اطلاعات شخصی در فضای مجازی چه خطراتی برای کاربران دارد؟ نقض حریم خصوصی، بزرگترین دغدغه کاربران

امروزه استفاده از اینترنت در سراسر دنیا بسیار فراگیر شده و تعداد کل کاربران به چهار میلیارد نفر سیده و روزانه میلیون ها عکس در اینستاگرام به اشتراک گذاشته و حدود یک میلیارد توییت انجام می‌شود که این میزان نشان از عمق نفوذ اینترنت در دنیا است و حفظ حریم خصوصی را جدی می‌کند.
در عصر کنونی نقص حریم خصوصی از بزرگترین دغدغه کاربران شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر موبایل به شمار می‌رود. کاربری که تصاویر شخصی و خانوادگی خود را حتی برای دوستانی که در گروهای مختلف عضو هستند به اشتراک می‌گذارد دیگر نباید خود را مالک محتوای خصوصی و حائز طبقه‌بندی شده‌ای بداند که در شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر موبایل آن را بارگذاری کرده است.
افراد سودجو و فرصت‌طلب زیادی در شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر موبایل فعالیت می‌کنند که مترصد فرصتی هستند تا با سوء استفاده از غفلت کاربران و اعتماد بی‌جای آن‌ها به فضای مجازی، حریم خصوصی آن‌ها را برای تحقق مقاصد شوم و پلیدشان از جمله هتک حیثیت، سرقت اطلاعات شخصی، اخاذی، انتقام‌جویی، جعل هویت و درخواست غیر اخلاقی نقض کنند.
ذات تکنولوژی و فناوری‌های نوین بد نیست بلکه مهم نحوه استفاده از این ابزارها است، بر این اساس باید همه آحاد جامعه و دستگاه‌های ذی‌ربط حوزه فرهنگی و آموزشی به کمک همه زمینه فرهنگی مناسبی را به منظور استفاده صحیح، درست و بهینه از فضای مجازی و امکانات آن ایجاد کنند.


تولید نرم‌افزارهای پیام‌رسان موبایلی ملی و بومی که قابل رقابت با نسخه‌های مشابه خارجی بوده و حمایت دولتی از ظرفیت‌های داخلی در کاهش مخاطرات شبکه‌های اجتماعی موثر است چرا که با تولید نرم‌افزارهای پیام‌رسان موبایلی ملی و بومی مخاطرات شبکه‌های اجتماعی موبایلی کاهش یافته و آسایش، آرامش و امنیت کاربران فراهم خواهد شد.
حفظ حریم خصوصی به نحوه فعالیت کاربران بستگی دارد
به گفته کارشناسان پلیس فتا، حفظ حریم خصوصی کاربران در فضای سایبر بیش از آنکه به نرم‌افزارها و قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی بستگی داشته باشد به خود کاربران بستگی دارد این در حالی است که کاربران بدون توجه به حساسیت این موضوع و حتی گاه برای سرگرمی اقدام به بارگذاری اطلاعات خصوصی خود در شبکه‌های اجتماعی می کنند غافل از اینکه این امر ممکن است باعث صدمه به موقعیت اجتماعی، خانوادگی و حیثیتی آن‌ها شود.
افراد زیادی در شبکه‌های اجتماعی با اهداف خاص از پیش برنامه‌ریزی شده به دنبال مقاصد مجرمانه مختلفی از جمله هتک حیثیت، اخاذی، کلاهبرداری، جعل هویت، سرقت اطلاعات و ترویج فرهنگ ابتذال غرب هستند که غفلت کاربران از این موضوع، ممکن است حریم خصوصی آنان و خانواده‌شان را دچار مشکلات خطرناک سازد.
هتک حیثیت یا هرگونه اقدام از طریق انتشار تصاویر خصوصی دارای عنوان مجرمانه بوده و برابر ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای هرکس به وسیله سیستم‌‌های رایانه ‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت وی منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت وی شود، به حبس یا جزای نقدی یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
برای کسانی که با تصویرسازی درصدد هدف قراردادن آبروی افراد هستند، مجازات جداگانه‌ای در نظر گرفته شده است. براساس ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای هرکس، ‌ فیلم یا صوت یا تصویر فرد دیگری را تغییر دهد یا تحریف کرده و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس و یا جزای نقدی و یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
نقض حریم خصوصی با پیش نمایش پیوندها در برنامه‌های پیام‌رسان
کارشناسان از خطرات نقض حریم خصوصی ناشی از پیش نمایش پیوند در برنامه‌های پیام‌رسان هشدار می‌دهند. محققان امنیت سایبری، خطرات امنیتی جدیدی را در ارتباط با پیش نمایش پیوندها در برنامه‌های پیام‌رسان معروف که باعث نشت آدرس IP سرویس‌ها، افشای لینک‌های ارسال شده از طریق چت‌های رمزگذاری شده، فاش کردند.
