يكه تازي «داعش ِمنشعب» در افغانستان

آرمان‌ملی- نرگس کارخانه‌ای: از روزهای نخستی که نام طالبان در اخبار افغانستان، در نتیجه توافق در دوحه و پس از آن در نتیجه تصرف ولایت‌ها به چشم خورد، انتظار نمی‌رفت آنها روزهای خوشی برای افغانستان رقم بزنند و هیچ فرد آگاهی به دور از سیاسی‌کاری‌ها، حضور پررنگ آنها را در این کشور مبارک نمی‌دانست. در گذر زمان اما طالبان تریبون یافت و اعضای مختلفی برای دولت خودخوانده خود برگزید، آنها نیز ادعاهایی را مطرح کردند و وعده روزها و اقداماتی را دادند که ضامن رعایت جان، مال و حقوق تمام مردم بود. برخی نیز در داخل و خارج از افغانستان دل بستند به فشارهای بین‌المللی و کسب مشروعیتی که طالبان را وادار به رفتار درست کند. حال بیش از یک ماه از ورود آ‌نها به ارگ می‌گذرد و تنها نزدیک به دو هفته است که دولتی تشکیل داده‌اند اما با گذشت همین مدت اندک می‌توان آثار بسیاری از حضور طالبان را در افغانستان دید. طالبانی که سیاست را آموخته اما همچنان بر اصول ایدئولوژیک و قرائت خاص خود از شریعت استوار است و از هیچ یک از آنها دست نکشیده. در این راستا سخنگویان طالبان در تمام نشست‌های مطبوعاتی اعلام کرده‌اند تمام امور از جمله حقوق زنان در چارچوب شریعت حفظ خواهد شد.
 طالبان حکومتی برای تمام جهان؟!
بی‌شک یکی از دغدغه‌های اصلی برای جامعه جهانی، کشورهای همسایه و مردم افغانستان، ایدئولوژی بنیادگرایی مذهبی و دیوبندی در میان طالبان است که اقدامات و تصمیمات آنها را شکل می‌دهد. دیوبندی از آن دسته جنبش‌هایی بود که شکل‌گیری آن ریشه‌ای ضداستعماری داشت که بعدها منجر به ساخت مدرسه‌ای برای حفاظت مسلمانان از علوم نامسلمانان شد. دامنه این جنبش در طول زمان و جغرافیا گسترده شده است و دیگر گروه‌ها چون طالبان نیز از آن آموخته‌اند. این دست جنبش‌ها همواره آرمان برپایی خلافت را داشته‌اند. از سوی دیگر اسلامگرایی در این جنبش‌ها سبب شده است رهبر آنها نام امیرالمومنین بگیرد و پرچم‌هایشان بدون طرح و نقش مشخص باشند که نشان از بی‌حد و مرزی خلافت آنها دارد. این واقعیت در مصاحبه انعام‌ا... سمنگانی با یک شبکه تلویزیونی افغانستان روشن‌تر شد چرا که او در این مصاحبه رهبر طالبان را امیرالمومنین جهان خواند و با نام بردن از کشورهای همسایه و حتی ایران، آنها را جزء قلمرو طالبان دانست و گفت فعلا (این آرمان) عملی نشده است. همچنین در روزهای ابتدایی ورود طالبان به کابل، اعضای طالبان و افرادی در سطح بین‌المللی دم از برگزاری انتخابات می‌زدند که حالا دیگر هیچ سخنی از آن نیست، در این ایدئولوژی رهبر امیرالمومنین است و امیرالمومنین فردی است که با او بیعت می‌شود، بنابراین اساسا انتخابات موضوعیت خود را در حکومت آنها از دست داده است.
 تفکر طالبانی در افغانستان می‌تازد


آرمان‌های طالبان در سطح بین‌المللی هنوز محقق نشده است اما در داخل افغانستان یکی پس از دیگری رنگ واقعیت به خود می‌گیرند. ابتدای هفته مدارس پسرانه گشوده شد و طالبان تنها از معلمان مرد خواست تا در مدارس حضور یابند اما هیچ سخنی از بازگشایی مدارس دخترانه به میان نیامده. از سوی دیگر اداره‌ها نیز در حال بازگشایی هستند، اما بدون حضور بسیاری از زنان. یکی از مقامات ارشد طالبان اعلام کرد زنان حق ندارند در کنار مردان کار کنند. اما این موضوع تنها به این تصمیم ختم نشده است، حمدا... نعمانی، شهردار طالبانی جدید کابل، اعلام کرده است زنان نمی‌توانند کارهای مردان را انجام دهند و بیشتر آنها باید در خانه باشند. شهرداری کابل دارای 3000 کارمند زن است که حالا بیشتر آنها بیکار شده‌اند. گفته شده در اکثر اداره‌های افغانستان شرایط به همین صورت است. از سوی دیگر در‌خصوص رفتار طالبان با اقوام مختلف انتقادهایی به دلیل تشکیل دولتی غیرفراگیر به آنها وارد می‌شود که همه از سوی طالبان رد شده است. این ادعای طالبان به دلیل انتخاب مولوی عبدالسلام حنفی، معاون نخست وزیر، از میان ازبک‌ها و قاری دین محمد حنیف، سرپرست وزارت اقتصاد و قاری فصیح‌الدین، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، از میان تاجیک‌ها است. اما تمام اعضای دولت موقت طالبان از جمله همین افراد جزء گروه طالبان هستند و طالبان هیچ فرد غیرطالبانی را در دولت و قدرت قرار نداده است.
 داعش همچنان در افغانستان
در این میان حتی امنیتی که طالبان وعده داده بود نیز محقق نشده است و به نظر می‌رسد آنچه در‌خصوص فعالیت گروه‌های تروریستی در افغانستان پیش‌بینی می‌شد در حال تحقق است. روز شنبه 3 انفجار در جلال آباد در شرق افغانستان و در استان ننگرهار 3 کشته و 20 زخمی بر جای گذاشت که در میان قربانیان اعضای طالبان نیز هستند. هدف این انفجارها خودروهای طالبان بوده است و روز یکشنبه نیز یک وانت حامل تعدادی از جنگجویان طالبان هدف انفجاری دیگر قرار گرفته. داعش خراسان از طریق خبرگزاری خود به نام «اعماق» مسئولیت این انفجارها را بر عهده گرفته است و شمار کشته‌شدگان و زخمی‌ها را 35 تن اعلام کرده است. داعش خراسان بنابر گفته کارشناسان خشن‌ترین گروه تروریستی منطقه است که اعضای ناامید شده از سیاست‌های بعضا تعدیل شده طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی را جذب می‌کند. در این حملات غیرنظامیان نیز قربانی شدند. به گفته کارشناسان این حملات از سوی گروه‌هایی چون داعش می‌تواند در نتیجه تحریک کشورهایی در منطقه برای پیشبرد منویات آنها باشد همچنین برخی بر این باورند که اختلافات استراتژیک در نتیجه سیاست‌های اخیر طالبان در مذاکره با آمریکا سبب این تعارضات میان آنها و داعش و این دست حملات شده است. این گروه پیش‌تر با یک عملیات انتحاری در فرودگاه کابل سبب کشته شدن 170 نفر شد.