روزنامه آفتاب یزد
1400/06/21
مهمان سرزده
رویدادهای افغانستان و تکمیل خط لوله گازی «نورداستریم2» می‌تواند ذیل پرونده هسته‌ای ایران و امتیازی به مسکو
برای عدم حمایت از تهران معنا شود!
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در راس هیئتی بمنظور دیدار و گفتگو در خصوص موضوعات همکاری‌های ایران و آژانس، برای سفری یک روزه وارد تهران شد.
این دیدار پیش از ظهر روز یکشنبه صورت می‌گیرد و هیئت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از ظهر همان‌روز به وین مراجعت خواهند کرد.
nچند مسئله ی مهم با محوریت روسیه!
رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مسکو با سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه در مسکو گفتگو کرد تا پس از آن با همکاران خود در پاریس رایزنی کند. ریابکوف اما در پاسخ به خبرنگار وال‌استریت ژورنال که در توئیتر خود نوشته بود: «کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا می‌خواهند روسیه را مجاب کنند که در صورت مطرح‌شدن قطعنامه‌ای علیه ایران در جلسه پیش روی شورای حکام، رای ممتنع به آن بدهد.» خاطرنشان می‌سازد:« «هیچ توهمی نداشته باشید. اگر پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس اتمی علیه ایران مطرح شود، روسیه به آن رای منفی می‌دهد. همانطور که در گذشته توئیت کردم، هیچ نیازی به یک قطعنامه [علیه ایران] نیست، چون نه‌تنها بی‌معنی خواهد بود بلکه شدیداً زیان‌بار است. باید حساب بهتری روی دیپلماسی باز کرد.»
بر اساس آن چه «اسپوتنیک» می‌نویسد؛ آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در نشست خبری مشترک با هایکو ماس همتای آلمانی خود می‌گوید: «فرصت احیای برجام با شرایطی که منافع مورد نظر در هنگام حصول این توافق (در سال 2015) را تامین کند، کمتر شده است.» وی می‌افزاید: «ما در حال نزدیک شدن به نقطه‌ای هستیم که در آن بازگشت به اجرای دقیق برجام منافعی که در هنگام دستیابی به این توافق مد نظر بوده است را محقق نخواهد کرد.» وزیر امور خارجه آمریکا خاطرنشان می‌کند: «با گذشت زمان و با توجه به اینکه ایران در حال توسعه برنامه هسته‌ای خود از جمله به‌کارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر و غنی‌سازی مواد بیشتر است، نقطه‌ای وجود خواهد داشت که در آن دستیابی دوباره به منافع برجام از طریق بازگشت به اجرای کامل این توافق بسیار دشوار خواهد بود. ما هنوز در آن نقطه نیستیم، اما این نقطه به ما نزدیکتر از قبل شده است.» وی ادامه می‌دهد: «به همین دلیل است که ما صراحتاً گفته‌ایم که فرصت بازگشت به اجرای برجام، نامحدود نیست. راب مالی در حال رایزنی با روسیه و متحدان اروپایی ماست و به‌شدت روی این موضوع تمرکز کرده است.»
nاین تمام ماجرا نیست...
«برجام و جاه طلبی‌های هسته‌ای ایران»، این عنوان گزارشی تحلیلی است به قلم:« ولادیمیر ساژین»، خاورشناس مطرح روس. در این گزارش نسبتا طولانی می‌خوانیم:
«پس از خروج آمریکا از برجام در سال 2018 و واکنش فوری ایران به این گام (در واقع خروج عملی از توافق در سال 2019)، جامعه جهانی اقداماتی را برای بازگرداندن برجام انجام داد. در آوریل 2021، شش دور موفق مذاکرات در وین برگزار شد. اما در 20 ژوئن سال جاری، به خاطر تعویض رئیس جمهور و دولت ایران، روند مذاکرات متوقف شد. در این رابطه، میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در پایتخت اتریش، در 3 سپتامبر گفت که روسیه از بازگشت هر چه زودتر هیئت ایرانی به وین استقبال می‌کند و مکث طولانی مدت برای این امر خوب نیست. اما تهران به وضوح عجله‌ای ندارد. حسین امیر عبدالهیان، وزیر امور خارجه ایران در یکی از اولین مصاحبه‌های خود تصریح کرد که نیازی به عجله در روند مذاکرات در وین نیست. رئیس جمهور رئیسی به نوبه خود گفت که تهران انتظار دارد مذاکرات با لغو تحریم‌های آمریکا آغاز شود. بیانیه‌های رئیس جمهور رئیسی و عبداللهیان وزیر امور خارجه به تهران این فرصت را می‌دهد که برای توسعه پتانسیل هسته‌ای خود در خارج از برجام، زمان کسب کند.»
