفه‌ای و دور از واقع‌بینی اجتماعی به وضوح موجب تاثیرات مخرب بر داستان و تضییع حقوق ما به عنوان سازنده و شما به عنوان مخاطب شده است. پس اجازه بدهید در قسمت‌های پیش رو در صورت ادامه‌ی این رفتار، میان حق مسلم شما برای تماشای سروقت قسمت جدید و احقاق حق دیگرتان که تماشای نسخه‌ای در شان شماست، دومی را انتخاب کنم. قطعا می‌پذیرید که مسوولیت تضییع حق اول‌تان نه بر عهده ما که بر گرده‌ی آن‌هاست که از دایره‌ی منطق و عقل خارج شده‌اند و مسیر زور پیش گرفته‌اند».
در هر صورت پس از مدتی کشمکش، این سریال کار خود را ادامه داد و این جمعه نیز قسمت پایانی‌اش پخش میشود.
اما حالا حامد محمدی، کارگردان سریال «قبله عالم»، در یادداشتی درباره وضعیت پخش این سریال و اصلاحیه‌هایی که نسبت به آن تحمیل شده است، گلایه‌هایی مشابه مهدویان مطرح کرده. او نوشته است: «دوست داشتیم با این وضعیت پیچیده جهان و پیچیده‌تر و تلخ‌تر کشور عزیزمان که هر روز خبر از دست دادن ناگهانی عزیزان‌مان را می‌شنویم، با کمی لبخند به خانه‌هایتان بیاییم اما عده‌ای نهاد ناشناخته و همیشه دلسوز، حتی دوست ندارند مردم در این شرایط هم برای لحظه‌ای کوتاه بخندند.
تلاش کردیم با مذاکره، گفت‌وگو، تعامل و دوری از رسانه‌ای شدن اتفاقات پیش آمده، این سوء‌تفاهم‌ها حل شود یا این اثر تا اطلاع ثانوی منتشر نشود اما زورمان به حق طبیعی خودمان و شما نرسید.
شما که غریبه نیستید، اصلاحیه قسمت‌های پخش شده و پخش نشده به استناد برگه‌های ممهور و مستند (قابل ارایه به مردم عزیز ایران در هرکجای جهان) آنقدر زیاد است که متاسفانه آنچه از این سریال در رسانه محترم فیلیمو پخش شده و پخش نشده اثر ساخته شده توسط من و تیم همراه و درجه یک سازنده این اثر نیست و برای احترام به مخاطبان، چنانچه بعدتر این سریال به خانه‌های شما بیاید، بدون تیتراژ ابتدایی و انتهایی پخش خواهد شد.»
از سوی دیگر نیز بازیگران این سریال نسبت به این سانسورها اعتراض کردند. هادی کاظمی، یکی از بازیگران سریال «قبله عالم» با انتشار متنی انتقادآمیز درباره سانسور سریال «قبله عالم» نوشته است: این سریالی که می‌بینید (قبله عالم) کاری نیست که من بازی کردم. زمین تا کهکشان تفاوت دارد. می‌خواستیم کاری بسازیم که در این عصر بی خنده، که احوالاتمان جا بیاید و لبخندی داشته باشیم؛ اما... اما نمی‌گذارند.
کاظمی افزوده است: کمدی یعنی لحظه و تک تک لحظه‌ها زیر تیغ سانسور رفت. بعضی وقت‌ها با درآوردن یک کلمه بار معنایی یک جمله بهم می‌ریزد. شما حساب کنید که کلمه یا جمله یا تصویر، پلان یا سکانس، وقتی حذف بشود چه بلایی سر یک فیلم می‌آید؟ این فیلم با این حجم از سانسور و ممیزی در طول عمر هنری‌ام بی سابقه است.
این بازیگر در ادامه به شرح تعداد سانسورهای قسمت‌های پخش شده از «قبله عالم» پرداخته و عنوان کرد: از قسمت اول ۲۷ مورد سانسوری و در نهایت ۴:۳۰ دقیقه حذف، از قسمت دوم ۳۵ مورد سانسوری و در نهایت ۶ دقیقه حذف، از قسمت سوم ۴۹ مورد سانسوری و در نهایت ۱۱:۳۰ دقیقه حذف و گفته شده از قسمت چهارم ۷۷ مورد سانسوری که حدود ۱۷ دقیقه حذف میشود.
کاظمی در ادامه با لحنی کنایه آمیز نوشت: اگر دوستان دلسوز و فرهنگ و هنر اینچنین پیش بروند، قسمت‌های آتی فقط تیتراژ پخش میشود.
همچنین شقایق دهقان، بازیگر دیگر این سریال در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت: «سانسور و حذف کردن سلیقه‌اى هم از اون دست اتفاق‌هاییه که هیچ وقت بهش عادت نمى‌کنیم، مثل خیلى چیزهاى دیگه‌اى که ممکنه تحت فشارى بپذیریمش اما عادت نمى‌کنیم... فرقى نمی‌کنه چهل سال بگذره، صد سال بگذره، یا چندین قرن ...هر بار شُک تازه‌ایه، هر بار غم و بى‌انگیزگى و نا‌امیدىِ بى‌اندازه‌اى همراهشه! ما رو ببخشید که عادت نمى‌کنیم! تن مى‌دیم اما عادت نمى‌کنیم! مى‌شکنیم، فرو می‌ریزیم اما عادت نمى‌کنیم...»
هنوز ساترا پاسخی به گلایه‌های کارگردان و بازیگران این سریال نداده است.
اما پرسش مهم این است که چرا وقتی اثری مجوزی می‌گیرد چرا چنین ممیزی‌های سنگینی را پس از ساخت تجربه می‌کند؟ آیا نباید سرانجام شفافیتی در این ماجرا ایجاد شود؟
سایر اخبار این روزنامه
ممیزی‌های سلیقه‌ای شبکه نمایش خانگی چه زمانی به پایان می‌رسد؟
تیغ سانسور بر سر «قبله عالم»
پیمان مولوی
عقب افتادن ایران از رقبا
وزیر بهداشت خبر داد
ورود 8 میلیون دُز واکسن کرونا به کشور
چوب و شلاق برای مقابله با تجمع
بازگشت ایران به صدر رنکینگ آسیا و سبقت از سامورایی‌ها با 9برد متوالی
پس گرفتن تاج و تخت
ریاض، ابوظبی و اسلام‌آباد چه در سر دارند؟
بازی پیچیده در زمین طالبان
«ابتکار» تاثیر آزادسازی واردات خودرو را بر بازار بررسی می‌کند
بازار خودرو در آستانه یک تحول بزرگ؟
رئیسی در تماس تلفنی رئیس شورای اروپا مطرح کرد
توسعه مناسبات با کشورهای اروپایی در عرصه‌های مورد علاقه طرفین
در جلسه بررسی طرح شهید سلیمانی مطرح شد
دستور قاطع سلامی به فرماندهان سپاه برای تسریع در واکسیناسیون
خاک تونل حفر شده در زندان «جلبوع» چه شد؟
عملیات پیچیده پنهان‌سازی
نخست وزیر ارمنستان:
برقراری ارتباط ریلی با ایران و روسیه حائز اهمیت است
بازگشت ایران به صدر رنکینگ آسیا و سبقت از سامورایی‌ها با 9برد متوالی
پس گرفتن تاج و تخت
اشرف غنی:
ترک کابل سخت‌ترین تصمیم زندگی‌ام بود
