آموزش مجازی 13 میلیون دانش‌آموز با نسخه جدید «شاد»

هدی هاشمی
خبرنگار
فعالیت مجدد شبکه «شاد» این روزها و با نزدیک شدن به مهرماه دوباره بر سر زبان مسئولان آموزشی کشور افتاده است. اپلیکیشنی که یک‌سال پیش، وزارت آموزش و پرورش آن را به‌عنوان پلتفرم اختصاصی آموزش مجازی در مدارس کشور معرفی کرده و از خانواده‌ها و معلمان خواسته تا آموزش مجازی را در بستر این شبکه ادامه دهند. حالا شاد یک سالی است که جایگزین کلاس درس دانش‌آموزان شده و البته برگزاری این کلاس درس مجازی برای معلمان و دانش‌آموزان چندان راحت هم نبوده. خانواده‌ها بارها گفتند که شاد قطعی و وصلی بسیار دارد. جذابیتی برای دانش‌آموزشان ندارد و روی هر تلفن همراه و تبلتی هم نصب نمی‌شود. معلمان هم از سرعت کند اینترنت شاد گفتند و اینکه، برخی از دانش‌آموزان احراز هویت نمی‌شوند. وویس‌ها و فایل‌های ویدیویی بسختی ارسال می‌شود. همه این مشکلات موجب شد تا برخی از معلمان آموزش مجازی را در فضاهای دیگر پیام رسان ها دنبال کنند. حالا یک هفته مانده به بازگشایی مدارس، مسئولان شبکه شاد از ارتقای سطح کیفی آن خبر می‌دهند. آن‌طور که حسین صادقی، سخنگوی اپلیکیشن شاد می‌گوید: «موانع پیشین تا حد قابل قبولی حل شده است و با توجه به امکانات و قابلیت‌های جدیدی که روی نسخه به روز شده شاد تعبیه شده، مانع از خروج معلمان از این بستر خواهد شد. مثلاً سرورهای شبکه ارتقا یافته است. امکان تبادل صوتی همزمان معلم و دانش‌آموزان فراهم شده و شیوه احراز هویت معلم و دانش‌آموز نسبت به سال گذشته تغییرات محسوسی پیدا کرده است. علاوه بر این تغییرات محسوسی در ظاهر این شبکه ایجاد شده که جذابیت بصری بیشتری در مخاطب ایجاد می‌کند. در قابلیت‌های نسخه جدید شاد، امکان برگزاری آزمون آنلاین هم وجود دارد.» با حسین صادقی سخنگوی شبکه شاد گفت‌و‌گویی کرده‌ایم که در زیر می‌خوانید:
شما بارها اعلام کردید که موانع شاد برطرف شده است اما معلمان که در این بستر آموزش می‌دهند بر این باورند که شبکه شاد مشکلات زیادی دارد و نمی‌توانند برای برخی از درس‌ها از این اپلیکیشن استفاده کنند. کلاس درس برخی از معلمان در فضای دیگر پیام‌رسان‌ها برگزار می‌شود و در این میان هزینه‌های اینترنت برای خانواده‌ها سنگین می‌شود. آیا پیش‌بینی کردید که بسته‌های اینترنتی به خانواده‌ها بدهید؟


امسال تمام مشکلات شاد را بررسی کردیم و با توجه به تمهیداتی که فراهم شده است، موانع پیشین تا حد قابل قبولی حل شده است و با توجه به امکانات و قابلیت‌های جدیدی که روی نسخه به روز شده شاد تعبیه شده، مانع از خروج معلمان از این بستر خواهد شد. مثلاً سرورهای شبکه ارتقا یافته است و در نسخه جدید شبکه شاد برای سال تحصیلی جدید، امکان تبادل صوتی همزمان معلم و دانش‌آموزان فراهم شده و در واقع یک اتاق صوتی راه‌اندازی شده که این امکان را به معلم می‌دهد تا به طور همزمان با چند دانش‌آموز گفت‌و‌گو داشته باشد همچنین اغلب معلمانی که در سال گذشته از شبکه شاد خارج شدند، درمدارس غیردولتی تدریس می‌کردند و تعداد معلمان رسمی خارج شده از شبکه شاد قابل توجه نبود و یا در ساعات پیک ترافیک شبکه شاد اتفاق می‌افتاد که موقتی بود برای همین شیوه احراز هویت معلم و دانش‌آموز نسبت به سال گذشته تغییرات محسوسی پیدا کرده و اطلاعات معلم و دانش‌آموز در شبکه شاد به‌طور متمرکز از سامانه سیدا تغذیه می‌شود و به نوعی توزیع کلاس درس، بدون ثبت ابلاغ معلم امکانپذیر نخواهد بود.
