روزنامه آفتاب یزد
1400/06/21
فرجام رقابت‌هایی که یک طرف آن صداو سیما بوده است
آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: یک‌چهارم مردم ایران اصلاً برنامه‌های صدا و سیما را نگاه نمی‌کنند. این موضوع را خبرگزاری ایرنا، با استناد به نتایج نظرسنجی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، رسانه‌ای کرده است.همچنین مدت زمان زیادی است که تلویزیون از وسیله مصرفی به ابزار دکوری در منازل بدل گشته است و کسانی که در خانه خود این وسیله را ندارند آن را نوعی فخر و نشانه روشنفکر بودن خود می‌دانند. این گروه به درستی بر این اعتقاد هستند که صدا و سیما در تولیدات فرهنگی ناتوان است و برنامه‌های آن اطلاعات و پیامی را منتقل نمی‌سازند. زمانی صدا و سیما مهمترین سنگر پرچمداران فرهنگی در ایران محسوب می‌شد و امروز این رسانه در میان مخاطبان جایگاهی ندارد. در دهه شصت، ویدیو رقیب صدا و سیما بود و این نوع برنامه‌ها در جامعه ایرانی اقبال داشتند و پخش می‌شدند. از اواخر دهه هفتاد و در طول دهه هشتاد، با ظهور ماهواره و گسترش شبکه‌های ماهواره‌ای، صدا و سیما متوجه ریزش مخاطبان خود در حوزه فرهنگی شد. در دهه نود، با افزایش شبکه‌های حرفه‌ای برخوردار از تیم‌های برنامه‌ساز مجرب و گسترش شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام و یوتیوب، صدا و سیما هم هر روز بیش از پیش شاهد ریزش مخاطبانش شد. این روزها در کنار شبکه‌های ماهواره‌ای، صداوسیما رقیب توانمند دیگری هم دارد: پلتفرم‌های اینترنتی که در کمتر از یکی دو سال موفق شده‌اند، بخش زیادی از مخاطبان را با خود همراه کنند. با گسترش پلتفرم‌های مجازی، اکثر برنامه‌سازان و سریال‌سازان موفق صدا و سیما دیگر رغبتی به ساخت سریال و برنامه برای آن ندارند. صداوسیما در دو دهه گذشته در جذب ایده‌پردازان، برنامه‌سازان و چهره‌های محبوب مردم ناتوان بوده است و مخاطبانش را به‌شدت از دست داده است. در هر صورت صدا و سیما بودجه دولتی دارد و به نظر می‌رسد در طول دهه‌های مختلف از رقابت با سایر رسانه‌ها ناتوان بوده است.حال سوال اساسی ما این است که چرا صدا و سیما به دنبال تغییر رویه نیست؟اگر از تغییر رویه نیز ناتوان است پس چرا بودجه کشور به هدر می‌رود؟>صدا و سیما نیازی به رقابت ندارد
لعیا محبوبی دکترای رشته علوم ارتباطات اجتماعی در این خصوص به آفتاب یزد گفت:«زمانی که پول و بودجه دولتی به صدا و سیما سرازیر میشود این نهاد دیگر نیازی به رقابت کردن با سایر رسانه ندارد. این مسئله مهمترین مسئله است که دولتی بودن صدا و سیما باعث شده است که انگیزه‌ای برای رقابت کردن نداشته باشد.ضمن اینکه هیچ وقت هیچ نهاد ناظری باخت در رقابت‌ها را به او گوشزد نکرده است.بسیاری از اوقات پژوهش‌های گوناگون انجام میشود اما در عمل نتایج مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. از سوی دیگر ذائقه مخاطب برای صدا و سیما اهمیتی ندارد و صدا و سیما نتوانسته است مخاطبان از دست داده خود را باردیگر جذب کند.»
>تامین بودجه به خود صدا و سیما سپرده شود
وی ادامه داد:«صدا و سیما دنبال رقابت نیست و انگیزه‌ای برای رقابت وجود ندارد. سال هاست که در صدا و سیما برنامه فاخری ساخته نشده است.قبلا برنامه‌های ویژه وجود داشت مانند سریال امام علی و....چندسال اخیر آنقدر برنامه‌ها ضعیف است که صدا و سیما به بازپخش آثار گذشته اکتفا کرده است.اگر بودجه صدا و سیما حساب رسی شود و تامین بودجه به خود صدا و سیما سپرده شود این سازمان مجبور به رقابت و جذب مخاطب میشود.منطق سرمایه داری بر این است که با جذب مخاطب در آمد به دست می‌آید و به تبع آن امکان تولید کالای متنوع به وجود می‌آید.مخاطب هیچ اعمال نفوذی بر صدا و سیما ندارد و این سازمان هر کاری که بخواهد انجام می‌دهد. تا زمانی که اقتصاد صدا و سیما درست نشود مسائل آن حل نخواهد شد. اگر بودجه را از صدا و سیما بگیرند مخاطب و جذب آن برای صدا و سیما مهم میشود و مطابق ذائقه مخاطبان برنامه‌ها ساخته می‌شوند.خروجی فرهنگی صدا و سیما به گونه‌ای است که سطح سواد افراد را به جای ارتقا،
تنزل می‌دهد. »
>صدا و سیما باید به سمت معنای واقعی کلمه ملی حرکت کند
حسن معظمی کارشناس رسانه نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:«صدا و سیما اصلا رقیبی را برای خود احساس نمی‌کند و تا زمانی که صدا و سیما دولتی بدون رقیب وجود داشته باشد رقابت حرفه‌ای نیز به وجود نمی‌آید.معلوم است در این شرایط که رقیبی برای صدا و سیما وجود ندارد این سازمان خود را محق می‌داند که بودجه کلان کشور را بدون پاسخگویی استفاده کند. وقتی صدا و سیما نیازی به پاسخگویی به مخاطب و سایر نهاد‌های نظارتی ندارد وضعیت همینگونه ادامه پیدا می‌کند.صدا و سیما باید به سمت معنای واقعی کلمه ملی شدن برود و باید درهای خود را به روی افکار و برنامه سازان مختلف باز کند.»
