برخورد مثبت - واكسيناسيون سريع؛ راه برخورد با مخالفان واكسن

آرمان ملی- منیره چگینی:‌ «نه به واکسن اجباری»؛ هشتگ خطرناکی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی در حال ترند شدن است و به تبع آن عده‌ای انگشت‌شمار در تهران و دیگر شهرهای کشور مخالفت خود را با واکسیناسیون عمومی، به شکل تجمعات اعتراضی اعلام می‌کنند. البته این قشر که به آنها «جنبش ضد واکسن» گفته می‌شود در اکثر کشورهای دنیا نیز همفکرانی دارند، در طول یک‌سال گذشته در کشورهایی نظیر فرانسه، آمریکا و... دست به اعتراض جهت واکسیناسیون عمومی زده‌اند، اما در کشور ما هرچند این افراد بسیار کم هستند، اما از روی اظهار نظرشان می‌توان به این موضوع پی برد که سه‌گانه «واکسن هراسی»، «درمان کرونا با طب سنتی» و «تحــت تاثیری هر آنچه که در شبکه‌های اجتماعی بدون پشتوانه علمی و صرفا جهت جذب فالوور به مخاطب از سوی عده‌ای که خود را پزشک و به نقل قول دروغ از پزشکان مطرح القا می‌شود»، سبب ترویج این باور غلط و البته خطرناک شده است. طی چند وقت اخیر که ایران بالاخره توانست به سرعت قابل قبولی در واکسیناسیون دست پیدا کند، برخی در شهرهای بابل، قم، تهران و چند شهر دیگر دست به اعتراضاتی نسبت به واکسیناسیون اجباری زدند. روز دوشنبه تصاویری از تجمــع برخی مخالفان واکسیناسیون مقابل وزارت کشور در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، هشتم شهریور نیز گروهی از مردم شهر بابل که مخالف واکسیناسیون بوده و اعتقاد به درمان کرونا با طب سنتی داشتند، دست به تجمع اعتراضی زدند. در همــان روز نیز معاون استاندار و رئیس شــورای اطلاع رسانی قم اعلام کرد که واکسن هراســی در این استان سبب شده که واکسیناسیون در استان با چالش مواجه شود و تاکید کرد که «با وجود ایجاد زیرساخت‌ها و مراکز تجمیعی مناسب، استقبال از تزریق واکسن در قم بسیار پایین بوده‌است.» البته طبق گزارش رسانه‌ها این مورد نیز در استان سیستان و بلوچستان وجود داشته و دارد. پیش از این نیز و زمانی که دنیا اولین واکسن‌های کرونا را کشف کرد و موضوع واردات آن به کشور ما مطرح گردید، بازهم عده‌ای دیگر با برپایی تجمعاتی و انتشار نامه به دفتر ریاست جمهوری و وزارت بهداشت خواستار جلوگیری از خرید واکسن‌های خارجی شده بودند. 