اما در خصوص هزینه‌های اینترنت دانش‌آموزان این نوید را می‌دهم که هیچ هزینه‌ای به کاربران شاد تحمیل نخواهد شد، لذا توصیه می‌کنم این شبکه آموزشی را باور داشته باشیم و فعالیت‌های آموزشی را در همین بستر ادامه دهیم.
بفرمایید چند گیگابایت اینترنت به معلمان داده می‌شود؟ چرا که برخی معلمان می‌گویند در شرایطی که روزانه چند ساعت آموزش مجازی دارند این حجم از اینترنت، پاسخگوی نیاز آنها نیست.
درباره میزان تخصیص اینترنت هدیه به معلمان هنوز تصمیم روشنی گرفته نشده و با توجه به همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پیش‌بینی می‌شود همانند سال گذشته بسته‌های اینترنت مورد نیاز معلمان از همین محل تأمین شود. سال گذشته در آغاز حضور معلمان برای آموزش مجازی، وزارت ارتباطات با هدف ایجاد سهولت در ارائه محتواهای آموزشی، بسته اینترنتی سه ماهه با حجم 20 گیگابایت به معلمان داد که این هدیه در اسفند 99 مجدداً با حجم 60 گیگابایت ارائه شد.
یکی از معضلات اصلی شاد سرعت پایین و کندی آن است. سرعت شاد بخصوص در ساعات پیک ترافیک پایین تر می‌آید و معلمان می‌گویند که وویس‌های دانش‌آموزان به آنها نمی‌رسد یا لایوها قطع و وصل می‌شود. برای افزایش سرعت شاد چه اقدامی کردید؟
ظرفیت سرورهای شبکه شاد ارتقا پیدا کرده است. البته با حذف 45 میلیارد فایل‌های حجیم مبادله شده در جریان آموزشی سال گذشته که فضای زیادی از سرورها را اشغال کرده بود و نیز توزیع نحوه آموزش‌ها به روش حضوری و تلویزیونی باعث کاهش بار ترافیک شبکه شاد می‌شود ما این‌گونه می‌توانیم بر سرعت گردش اطلاعات در این شبکه اضافه کنیم.
سال گذشته یکی از مهمترین مشکلاتی که خانواده‌ها داشتند این بود که هر تلفن یا تبلتی به خانواده اجازه نصب اپلیکیشن شاد را نمی‌داد. همین موضوع موجب شد تا برخی از خانواده ها برای خرید گوشی و تبلت اقدام کنند آیا این مشکل برای امسال برطرف شده است؟
اپلیکیشن شاد همانند هر نرم‌افزار کاربردی دیگر روی تمامی گوشی‌های اندروید قابل نصب و استفاده است. اما روی گوشی‌های ios امکان نصب ندارد و باید از نسخه وب آن استفاده کرد.
آیا پیش‌بینی کرده اید که امسال در شبکه شاد چه تعداد دانش‌آموز حضور داشته باشند و چه تعداد معلم و دانش‌آموز در شاد هستند؟
با توجه به نقل و انتقال برخی معلمان و جابه‌جایی دانش‌آموزان، هنوز کلاس‌های درس و صدور ابلاغ تدریس به‌طور 100 درصدی انجام نشده است، نمی‌توان آمار دقیقی ارائه داد ولی در سال گذشته قریب 116 هزار نفر مدیر مدرسه، 732 هزار معلم و تعداد 12 میلیون و 800 هزار نفر در شاد فعالیت داشتند. البته شاد جایگاه خود را در میان معلمان و دانش‌آموزان پیدا کرده است این را آمارهای ما از میزان استفاده از شبکه شاد نشان می‌دهد. با این حال بر اساس آمار موجود در سال گذشته حدود 12 درصد دانش‌آموزان از هیچ یک از بسترهای فضای مجازی برای آموزش استفاده نکردند! که عدم دسترسی به اینترنت یا ابزارها و تجهیزات هوشمند آموزشی از مهم‌ترین دلایل عدم استفاده دانش‌آموزان از شبکه شاد بوده است. پیش‌بینی می‌کنیم امسال با اجرای طرح هدایت و تخصیص اعتبارات خوبی که برای تأمین تبلت دانش‌آموزی در نظر گرفته شده است، ازتعداد دانش‌آموزانی که امکان استفاده از شاد را نداشتند، کم کنیم.