ساژین در جای دیگری از این گزارش تحلیلی یادآور میشود: «روند مذاکرات وین به بن بست رسیده است و گردونه توسعه زیرساخت‌های هسته‌ای ایران سریعتر و سریعتر می‌چرخد. تا به امروز، ایران تقریبا 4 تن اورانیوم با غنای پایین ذخیره کرده است. این بیش از 16 برابر حد مجاز برجام است. تنها از ژوئن تا سپتامبر 2021، ایران ذخایر اورانیوم غنی شده خود را به 20 درصد، از 62.8 کیلوگرم به 84.3 کیلوگرم و اورانیوم که به 60 درصد غنا رسیده بود، از 2.4 کیلوگرم به 10 کیلوگرم افزایش داد. تنها یک قدم کوچک برای رسیدن به سطح غنای 90 درصد یعنی اورانیوم درجه سلاح باقی مانده است. در عین حال، ایران به طور فعال مانع کنترل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر فعالیت‌های هسته‌ای خود میشود.»
nروسیه نگران است!
ساژین در بخشی از گزارش خود یادآور میشود:«روسیه از این تحولات بسیار نگران است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه در این باره گفت: «ما از طرف ایرانی می‌خواهیم که در این زمینه درک لازم را از خود نشان دهد که تلاش‌های بیشتری از سوی تهران مورد نیاز است.» میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در وین در مصاحبه با روزنامه ایزوستیا تاکید کرد: «ایران از تعهدات خود در برجام بیشتر و بیشتر دور میشود. شاید حتی نوعی بی‌منطقی در این مورد وجود داشته باشد. هرچه ایران از تعهدات اولیه خود دورتر شود، در صورت دستیابی به توافق، زمان بیشتری برای بازگشت به خواسته‌های توافق لازم خواهد بود. و این امر بر زمان لغو تحریم‌ها تاثیر خواهد گذاشت.»
nایران روی چه چیزی حساب می‌کند؟
این خاورشناس روسی در ادامه می‌نویسد:«وقفه در روند مذاکرات وین، که توسط رهبری ایران آغاز شده است، امکان ایجاد پتانسیل هسته‌ای خود را خارج از چارچوب برجام فراهم می‌کند، و این کار باعث میشود که نرخ مذاکرات عمدتاً با ایالات متحده افزایش یابد. اما این بازی تهران توام با ریسک است.با این حال، به نظر می‌رسد که بر اساس وضعیت فعلی پیرامون مشکل هسته‌ای ایران، هنوز زمان ایجاد سلاح‌های هسته‌ای فرا نرسیده است. بدیهی است که ایران در تلاش برای ایجاد چنان زیرساخت هسته‌ای است، که تنها یک قدم تا تولید «بمب اتمی» باقی مانده باشد - چند ماه، اما خود دستگاه انفجاری هسته‌ای هنوز تولید نشده باشد.»
نکته ی مهم این یادداشت این که:« ولادیمیر ساژین» معتقد است:«ایران می‌خواهد در تعدادی از کشورهای نهفته هسته‌ای جا بگیرد - کشورهایی با فناوری هسته‌ای پیشرفته که بدون سلاح هسته‌ای باقی مانده اند، اما قادر به تولید سریع آن هستند. این‌ها ژاپن، آلمان، هلند، کانادا، آرژانتین، برزیل، کره جنوبی هستند. داشتن وضع «کشور هسته‌ای نهفته» برای چنین کشورهایی در حکم داشتن «چوب سیاسی»[یا همان اهرم سیاسی] است.»