به گفته محققان، پیوندهای به اشتراک گذاشته شده در گپ‌ها، ممکن است حاوی اطلاعات خصوصی باشد که فقط برای گیرندگان است. این اطلاعات می‌تواند قبض‌ها، قراردادها، سوابق پزشکی یا هر چیز محرمانه‌تری باشد. برنامه‌هایی که برای تولید پیش نمایش پیوندها به سرورها متکی هستند، ممکن است با ارسال پیوندهای به اشتراک گذاشته شده در یک چت خصوصی به سرورهایشان، حریم خصوصی کاربران آن‌ها را نقض کنند.
استفاده از سرور خارجی برای ایجاد پیش نمایش پیوند
استفاده از یک سرور خارجی برای تولید پیش نمایش، ضمن جلوگیری از مشکل نشت آدرس IP، مشکلات جدیدی ایجاد می‌کند. محققان هشدار می دهند، اگر سرورها یک نسخه را حفظ کنند و هرگز تخلفی در این سرورها رخ ندهد، باز هم این می‌تواند کابوسی برای حریم خصوصی باشد. ویژگی رمزگذاری که برای جلوگیری از شنود مکالمات توسط اشخاص ثالث طراحی شده است.
همچنین کارشناسان پلیس فتا توصیه می‌کنند، مقدار اطلاعات شخصی که به اشتراک می‌گذارید را محدود کنید، اطلاعاتی که به ضرر شما منجر می‌شود را به اشتراک نگذارید، از قبیل آدرس و برنامه روزانه. اگر افرادی که در ارتباط با شما هستند اطلاعاتی از شما به اشتراک گذاشتند، مطمئن شوید که این اطلاعات آنقدر زیاد نیست که اگر غریبه‌ها بدانند شما را ناراحت کند و همچنین هنگام به اشتراک گذاشتن اطلاعات و یا عکسی از افرادی که با آن‌ها در ارتباط هستید نیز محتاط باشید.
اینترنت یک منبع عمومی است بنابراین فقط اطلاعاتی را منتشر کنید که قبول کنید اشکالی نداشته باشد همه آن را ببینند. این شامل اطلاعات و عکس‌ها در پروفایل شما و فروم‌ها و بلاگ می‌شود. همچنین وقتی شما اطلاعاتی را آنلاین به اشتراک می‌گذارید نمی‌توانید آن را پس بگیرید. حتی اگر شما آن اطلاعات را از آن سایت حذف کنید، زیرا ممکن است به صورت ذخیره شده و یا کش شده در سیستم‌های سایرین وجود داشته باشد.
در مورد غریبه‌ها محتاط باشید، اینترنت راه را برای افرادی که هویت و انگیزه خودشان را به غلط جا می‌زنند آسان کرده است. افرادی که می‌خواهید با آن‌ها در تماس باشید را محدود کنید، اگر شما با افرادی که آن‌ها را نمی‌شناسید تعامل دارید، در مورد دادن اطلاعات به آن‌ها و ملاقات حضوری محتاط باشید.
مشکوک باشید، هر چیزی را که بصورت آنلاین می‌خوانید باور نکنید، کاربران ممکن است اطلاعات نادرست در مورد موضوعات مختلف از جمله هویت خودشان، منتشر نمایند. که البته لزوما به قصد مخربی نیست می‌تواند شوخی و یا اغراق نیز باشد. شما همیشه محتاط باشید و قبل از هر گونه اقدامی از صحت اطلاعات مطمئن شوید.
تنظیمات خود را چک کنید، از امکانات تنظیم حریم خصوصی سایت استفاده کنید، تنظیمات پیش فرض هر سایتی ممکن است به همه امکان دیدن اطلاعات شما را بدهد اما شما می‌توانید تنظیمات را سفارشی کرده و اطلاعات‌تان را محدود به دسترسی افراد خاصی کنید. اما باز هم این ریسک را نکنید که اطلاعاتی را که نمی‌خواهید همه ببینیند را منتشر کنید زیرا احتمال این نیز باز هست که اطلاعات شما در دسترس سایران قرار بگیرد. سایت‌ها ممکن است گزینه‌های تنظیماتی خود را تغییر دهند پس به روز باشید و تنظیمات حریم شخصی خود را به صورت دوره‌ای چک کنید که مناسب‌ترین گزینه‌ها را انتخاب کرده باشید.
در مورد برنامه‌های کاربردی که به واسطه شخص نوشته شده است محتاط باشد چرا که برنامه‌های کاربردی که توسط اشخاص نوشته می‌شود ممکن است جنبه سرگرمی یا کاربردی داشته باشد ولی شما محتاط باشید که کدام برنامه را فعال می‌کنید. از نصب برنامه‌هایی که ممکن است به نظرتان مشکوک باشد اجتناب کنید و یا تنظیمات خود را تغییر دهید تا این برنامه‌ها به کمترین اطلاعات ممکنه از دستگاه شما موبایل، لپ‌تاپ دسترسی داشته باشند.
