روزنامه آرمان ملی
1400/06/24
روسیاهی حوادث معدنی به منابع مالی ماند
آرمان ملی- محمدسیاح: روزگذشته معدن زغال‌سنگ «هجدک» شهرستان راور فروریخت و یکی از کارگران این معدن جانش را از دست داد، این حادثه نه اولین حادثه‌ای است که رخ داده و نه آخرین حادثه‌ای خواهد بود که از آن بحث کنیم. حادثه در ذات معادن وجود دارد، اما این تدابیر ایمنی است که باعث میشود فاصله زمانی اینگونه حوادث بسیارطولانی تر و تلفات آن بسیار کمتر شود. در بین معادن ایران زغال‌سنگ، محروم‌تر از بقیه باقی مانده است و این هم به‌دلیل قیمت پایین این محصول و وجود تنها خریداری است که به میل خودش با بازار بازی و قیمت تعیین می‌کند. بسیاری از معادن زغال‌سنگ ایران هستند که با حداقل امکانات موجود فعالیت دارند و این موضوع گاها می‌تواند علاوه بر کاهش میزان تولید حوادثی را هم رقم بزند که حادثه معدن هجدک از این دست اتفاقات محسوب میشود. با این حال نگاهی به آمار کلی حوادث معدنی در دهه ۹۰، حدود 3 هزار حادثه رخ داده که در پی آن حدود ۱۳هزار کارگر به‌دلایل گوناگون دچار آسیب‌دیدگی شده و حدود 430 نفر هم جان باختند. سعید صمدی، دبیر انجمن زغال‌سنگ و عضو خانه معدن ایران در این‌باره به «آرمان‌ملی» گفت: استانداردهای ایمنی‌ای داریم که مصوبه وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی است که خیلی دقیق و مشخصی هم هستند و اینگونه هم نیست که کسی بگوید این استانداردها را قبول ندارد یا از آن تبعیت نمی‌کند چون معادن به‌صورت ادواری موردبازرسی بازرسان اداره کار و نظام مهندسی قرار می‌گیرند و کسی که این استانداردها را رعایت نکند یا جریمه میشود یا معدن و کارگاه استخراج را تعطیل می‌کنند. یعنی به این شکل نیست که کسی بگوید از این استانداردها استفاده نمی‌کند. او ادامه داد: موضوع دیگر این است که هر کشوری با توجه به سطح مکانیزاسیون و تکنولوژی که برای استخراج معدن استفاده میشود استانداردهای خاص خودش را دارد؛ به‌عنوان مثال دو خودرو از دو کشور را را درنظر بگیرید که علاوه بر استاندارد جنرال، استانداردهای بومی خودشان را هم دارند. با وجود رعایت استانداردها شاهد بروز حوادث هم هستیم و متاسفانه شمار این حوادث هم بیشتر است. صمدی افزود: البته که وقوع حوادث ریشه در برخی از حوادث هم دارد؛ مثلا بعداز حادثه زمستان یورت در سال 96 دولت مصوب کرد که پایگاه‌های امداد و نجات در مناطق زغال‌خیز دایر شود؛ این پایگاه‌ها مشابه پایگاه‌های آتش‌نشانی در شهرها هستند و این کار جزو وظایف حاکمیتی است؛ حضور این این گروه‌ها باعث میشود که اگر حادثه‌ای اتفاق افتاد هم به‌سرعت امدادرسانی کنند، هم آموزش‌های لازم را به عوامل معدن ارائه کنند و هم «چک» و لیست معادن را انجام دهند. ولی متاسفانه این پایگاه‌ها ایجاد نشد که اگر می‌شد خیلی از مسائل حل می‌شد. دبیر انجمن زغال‌سنگ و عضو خانه معدن ایران در پاسخ به چرایی ایجادنشدن این پایگاه‌ها اظهارکرد: این کار مانند تمام کارهای دیگر در کشور است، حتی چند سال پیش ردیف بودجه هم برای این کار تعیین شد ولی ساختار بروکراسی ناکارآمد دولتی کارها را بسیار سخت می‌کند. چون این اقدام از وظایف دولت هم هست کسی وارد آن نمی‌شود.واردات به‌جای استخراج!
صمدی در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا زغال‌سنگ در کشور مهجورمانده و چرا قیمت زغال‌سنگ به این اندازه پایین است، آیا با کمبود این ماده‌معدنی در کشور مواجه هستیم که واردات یک‌میلیون تنی صورت می‌گیرد؛ توضیح داد: بله کمبود که وجود دارد، الان مصرف زغال‌سنگ کشور حدود دو میلیون 800 هزار تن تا سه میلیون تن است درحالکیه تولید کشور یک میلیون و 800 هزار تن است و برای همین هم با توجه به کمبود یک‌میلیون تن هم از خارج وارد میشود. این در شرایطی است که ایران چیزی حدود یک میلیارد و 200 میلیون تن ذخیره قطعی اکتشاف شده زغال دارد! او ادامه داد: متاسفانه براساس سیاست‌های تحمیلی‌ای که در معادن زغال‌سنگ وجود دارد قیمت زغال‌سنگ معادل 26.5 درصد قیمت شمش فولاد در ایران است درحالیکه نرم‌جهانی آن 33 درصد است و خود این فرمول باعث میشود زغال‌سنگ داخلی 30 تا 40 درصد ارزان‌تر از زغال‌سنگ خارجی باشد و در این شرایط سرمایه‌گذاری جدید با این قیمت‌ها اقتصادی نیست. خیلی از چیزهایی که در کشور ما تولید میشود حتی قیمتی بیشتر از قیمت جهانی دارند و دولت از آنها حمایت می‌کند ولی در مورد زغال‌سنگ اینگونه نیست. بخش خصوصی هم در جایی سرمایه‌گذاری می‌کند که سود داشته باشد و چون سرمایه‌گذاری نشده تولید زغال رو به کاهش است و سهم زغال داخلی از مصرف آن کم میشود.