ساژین در پایان این یادداشت متذکر میشود:«رویدادها نشان می‌دهد که ایران می‌تواند با سیاست هسته‌ای حیله گر خود بیش از حد بازی کند. لحظه‌ای نزدیک میشود که تهران باید در مورد ادامه روند مذاکرات و قیمت خواسته‌های خود از ایالات متحده، کشورهای اروپایی و درباره همکاری واقعی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصمیم بگیرد. جاه طلبی‌های
لجام گسیخته هسته‌ای می‌تواند به منافع ملی ایران آسیب جدی وارد آورد.»
nدولت سیزدهم اصل مذاکره را نفی نکرده است
محمدعلی بصیری استاد ورابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان در همین رابطه به آفتاب یزد می‌گوید:«دولت جدید همان طور که اشاره کرده اصل مذاکره را نفی نمی‌کند ولی ادعایش این است که مذاکره‌ای باید انجام شود که منافع ایران در آن لحاظ شده و به دست آید. از طرف دیگر ادامه مذاکرات تا الان با حداکثر خواهی‌هایی که آمریکا دارد و بحث هسته‌ای خصوصا بحث موشک‌ها و خاورمیانه را هم می‌خواهد دنبال کند که پیشبرد این مسئله در دور قبل عملا به یک بن بست رسید.»
وی خاطرنشان می‌سازد:« درخواستی که دولت جدید دارد به مراتب شفاف‌تر و حداکثری‌تر از دولت قبل است و آن این است که صرفا در چارچوب برجام و بحث اتمی باید منافع ایران حاصل شود. حتی شنیدم دولت هنوز به صورت صریح تصمیم نگرفته است که مذاکرات را روی روال قبل ادامه دهد یا روی روال قبل ترک کند. بی‌جهت هم نیست که حرکت‌هایی در آژانس و موضع گیری‌های فشار‌آوری از طرف روس‌ها بروز کرده است. یعنی آنها به این جمع‌بندی رسیده‌اند که شاید روند مذاکره متوقف شود و آنچه که مشترکا 5+1 می‌خواهد هیچ گاه
بیرون نیاید.»
nسیاست «چماق و هویج» از همیشه به تهران نزدیکتر است!
بصیری با تاکید بر این مسئله که:« سیاست «چماق و هویج» از همیشه به تهران نزدیکتر است!»، می‌گوید:
«احتمالا با سیاست چماق و هویج از طرف مجموعه 5+1 و حتی از طرف روس‌ها و آژانس حرکتی می‌خواهد رخ دهد که ایران را به سمت مذاکرات با کوتاه آمدن یا نقطه مشترک بین خواست حداکثری ایران و آمریکا سوق دهند. چون منافع آنها نیز در این اقتضا می‌کند. اما اینکه ایران با تفکر دولت جدید این وضعیت را می‌پذیرد و کوتاه می‌آید تیره و تار است. مگر تحولاتی پدیدار شود و فشارهای داخلی دولت را وادار کند که موضع را مقداری تغییر دهد.
nاجماع کلی در آژانس و تشتت در داخل
بصیری با تایید برخی فشارها از سوی تندروها بر دولت و تشتتی که در گفتمان‌های داخل کشور بوده و از بین نرفته که این مسئله تشتت و ضعف را در ادامه مذاکرات شکل داده است تاکید می‌کند:«آقای بایدن برخلاف ترامپ یک جانبه گرایی را به سمت چند جانبه گرایی دارد پیش می‌برد و اگر مذاکرات باز نشود و راه بینابینی پیدا نشود فکر می‌کنم از طریق آژانس، شورای امنیت و حتی چین و روسیه که انتظار داریم مواضعی به نفع ما در پیش گیرند مسیر پرونده با فشارهای بیشتر به نفع آمریکا تغییر مسیر بدهد!»
nآیا نقطه هدف تحولات منطقه تهران است؟
این استاد دانشگاه می‌گوید:«مجموع روندی که در کشور رخ داده و تحولاتی که در اطراف دارد رخ می‌دهد نشان از این مهم دارد که هرچه رخ داده نیم نگاهی به تهران نیز داشته حتی مسئله افغانستان.»
