ابلاغ توقف ۲۰۳۰ زمینه‌ساز اجرای سند تحول است

 سرویس جامعه جوان آنلاین: سند موسوم به ۲۰۳۰ سازمان یونسکو، یکی از پروژه‌های سازمان ملل متحد به منظور جهانی‌سازی ملت‌ها و یکسان‌سازی فرهنگ‌ها تحت عنوان «توسعه پایدار» است. این سند در حالی از سوی دولت یازدهم امضا شد که دو نهاد نظارتی مهم یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس از پذیرفتن آن بی‌اطلاع بودند. با وجود این آذرماه ۱۳۹۵ اقدامات اجرایی ۲۰۳۰ شکل قانونی و رسمی پیدا کرد و حتی نامه معاون اول رئیس‌جمهور برای اجرای سند از طریق ایجاد ساختار ملی اجرایی ۲۰۳۰ در شهریور ماه ۱۳۹۵ ابلاغ شد، اما با اعتراض مقام معظم رهبری در ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ اجرای این سند متوقف شد. تغییر سبک زندگی، تغییرات همه‌جانبه در تفکر عقیدتی، سیاسی، اخلاقی و حتی قوانین مدنی و ایجاد زمینه‌های دخالت دولت‌های غربی و همچنین دریافت اطلاعات داخلی کشور از اشکالاتی بود که به این سند گرفته می‌شد. از سوی دیگر ابلاغ و اجرای سند ۲۰۳۰ در حالی صورت گرفت که ما اسناد بالادستی قوی و متقنی همچون سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را پیش از این داشتیم و این اسناد بومی در مرحله اجرا جا مانده‌بودند. در چنین شرایطی شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان عالی‌ترین نهاد فرهنگی کشور، طی هشت سال گذشته با موضعی منفعلانه در برابر اجرای سند ۲۰۳۰ عمل کرده و اگرچه با فرمان رهبر معظم انقلاب اجرای ۲۰۳۰ در عمل متوقف شده‌بود، اما این شورا به طور رسمی توقف اجرای ۲۰۳۰ را به نهاد‌های ذی‌ربط ابلاغ نکرده‌بود. حالا در نخستین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در دولت سیزدهم و به ریاست سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور، ۲۹ مصوبه بر زمین مانده این شورا بررسی و هفت مصوبه ابلاغ شد. توقف اجرای سند ۲۰۳۰ یکی از این مصوبات است. در سند لغو آموزش ۲۰۳۰ آمده‌است: هر نوع سند بین‌المللی و بالادستی که سیاست‌های تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران را تحت‌الشعاع قرار دهد، قابل پذیرش نخواهد بود. حالا آنطور که دکتر حسین احمدی، معاون اسبق آموزش عمومی وزارت آموزش و پرورش و عضو هیئت علمی دانشگاه آزادی اسلامی به «جوان» می‌گوید، با ابلاغ رسمی توقف اجرای ۲۰۳۰ زمینه برای اجرای اسناد بالادستی بومی کشورمان همچون سند تحول بنیادین فراهم خواهد شد و اگر در برخی دستگاه‌ها یا مدارس هنوز ۲۰۳۰ به طور غیررسمی اجرایی می‌شده حالا دیگر اجرای این سند رسماً تخلف محسوب می‌شود. ‌روز‌های اخیر رئیس‌جمهور و شورای عالی انقلاب فرهنگی هفت مصوبه بر زمین مانده این شورا را ابلاغ کرده‌است؛ یکی از این مصوبات لغو اجرای سند ۲۰۳۰ است. آیا بعد از مطالبه رهبر معظم انقلاب در خصوص لغو اجرای ۲۰۳۰ و حواشی آن در سال‌های گذشته باز هم این سند اجرایی می‌شد؟
وقتی که مطالبه سند ۲۰۳۰ از سوی هیئت دولت به ریاست آقای جهانگیری ابلاغ شد، مقام معظم رهبری و مردم نهاد‌ها و سازمان‌ها همه در این رابطه موضع گرفتند و اجرای این سند لغو شد. مقام معظم رهبری در این رابطه تأکید داشتند که، چون این موضوع یک مسئله فرهنگی است، شورای عالی انقلاب فرهنگی هم باید در این‌باره موضع بگیرد و به طور رسمی به عنوان یک مقام بالاتر در حوزه فرهنگی رسماً به مقام‌ها و نهاد‌ها لغو اجرای این سند را ابلاغ کند. همانطور که می‌دانید سند ۲۰۳۰ به سازمان‌های متعددی همچون آموزش و پرورش، وزارت بهداشت و درمان و وزارت علوم ارتباط داشت. بنابراین لازم بود تا شورای عالی انقلاب فرهنگی طی نامه رسمی به دولت و ارگان‌های زیرمجموعه دولت اعلام کند اجرای سند ۲۰۳۰ تخلف محسوب می‌شود و هیچ‌کس حق اجرای آن را ندارد، اما شورای عالی انقلاب فرهنگی این کار را نکرده‌بود. دلیل این انفعال شورای انقلاب فرهنگی چه بود؟ آیا به خاطر این بود که جلسات این شورا در دولت قبل تشکیل نشد یا به واسطه کم‌کاری شورا این اتفاق نیفتاد؟
کم کاری شد. همانگونه که طبق مصاحبه اخیر حجت‌الاسلام سید سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۲۹ مصوبه این شورا ابلاغ و اجرایی نشده‌است؛ لغو اجرای سند ۲۰۳۰ هم ابلاغ و اجرا نشده‌بود. از این حیث طبق آنچه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده‌است برخی از این مصوبات به دلیل نیاز به کار کارشناسی بیشتر و برخی دیگر به دلیل اینکه چندان با سلایق دولت قبل مطابقت نداشته، بر زمین مانده‌بود. یکی از این موارد هم این سند ۲۰۳۰ است که رسماً نامه توقف اجرای آن از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به دولت و سازمان‌های ذیربط ابلاغ نشده‌بود، در واقع این سند به واسطه پیگیری‌های رهبری اجرا نمی‌شد و لغو شده‌بود، اما نامه و ابلاغیه لغو آن ارسال نشده‌بود. اما گاهی اخباری از اجرای پنهانی سند در برخی از مناطق یا دستگاه‌ها شنیده می‌شد!
