2 پرونده مهم الکاظمی درتهران

 روابط  ایران و عراق با توجه به اشتراکات جغرافیایی، اجتماعی، مذهبی و ارتباطات تنگاتنگ مردمی فراتر ازروابطی  دیپلماتیک و استراتژیک بوده  وبه همین دلیل دیدار های مقامات دو کشور پیوسته از اهمیت زیادی برخوردار است.  در این بین اما سفر روز گذشته الکاظمی نخست وزیر عراق به کشورمان  آن هم پس از نشست «بغداد» اهمیت این سفر را مضاعف می‌کند. جدای از این که نشست بغداد حرکتی از سوی الکاظمی برا ی تثبیت جایگاه سیاسی وی در آینده عراق با توجه به انتخابات پیش رو بود اما موضوع دیدار احتمالی نمایندگان ایران و عربستان در حاشیه این نشست نیز جایگاه پررنگی داشت.پروژه ای  که طی سال های اخیر از سوی نخست وزیران عراق دنبال شده است .درزمان عادل عبدالمهدی، نخست وزیر پیشین عراق جایگاه ویژه ای در میانجی گری میان تهران و ریاض پیدا کرده بود. سه کشور کمیته هایی را با افراد مشخص برای پیگیری گفت وگوها تعیین کرده بودند و عبدالمهدی شخصا مذاکرات را برای کاهش تنش ها و عادی سازی روابط میان ایران و عربستان دنبال می کرد. با شروع تظاهرات عراق در اکتبر دو سال قبل  و تداوم حدود پنج ماهه آن، این مذاکرات متوقف شد.اما با روی کار آمدن الکاظمی و تغییرات در واشنگتن و رفتن دولت ترامپ ،ریاض نیز که خود را  تنها تر می دید  خود را به ادامه این مذاکرات و رفع تنش های منطقه ای ،متمایل تر نشان داد و آن طور که سفیر ایران در بغداد اعلام کرده تا کنون چند دور مذاکرات در این زمینه برگزار شده است.این که الکاظمی تا چه حد بتواند این فرایند را سرعت ببخشد بیش از آن که  به توانایی های وی معطوف باشد به حسن نیت طرف عربستانی مربوط است چرا که  تهران همواره اعلام کرده آماده است با همه کشورهای منطقه باب گفت وگو را بگشاید و بهترین روابط را داشته باشد.اما خیلی از تحلیل‌گران معتقدند، ریاض نوع روابط خود در منطقه و به ویژه با ایران را متناسب با نوع روابطش با آمریکا تنظیم می کند لذا براین اساس هر گاه فضا و چشم انداز  تنش بین ایران و آمریکا پر رنگ تر شود نباید انتظار استقلال  رای از طرف عربستانی را داشت  به عبارتی سران سعودی حداقل در شرایط فعلی برای ایجاد رابطه   بدون تنش با ایران منتظر نتیجه مذاکرات احیای برجام در وین خواهند ماند.اما دیگر پرونده مهم سفر الکاظمی به تهران را می‌توان موضوعات اقتصادی و انرژی دانست.افزایش همکاری های  اقتصادی بین دوکشور یکی از محور های مهمی است که الکاظمی در سفر خود به تهران دنبال می کند و به طور مشخص  افزایش حجم تبادلات تجاری ایران و عراق از  حدود ۱۳ میلیارد دلار به ۳۰ میلیارد، از سرگیری حضور شرکت های فنی و مهندسی ایران در پروژه های عراق و همچنین موضوع تبادلات بانکی بین دو کشور و آخرین وضعیت پول های ایران در بانک های عراق  در ازای صدور انرژی، از جمله این موارد است.عراق به تازگی یک قرارداد 27 میلیارد دلاری با توتال در حوزه انرژی امضا  کرده است که برخی تحلیل گران آن را در زمینه کاهش وابستگی این کشور به برق و گاز ایران ارزیابی می کنند اما با این اوصاف عراق  همچنان واردکننده بزرگ انواع کالا و خدمات از ابتدایی‌ترین نوع تا کالا و خدمات با فناوری بالا ست. مواد غذایی و محصولات کشاورزی بزرگ ترین بخش از صادرات ایران به عراق است. بازار عراق به دلیل غیرتخصصی بودن، ظرفیت بالایی برای پذیرش کالا‌های صنعتی ایران دارد و فرصت مناسبی را برای رشد آن‌ها و همچنین خدمات مهندسی و فنی فراهم می‌کند.دراین میان  علاوه بر فرصت های مهم  تبادلات مالی واقتصادی برای ایران در بازار عراق شاید بتوان گفت نوع رابطه با این کشور پازل نهایی بهره‌مندی اقتصادی ایران از بازار سوریه را نیز تعریف می‌کند.به جرئت می‌توان گفت که کریدور« تهران – مدیترانه»  و نقش کلیدی بغداد در اتصال این خط بازرگانی  از اهمیت زیادی برخوردار است. باید گفت جهش صادرات ایران به  کشور های  اروپایی، شمال آفریقا و به ویژه سوریه جنگ زده که از ظرفیت بالایی برای واردات محصولات ایرانی برخوردار  است، به باز شدن مسیر زمینی ایران، عراق، سوریه (از مرز بوکمال) بستگی دارد. مسیری که متاسفانه طی سال های اخیر حتی با پیوستن عراق به کنوانسیون ترانزیت با کارشکنی های مختلف در داخل  این کشور همراه شد و همچنان  این مسیر به روی بازرگانان وتجار ایرانی بسته است. مسیری مهم و استراتژیک که باز شدن آن علاوه بر کاهش 50 درصدی هزینه های صادرات، زمان حمل بار به سوریه را از ۱۵ روز به ۲ روز کاهش می‌دهد و ایران را با فاصله ای کوتاه به دریای مدیترانه می رساند.روابط دو کشورالبته  فراتر از تعاملات سیاسی، اقتصادی و نظامی و امنیتی است و پیوند‌های عمیق و مشترکی  همچون پیوند های مذهبی  دو کشور که هر ساله با پیاده روی اربعین نیز  تجدید می شود ابعاد گسترده تری به این روابط می دهد .روابط ایران و عراق را می توان ناگزیرترین و غیر قابل اجتناب ترین رابطه میان دو همسایه دانست.رابطه ای که قطعا آثار آن از مرزهای دو کشور فراتر می رود و نزدیکی این دو همسایه قدیمی می تواند یکی از پایه های  مهم ثبات منطقه باشد  واگر طرف عراقی اراده کافی برای توسعه این همکاری ها داشته باشد قطعا دولت جدید ایران نیز با توجه به رویکرد منطقه  محوری که دارد این روابط را به سرعت ،پیش خواهد برد .