از پسوردهای قوی استفاده کنید، با رمز عبورهای قوی از حساب‌های کاربری خودتان محافظت کنید، اگر رمز عبور شما در معرض خطر باشد ممکن شخص دیگری به حساب شما دسترسی داشته باشد و خود را جای شما جا بزند.
نرم‌افزارها و به ویژه مرورگرتان را به روز نگاه دارید، نرم‌افزارهای آپدیت شده را نصب کنید به این ترتیب خرابکاران نمی‌توانند از راه‌های آسیب‌پذیری شناخته شده به شما آسیب برسانند. سیستم عامل‌های زیادی پیشنهاد آپدیت اتوماتیک را می‌دهند اگر این امکان را دارید فعالش کنید.
از نرم‌افزار ضد ویروس استفاده کنید، ضد ویروس‌ها به کامپیوتر شما در برابر ویروس‌های شناخته شده کمک می‌کنند، بنابراین شما می‌توانید قبل از اینکه به شما آسیب برسانند آن‌ها را حذف کنید. به دلیل اینکه خرابکارها به طور مرتب ویروس‌های جدیدی می‌نویسند، آپدیت بودن از اهمیت بالایی برخوردار است.
کاربران به روش های امنیتی و دفاع از حریم خصوصی خود توجه کنند
سرهنگ رامین پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا، از کاربران خواست برای جلوگیری از حوادث حوزه نقض حریم خصوصی، اپلیکیشن‌های خود را از منابع معتبر تهیه کرده و به هیچ عنوان از ابزارهای تحت عنوان فیلترشکن استفاده نکنند.
وی یکی از داغ‌ترین و چالش برانگیزترین موضوعات در خصوص فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را نقض حریم خصوصی کاربران برشمرد و گفت: تمامی کاربران باید نسبت به قوانین و مقررات این حوزه اطلاعات لازم و کافی را به دست آورند.
این مقام انتظامی ادامه داد: در ماده ۱۶ و ۱۷ قوانین جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸ که از سوی قانون گذار به تصویب رسیده «هر شخصی توسط سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی، صوتی یا تصویری؛ فیلم خصوصی، اسرار و اطلاعات شخص دیگری را بدون رضایت منتشر یا در دسترس دیگران قرار دهد بسته به نوع جرم و خسارت وارده به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال و پرداخت جزای نقدی به میزان ۵ تا ۴۰ میلیون ریال محکوم خواهد شد.»
وی از کاربران و استفاده‌کنندگان فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی خواست به روش‌های امنیتی و دفاع از حریم خصوصی خود در این فضا آگاهی داشته باشند و از رمزهای پیچیده که ترکیبی از حروف کوچک و بزرگ انگلیسی و نیز علامت‌های خاص و اعداد هستند، استفاده کنند.
معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا در خاتمه از کاربران خواست برای جلوگیری از حوادث حوزه نقض حریم خصوصی حتماً اپلیکیشن‌های خود را از منابع معتبر تهیه کرده و به هیچ عنوان از ابزارهای تحت عنوان فیلترشکن استفاده کنند.
سایر اخبار این روزنامه
مخالفان واکسیناسیون چه می‌گویند؟ واکسن ستیزی در گرداب توهم توطئه محمدعلی وکیلی سنگ را بسته‌اند و سگ را گشوده!! اطلاعات شخصی در فضای مجازی چه خطراتی برای کاربران دارد؟ نقض حریم خصوصی، بزرگترین دغدغه کاربران تاکید مخبر بر ثبات‌بخشی به بازار بازدید معاون اول رئیس جمهوری از میدان میوه و تره‌بار در شمال تهران نرخ‌ها فضایی شده است کوچ دلالان مسکن از شمال تهران به ترکیه «ابتکار» راهکارهای موثر در افزایش سرمایه‌گذاری را بررسی کرد چالش ثبات اقتصادی برای جذب دوباره سرمایه‌گذاری ایران به طور رسمی به عضویت کامل سازمان همکاری‌ شانگهای‌ درآمد تکمیل پازل قدرت در شرق رئیسی در اجلاس سران شانگهای مطرح کرد تروریسم اقتصادی یکی از موانع مهم در همگرایی منطقه‌ای خطیب‌زاده: جزایر سه‌گانه در خلیج فارس، متعلق به ایران است امیرعبداللهیان: مردم آثار اقتصادی عضویت در سازمان شانگهای را خواهند دید گوترش: باید درباره تحریم‌ها علیه طالبان استثناهایی قائل شد کووید و خطر احتمالی تغییر حالت همچنان جهان را تهدید می‌کند زمستان سخت ویروسی؟ استعفای وزیر خارجه هلند در واکنش به رخدادهای افغانستان