>صدا و سیما نمی‌تواند پاسخگوی خواسته‌های نسل جوان باشد
سارنگ قربانیان کارشناس رسانه و دکتری مهندسی کامپیوتر گرایش امنیت اطلاعات و ارتباطات در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« مردم به استفاده ار فضای مجازی راغب‌تر شده‌اند و اینستاگرام، توییتر، یوتیوب و... به مرکز اخبار تبدیل شده است.الان تنها صدا و سیما نیست که در این رقابت شکست خورده است بلکه تمام رسانه‌ها در کل دنیا به فضاهای مجازی شکست خورده اند.در زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وقتی درگیری‌های بین ترامپ و بایدن شروع شد، فعالیت این نوع رسانه‌ها به قدری شدید شد که کل رسانه‌ها در آن بازه زمانی دچار اشکال شدند. در ایران هم همینطور است یعنی صدا و سیما نمی‌تواند پاسخگوی خواسته‌ها نسل جوان باشد و به همین دلیل اگر رویکرد دقیقی نداشته باشد بودجه دولتی به هدر خواهد رفت. به هرحال رسانه‌های دیجیتال مردم را سرگرم کرده است و فیلم‌ها دیگر برای مردم جذب‌کننده نیست. در سطح داخلی مردم بیشتر به رسانه‌های دیجیتال علاقه دارند زیرا رسانه ملی ما اخبار را نمی‌تواند به صورت کامل پوشش بدهد، فیلم‌های مناسب نمایش نمی‌دهد، برای قشر کودک و نوجوان برنامه‌های مناسب ندارد و....از سوی دیگر برنامه‌سازی و جذب مخاطب نیز در این سازمان مشکل دارد. برنامه‌ها ستایشی و سفارشی شده‌اند و مخاطبان نیز چاره‌ای به جز تماشای همین برنامه‌ها ندارند.باید سیاست‌های کلی در این سازمان تغییر کند زیرا مردم به دنبال استفاده از نوآوری
هستند.»
>متاسفانه صدا و سیمای ما نمی‌تواند موج تولید کند
قربانعلی تنگشیر کارشناس رسانه و مدرس دانشگاه نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:«صدا و سیما در ایران دولتی است و قوانین و مقررات آن را دولت تعیین می‌کند.اما در دنیا صدا و سیما توسطه بخش خصوصی اداره میشود. تلویزیون طبق روال خود کارهایی که باید را انجام می‌دهد و برایش فراقی نمی‌کند که مخاطب داشته باشد یا نداشته باشد. یکی از ویژگی رسانه‌ها سرگرم کردن جامعه است که متاسفانه برنامه‌های ساخته شده در صدا و سیما این قابلیت را ندارد.در سوی دیگر شبکه‌های اجتماعی به دست سلبریتی‌ها است و آن‌ها دنیا را می‌گردانند. سلبریتی‌ها موج می‌سازند و تولید موج در رسانه‌ها بسیار مهم ست. متاسفانه صدا و سیمای ما نمی‌تواند تولید موج کند.در حالی که الان به دلیل شیوع کرونا بچه‌ها در خانه‌ها بی‌نهایت به دنبال شبکه‌های اجتماعی هستند.بنابراین یکی از مشکلات نسل آینده این است که صدا و سیما نتوانست فضایی درست کند که کودکان و نوجوانان به سمت شبکه‌های مجازی جذب نشوند.ایجاد انگیزه در صدا و سیما به همین روال بدون رقابت است. به دلیل نبود آموزش ما حتی نتوانستم از سلبریتی‌ها برای انتقال پیام‌های
مناسب استفاده کنیم.»
سایر اخبار این روزنامه
فرجام رقابت‌هایی که یک طرف آن صداو سیما بوده است
قیمت هر دز واکسن سینوفارم چقدر است؟
پیام فرمانده معظم کل قوا در پی بازگشت ناوگروه ۷۵ نیروی دریایی
آغاز تزریق واکسن به جمعیت دانشجویی از هفته جاری
سرنوشت ساکنان دفتر انتهای پاستور
خوب و بد سفرهای استانی
سیری بر چند منظوره‌ای بیادماندنی به نام «زخم‌کاری»
چگونه دیگر «مهرطلب» نباشیم؟
دریادلان ایران زمین بر بستر دریاها، به بلندای تاریخ!
الکاظمی از تهران چه می‌خواهد؟
سریال زخم‌کاری یا سریال جواد عزتی؟
مهمان سرزده
چرا این قدر تصنعی؟
سهم مسکن از هزینه خانوار ۶۰ درصد است
