روزنامه آرمان ملی
1400/06/27
تكرار مكررات ِمشكلات تحصيلی
محمد زاهدی اصل استاد دانشگاه علامه طباطبایی سال تحصیلی را در شرایطی آغاز می‌کنیم که هزاران خانواده، عزادار عزیزان خود هستند، در این میان جامعه دانشگاهی کشور نیز تعداد کثیری از نخبگان خود را در سایه بی‌تدبیری مسئولان ذیربط و سیاسی کردن امر خطیر و انسانی واکسیناسیون، از دست داده‌اند. برکسی پوشیده نیست نهاد دانشگاه در طی ۲۰ سال اخیر دچار آسیب‌های فراوانی گردیده است که اینجانب با بیش از ۵۰ سال سابقه دانشگاهی و با الهام از اصل هشتم قانون اساسی و در عمل به تکالیف علمی، به‌ویژه در راستای منشور اخلاق حرفه‌ای خویش، خطاب به وزیر محترم علوم، که ایشان نیز دغدغه علم و دانشگاه را دارند، نکاتی را مطرح می‌کنم. امیدوارم در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های وزارت عتف مورد عنایت قرار گیرد:۱- وزیر محترم مستحضرند که تعداد واحدهای دانشگاهی کشور ما متجاوز از واحدهای دانشگاهی کل اروپا است و چنین گسترش غیر اصولی، صدمه جدی به کیفیت آموزشی وارد کرده است. در بسیاری از موسسات آموزش عالی، رشته‌ها و مقاطع تحصیلی راه‌اندازی شده‌اند بدون اینکه شرایط و ضوابط مصوب را داشته باشند. به این مساله می‌بایست تجاری شدن آموزش عالی و گسترش پردیس‌های دانشگاهی را اضافه کرد که به کیفیت علمی دوره‌ها به‌ویژه در تحصیلات تکمیلی، صدمه زده است و قطعاً بازنگری در ضوابط گسترش آموزش عالی و پایبندی عملی به آن در دادن مجوزها ، چاره ساز خواهد بود. ۲- موضوع سرقت علمی در اشکال مختلف و همچنین مقاله فروشی، پایان نامه و رساله نویسی و حتی مدرک فروشی و صندلی فروشی، از تخلفاتی است که به صورت آشکار و حتی با تبلیغات انجام می‌گیرد که گویا این پدیده نیز دارای مافیای دست نیافتنی است. جناب وزیر، قابل قبول نیست که جمهوری اسلامی با نیروی توانمند امنیتی و اطلاعاتی خویش نتواند مانع از این رفتار ضد علم شود با عنایت به اصول دوازده‌گانه اعلام شده اخیر از سوی رئیس محترم دولت در راستای مبارزه با فساد (که خطر فساد علمی به مراتب بیش از انواع دیگر فسادها است) باید با این قبیل جرائم آشکار و پنهان به صورت قاطع برخورد قانونی شود. 3 - بیکاری قریب به ۴۰ درصد از دانش آموختگان دانشگاه‌ها، یکی از مشکلات جدی جوانان امیدوار به تشکیل یک زندگی آبرومندانه است که یکی از دلایل آن، غیر کاربردی بودن و همچنین رشد فزاینده عناوین جدید در رشته‌های دانشگاهی است، بدون اینکه بازار کاری برای آنها وجود داشته باشد چرا‌که، اکثریت قریب به اتفاق فارغ‌التحصیلان به‌ویژه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی، آشنایی حداقلی را در کاربرد رشته خود در مشاغل مرتبط ندارند. بازنگری در برنامه‌ها و توأم کردن آموزش‌های عملی و نظری همراه با فراهم ساختن تجهیزات و تسهیلات مورد نیاز، چاره‌ساز خواهد بود و بدیهی است که فراهم ساختن شرایط مذکور، زمینه اشتغال را نیز فراهم و مانع از مهاجرت گسترده نخبگان کشور خواهد گردید. ۴- جناب زلفی گل، یکی از مشکلاتی که جامعه دانشگاهی را آزار می‌دهد، وضعیت مربوط به ترفیع و ارتقای علمی است که متاسفانه از دولت نهم مقررات مربوط به آن