وداع باشکوه با عارف ذوفنون

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب شامگاه یکشنبه با حضور در کنار پیکر آیت‌الله حسن‌زاده آملی، ضمن قرائت نماز و فاتحه با آن عالم ربّانی و سالک توحیدی وداع کردند. در این مراسم جمعی از نزدیکان مرحوم آیت‌الله حسن‌زاده آملی نیز حضور داشتند.
آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی پس از طی یک دوره بیماری شامگاه شنبه
- ۳ مهر ۱۴۰۰ - در آمل به لقاءالله پیوست. پیکر او برای اقامه نماز میت به امامت رهبر معظم انقلاب به تهران آورده شد. اما روز گذشته همزمان با اربعین حسینی  او را در زادگاهش آمل تشییع کردند.
علت فوت علامه از سوی مسئولان درمانی عارضه قلبی ناشی از کهولت سن اعلام شده است. مراسم تشییع دیروز از میدان ۱۷ شهریور تا میدان قائم شهر آمل برگزار و سپس به روستای زادگاهش ایرا منتقل شد تا به خاک سپرده شود.


با این حال به علت ازدحام جمعیت مراسم تدفین در روستای ایرا به  امروز موکول شد. به گفته محسن آسوری نماینده خانواده علامه حسن‌زاده آملی با توجه به ازدحام جمعیت در روستای ایرا و اینکه دوستداران درخواست وداع با پیکر علامه را داشتند و همچنین اعضای خانواده هم فرصت وداع با پدر نداشتند، مراسم خاکسپاری دیروز منتفی شد و  تصمیم بر این است که صبح امروز برگزار شود.
خبرگزاری ایسنا در گزارش خود آورده است که در مسیر تشییع در آمل مواکب اربعینی از سوی هیأت‌های مذهبی این شهرستان برپا و به مردم خدمت‌رسانی کردند. مسئولان لشکری و کشوری، سردار غلامحسین غیب‌پرور جانشین فرماندهی کل سپاه در قرارگاه مرکزی امنیتی امام علی (ع)، علی لاریجانی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به همراه آیت‌الله لائینی نماینده ولی‌فقیه در مازندران در این مراسم حضور داشتند. فرزند آیت‌الله جوادی آملی سخنران مراسم تشییع علامه حسن‌زاده آملی بود. مصادف شدن مراسم اربعین حسینی و تشییع علامه حسن‌زاده آملی، موجب شد تا حال و هوای مراسم تشییع در آمل نیز اربعینی شود. مردم با فریاد «علامه ذوفنون؛ الوداع الوداع»، با این فیلسوف جهان اسلام خداحافظی کردند.
درگذشت این روحانی دانشمند و عارف با سیلی از پیام‌های تسلیت مقامات عالی کشورمان همراه بود. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری در پیامی با تسلیت رحلت عالم فرزانه و عارف پارسا علامه حسن‌زاده آملی، نوشت: این اندیشمند متبحر و جامع نگر، حیات طیبه خود را وقف تألیف و تبیین آثار گوناگون اعتقادی، فلسفی، عرفانی، ریاضی، نجوم، ادبیات فارسی و عربی نمود و کارنامه درخشان و پرباری از خود به یادگار گذاشت. رئیس جمهوری با یادآوری اینکه «مقام والای علمی، پرورش شاگردان برجسته در کنار تقوا، اخلاص، اخلاق و تهذیب نفس، سلوک عرفانی و تعهد انقلابی و اجتماعی، از ویژگی‌های متمایز و ماندگار این چهره فرهیخته بود که باقیات صالحات ارزشمندی برای ایشان است»، ضایعه درگذشت این عالم ربانی را به محضر مقام معظم رهبری مدظله العالی، علمای اعلام، حوزه‌های علمیه، شاگردان و علاقه‌مندان به ویژه بیت شریف آن عالم مجاهد تسلیت گفت.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در پیام تسلیت خود به مناسبت درگذشت آیت‌الله علامه حسن‌زاده آملی، با بیان اینکه او یکی از سرمایه‌های بی‌نظیر حوزه‌های علمیه و جامع علوم و معارف بود که گنجینه حکمت بزرگانی همچون علامه طباطبایی (اعلی الله مقامه) را در سینه داشت و عمر پربرکت خویش را صرف تعظیم امر خالق و شفقت با خلق نمود و جان‌های آگاه و جویای حقیقت را از دریای معارف الهی سیراب کرد، تأکید کرد: فقدان آن آفتاب تابان عرفان و فلسفه و پیشوای اهل زهد و ورع برای جامعه علمی بخصوص حوزه‌های علمیه جهان اسلام به معنای واقعی کلمه جبران‌ناشدنی و خسارت‌بار است.
