روزنامه ابتکار
1400/06/24
آیا وزارت ارشاد می‌تواند دوباره بر شبکه نمایش خانگی نظارت کند؟ گره کور شبکه نمایش خانگی
گروه فرهنگ و هنر – دعوا و کشمکش بین ساترا و وزارت ارشاد داستان امروز و دیروز نیست. در نهایت پیروز این مناقشه ساترا بود و دیگر وزارت ارشاد نقشی در نظارت بر شبکه نمایش خانگی ندارد. اما از زمانی که زمام امور به دست ساترا افتاده، روزی نیست که صدای کارگردان، تهیه‌کننده یا بازیگر یک اثر بلند نشود و از میزان ممیزی‌های سلیقه‌ای شکایت نکند. حالا برخی هنرمندان امیدوارند بار دیگر وزارت ارشاد بتواند به موضوع نظارت به شبکه نمایش خانگی وارد شود.آن زمان که نمایش خانگی کارش را آغاز کرد کسی فکرش را هم نمی‌کرد روزی این بستر محلی شود برای جدال طولانی دو نهاد برای نظارت کردن بر آن. هیچ کس تصور نمی‌کرد روزی برسد که شبکه نمایش خانگی رقیبی برای صدا و سیما شود و گاهی حتی گوی رقابت را نیز از این سازمان عریض و طویل بدزدد. اما با در پیش گرفتن سیاست‌های عجیب در صدا و سیما و افزایش ممیزی‌های سلیقه‌ای بسیاری از کسانی که روزی در این سازمان برنامه‌سازی می‌کردند تصمیم گرفتند که از آن کوچ کنند و در فضایی بازتر کارشان را پی بگیرند.
اما تاریخچه دعوا بر سر نظارت بر شبکه نمایش خانگی شاید به زمانی برگردد که شبکه نمایش خانگی توانست کم‌کم از برنامه‌های صدا و سیما پیشی بگیرد. از تاریخ 10/7/1379 که شورای نگهبان ذیل اصول ۴۴ و ۱۷۵ قانون اساسی، تاکید کرد که «صوت و تصویر فراگیر» در قلمرو مدیریت سازمان صداوسیما تعریف میشود و ناظر و قانون‌گذار آن این سازمان است. از زمانی که شبکه نمایش خانگی در برابر صدا و سیما قد علم کرد و بسیاری از تهیه‌کنندگان و کارگردان‌هایی که دیگر نمی‌توانستند با قواعد گاه سلیقه‌ای صدا و سیما کنار بیایند به سوی این بخش آمدند، صدا و سیما تلاش کرد تا اعطای مجوز در این بخش را هم به دست بیاورد تا به نوعی رقیب خود را با این ترفند حذف کند. تقریبا اوایل تابستان گذشته بود که اعلام شد سازمان سینمایی تا اطلاع ثانوی برای جلوگیری از سریال‌سوزی قرار نیست مجوز جدیدی برای سریال‌سازی صادر کند اما خبرها از شدت گرفتن اختلافات بین صدا و سیما و وزارت ارشاد بر سر نظارت بر شبکه نمایش خانگی حکایت داشتند.
اواخر همان تابستان اما موضوع جدی‌تر شد، شایعاتی در خصوص ورود مجلس به این داستان شنیده می‌شد اما حجت‌الاسلام حسین میرزایی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، این موضوع را تکذیب کرد درباره اینکه گفته می‌شد نمایندگان مجلس طرحی ارائه داده‌اند برای نظارت صدا و سیما بر شبکه نمایش خانگی و VOD و احتمال واگذاری شبکه نمایش خانگی به صدا و سیما گفت: تا به امروز طرحی در این خصوص به کمیسیون فرهنگی مجلس ارجاع داده نشده است بنابراین مباحثی که در این خصوص گفته میشود، صرفا گمانه‌زنی است.
وی افزود: اینکه این موضوع به چه میزان صحیح است یا خیر بحث دیگری است. اصلا گاهی اوقات برخی موارد صرفا مسئله‌سازی نادرست است.
این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: امر واگذاری شبکه نمایش خانگی به صدا و سیما یا اینکه این شبکه در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد، هنوز مورد بررسی کمیسیون فرهنگی قرار نگرفته است، در صورتی که قرار باشد این موضوع بررسی شود از صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز پژوهش‌های مجلس و از کمیسیون فرهنگی کارشناسان و نمایندگانی این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار خواهند داد و ضمن در نظر گرفتن نکات مثبت و منفی امر تصمیمی منصفانه و عادلانه اتخاذ خواهد شد.
اما در این میان برخی برنامه‌ها در شبکه نمایش خانگی مجوز نمی‌گرفتند و شایعات از تاثیرگذاری صدا و سیما در خصوص عدم دریافت مجوز سخن می‌گفتند.
سرانجام 24 اسفند سال 99، نمایندگان مجلس در مصوبه‌ای سازمان صداوسیما را موظف کردند بر تمام مراحل تولید آثار حرفه‌ای در فضای مجازی نظارت کند و ضمن ارتقای کیفی تولیدات از اثرات سوء آن در جامعه جلوگیری به عمل آورد. در این مصوبه مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر و نظارت بر آن، منحصراً بر عهده سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) سازمان صدا و سیما است.