دانش‌آموزان کدام استان‌ها کم‌ترین حضور را در شبکه شاد داشتند؟
اغلب استان‌های محروم کشورمشکل دارند. دانش‌آموزان استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد کم‌ترین فعالیت را در شبکه شاد داشتند و عمده‌ترین علت آن محرومیت این استان‌ها بوده است.
ضریب پوشش شبکه شاد در کشور بخصوص مناطق محروم چقدر است؟
ضریب پوشش شاد یا هر بستر مجازی دیگر به ضریب پوشش اینترنت استان‌ها بستگی دارد و انتظار داریم با همراهی دستگاه‌های ذی‌ربط و اقدامات توسعه‌ای پوشش شبکه شاد بویژه در مناطق محروم افزایش یابد تا شاهد بسط و توسعه عدالت آموزشی در تمام کشور باشیم.
تدریس در فضای مجازی متفاوت‌تر از فضای حضوری است و معلمان پارسال در تدریس آنلاین مشکلات بسیاری با محتوای کتاب‌ها داشتند. «ناهماهنگی بین کتاب‌های قدیمی و فضای آموزشی جدید» و «سختی‌های تولید محتوا» از جمله مشکلات مربوط به این بخش بوده، برای این موضوع چه برنامه‌ای دارید؟
برای سال تحصیلی پیش رو کتاب‌های درسی به QR Code مجهز شده‌اند و با توجه به قابلیت اسکن QR در نسخه جدید شبکه شاد، این مشکل کمتر بروز خواهد کرد. درباره تولید محتوای الکترونیکی، امسال به همت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، جشنواره تولید محتوا برگزار شد که مقرر شده تا محتوای برگزیدگان جشنواره در محیط شاد به اشتراک گذاشته شود، لذا این امرکمک شایانی به معلمان خواهد کرد تا با محتوای استاندارد آشنا شده و یا از محتوای تولید شده در امر آموزش بهره‌مند شوند. علاوه بر آن بر اساس تصمیم شورای راهبری شاد، یک دوره آموزشی 24 ساعته برای همین منظور در نظر گرفته شده تا معلمان نیز مهارت لازم را برای تولید محتوای الکترونیکی مورد نیازشان به دست آورند.
در سال گذشته امکان آزمون آنلاین در این شبکه وجود نداشت. اگر چنین امکانی امسال در این برنامه وجود داشته ‌باشد آیا امتحان با صحت و دقت بیشتری برگزار می‌شود؟
بله. یکی دیگر از قابلیت‌های نسخه جدید شاد، امکان برگزاری آزمون آنلاین است. این امکان به دغدغه بسیاری از معلمان پایان می‌دهد و کمک خواهد کرد تا فرایند طراحی و برگزاری امتحان از سوی معلمان تسهیل شده و ضریب اطمینان بیشتری در نتایج آن ایجاد کند.
امسال در تدریس معلمان چه جذابیت‌های تصویری در شبکه شاد ایجاد کردید تا درس‌ها برای دانش‌آموزان خسته کننده نباشد؟
تغییرات محسوسی در ظاهر این شبکه ایجاد شده که جذابیت بصری بیشتری برای مخاطب دارد، پیشنهادهای خوبی از سوی اعضای کمیته اجرایی ارائه شده است که در صورت افزوده شدن به شبکه شاد، تقریباً پاسخگوی ذائقه اغلب کاربران خواهد بود و کمک خواهد کرد تا محیط شاد، به معنای واقعی کلمه«شاد» باشد و اجازه ندهد تا خستگی بر کاربران غالب شود.
با توجه به جمعیت دانش‌آموزی و مشکلات احتمالی که ممکن است برای شاد به وجود آید بفرمایید، چرا آموزش و پرورش اصرار دارد، تمام دانش‌آموزان و معلمان را عضو این شبکه کند؟
از مهم‌ترین دلایل ترغیب معلمان و دانش‌آموزان به استفاده از شبکه «شاد» علاوه بر حمایت از یک ابزار توانمند کاملاً بومی و ملی، صیانت از اطلاعات شخصی و محرمانه کاربران آن، یعنی معلمان و دانش‌آموزان است. محیط شاد امن‌ترین فضای آموزش مجازی است که در این محیط هیچ کاربری بدون احراز هویت امکان فعالیت در آن را ندارد، لذا در چنین فضایی، علاوه بر حفظ آرامش و امنیت روحی و روانی دانش‌آموزان و جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی ناشی از حضور در شبکه‌های اجتماعی محافظت نشده و غیر بومی، آسودگی خاطر اولیا نیز تضمین می‌شود.