بله در برخی از جا‌ها برخی از محتوا‌ها و برخی از مفاد آن اجرایی شده‌است. به طور مثال در وزارت بهداشت یا وزارت علوم یا برخی از مدارس برخی از مفاد‌هایی که در این سند وجود داشت، اجرا می‌شد. البته توجه داشته باشید که برخی از موارد این سند مربوط به مسائل اجتماعی، برخی به مسائل جنسیتی برخی در رابطه با پوشش دختران و برخی موارد مربوط به سواد آموزی در مناطق محروم مربوط و ممکن بود اجرا شود. مخالفت‌ها با مواردی از این سند بود که با شرع و دیانت ما مطابقت نداشت، اما برخی از مفاد آن ممکن بود مسائل عمومی باشد که با شرع ما هم مطابقت داشته باشد، اما اجرای این موارد هم در شأن ما نبود و به نفع اهداف ۲۰۳۰ تمام می‌شد، اما حالا با ابلاغیه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی دیگر تمامی این موارد ملغی می‌شود.


‌ابلاغیه رسمی و موضع‌گیری رسمی شورای عالی انقلاب فرهنگی در رابطه با توقف اجرای سند ۲۰۳۰ و دستاورد‌هایی می‌تواند داشته باشد؛ آیا می‌تواند زمینه ساز اجرای اسناد بالادستی بر زمین مانده‌ای، چون سند تحول بنیادین شود؟
درست است؛ تاکنون هم این سند از طرف آموزش و پرورش اجرایی نمی‌شد، اما وقتی که شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان نهادی که رئیس‌جمهور در رأس آن قرار دارد و به عنوان یک ارگان فرهنگی تشخیص داده‌است که این سند با فرهنگ و اعتقادات ما هیچ سنخیتی ندارد و حتی مغایرت دارد، اگر نهاد و سازمانی این سند را اجرایی کند، به عنوان تخلف محسوب می‌شود و از سوی دیگر همانطور که اشاره داشتید موجب می‌شود تا زمینه برای اجرایی‌شدن سند‌های بومی خودمان مانند سند تحول بنیادین فراهم شود. بیشترین مخاطب سند ۲۰۳۰ در بحث آموزش و پرورش بود، زیرا مخاطبان آن به خاطر نقش‌پذیری و حساسیت سن در سنی هستند که می‌توانند با این سند ارتباط برقرار کنند، از سوی دیگر جامعه آماری که به عنوان جامعه معلمین وجود دارد و همچنین متن آموزشی این سند، بیشتر در حوزه آموزش و پرورش اهمیت پیدا کرده‌بود. در حال حاضر با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، هیچ توجیه و دلیلی برای اجرای سند ۲۰۳۰ نمی‌تواند وجود داشته‌باشد؛ و این می‌تواند زمینه را برای اجرای سند تحول آماده‌تر کند؟
بله. از ابتدا این بحث وجود داشت وقتی که ما اسناد بالادستی در این زمینه داریم، چرا باید سند دیگری اجرایی شود؟ حالا با کان لم یکن شدن و لغو شدن سند ۲۰۳۰ جا دارد تا اسناد دیگری که در این زمینه وجود دارد و مسائل فرهنگی کشور را در بر می‌گیرد، اجرایی شود. چه اسنادی در زمینه بحث‌های فرهنگی و آموزشی در کشور ما وجود دارد که بر زمین مانده و اجرایی نشده‌است؟
الان حداقل پنج سند مهم و اساسی در حوزه اسناد بالادستی در کشور ما وجود دارد؛ سند علمی کشور، سند فرهنگی کشور، سند دانشگاه اسلامی، سند چشم‌انداز ۲۰ ساله و سند ابلاغی مقام معظم رهبری را داریم که ۱۸ ماده دارد. نقشه جامع علمی کشور یعنی این‌ها که همه اسنادی هستند که در حوزه‌های بالادستی و فرهنگی قرار دارند. مشکلی که در ماجرای سند ۲۰۳۰ اتفاق افتاد آن بود که با وجود این همه اسناد بالادستی متقن، این سند با یک حرص و ولعی تصویب و ابلاغ شد و کمیسیون‌ها و کارگروه‌های متعدی در بخش‌های مختلف آموزش و پرورش مثل سازمان پژوهش‌ها، سازمان سوادآموزی، آموزش متوسطه، آموزش ابتدایی در همه این قسمت‌ها کار گروه‌های متعددی تشکیل شد و کارگروه‌های اجرایی سند راهبردی و اجرایی آن را تدوین و اجرا کردند، زیرا از طرف دولت و آقای جهانگیری مورد تأکید قرار گرفته بود و بسیاری از دستگاه‌ها آن را اجرایی کردند، اما حالا با ابلاغ رسمی شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌توان به ایجاد زمینه برای اجرای اسناد بالادستی خودمان امیدوار بود.