تا پیش از تسلط کامل ساترا بر شبکه نمایش خانگی، کمتر شاهد توقیف سریال‌ها یا ممیزی‌های عجیب و غریب بودیم اما از زمانی که دست وزارت ارشاد به طور کامل از شبکه نمایش خانگی کوتاه شد، هر روز یا خبر توقیف یک سریال به گوش می‌رسد یا عوامل تولیدات این بستر از حجم بالای ممیزی‌های سلیقه‌ای شکایت می‌کنند. در این بین برخی هنرمندان خواستار بازگشت وزارت ارشاد به موضوع نظارت بر این بستر شدند اما همچنان راه به جایی نبردند. همایون اسعدیان، کارگردان شناخته‌شده، در این باره می‌گوید: در دو سال گذشته بخشی از اهالی حرفه‌ای سینما با تولیدات vod توانستند معیشت خود را بگذرانند. تقاضای ما از مجلس و دولت این است که شرایط را برای رشد پلتفرم‌ها و تولیدات تصویری در آنجا تسهیل و امکانی را فراهم کنند تا بخش بیشتری از اعضای سینما توانند در اینجا مشغول کار شوند، چون تولیدات سینمایی به شدت پایین آمده، سینماها نیمه تعطیل هستند و اگر خدای ناکرده این فضا هم دچار خدشه شود اوضاع اقتصادی کمرشکن به گروه بیشتری سرایت خواهد کرد.
اسعدیان درباره ماجرای اختلاف بین صدا و سیما و ارشاد بر سر مدیریت و نظارت تولیدات شبکه نمایش خانگی و vodها و اینکه مشخص نیست روند قانونی برای دخالت ساترا به چه شکل انجام شده است، گفت: موضوع، نوعی بلاتکلیفی است که با آن مواجهیم و به معضلی تبدیل شده است. در حال حاضر وزارت ارشاد همچنان مجوز ساخت سریال‌ها را برای شبکه نمایش خانگی و vodها صادر می‌کند و از آن طرف تشکیلات ساترا می‌گوید او باید مجوز بدهد؛ یعنی وضعیت به گونه‌ای شده که مثلا من قبل از عید نوروز از ارشاد مجوز گرفته‌ام و بعد از چند ماه ساترا می‌گوید آن را قبول ندارد. برای من به شخصه خیلی مهم نیست که چه کسی قرار است این وظیفه را برعهده داشته باشد مهم این است که بدانیم طرف حساب ما کیست. الان معلوم نیست ما با چه سیستمی کار می‌کنیم و در چه مکانیسمی کار خود را پیش می‌بریم. این آشفتگی به وجود آمده به صلاح هیچ گروهی نیست.
او اضافه کرد: یک نکته مهم در اینجاست که روند قانونی این واگذاری نظارت یا صدور مجوز هم مسئله دارد. وزارت ارشاد هنوز مجوز تولید سریال شبکه نمایش خانگی صادر می‌کند چون معتقد است کار قانونی انجام می‌دهد و به همین دلیل اگر قرار است بر عهده ساترا باشد باید روند قانونی آن طی شود. الان سردرگمی زیادی وجود دارد ضمن اینکه نمی‌دانم آیا در دولت جدید ممکن است تغییرات دیگری به وجود آید و مثلاً ساترا به وزارت ارشاد سپرده شود یا خیر.
اسعدیان درباره این موضوعات در دیداری که چند روز پیش محمدباقر قالیباف با جمعی از هنرمندان داشت، این موضوع‌ها را مطرح کرد و حالا امیدوار است این گره به دست مجلس باز شود.
حالا با توجه به همسو بودن، دولت، مجلس و صدا و سیما به نظر می‌رسد ممکن است باز هم راهی برای بازگشت وزارت ارشاد به گوی رقابت بر سر نظارت بر شبکه نمایش خانگی باشد اما پرسش این است که آیا این اتفاق، با توجه به رویکرد وزیر جدید، تفاوتی به حال هنرمندان خواهد کرد؟
سایر اخبار این روزنامه
رئیس قوه قضائیه در نشستی با هیئت رئیسه اتاق بازرگانی و جمعی از فعالان اقتصادی:
با اقتصاد دولتی نمی‌توان به جایی رسید
علیرضا صدقی
سیاست‌ورزی و «توهم» اخلاقی
بچه‌های کوچک چه نیازی به صفحه شخصی در شبکه‌های اجتماعی دارند؟
نگرانی برای کودکان فالوئردار
آیا وزارت ارشاد می‌تواند دوباره بر شبکه نمایش خانگی نظارت کند؟
گره کور شبکه نمایش خانگی
دیدار روسای جمهوری ایران و روسیه به فرصت‌های بعدی موکول شد
گفت‌وگوی تلفنی پوتین و رئیسی درباره برجام
سفارتخانه‌ها در تهران و ریاض بازگشایی می‌شوند؟
ایران و عربستان در مسیر تنش‌زدایی
«ابتکار» تبعات ممنوعیت واردات کالاهای مختلف را بررسی کرد
انحصار یا کمک به تولید داخلی؟
رئیسی در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت:
وزارتخانه‌های صمت و جهاد کشاورزی برای حل مشکلات معیشت روزانه مردم تدبیر کنند
محمد باقر قالیباف:
هیچ اطلاعات جدیدی به آژانس اتمی داده نشده است
آمادگی لبنانی‌ها برای برگزاری جشن استقبال از سوخت ارسالی ایران
ناپدید شدن دو رهبر ارشد طالبان از انظار عمومی و بازار گرم شایعات درباره آنها
تحولات افغانستان؛ افزایش بی‌اعتمادی به آمریکا و پیدایش اتحادها
گزارش نیویورک تایمز از فشار ایران به دولت بایدن برای احیای سریع برجام
معاون امنیتی وزیر کشور:
منع تردد شبانه لغو نشده است
