روزنامه آرمان ملی
1400/06/28
فرصت تا ٢٠٢٤ راه شانگهاي بايد هموارشود
آرمان ملی - حمید شجاعــــی: پس از ۱۵سال که ایران عضویت ناظر سازمان همکاری شانگهای را داشت بالاخره به طور رسمی به عضویت کامل اجلاس سران این سازمان درآمد تا همه از گشایش افق‌های پیش رو سخن بگویند. مسلما عضویت دائم ایران خالی از لطف نیست و می‌تواند ثمرات و دستاوردهای اقتصادی بسیاری را برای کشورمان به ارمغان بیاورد. اما اقدامات دولت روحانی و تلاش دولت سیزدهم نتیجه داده است. جذب سرمایه خارجی، آغاز سیاست نگاه به شرق و آسیا محوری و تقویت دیپلماسی همسایگی از جمله محورهای مهم این دستاوردهاست. هر چند که وجوه گسترده و اثرگذار سازمان همکاری شانگهای در عرصه مناسبات بین‌المللی از یکسو و جایگاه ویژه و راهبردی ایران در نظام بین‌الملل به عنوان کشوری با ظرفیت‌های فراوان و حلقه وصل شرق به غرب از سوی دیگر، این رخداد بزرگ را به عاملی برای اضافه شدن ظرفیت‌های فراوان اقتصادی و ژئوپولیتیکی جمهوری اسلامی ایران به سازمان شانگهای و بهره‌مندی کشورمان از منافع قابل توجه عضویت در این سازمان مبدل کرده است. لذا فقط باید در راه برداشتن موانع کوشید و نهایت بهره برداری از سازمان همکاری شانگهای را در دستور کار قرار داد.ثمرات و فواید نگاه به شرق
نگاه به شرق دکترینی است که سال‌ها در کشورمان پیشینه و قدمت دارد و حتی برخی دولت‌ها نیز جسته و گریخته این رویکرد را پیش گرفته و اجرا کرده‌اند. رویکردی که بیش از هر چیز دیگری بر ارتباط و تعامل سازنده با کشورهای شرقی از جمله روسیه و چین تاکید دارد و در شرایطی هم که حداقل الان کشورمان با مشکلاتی در حوزه بین‌الملل از سوی غربی‌ها به ویژه در حوزهر برجام و تحریم‌ها مواجه شده است نگاه به شرق بسیار می‌تواند در این مسیر کمک کننده باشد. قدر مسلم آنطور که بسیاری از کارشناسان معتقدند رویکرد نگاه به شرق در مقابل نگاه به غرب به وجود آمده و درصدد است که نوعی توازن بر قرار کند و این مساله حتی الامکان برای ایران که سیستم سیاست خارجی خود را بر مبنای نه شرقی، نه غربی پایه گذاری کرده است این رویکرد بسیار می‌تواند مثمر ثمر باشد. چراکه همزمانی که می‌تواند تعاملات و مذاکرات خود را با کشورهای غرب داشت و به هملن میزان در جهت معکوس همین تعاملات را می‌توان با کشورهای شرقی داشت تا بالانس روابط خارجی با کشورهای مختلف در کشورمان ایجاد شود. در همین راستا سفر اخیر حجت‌الاسلام رئیسی ؛ رئیس جمهور به اجلاس شانگهای که با عضویت دائم ایران در این پیمام همراه شد فصلی نو در روابط خارجی ایران و حضور در یک پیمان امنیتی را گشود. چنانکه بسیاری معتقدند که این پیمان می‌تواند نه تنها در حوزه‌های اقتصادی بلکه در حوزه‌های سیاسی و امنیتی نیز مواهب و دستاوردهایی برای کشورمان داشته باشد. موضوع جایی مهم میشود که بدانیم طی سه سال آینده یعنی تا سال 2024 چین به نخستین قدرت اقتصادی جهان تبدیل خواهد شد و حضور این کشور در این پیمان شانگهای بسیار می‌تواند به اعضای حاضر به خصوص ایران کمک کند. از همین رو اگر به قرارداد 25 ساله ایران و چین نیز بنگریم خواهیم دید که می‌توان نقاط مثبت و پر رنگی در این توافق برای دستاوردهای اقتصادی از توافق با چین را نیز در میان مدت و بلندمدت مشاهده کرد. آنچه مسلم است عضویت دائم ایران در پیمان شانگهای می‌تواند اتفاق بسیار مثبتی باشد و از آن به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ سیاست خارجی دولت رئیسی نام برد. هر چند که برخی معتقدند ایران سال‌ها پیش درخواست عضویت دائم در پیمان شانگهای را داده و امروز به واسطه حل مشکلات در راه رسیدن به این مهم است که ایران به عضویت دائم در آمده است. حال باید ببینیم که ایران چه میزان از کنار این پیمان که برخی کشورهای قدرتمند اقتصادی در آن حضور دارند کسب منافع کند.
