روزنامه وطن امروز
1400/07/01
لندن به سرنوشت پاریس دچار میشود؟
فرزانه دانایی: آگوست سال جاری زمانی‌که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا بدون توجه به خواست و تمایل متحدانش در اروپا مشغول بیرون بردن نیروهای نظامی خود از افغانستان بود، پارلمان انگلستان او را بشدت مورد انتقاد قرار داد و حرکتش را بی‌شرمانه خواند. آنطور که رسانه‌ها گزارش دادند، جو بایدن در تلافی این اقدام پارلمان انگلستان در حدود یک روز و نیم نخست‌وزیر این کشور را پشت تلفن نگه داشته و اجازه تماس با کاخ سفید را به او نمی‌داد. با وجود اینکه انتظار می‌رفت روابط ۲ کشور تا حد زیادی دستخوش تغییر و تحولات منفی شود، اعلام توافق سه‌جانبه ایالات متحده، انگلستان و استرالیا نشان داد لندن و واشنگتن چندان هم دچار بحران در روابط خود نشده‌اند. جانسون که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته است به نظر این بار بسیار پیروزمندانه وارد کاخ سفید شد و سعی داشت با همتای آمریکایی‌اش رسیدن به توافق امنیتی سه‌جانبه را جشن بگیرد اما هنوز برای قضاوت نهایی نوع رفتار دولت بایدن با این متحد اروپایی‌اش زود است. طی کردن مسیر دیپلماسی از کنایه زدن و سرزنش یکدیگر، به جشن گرفتن پیروزی‌های اخیر در کانبرا به نظر مسیر کوتاه و موقت می‌آید. دیدار بایدن و جانسون در کاخ سفید و ناقص ماندن مذاکرات آنها درباره تجارت آزاد بین ۲ کشور، نشان داد روابط بین لندن و واشنگتن هنوز هم پیچیده بوده و به احتمال زیاد فرازونشیب‌های زیادی خواهد داشت. بر همین اساس برخی تحلیلگران بین‌المللی بر این عقیده‌اند احتمال اینکه لندن نیز مانند پاریس نتیجه اعتماد بیش از حد خود به دولت ایالات متحده را با تلخی تمام بچشد، بسیار بالاست. برای تحلیل روابط جانسون و بایدن باید به پیشینه رابطه جانسون با ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری او نیز پرداخت. لندن و واشنگتن در زمان ریاست‌جمهوری ترامپ بالاترین میزان همکاری را با یکدیگر داشتند، زیرا احزاب و گروه‌های افراطی دست‌راستی در لندن، پیروزی خود در برگزیت را تا حد زیادی مدیون تلاش‌ها و تأثیرگذاری‌های رسانه‌های حامی ترامپ بودند. ترامپ به مقامات انگلیس قول داده بود در صورتی که برگزیت در این کشور رأی بیاورد و انگلستان از اتحادیه اروپایی خارج شود، آمریکا توافق تجارت آزاد بین ۲ کشور را به تصویب رسانده و اجازه نمی‌دهد لندن بعد از خروج از اتحادیه اروپایی دچار مشکل اقتصادی شود. با اینکه جانسون گمان می‌کند توانسته درس خوبی به فرانسه به عنوان نماینده اتحادیه اروپایی در توافق سه‌جانبه امنیتی با آمریکا و استرالیا بدهد، به نظر می‌رسد چندان طول نخواهد کشید که لندن نیز خود را در موقعیت پاریس ببیند، زیرا دیدار روز گذشته جانسون و بایدن باعث ایجاد تردیدهای فراوانی درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات تجارت آزاد بین ۲ کشور شد. آمریکا در ماجرای برگزیت به دنبال اطمینان یافتن از این مساله است که توافق صلح «جمعه نیک» بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند به خطر نیفتد و مناقشات دوباره بالا نگیرد. به همین دلیل در صورتی که انگلستان به صورت کامل از اتحادیه اروپایی جدا شود، آمریکا انتظار دارد همچنان مرزی بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند نباشد اما نوع موضع‌گیری دولت انگلستان نشان می‌دهد برای اجرای کامل برگزیت، لندن نیاز به جدا کردن ایرلند شمالی از جمهوری ایرلند دارد. این مساله قرار است از این پس نیز به یکی از پیچیده‌ترین مسائل و بحران‌های برگزیت تبدیل شود و آمریکا تا همین جا نشان داده است قرار نیست طرف لندن را در این مناقشه بگیرد. مساله بعدی اما روابط شخصی ۲ رهبر با یکدیگر است و نمی‌توان اطمینان داشت جانسون و بایدن بتوانند دوستان خوبی برای یکدیگر بوده و لندن و واشنگتن را به یکدیگر نزدیک کنند. روزنامه گاردین در این باره نوشته است: نمی‌توان زوج رونالد ریگان و مارگارت تاچر یا جورج بوش و تونی بلر را برای جو بایدن و بوریس جانسون تکرار کرد؛ تنها ۲ سال از زمانی که بایدن جانسون را دلقک خوانده می‌گذرد و جانسون نیز در زمانی که بایدن به خاطر خروج از افغانستان جواب تلفن‌های او را نمی‌داد، مانند ترامپ او را جو خواب‌آلود خطاب کرده بود! آنها با این حال بر سر موضوعاتی چون تغییرات آب‌وهوایی و ضرورت مقابله با چین با یکدیگر تفاهم دارند اما به نظر می‌رسد لندن دومین پایتخت اروپایی باشد که قرار است اعتماد خود به آمریکا را بر سر پیمان تجارت آزاد از دست بدهد. نکته قابل توجه این است که رسانه‌های آمریکایی قبل از اینکه بایدن به مجمع عمومی سازمان ملل رفته و سخنرانی خود را ایراد کند، گفته بودند او سعی دارد اعلام کند آمریکا دوباره به فضای بین‌الملل بازگشته و قصد دارد رهبری دنیا را در دست بگیرد. بایدن می‌خواست به متحدان خود و همچنین سایر کشورها بگوید آمریکا به صحنه جهانی بازگشته و می‌توانند برای حل مسائل جهانی از این کشور کمک بگیرند. با این حال متحدان آمریکا همچنان چنین مساله‌ای را باور ندارند و اتفاقات گذشته و پیش رو نشان می‌دهد هنوز راه زیادی برای اعتماد دوباره متحدان آمریکا به دولت این کشور وجود دارد.