دچار تغییرات فزاینده شده است. محتوای آیین‌نامه ارتقا به‌گونه‌ای است که ذینفعان را به فعالیت کمی علم و افزودن بر تعداد محصولات علمی خویش تشویق می‌کند. چگونه می‌توان پذیرفت که در یک دوره زمانی چهار ساله و به‌خصوص در حوزه علوم انسانی و اجتماعی، افرادی با قریب به ۸۰ مقاله و چندین کتاب و تعداد کثیری راهنمایی رساله و پایان نامه، متقاضی ارتقاء به مرتبه بالاتر شوند و غالباً حتی چند مقاله مستقل نیزنداشته باشند. ۵ - یکی از دغدغه‌های اصلی دانشگاهیان، موضوع استقلال دانشگاه‌هاست و فلسفه وجودی هیات امنا در دانشگاه‌ها نیز بر همین مبنا بوده است ولی در عمل، استقلال واقعی وجود ندارد و هیات امناء مرکزی در وزارت علوم و مدیریت ارشد وزارتخانه، موارد و موضوع‌های مختلفی را به دانشگاه‌ها و هیات‌های امنا ابلاغ می‌کنند و با چنین رفتاری، استقلال دانشگاه‌ها، که لازمه رشد، شکوفایی وخلاقیت علمی در دانشگاه‌ها است، نقض می‌گردد. به نظر می‌رسد تدوین آیین‌نامه جامع استقلال دانشگاه‌ها و سپردن بخش قابل توجهی از اختیارات به هیات های امناء و مدیران دانشگاه‌ها و البته با نظارت دقیق وزارت علوم، می‌تواند سیستم مدیریت متمرکز فعلی را به عدم تمرکز در مدیریت تبدیل کند. و نتیجه آن ارتقای رتبه علمی کشور در منطقه متناسب با سند چشم‌انداز ایران ۱۴۰۴ خواهد بود. 6 - لازمه خلاقیت علمی و نوآورانه که بتواند بسترهای لازم را برای تعالی و پیشرفت جامعه فراهم سازد و بر کیفیت تلاش‌ها و دستاوردهای علمی بیفزاید نداشتن دغدغه معیشت متناسب با شأن اعضای هیات علمی است. به‌رغم عملی شدن بخشی از قانون همسان‌سازی و بازنگری در حقوق و برخی از فوق العاده ها در سال گذشته و جاری، که موجب افزایش حقوق و مزایای دانشگاهیان شده است، ولی در همین ایام ، تورم لجام گسیخته ، حلاوت و تاثیر آن را در سبد معیشت خانوار از بین برده است بنابراین، توجه به امور رفاهی اعضای هیأت علمی و رفع موانع و محدودیت‌ها در این خصوص، می‌تواند فرصت تلاش مضاعف و هوشمندانه را برای آنها فراهم سازد ضمن اینکه مقایسه وضعیت حقوق و مزایای اساتید کشورمان حتی با برخی از کشورهای همسایه نیز معنی دار بودن تفاوت‌ها را نشان می‌دهد. 7 - دو تیکه شدن آموزش عالی کشور در دو بخش پزشکی و غیرپزشکی، که در جهان بی‌نظیر و در عین حال غیرمتعارف است، اتفاقی است که در اواخر دهه ۶۰ رقم خورد و بخش قابل توجهی از نخبگان هر دو بخش پزشکی و غیرپزشکی بر آن معترض بوده و هستند که امیدوارم در دولت سیزدهم، اراده‌ای برای رفع این دوگانگی درآموزش عالی با همت رئیس جمهور محترم و دو وزیر مرتبط، همراهی نخبگان آزاد اندیش و دغدغه‌مند آموزش عالی کشور و نمایندگان مجلس فراهم شود.
سایر اخبار این روزنامه
ايران در پيمان ابريشمی
شبكه نمايش خانگي را لااقل تحمل كنيد
استقامت از مشتري - خدمت در ابهام
مشكلات ايران و آژانس به سادگي حل نمي شود
مجلس ناكارآمد- اختيارات محدود؛ دو مشكل عمده رئيسي
دانش‌آموزان واکسن زده به مدرسه می‌روند
کُمدین مجمع در انزوا !
شفافیت حرف دولت و انتظار مردم
مشکلات ایجاد وزیر منطقه‌ای
تعدیل مواضع برجامی از مسیر شانگهای
تكرار مكررات ِمشكلات تحصيلی
فقر و ترک تحصیل دانش‌آموزان