 پروژه واکسن هراسی در قم و مشهد
برای بررسی بیشتر این موضوع می‌توان به گزارش روزگذشته همشهری در قم اشاره کرد، درجایی که خبرنگار برای پی بردن به علت کاهش واکسیناسیون عمومی در این استان، با موانعی چون ترویج طب سنتی روبه‌رو شده است. یکی از مسئولان قم گفته است:‌ «تعدادی از کانال‌های اجتماعی در یکی از پیـــام‌رسان‌های داخلی هر روز مطالب زیادی برای تشویق مردم به واکسن و ماسک‌نزدن منتشر مـــی‌کنند و پویش‌های مردمی برای مقابلــه با واکسیناسیون تشکیل می‌دهند و مردم را به شرکت در اعتراض‌ و تجمع تشویق می‌کنند. با اینکه بارها در جلسات شورای اطلاع‌رسانی درباره اتهام‌های این افراد به نظام بهداشتی و درمانی، ایجاد ترس و دلهره در میان مردم، واکسن‌هراسی و ایجاد دوقطبی طب سنتی و نوین صحبت شده اما تاکنون برخورد قانونی‌ای با این افراد نشده است. مدعیان طب سنتی، فوت چهره‌های شناخته‌شده ازجمله علامه محمدرضا حکیمی و سایر شخصیت‌ها را به تزریق واکسن نسبت می‌دهند. آنها توصیـــه‌ها و هشدارهای مسئولان بهداشتی و درمانـــی درباره عواقب تجویزهای غیرعلمی را دیکتاتوری علمی می‌دانند و به‌تازگی در اقدامی عجیب از رئیس‌جمهوری جدید درخواست کرده‌انــد که پرداخــت دیه فوتی‌های واکسن و هزینه درمان عوارض واکسن را به‌طور کامل به‌عهده بگیرد.» وی معتقد است «برخورد با این افراد که در قم ریشـــه دوانده‌اند کار دشواری است اما وقتی صحبـــت از مرگ و زندگی است، باید قاطعانه و قانونی عمل کرد». این درحالی است که 90 درصد افرادی که در قم فوت کرده‌اند، واکسن نزده‌اند. همچنین به‌تازگی نامه‌ای سرگشاده خطاب به آیت‌ا...‌علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه کشور ارسال کرده است‌. برخی از مخالفان واکسیناسیون، این نامه رئیس سازمان نظام پزشکی قم را واکنش غیرعلمی نسبت به نشست تخصصی پروتکل‌های فقهی مدیریت کرونا در قم توصیف کرده و در یکی از رسانه‌های خود نوشتند که نظر یک‌طرفه نظام‌پزشکی تداعی‌گر دیکتاتوری جدید پزشکی است. این موضوع در شهرهای دیگر نیز وجود دارد و همین فیلم‌ها، تولید محتواهای بی‌پایه و شایعه پراکنی در شبکه‌های اجتماعی به شکل وسیعی منتشر می‌شود، مسئولان بهداشتی و درمانی خراسان رضوی خبر داده‌اند که برخی مداخله‌گران در امور درمان با نام طب سنتی از نگرش‌های دینی مردم سوء‌استفاده و بدون اطلاع از آناتومی و فیزیولوژی بدن و به‌صورت غیرمجاز و غیرعلمی در امور پزشکی مداخله می‌کنند.
 فرصت ترویج شایعه ندهیم


در این رابطه رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مقابله با کرونا به «آرمان ملی» می‌گوید: «درصد کسانی که نمی‌خواهند واکسن بزنند نسبت به کسانی که هنوز امکان واکسیناسیون برایشان ایجاد نشده، بسیار کمتر است. کسانی که قصد ندارند واکسن بزنند، تحت تاثیر القائات نادرست، شایعات و... قرار گرفته‌اند و شاید تعداد انگشت شماری در کشور با این طرز تفکر وجود داشته باشند.» حمید سوری در ادامه می‌افزاید: «طبق تحقیقاتی که در رابطه با جنبش ضد واکسن داشتیم، آنها نه تنها در مورد واکسن کووید 19، بلکه با هر واکسنی مخالف هستند. متاسفانه این تفکر نه تنها وجود دارد و بنا بر تحلیلی