ملیحه محمودخــواه| ناباروری یک مســأله صرفــا زنانــه نیســت و طبــق آمارهــای جهانــی سهم علل زنانه و مردانه در ناباروری تقریبا برابر است. در ایران حتی سهم علل مردانه بیش از علل زنانه است. چند سالی اســت که بحث کاهش جمعیت و باروری در کشــور مطرح اســت. سال گذشته و در زمانی که کرونا تا این اندازه هنوز در کشــور یکه تــازی نکرده بود نرخ رشــد جمعیــت به زیر یک درصد رســید. این در حالی است که کرونا ایــن آمارها را به طرز محسوســی دوباره کاهش داده و ســبب شــده کــه ایــن آمــار نگران کننده ضرورت اهتمام بیشتر به تحقق سیاست های جمعیتی را برجســته می کند. یکی از اقداماتی کــه می توانــد در دســتیابی بــه راهبردهــای جمعیتی مؤثر باشــد، توجه ویژه بــه زوج های نابــارور، آ گاهی رســانی و حمایــت از آنهاســت. زیرا در بیشتر مواقع نوک تیر ناباروری به سمت زنــان نشــانه مــی رود ایــن در حالــی اســت کــه ناباروری با علل مردانه سهمی برابر با علل زنانه دارد و در تشــخیص و درمــان نابــاروری باید به مردان نیز به اندازه زنان توجه شود. عامــل ایجــاد نابــاروری 40 درصــد خانم هــا 40 درصــد آقایــان هســتند و 20 درصــد عوامل ناشــناخته در این میان دخیل است که هیچ علتــی بــرای آن پیــدا نمی شــود. دکتــر اعظــم الســادات موســوی، رئیــس انجمــن زنــان و مامایی کشــور بــه ایــن موضوع تا کیــد می کند کــه هیچوقت ســهم زنــان در نابــاروری بیشــتر از مــردان نیســت و ایــن موضــوع کــه همیشــه زنــان عامل اصلی ناباروری شــمرده می شــوند هیچ ســندیتی ندارد. این کار رسانه هاست که موضوع را برای جامعه روشن کند. ایــن متخصــص زنــان بر ایــن بــاور اســت که قسمتی از مشــکل به خود خانم ها برمی گردد یعنــی زمانی کــه زوجــی بچــه دار نمی شــوند و زن بــه مطــب پزشــک مراجعــه می کنــد مــدام می گوید؛ همسرم سالم است در حالی که هنوز هیچ آزمایشــی انجام نشده اســت حتی وقتی شــوهرش نیز ادعایی ندارد که ســالم است اما زن اصــرار بر این دارد کــه آزمایش بدهد و مدام مشــکل را از جانــب خــودش می دانــد و ایــن موضوعی اســت که بایــد از نظر فرهنگــی به آن توجه شود. به اعتقاد او این موضوع به دلیل عدم آگاهی در جامعه است که ا گر آگاهی جامعه بالا برود و مــردم بداننــد کــه 40 درصــد نازایــی به دلیل مشــکلات آقایــان و 40 درصــد آن بــه خانم هــا برمی گــردد این همه مشــکلات روی ســر زن ها هــوار نمی شــود. اصــولا 20 درصــد ناباروری هــا علت مشــخصی ندارد گاهــی زن و مــرد در کنار هم بچه‌دار نمی‌شــوند و این موضوعی اســت که بحث کمک باروری را پررنگ می‌کند. هرچند باید به این نکته نیز اشــاره کرد که در دهه اخیر بــا افزایش میــزان آگاهی مــردم این موضــوع تــا حــدودی کم‌رنگتر شــده اســت»: بیماری داشتم که 4 زن گرفته بود در حالی که مشکل ناباروری از ســمت او بود. در چهارمین ازدواج پــس از چنــد مــاه زنــش را آورده بــود می گفت اگر امکانش هست او را درمان کنید در حالی که مشکل از جانب خودش بود.» دکتــر موســوی بــه فرهنــگ مردســالاری در کشــور اشــاره و تاکید می کنــد که در بســیاری از خرده فرهنگ‌هــا زن هــا زیر بــار ایــن نمی‌روند که ممکن اســت بیماری از ســمت همسرشان باشــد و مــدام خودشــان را ســرزنش می‌کننــد حتی نمونه‌هایی داشــتیم که مرد همسر دوم اختیار کــرده در حالیکــه زن از ازدواج اولش دو فرزند داشته است اما اینبار باز ادعا می‌کند که زن بیمار است و باید او درمان شود. رئیــس انجمــن متخصصــان زنــان و زایمــان ایران تا کید می‌کند که آمار باروری در دو ســال قبــل کاهــش زیــادی داشــته اســت و ایــن آمار وقتی محســوس‌تر شــده که کرونا آمده است. به اعتقاد او بســیاری از زنــان در دوران کرونا به علت ترس از ابتلا به این بیماری و مسایل دیگر و عــوارض دوران کرونــا کمتر اقدام به بــارداری کردنــد در حالیکه به تعویق انداختــن بارداری سبب بالا رفتن ســن بارداری می‌شــود که این موضــوع می‌توانــد مشــکلات بیشــتری را برای زنان به همراه بیاورد. ایــران جــزو کشــورهای دارای درصــد بــالای زوج هــای نابــارور اســت و افزایش ســن، تعداد محــدود فرزنــدان و اینکــه دیرتــر زنــان بــاردار می‌شــوند و مســایل دیگر از مهمتریــن عوامل ایــن موضــوع بــوده در حالیکــه برنامه‌ریــزی درستی برای این موضوع وجود ندارد. رئیــس انجمــن متخصصــان زنــان و زایمان ایــران بــه افزایــش آمــار ســزارین در کشــور نیــز اشــاره کرد و تا کید می‌کند که این مسأله ناشی از ترس از زایمان طبیعی، آموزش نا کافی به تیم پزشکی شامل متخصص زنان، ماما، پرستار و غیره و مسایل فرهنگی است. او بــر این باور اســت که در دو ســال اخیر علم پزشــکی تحت‌الشــعاع سیاســت قــرار گرفتــه اســت؛ افراد سیاســی در حیطه پزشــکی نباید دخالت مســتقیم کننــد و این موضــوع بارها و بارها در تصمیمات سیاســی دیده شده است که افــرادی کــه هیــچ تخصصــی در ایــن زمینه ندارنــد بــه ایــن موضــوع ورود پیــدا می‌کنند و قوانینی را بــه اجرا می‌گذارند که شــرایط را برای باروری با مشــکل روبه‌رو می‌کند مانند مســأله غربالگــری. در واقع مســأله غربالگری، مســأله طبی است و تأثیری در افزایش جمعیت ندارد، امــا در لایحــه افزایــش جمعیت کــه به مجلس کشــیده شــده باید بــا خردجمعــی و همکاری کارشناســان، مســأله غربالگــری از افزایــش جمعیت خارج شــود و در حیطه پزشــکی قرار گیرد.