همچنین غلامحسین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضائیه در پیامی درگذشت آیت‌الله حسن‌زاده آملی را تسلیت گفت و در رثای آن عبد صالح خدا و عالم عامل و عارف نوشت: «آن شخصیت برجسته در طول عمر شریف خویش علاوه بر پاسداری‌ و ترویج معارف حقه شیعه و مکتب اهل بیت(ع)، تدریس و نگارش آثار ماندگار در زمینه فلسفه، عرفان، هیأت، ریاضی، نجوم و ادبیات فارسی و عربی و تفسیر و حاشیه‌نگاری بر مهم‌ترین کتب بزرگان فقه، عرفان و فلسفه، شاگردان بسیاری را نیز در این حوزه‌ها پرورش داد و همواره از پیشگامان دفاع از مبانی نظام اسلامی و همراه امام(ره) و رهبری معظم انقلاب بودند؛ عاشَ سعیداً و ماتَ سَعیداً»
در پیام تسلیتی که از سوی جامعه روحانیت مبارز منتشر شد آمده بود: بی تردید فقدان این شخصیت ممتاز جهان تشیع، فیلسوف و متأله بزرگ، فقیه ربانی، عارف روشن ضمیر، دانشمند علوم غریبه و نجوم و ریاضیات و مدرس ممتاز دروس حوزوی، ثلمه‌ای عمیق و جبران‌ناپذیر است و حوزه‌های علمیه، فرهیخته‌ای ارجمند و ذخیره‌ای ارزشمند را از دست‌دادند که جبران آن به سادگی میسر نیست.
علاوه بر رؤسای قوای سه گانه جمع کثیری از مقامات در پیام‌های جداگانه‌ای فقدان آیت‌الله حسن‌زاده آملی را تسلیت گفتند. آیت‌الله جنتی دبیر شورای نگهبان، محمد مخبر معاون اول رئیس جمهوری، احمد وحیدی وزیر کشور، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، اسماعیل خطیب وزیر اطلاعات، امیر سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش، سردار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران، علی اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل، محمد اسلامی معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی، حسن روحانی و سید محمد خاتمی رؤسای جمهوری پیشین، جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مهرداد بذرپاش رئیس کل دیوان محاسبات کشور و عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی عراق از جمله شخصیت‌هایی بودند که در پیام‌های خود ضایعه درگذشت آیت الله حسن‌زاده آملی را تسلیت گفتند.
علامه حسن‌زاده آملی متولد سال ۱۳۰۷ در قریه «ایرا» بخش لاریجان شهرستان آمل از فیلسوفان متأله، فقیه، عارف، منجم و مدرس دروس حوزوی بود.
دروس مقدماتی حوزه را در آمل نزد آیات و واعظان محمد غروی، عزیزالله طبرسی، احمد اعتمادی و عبدالله اشراقی و ابوالقاسم رجائی و میرزا ابوالقاسم فرسیو و استادان دیگر فرا گرفته بود و سپس در مجلس درس اساتید حوزه تهران نشست و مجوز اجتهاد گرفت. پس از آن  به قم رفت و به مدت ۱۷ سال از دروس سید محمدحسین طباطبایی بهره‌ برد.
 او در ادبیات، ریاضی، هیأت تبحر و به زبان‌های فرانسوی و عربی نیز تسلط داشت. اشعار اثرگذار و جذاب به زبان طبری و فارسی دارد و تاکنون حدود ۱۹۰ اثر از علامه حسن‌زاده آملی به ثبت رسیده است. با این حال علامه حسن زاده آملی را بیش از هر چیز به عرفان اعتدالی اش و آثار متعددی که در زمینه‌های فقه، فلسفه، اخلاق، عرفان، حکمت دینی، کلام، حدیث و رجال، تفسیر قرآن، ریاضیات و نجوم، ادبیات عربی و فارسی، علوم طبیعی، طب قدیم، علوم غریبه و باطنی از او به جا مانده می‌شناسند. «الهی نامه» در عرفان، «الاصول الحکمیه» در فلسفه و «انسان و قرآن» در تفسیر تنها گوشه‌ای از بیش از صد کتابی است که او در حوزه‌های مختلف از ریاضیات و منطق تا ادبیات و فقه تألیف کرده است. علامه حسن‌زاده آملی در سال 1382 به عنوان چهره ماندگار ایران در الهیات انتخاب شده بود و در زمان حیات علاوه بر ایران در تاجیکستان و امارات نیز برای او بزرگداشت‌هایی برگزار کرده بودند که نشان از جایگاه والای این عالم و عارف بزرگ داشت.