اجمالی که داشتیم، پوشش واکسیناسیون در استانی مانند سیستان و بلوچستان در ابتدای کار زیر 20 درصد  بود. همین امر و ترویج باورهای غلط، به ما یادآوری می‌کند که باید واکسن بیش از این‌ها در دسترسی همه اقشار جامعه قرار بگیرد. مثلا در محلات فقیر‌نشین و محروم باید مراکز واکسیناسیون افزایش پیدا کند یا در مناطق روستایی واکسن با گروه‌های سیار برده شود و موانع و ترویج این باور غلط به‌سرعت به حداقل برسد. طبیعتا اگر دسترسی به واکسن آسان شود جریان واکسیناسیون بهتر و سریع‌تر پیش می‌رود و شایعه پراکن‌ها فرصت ترویج شایعه و باورهای غلط را ندارد. باید دید دلایل واکسن نزدن این افراد چیست و عدم اعتقاد آنها به واکسیناسیون از چه موضوعی سرچشمه می‌گیرد، آیا آنها از عوارض واکسن می‌ترسند یا دلایل دیگری دارد که باید شناسایی شود. امروز در مورد این مسائل اطلاعات دقیق در کشور وجود ندارد و تا گفته‌های آنها شنیده نشود، نمی‌توان قضاوت کرد. وی در ادامه به تجمعات و اعتراضاتی در مقابل وزارت کشور و دیگر شهرها اشاره می‌کند و این تجمعات را در مقابل صف‌های واکسن ناچیز می‌داند، در همین حال دکتر سوری خاطر نشان می‌کند: «برخی سعی دارند که عوارض واکسن را پررنگ کنند، اما آنچه که واقعیت دارد، واکسیناسیون در طول زندگی بشر توانسته از مرگ‌های زیادی جلوگیری کند. اگر واکسن آبله ساخته نمی‌شد، تا امروز بیش از 300 میلیون نفر در دنیا جانشان را از دست می‌دادند. پس منطق واکسن زدن و نزدن بر این پایه نیست که واکسیناسیون خطر را صفر و 100 می‌کند، بحث ضرر و سود آن است. باید ببینیم سهم سودی که از واکسیناسیون نصیب جامعه می‌شود، نسبت به زیان آن چقدر است؟! به نظر می‌رسد کمیته واکسیناسیون به این رویکرد‌ها توجهی ندارد و تنها به تعداد واکسیناسیون فکر می‌کنند. باید بررسی شود که با وجود تزریق میلیون‌ها واکسن، چرا بازهم  مرگ‌ و میر کرونا بیش از 400 نفر در روز است. این نشان می‌دهد نوک پیکان را به جای درستی نشانه نگرفته‌ایم و تیر را به جایی می‌زنیم که اولویت ما نیست.» رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مقابله با اشاره به طب سنتی و اسلامی در کاهش آمار کرونا نیز خاطرنشان می‌کند: «مسلما طب سنتی می‌تواند به عنوان مکمل در درمان و پیشگیری کمک کند، به این شرط که به‌خوبی پالایش شود و رویکرد علمی درستی را در پیش بگیرد. کسانی که طب سنتی و طب مکمل را به صورت علمی پیگیری می‌کنند موافق این نیستند که هر چه در کتاب‌های سنتی و قدیمی آمده می‌تواند در شرایط حاضر قابل استفاده باشد. در زمان ابوعلی سینا، که در قرن‌ها پیش زندگی می‌کرده، نه میکروسکوپی بوده و نه طب تا به این اندازه پیشرفت کرده بود و نه روش‌های پیشگیرانه‌ اینچنینی توسعه یافته بود. شاید اگر ابو‌علی سینا امروز زنده بود از آن روش‌ها استفاده نمی‌کرد. ما نمی‌توانیم با استناد به یک دست نوشته از هزار سال پیش اقدام و مداخله در طب را توجیه کنیم و همین امر ممکن است که جان مردم را به خطر بیندازد. اگر رویکرد علمی در این رابطه وجود داشته باشد،  در طب سنتی باید دستورات قربال، آلودگی‌ها گرفته شوند و زمانی‌که اثر بخشی آن اثبات شد، مورد استفاده قرار بگیرد.