ســرطان دهانه رحــم شــایع‌ترین بیماری زنان

شــایع‌ترین عامــل نابــاروری زنــان، ســرطان داخــل رحــم اســت. ایــن موضوعــی اســت که موســوی بــه آن اشــاره و تاکیــد می‌کنــد بهتــر است که وا کســن «اچ‌پی‌وی» برای دختران ۹ تا ۲۶ ســال قبل از ازدواج تزریق شــود. سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۰ تصمیم گرفت با وا کسیناسیون در سال ۲۰۳۰ سرطان دهانه رحــم را در دنیا حــذف کند چون ایــن بیماری کشــنده اســت در حالیکــه بــا تزریــق وا کســن، قابل پیشــگیری و با غربالگری متناســب قابل درمان اســت. موســوی اظهار امیدواری کرد با سیاســت‌های درســت و با قرار گرفتن واکســن «اچ‌پی‌وی» در چرخه وا کسیناســیون کشور، زنــان جامعــه از بیمــاری ســرطان دهانــه رحم خالص شــوند زیرا بیشــترین بروز این بیماری در کشــورهای در حال توسعه اســت. او تاکید می کند که بایــد مــردم و خانواده ها نســبت به تزریــق ایــن واکســن آ گاهــی داشــته باشــند و تزریق آن را به تعویق نیندازند.

