روزنامه جوان
1400/06/23
بن‌بست واردات گاز
در میان کشور‌های دارای نفت و گاز، رسم بر این است که این منابع تبدیل به ابزار مهمی برای گسترش همکاری‌های منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و بین‌المللی میشود. با تکیه بر همین ابزار است که عربستان و امارات قرارداد‌های بلندمدت و جذابی با چین و هند منعقد می‌کنند، قطر به کمک پاکستان و ترکیه می‌رود و عراق هم با کشور‌های شرق آسیا روابط مستحکم‌تری را پایه‌ریزی می‌کند.سال‌هاست روابط کشور‌های تولیدکننده و مصرف‌کننده نفت و گاز، از حالت فروشنده- خریدار به یک رابطه استراتژیک تبدیل شده است که منافع دو طرف را در بازه بلندمدتی تأمین می‌کند، اما با این وجود، طی هشت سال گذشته با وجود ادعا‌های فراوان دولت گذشته، این ابزار از دسترس خارج شد، زیرا وزیر وقت با تفکر دهه هفتادی خود، نه تنها چنین روابطی را نابود کرد بلکه موجب تیره و تار شدن مناسبات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با برخی همسایگان شد.
یکی از این موارد که مورد انتقاد وزارت امور خارجه و فعالان بخش خصوصی قرار گرفت، ماجرای چالش گازی وزارت نفت با کشور ترکمنستان بود. روز‌هایی که وزیر وقت، با حمله به ترکمنستان سعی کرد همه چیز را به سود ایران تمام کند، اما با وجود تأکید کارشناسان مبنی بر اشتباه بزرگ زنگنه، او تصمیم گرفت راه خود را ادامه دهد، رسانه‌های همسو هم شارژ شدند تا بنویسند با دیپلماسی گازی وزارت نفت، منافع کشور تأمین شد.
ماجرا از این قرار بود که وزارت نفت به شرکت ترکمن گاز بدهکار بود ولی این بدهی را پرداخت نمی‌کرد، ترکمنستان بار‌ها از ایران خواست تا تکلیف طلب را روشن کند، اما وزارت نفت محلی نداد تا آنکه این کشور، بر اساس مفاد قراردادی خود مجبور به قطع موقت گاز شود.
در این شرایط، به وزارت نفت توصیه شد این مشکل را برطرف سازد، اما زنگنه، تصمیم گرفت بی‌توجه به خواسته ترکمن‌ها، قرارداد واردات گاز از این کشور را فسخ کند و به دادگاه برود. داوری هم حکم کرد ایران باید بدهی خود را پرداخت کند که در واقع، دستاورد خاصی برای کشور نداشت. تنها خروجی این وضعیت، پایان یافتن همکاری ایران با کشوری بود که به دلیل نداشتن مشتری برای گاز خود، در موضع ضعف قرار داشت. بیش از ۸۰ درصد از درآمد‌های این کشور، مرهون صادرات گاز است که مشتریان کمی برای آن دارد. چین و روسیه دو کشور خریدار گاز این کشور هستند، اما طی سال‌های اخیر، میزان واردات از ترکمنستان را کاهش داده‌اند تا عشق‌آباد مجبور باشد گاز خود را با تخفیف فراوان به مشتریانش پیشنهاد دهد.
بهترین فرصت برای تمدید قرارداد و تحمیل شرایط جمهوری اسلامی ایران از بین رفت تا اینکه از سال گذشته، زمزمه آغاز مذاکرات میان دو طرف شنیده شود؛ نهادی ارشد به دنبال دریافت گزارش‌هایی مبنی بر کمبود گاز در سال‌های آینده، به وزارت نفت تکلیف کرد هرچه سریع‌تر این موضوع را پیگیری کند، اما خبری از مذاکره جدی نشد.
حالا که به گفته وزیر فعلی نفت، ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری گاز در زمستان ۱۴۰۰ در راه است، قرار است واردات گاز از ترکمنستان احیا شود تا بخشی از این کسری جبران شود. قطعاً طرف ترکمن، با علم بر اینکه جمهوری اسلامی ایران به گاز نیاز دارد، خواسته‌های خود را تحمیل می‌کند و در موضعی قدرتمند، به مذاکره می‌نشیند و هر قیمتی را که صلاح بداند به طرف ایرانی ارائه می‌کند.
این وضعیت و موضع ضعف تهران، حاصل کم‌کاری و خودبرتربینی وزیر سابقی است که اگر در همان زمان مشکلات با ترکمنستان را برطرف می‌کرد، کشور را در چنین بن‌بستی قرار نمی‌داد. ترکمنستانی که نیاز به بازار دارد و تا همین دو سال پیش، حاضر بود تخفیف خوبی به مشتریان خود از جمله ایران بدهد، اینک به یمن تصمیمات زنگنه در موضعی قرار گرفته است که می‌تواند مذاکرات را رها کند.
وزیر نفت، روز دوشنبه به عشق‌آباد سفر کرد تا مذاکرات را به سرانجامی برساند ولی فارغ از هر نتیجه‌ای، باید از زنگنه پرسید چرا چنین چاله‌ای برای دولت بعد حفر کرد؟ چرا کسری گاز را به دولت بعد هدیه کرد و در تنهایی خود، به این وضعیت لبخند می‌زند؟
سایر اخبار این روزنامه
تحقق وعده‌های واکسنی با عبور واکسیناسیون روزانه از ۱/۵ میلیون دوز
هم آب رفت و هم بودجه!
اقدام مردمی برای پایان یک پررویی
شیطنت باکو در مسیر ترانزیتی ایران به قفقاز
شلیک هشدار ۱۵۰۰ کیلومتری کره‌شمالی به امریکا
بن‌بست واردات گاز
محمد عاشق خدمت به مردم در لباس پزشکی بود
۱۴ ساله بودم که تابلوی حزب توده را پایین کشیدم!
«گزارش منفی» گروسی در پاسخ به «حسن نیت» تهران
دولت و مجلس در دوراهی واردات خودرو
ابلاغیه‌ای برای بهبود فضای اخلاقی و فرهنگی ورزش
مطالبه عدالت باید گفتمان رایج مردم شود
اژه‌ای روی زمین‌خواری‌های هزارهکتاری دولتی دست گذاشت
۴ دستور رئیسی به استاندار سیستان و بلوچستان
تسلیت رهبر انقلاب به مناسبت درگذشت حجت‌الاسلام زرگر
افزایش ۱۰۰درصدی بلیت پرواز تهران- نجف!
نیروی دریایی ارتش و جابه‌جایی مرز‌های اقتدار