زمینه سرمایه‌گذاری فراهم شود
دبیر انجمن زغال‌سنگ و عضو خانه معدن ایران تاکید کرد: اینکه آقای رئیس‌جمهوری گفته نیاز زغال از منابع داخلی تامین شد، دولت که قرار نیست پول بدهد و سرمایه‌گذاری کند چون دورانی که دولت سرمایه‌گذاری می‌کرد سپری شده است؛ بخش‌خصوصی است که باید سرمایه‌گذاری کند و برای این کار باید قیمت به‌قدری جذاب باشد که سرمایه‌گذاران به این سمت نگاه کنند؛ نه اینکه قیمت دو برابر قیمت جهانی باشد ولی حداقل باید برابر قیمت جهانی زغال ایران قیمت‌گذاری شود. در این شرایط است که سرمایه‌گذاری به این سمت بیاید. او ادامه داد: در این شرایط سخت نیست که کل زغال‌سنگ موردنیاز کشور را از معادن داخلی تامین کنیم. در حال حاضر نزدیک به 100 معدن زغال‌سنگ فعال هستند و حدود 18 هزار و 500 نفر هم به‌صورت مستقیم در معادن زغال‌سنگ کار می‌کنند و از این نظر جایگاه قابل‌توجهی در حوزه اشتغال دارد.
ترکیه از ایران عبور کرد
صمدی اضافه کرد: یکی از مشکلات جدی در مدیریت معادن این است که مدیران فقط دوره خودشان را مهم می‌دانند و برایشان مهم نیست که چند سال بعد چه اتفاقی ممکن است بیفتد. دوره تجهیز معادن زغال‌سنگ حدودا چهار تا پنج سال زمان می‌برد ولی اگر قیمت واقعی شود چند سال بعد همه نیاز کشور از داخل تامین میشود. او ادامه داد: 1.8 میلیون تن تولید زیادی محسوب نمی‌شود، ترکیه در حال حاضر سالانه 70 میلیون تن زغال‌سنگ تولید می‌کند و زمانیکه این دو عدد را مقایسه کنیم می‌بینیم که رقم تولید ایران با این ذخایر 1.2 میلیارد تنی بسیارناچیز است. حتی اگر قرار باشد ما سه میلیون تن کنستانتره زغال تولید کنیم عدد آنچنانی محسوب نمی‌شود و به‌راحتی می‌توان به آن رسید. دبیر انجمن زغال‌سنگ و عضو خانه معدن ایران در پاسخ به سوال که آیا همه این اتفاقات صرفا مربوط به قیمت و نبود تجهیزات است، تصریح کرد: اگر قیمت واقعی شود همه این مشکلات برطرف خواهد شد. چون قیمت واقعی نیست تجهیزات جدید هم نمی‌توان تهیه کرد. سرمایه‌گذاری‌های قبلی با دلارهای قیمت پایین‌تر انجام شده و برای همین امروز اقتصادی هستند و می‌توانند کار کنند ولی شرایطی به‌وجود آمده که معادن تجهیزات موردنیاز نظیر ریل را دو برابر قیمت جهانی در ایران می‌خرند به کسی هم اجازه واردات نمی‌دهند! مثلا ریلی که می‌توانیم هر تن را 800 تا 900 دلار وارد کنیم همان ریل در ایران دو هزار دلار با کیفیت کمتر است! اگر قرار است مساله برطرف شود باید ریشه‌های آن را حل کرد. صمدی در پاسخ به این سوال که با وجود همه کم‌وکاستی‌های موجود در معادن چه تدابیری برای افزایش ایمنی معادن باید مورد توجه قرار بگیرد؛ با بیان اینکه همه معادن کشور بیمه هستند، اضافه کرد: بیمه تامین اجتماعی و حوادث دو بیمه اصلی معادن زغال‌سنگ است؛ البته که ممکن است که برخی از معادن هم بیمه نباشند. معادن از مهمترین دارایی‌های کشور است ولی سال‌هاست که معادن از دایره سرمایه‌گذاری خارج شده است، دلیل آن قیمت‌گذاری‌های دستوری و ایجاد انحصار در خریدار یا عواملی از این دست که باعث شده معادن ایران در بی‌رونقی به‌سر ببرند و با وجود معادن غنی در سراسر کشور از سایر کشورها عقب بماند و بازار را به‌دست دیگران بسپارد. از طرفی حوادث معادن در ایران هم به‌دلیل کاهش کیفیت ایمنی به‌دلیل نبود تجهیزات افزایش یافته که علاوه بر خسارت‌های مالی، خسارت‌های جانی هم به‌همراه دارد.
سایر اخبار این روزنامه
دست ياري قاضي‌القضات به سوي بخش خصوصي
نفی جريان اصلاحات توسعه نارضايتی‌ها را متوقف نمی‌كند
برخورد مثبت - واكسيناسيون سريع؛ راه برخورد با مخالفان واكسن
طالبان در بحران مشروعيت؛ - فرصت طلايي براي دولت فراگير، همين الان
عمان، ميانجي تهران و رياض براي بحران يمن
روسیاهی حوادث معدنی به منابع مالی ماند
سیاست ایران درباره طالبان
دستم بگرفت و پا به پا برد
اولویت دولت؛ تامین نان، بعد از حفظ جان
طالبان همان طالبان 20 سال پیش است
آیا حلال و حرام در دولت‌ها متفاوت است؟
پرسپولیس در جمع 8 تیم برتر آسیا
تایید خداحافظی عراقچی
شاكيان شدند٣نماينده؛ احمدي نژاد فراموش شد؟
