سرزمین زیبای دلشکسته
شهروندآنلاین- زخمهای جنگ تا چندین نسل باقی میماند. ساختمانهای ویران را میتوان یکروزه از نو ساخت، اما اندام قطعشده دوباره نخواهد رویید. آسیب روحی کودکان از انفجار بمبها پس از پایان روزهای آتش و خون کمی التیام یافته و باز هم زندگی خواهند کرد. اما جای خالی اعضای ازدسترفته خانواده هیچ وقت پر نخواهد شد. مردم افغانستان 40 سال است که در جنگ زندگی کردهاند. پیتر مائورر، رئیس کمیته بینالمللی صلیبسرخ در پایان سفر چهار روزهاش به افغانستان نوشت: «در سالهایی که در جایگاه رئیس کمیته بینالمللی صلیبسرخ بودهام، شاهد عذاب، رنج و ناامیدی در خیلی از مناطق دچار جنگ در جهان بودهام. اما نمیتوانم حتی شمهای از آنچه چهار دهه جنگ بر سر یک ملت میآورد، تشریح کنم.»
چالشهای افغانستان غیرقابل تصور استبه همین دلیل هم چالشهای افغانستان بسیار عظیم است. خبر خوب به عقیده مائورر این است که اقدامات بشردوستانه میتواند به ثبات بخشیدن به یک جامعه کمک کند. شفقت و یکدلی میتواند به التیام زخمهای جنگ کمک کند. سرمایهگذاری برای خدمات بهداشت و درمان، آب سالم و مدرسه میتواند خانوادههای افغانستانی را از عمق بیچارگی خارج کند. جامعه جهانی باید راهحلهایی هر چند موقتی برای ادامه روند تأمین منابع مالی پیدا کند. نیازهای مردم افغانستان نمیتواند تا زمان یافتن یک راهحل سیاسی برای تغییر صبر کند.
کمبود شدید خدمات بهداشت و درمان برای زناندر این میان اثربخشی کار بشردوستانه، به همهشمول بودن آن برمیگردد. حمایتهایی که زنان، دختران و اقلیتهای قومی را شامل شود. رئیس کمیته بینالمللی صلیبسرخ تصریح میکند: «به همین دلیل است که کمیته بینالمللی صلیبسرخ اطمینان حاصل میکند که زنان به خدمات ما، از جمله خدمات درمانی و توانبخشی دسترسی دارند. من مسئولان را ترغیب میکنم که دسترسی زنان به خدماتدرمانی و در کنار آن آموزش را ادامه دهند. در کشوری که فقط 50درصد زنان در مراکز درمانی برخوردار از پرسنل آموزشدیده، فرزند خود را به دنیا میآورند، بسیار مهم است که تعداد بیشتری ماما و دکتر زن آموزشدیده داشته باشد.»
درمان 41هزار نفر توسط صلیبسرخ در ماههای اخیرمائورر در ادامه بیانیه صلیبسرخ از اوضاع این روزهای افغانستان نوشته: «در طی بازدید چهار روزهام از افغانستان، با ملا برادر و سایر اعضای کادر رهبری طالبان دیدار کردم، بر فعالیت بشردوستانه بیطرف، بیغرض و مستقل کمیته بینالمللی صلیب سرخ تأکید کردم و متذکر شدم که بیش از 30 سال است که ما به افغانستانیهای دچار مخاصمات کمک میکنیم و این موضوع قرار نیست متوقف شود. تاریخ حضور طولانی ما در این کشور به ما میگوید که قربانیان جنگ در افغانستان به سالها کمکرسانی و توانبخشی نیاز دارند. هزینه همین درگیریهای اخیر بسیار زیاد بوده است.»
بیش از 41هزار نفر زخمی جنگ از ماه خرداد تا اوایل شهریور ماه در مراکز تحت پیشتیبانی کمیته بینالمللی صلیب سرخ درمان شدهاند که این رقم 80درصد بیش از همین دوره زمانی در سال قبل است.
درمان پزشکی باکیفیت دغدغه اصلی خانوادههای افغانستانی است. ماه گذشته صلیبسرخ جهانی تعداد مراکز درمانی تحت پشتیبانی خود را از 46 به بیش از 89 درمانگاه و تیم متحرک درمانی و دو بیمارستان دیگر در کابل و قندهار تحت مدیریت جمعیت هلالاحمر افغانستان افزایش داد.
رئیس کمیته بینالمللی صلیبسرخ عنوان میکند که ما خواستار تقویت دسترسی به خدمات ایمنسازی و خدمات درمانی اولیه به ویژه برای بانوان هستیم. متأسفانه بیمارستانها شاهد افزایش تعداد کودکانی هستند که با مینهای تازه کار گذاشته شده، زخمی میشوند. به خاطر بچهها که ذاتا کنجکاو هستند و ممکن است روزی یک مین را از زمین بردارند و یکی از اعضایشان یا جان خود را از دست بدهند، تلاشهای مینروبی باید اولویت یابد.
ارایه خدمات ارتوپدی به 150هزار افغانستانی در سالاز سال 1368 خدمات ارتوپدی کمیته بینالمللی صلیبسرخ بیش از 210هزار بیمار دچار ناتوانی جسمی را منتفع کرده است. به گفته مائورر سالانه 150هزار بیمار ویزیت میشوند. ما به آنها کمک میکنیم که دوباره راه بروند. در همین راستا تلاش ما برای کمک به ایشان در مسیر باز پیوستن به جامعه به صورتی باکرامت به اندازه خدمات توانبخشی ما اهمیت دارد. بازدید من از مرکز توانبخشی در کابل باعث خرسندی بود، چون میدیدم افغانستانیهای باکرامت و پراراده دوباره یاد میگیرند راه بروند یا از دست مصنوعی خود استفاده کنند.
در این شرایط، کووید-19 چالش اساسی دیگری برای مردم افغانستان است. وقتی بمبها میافتند و گلولهها به پرواز درمیآیند، خانوادهها امکان نگرانی برای ماسک و فاصله اجتماعی را نخواهند داشت و اینها بدل به دغدغههایی لوکس میشوند. ویروس کرونا همچنان در حال شیوع است. اما تعداد واکسنهای دریافتشده در افغانستان اصلا کافی نبوده است و رئیس کمیته بینالمللی صلیبسرخ از همه دولتها به اضطرار درخواست کرده که سهمی عادلانه از واکسن برای این کشور در نظر بگیرند.
40 سال جنگ چه بر سر خانوادههای افغانستانی آورده؟براساس برآوردی که مائورر اعلام کرده از هر 10 افغانستانی، 9 نفر با مبلغی کمتر از 2 دلار در روز زندگی میکند. بر اساس آمار طبقهبندی چند سطحی امنیت غذایی، 10میلیون افغانستانی دچار سطوح بالایی از عدمامنیت غذایی هستند. بازپیوند هر چه سریعتر بچههای بدون همراه که اخیرا و در جریان شلوغیهای فرودگاه کابل تنها ماندهاند، چالشی برای صلیبسرخ و هلالاحمر در سراسر جهان است.
دنیا افغانستان را به عنوان سرزمین زیبایی و همینطور دلشکسته میشناسد. جنگ؛ بدنها و روحها را در هم میشکند. چهار دهه جنگ ملتها را متلاشی میکند.
رئیس کمیته بینالمللی صلیبسرخ تأکید کرده بزرگترین امید در حال حاضر در افغانستان این است که همه ما به زخمیها کمک کنیم تا درمان شوند، به خانوادهها کمک کنیم تا یکدیگر را پیدا کنند و از این به بعد، در هر جنگی غیرنظامیان مصون از آسیب باشند.