شیوع ناباروری در کشور افزایش یافته

این متخصــص زنــان و زایمان با بیــان اینکه شــیوع ناباروری در کشــور افزایش یافته، ادامه داد: «ســندرم تخمدان پلی‌کیستیک بیماری چندجانبــه اســت که ســامت زندگــی زنــان را مختــل می‌کنــد و مســأله فلج مغــزی نــوزادان نیز بــه عوامــل متعــدد ژنتیــک و متابولیک در دوران بارداری بســتگی دارد و با توجه به اینکه همه خانواده‌ها انتظار تولد فرزند ســالم دارند وقتی با این پدیده مواجه می‌شوند آن را ناشی از کــم‌کاری پزشــک دانســته و آمــار شــکایات از متخصصان زنان در این زمینه بالاست.»

 مادران باردار وا کسن آنفلوآنزا تزریق کنند

 نســیم ســنجری، متخصــص زنــان و زایمان نیــز گفــت: «مــادران بــدون دغدغــه و نگرانــی می‌توانند وا کسن‌های کرونا و آنفلوآنزا را تزریق کنند و نگرانی در این زمینه نداشته باشند.« او معتقد است که پس از چهار ماهگی تزریق وا کســن برای زنــان باردار مــوردی نــدارد و این گــروه از افــراد می‌تواننــد پــس از تاییــد پزشــک متخصص خود، واکسن تزریق کنند. سنجری به ایــن نکته نیــز تا کید می‌کنــد که بــا توجه به اینکه سن باروری در کشور افزایش یافته، زنان باید بدانند هرچقدر ســن باروری کمتر باشــد نازایی نیز کمتر اتفاق می‌افتد زیرا عوارض مادر و جنیــن ارتباط مســتقیم بــا ســن بــالا دارد در حالیکه بسیاری از افراد در این زمینه بی‌اطالع هستند.

زنان عامل اصلی ناباروری نیستند

 فرهنگ اشــتباهی که در جامعه ما نهادینه شده است در بیشــتر مواقع مشکل ناباروری را بــه گــردن زنــان می‌انــدازد در حالی کــه این کامــلا اشــتباه اســت و در واقع باید گفــت زنان عامل اصلــی ناباروری نیســتند. ســیدجلیل جلیــل حســینی، رئیــس انجمــن نابــاروری کشــور بر این باور اســت کــه ســهم زن و مرد در عدم فرزنــدآوری برابر اســت و علــت ناباروری در زوجیــن ۵۰ درصــد در زنــان و ۵۰ درصــد در مردان اســت و خانــواده نبایــد زنــان را در این زمینه مقصر بدانند، مردان نیــز باید پابه پای زنــان بــه درمــان نابــاروری بپردازند زیــرا بارها مشــاهده کرده‌ایــم کــه زن مراحــل درمــان را سپری کرده اســت اما عدم درمان توسط مرد ســبب شــده اســت که فرایند درمــان متوقف بماند. او تا کید کرد که در سال‌های اخیر بیمه‌ها هم ورود پیدا کرده‌اند و برای نابــاروری روش‌های مختلفــی از جملــه توصیه‌هــای بهداشــتی، درمان‌هــای دارویــی، جراحــی پایــه و ... وجود دارد که بیمه بــه صورت کامل ایــن درمان‌ها را پوشش می‌دهد. در ضمن با مساعدت وزارت بهداشت درمان ناباروری تحت پوشش بیمه پایه قــرار گرفت و زوجین نباید نگرانــی در مورد هزینه‌ها داشته باشــند، در گذشــته زوج‌های نابــارور توانایی مالی برای درمان نداشــتند که خوشــبختانه ایــن مشــکل حل شــده اســت و درمان‌ها با مساعدت بیمه انجام می‌شود. حســینی یک خبر هم داد و آن هم اینکه قرار اســت بــه زودی بــا همــکاری وزارت بهداشــت در بســیاری از بیمارســتان‌های دولتی بخش آی‌دی‌اف برای زوجین نابارور راه‌اندازی شود که این خبــر می‌توانــد امید تــازه‌ای بــرای حل مشکل ناباروری زوج‌هایی که برای فرزندآوری دچار مشکل هستند، باشد. جلیل حســینی با بیــان اینکه توجه بــه زنان بــاردار از پایه‌هــای رشــد جمعیت اســت ادامه می‌دهد که برای درمان یک بیماری در کشــور بایــد یــک تیــم پزشــکی مرتبــط بیمــار را تحت معالجه قرار دهد و همفکری علمی در موضوع درمان بیماران، اصل مهم است.