وی به آفتاب یزد می‌گوید:« AFTF هم از موارد اختلافی بوده و دستِ کمی از بحث برجام و مذاکرات هسته‌ای ندارد و در همان راستا باید نگاه کرد ولی کلیت استراتژیک در این زمینه با کل نظام است تاکتیک مذاکره و پیش برد با دولت و متاسفانه دولت در این زمینه کاملاً بلاتکلیف است. ظاهرا تاکتیکی که این دولت دارد از تاکتیک دولت قبل فاصله دارد یعنی می‌خواهد به طرف مقابل القا کند که ایران آن چنان هم در مضیقه تحریم و شکست تحریم و امتیاز دادن در مذاکرات اتمی نیست و می‌تواند با همین امکانات، تحریم‌ها و فشارها نیازهای اساسی و حرکت‌های اقتصادی و تجاری‌اش را مدیریت کند. شاید طرف مقابل را مجاب کند که از اصرار بر زیاده خواهی و اصرار بر ادامه تحریم کوتاه آید. حداقل من چنین وضعی در گفتمان غالب دولت فعلی می‌بینیم. اما اینکه طرف مقابل کج دار و مریز در بحث ادامه مذاکره و حضور در وین چه محاسبه و برداشتی می‌کند و آیا عقب نشینی می‌کند و امتیاز می‌دهد یا برعکس امتیاز بیشتر می‌خواهد باید منتظر تحولات هفته‌های
آتی بود.»
nاولویت دولت مسائل داخلی است نه برجام!
آن طور که بصیری می‌گوید:«اولویت دولت فعلا بر مسائل داخلی است. دیپلماسی را اولویت بعد از سیاست داخلی می‌دانند. خصوصا در حوزه مذاکرات هسته ای. یعنی این چرخش را در دولت اخیر می‌بینیم و دیپلماسی و بحث مذاکرات که نگاه اول دولت قبل بود را در این دولت شاهد نیستیم. این دولت در این حوزه بسیار منفعل دارد حرکت می‌کند.»
nنورد استریم2 هدیه به روس‌ها برای فشار بر ایران؟!
محمد علی بصیری با رد نکردن این مسئله که نهایی شدن نورد استریم 20 می‌تواند در راستای فشار بر تهران تعریف شده باشد می‌گوید:«در سیاست این بده و بستان‌ها وجود دارد و چنین چیزی امکان دارد. اتصال این خط و کاهش تحریم‌های انرژی علیه روسیه سبب میشود روسیه در بحث هسته‌ای بیشتر همکاری کند و این در سیاست بایدن و دموکرات‌ها در گذشته بسیار تکرار شده و یکی از شاخص‌های سیاست
همه جانبه گرایی آقای بایدن است که می‌تواند پرونده هسته‌ای ایران را به نفع آنها بچرخاند و فشار را بر ایران از همیشه
بیشتر کند!»
سایر اخبار این روزنامه
فرجام رقابت‌هایی که یک طرف آن صداو سیما بوده است
قیمت هر دز واکسن سینوفارم چقدر است؟
پیام فرمانده معظم کل قوا در پی بازگشت ناوگروه ۷۵ نیروی دریایی
آغاز تزریق واکسن به جمعیت دانشجویی از هفته جاری
سرنوشت ساکنان دفتر انتهای پاستور
خوب و بد سفرهای استانی
سیری بر چند منظوره‌ای بیادماندنی به نام «زخم‌کاری»
چگونه دیگر «مهرطلب» نباشیم؟
دریادلان ایران زمین بر بستر دریاها، به بلندای تاریخ!
الکاظمی از تهران چه می‌خواهد؟
سریال زخم‌کاری یا سریال جواد عزتی؟
مهمان سرزده
چرا این قدر تصنعی؟
سهم مسکن از هزینه خانوار ۶۰ درصد است