 چرا حرف مخالفان را نمی‌شنویم 
در ادامه گـــزارش، یک متخصـــص رشتـــه بیوتکنولوژی پزشکی نیز نظرات حمید سوری تایید می‌کند و او نیز معتقد است کـــه کسی نمی‌داند خواسته و عقاید افرادی که مخالف واکسیناسیون عمومی هستند، چیست. علی‌کرمی نیز معتقد است که یکی از بزرگترین معضلات ما در شرایط کنونی این است که ما باید از هر‌گونه دو گانه‌سازی و اختلاف پرهیز کنیم و صرفا هدف ما کنترل اپیدمی باشد. متاسفانه درج شایعات و ابهامات و رفتار تعداد معدودی از افراد که شاید از انگشتان یک دست هم کمتر هستند و دست به اقدامات اعتراضی نسبت به واکسیناسیون می‌زنند، مردم را دچار ابهام می‌کند. مشخص نیست که منطق آنها چیست و شاید خودشان هم نمی‌دانند که به سلامت کشور ضربه و به ادامه شیوع در کشور کمک می‌کنند. اگر من وزیر بهداشت بودم به این افراد می‌گفتم چرا در خیابان جمع می‌شوید! آنها را در یک سالن همایش با رعایت پروتکل‌ها و با حفظ فاصله جمع می‌کردم و می‌گفتم که حرف حساب شما چیست؟ از چند دانشمند و کارشناس نیز دعوت می‌کردم تا با سران آنها به بحث بنشینند و مطمئن هستم که پس از این نشست آنها اولین کسانی خواهند بود که واکسن تزریق می‌کردند. عقاید برخی از آنها یا مطالبی که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، بعضا خنده‌دار است، برخی می‌گویند که واکسن باعث عقیم شدن فرد می‌شود و در یک مورد از من سوال شد آیا واکسن باعث خواهد شد ما زامبی شویم!؟ این حرف‌ها، خرافات و حرف‌های غیر علمی چه منشاء و با چه هدفی نشر داده می‌شود؟‌ کسی نمی‌داند آیا این افراد به دنبال جلب توجه هستند یا هدف خاصی را دنبال می‌کنند؟! حتی روسای طب سنتی در کشور بیانیه داده‌اند که ما در تجمع آنها شرکت نخواهیم کرد. پس این افراد چه کسانی هستند و لیدر آنها چه کسی است؟!دکتر کرمی معتقد است که در چنین مواقعی، برخورد حذفی با مخالفان جواب مثبت نمی‌دهد، چون این افراد را خشن‌تر می‌کند، او در ادامه می‌افزاید: در دنیا برخی افراد وجود دارند که نه‌تنها مخالف واکسن زدن هستند، بلکه با تمام شیوه‌نامه‌های بهداشتی مخالفت می‌کنند، آنها حتی ماسک زدن را نوعی توطئه می‌دانند. اما واکسن‌های کرونا برای کنترل پاندمی بسیار موثر و مانند اسلحه‌ای در برابر کووید 19 عمل می‌کند. چطور باید جلوی مرگ 500 نفر در روز را بنا به آمار رسمی گرفت؟ آنهایی که مخالف هستند، برای بازگرداندن مردم به زندگی عادی چه راهی پیشنهاد می‌دهند؟ اسناد نشان می‌دهد که کشور‌هایی که توانسته‌اند با واکسن‌های موثر، جمعیت‌شان را واکسینه کنند تعداد فوتی‌های آنها به مراتب کمتر شده است. قبل از واکسیناسیون ما 330 نفر از جامعه پزشکی خود را از دست دادیم، اما از زمانی که جامعه پزشکی دو دُز واکسن را دریافت کرد، تعداد فوتی‌های ما به صفر رسید. این متخصص رشته بیوتکنولوژی پزشکی به نقش طب سنتی در کشور نیز اشاره می‌کند و هرگونه برخورد با آن را خلاف مقررات می‌داند، کرمی همچنین باور دارد که دولت قبل اشتباه کرد که از توانمندی‌های طب سنتی برای کنترل کرونا بهره نبرد. «من عقیده دارم باید به متخصصان طب سنتی فرصت داده می‌شد که حرف‌هایشان را در زمینه درمان کرونا بگویند، اما این اجازه به آنها داده نشد و فقط عصبانی شدند. یکی از آنهایی که خود پزشک و تربیت شده دانشکده علوم پزشکی است به من می‌گوید: «ما را به بیمارستان‌ها راه نمی‌دهند و انگار من پزشک نیستم چون عنوان طب سنتی دارم! اساتید به من اجازه حضور و دخالت نمی‌دهند درحالی‌که من می‌توانم در کنار طب نوین کار کنم» متاسفانه این طیف مهجور ماندند و دوگانه طب سنتی و نوین به دلیل سومدیریت غلط در گذشته بود. باید تمام نیروهای بهداشتی متحد می‌شدند و از توان همه آنها استفاده می‌شد. اگر این اتفاق رخ می‌داد حالا آمار مرگ و میر کمتر و اینگونه تجمعات برگزار نمی‌شد.