فرصت‌های نهفته
بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بر این باورند که ایران اگر درست، دقیق و برنامه ریزی شده عمل کند می‌تواند از دستاوردهای اقتصادی پیمان شانگهای استفاده لازم را ببرد. چرا که به لحاظ اقتصادی اعضای سازمان شانگهای نزدیک به ۲۵ تولید ناخالص ملی دنیا را در اختیار دارند. از طرفی از بین قدرت‌های اتمی نیز چهار قدرت اتمی دنیا یعنی روسیه، چین، هند و پاکستان عضو این پیمان هستند. همچنین چین و روسیه به عنوان دو عضو از پنج عضو دائم شورای امنیت نیز ستون‌های اصلی پیمان فوق محسوب می‌شوند، لذا همین مساله برای درک اینکه چرا سازمان همکاری شانگهای اهمیتی ورای یک سازمان امنیت منطقه‌ای دارد برای هر ناظری کافی است.
از سوی دیگر باتوجه به اینکه دو قدرت چین و روسیه از پایه گذاران اصلی این سازمان هستند و بعد هم بازیگرانی مثل هند به این سازمان پیوسته‌اند، در شرایط کنونی سازمان همکاری شانگهای از حیث وسعت جغرافیایی و جمعیتی که در بر می‌گیرد و همچنین ظرفیت‌ها و امکانات اقتصادی، یک سازمان با امکانات و توانایی‌های قابل توجه در سطح بین‌المللی محسوب میشود. بنابراین این سازمان هم در خود ظرفیت‌های اقتصادی قابل توجه دارد که قاعدتا با همکاری بین اعضا می‌تواند بیش از گذشته شکوفا شود. لذا به نظر می‌رسد این پیمان می‌تواند فرصتی مغتنم باشد چرا که این پیمان می‌تواند نقطه اتصال کشورهای آسیای مرکزی به بندر چابهار، به عنوان مهمترین محور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به حساب آید. به نظر می‌آید دولت باید با فوریت و با جذب سرمایه خارجی این محور حیاتی را احداث کند. سازمان همکاری‌های شانگهای ظرفیت بزرگی است تا ایران نیز مانند سایر کشورهای عضو از آن استفاده کند. به هر حال این کشورها بازار قابل توجه و بزرگی را تشکیل می‌دهند که اگر ایران برنامه ریزی درست داشته باشد می‌تواند از فرصت‌های موجود در این کشورها استفاده کند. ضمن اینکه این کشورها دارای سرمایه‌های زیادی هستند که اگر ایران طراحی درستی داشته باشد می‌تواند بخشی از این سرمایه‌ها را جذب کند. با این حال رسیدن به مواهب و دستاوردهای پیمان شانگهای به راحتی هم مسیر نیست و باید موانع بر سر راه برداشته شود. یکی از مهمترین این موانع که بخش اعظمی از تجارت خارجی کشورمان را با مشکل مواجه ساخته عدم پذیرش و تصویب FATF از سوی کشورمان است. قدر مسلم اگر بخواهیم از مواهب شانگهای بهره وافر ببریم باید به سمت و سوی تصویب لوایح باقی مانده از FATF حرکت کنیم؛ و الا از این سازمان همکارى نیز سود چندانی عایدمان نخواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
فرصت تا ٢٠٢٤ راه شانگهاي بايد هموارشود
روش تركيبي در بورس جذاب تر است
6 هفته طلایی تا واکسیناسیون حداکثری
اصولگرايان ناچارند تكليف‌شان را با تندروها مشخص كنند
حل سریع مشکلات معیشت قهرمانان المپیک و پارالمپیک
استاندار اجاره‌اي دولت را تضعيف مي‌كند
مجلس درگیر لباس زنانه!
200 هزار‌میلیارد تا تحقق آرزوی 20 ساله معلمان
سازمان شانگهای و پیروزی ایران
معادله مجهول رایزنی‌های ایران و عربستان
چالش‌ها و فرصت‌های شانگهای
پشت‌پرده پیمان امنیتی آمریکا، انگلیس و استرالیا؟
طالبان قدرت، خطر اصلی برای دیانت
