روزنامه شرق
1400/06/30
به مناسبت روز جهانی صلح
به مناسبت روز جهانی صلح حسین میرمحمدصادقی* وَ الصُّلْحُ خَیْرٌ (آیه 128، سوره نساء). 21 سپتامبر به پاسداشت صلح و جایگاه والای آن،هرساله در سرتاسر جهان، تکریم میشود تا شاید برای یک روز، جهان از غوغای جنگ و خشونت در امان بماند. در سال 2021 (1400) در حالی روز جهانی صلح را پاس می‌داریم که شیوع ویروس مرگ‌بار بیماری کووید-19، برای دومین سال پیاپی، بسیاری را در سوگ عزیزان خود نشانده و تبعات منفی ناشی از این بیماری، ابعاد مختلف حیات اقتصادی و اجتماعی آنان را به مخاطره انداخته است. به گمانم در بحران، ارزش گوهر کمیاب صلح بیش از پیش هویدا میشود؛ صلحی که فراتر از وجود فرد، خانواده، اجتماع، کشور و جهان را در بود یا نبود خود، به‌شدت، تحت تأثیر قرار می‌دهد. بحران کووید19، درسی است برای تمامی جهانیان تا در وقت عافیت، توشه لازم را برای واقعه بیندوزند؛ به‌یقین، گردآوری این توشه میسر نیست جز با همکاری در سه سطح دولت-مردم، منطقه‌ای و بین‌المللی و همکاری در هر سه سطح نیازمند درک متقابل، استواری بنیان‌های صلح و عزمی نستوه برای مقابله با ناصلح و خشونت است. در سرتاسر جهان، ملت یا منطقه‌ای را نمی‌توان یافت که زخم‌های ناسور جنگ و خشونت را بر پیکره خود تجربه نکرده باشد؛ زخم‌هایی که بیش از همه، جان و حیات آسیب‌پذیرترین گروه‌ها را رنجه کرده‌اند. همچنان در دو آستانه سومین دهه از قرن بیست‌ویکم و سال‌ها بعد از تصویب اسناد بین‌المللی مختلف پیرامون کرامت انسانی، منع بردگی و مقابله با اشکال قدیم و مدرن برده‌داری، همچنان شاهد زنجیرهای اسارت انسان در افراط‌گری اقتصادی، استثمار مظلومان و غرق‌شدگی از خودگریختگان در مغاک مادی حیات هستیم. قربانیان به‌ظاهر آزاد بردگی‌های نوین، در محبسی از خودبیگانگی و در فرار از خویشتن اصیل انسانی خویش، به تحکیم خشونت و ترویج ناصلح در فضای سنتی و مجازی اصرار دارند و سرمایه‌های عظیم اخلاق، عزت نفس، همبستگی و تفاهم انسانی در هجوم بی‌مهار فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی در معرض تهدید قرار دارند. در چنین بزنگاهی است که بار دیگر، بازاندیشی درباره صلح و جایگاه آن ضرورتی است انکارناپذیر که باید همه به آن اهتمام بورزیم.
با درک تفاوت‌ها، احترام به فرهنگ‌های مختلف، شناخت ابعاد معنوی روح انسانی و با تبعیت از آموزه‌های دینی-اخلاقی و انسانی می‌توان به مدارا توسل جست و با پرهیز از خودخواهی و نفرت از غیر، در بنیان‌گذاری صلح پایدار، در هر جایگاهی که هستیم، مشارکت کنیم.
باید به خاطر داشته باشیم که با ذهنیت متأثر از دیگرستیزی عدم مدارا، هراس و بی‌اعتمادی شیوع خواهد یافت و نفرت‌پراکنی، در کنار جاه‌طلبی‌های سلطه‌جویانه و گرایش به طرد سایرین، بشریت را از نعمت صلح و برکات آن محروم خواهد کرد. روز جهانی صلح، بار دیگر به ما خاطرنشان می‌کند که جهان خسته از حرف و شعار، نیازمند ایجاد گفتمانی است عاری از تحریف و به دور از پیش‌داوری‌های مبتنی بر برداشت‌های زیان‌بار تا بنیان طرد و دیگرستیزی را از میان برده و امکان تفاهم ملت‌ها، در جوار احترام به تفاوت‌های فرهنگی، دینی و نژادی را برقرار کند. گام نخست در مسیر پرفراز‌و‌نشیب صلح جهانی از هریک از ما آغاز میشود؛ همه ما قهرمانان صلح هستیم اگر سهم خود در نفی خشونت و رفع تعارض را در خانواده و اجتماع پیرامون خود ایفا کنیم. دیگر بار بر نقش پراهمیت مرکز تحقیقات و کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو در دانشگاه شهید بهشتی در ترویج صلح، نفی خشونت و آموزش تفاهم تأکید داشته و از تمامی پژوهشگران و کنشگران صلح به مناسبت روز جهانی صلح دعوت می‌کنم تا با تبادل ایده‌ها و تجربیات خود، با ما در مسیر سخت اما ارزشمند صلح گام بردارند. به امید برقراری صلح و عدالت و رفع آثار جنگ و خراش ظلم از چهره درمانده جهان.
* رئیس مرکز تحقیقات و کرسی حقوق بشر
صلح و دموکراسی یونسکو دانشگاه شهید بهشتی
سایر اخبار این روزنامه
انتقاد رئیسی از دولت دوازدهم
داستان تخلفات ایرلاین‌ها
در زمان ازدواج حق طلاق گرفتم
انتقادات ایران از آژانس و قدرت‌های هسته‌ای
امیر حمید واحدی به فرماندهی نیروی هوایی ارتش منصوب شد
سرنوشت متفاوت اعضای دفتر تحکیم
اتاق فکری با حضور خاتمی، روحانی و ناطق‌نوری ایدئال است
جانشینی جانشین به‌جای فرمانده
خطر جنگ داخلی در افغانستان، ایران را تهدید می‌کند
ژاکتت را به من بده!
ابهام در آینده برجام
سیاست‌زدگی؛ ریشه‌ها و پیامدها
چرا خودزني؟
به مناسبت روز جهانی صلح
