محاکمه ژنرال‌ها در کنگره

بنفشه غلامی/ مقامات برجسته پنتاگون، یک ماه پس از خروج شتابان نظامیان امریکایی از افغانستان، مقابل اعضای کمیته نیروهای مسلح سنا ایستادند و به سؤالات آنان پاسخ دادند. وزیر دفاع امریکا در این نشست اعتراف کرد در جریان ماجراهای مربوط به فرودگاه کابل کاستی‌هایی داشته‌اند و رئیس ستاد مشترک امریکا نیز اذعان داشت امریکا در افغانستان شکست استراتژیک خورده است. به گزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، خروج نظامیان امریکا از افغانستان هر چند به طولانی‌ترین جنگ تاریخ این کشور پایان داد اما با انتقادهای گسترده‌ای چه در داخل امریکا و چه خارج از آن همراه بوده است. در داخل امریکا علاوه بر دموکرات‌ها که به عنوان هم حزبی‌های جو بایدن، رئیس جمهوری امریکا به شیوه خروج نظامیان امریکایی از افغانستان انتقاد دارند، جمهوری خواهان با شدت و حدت بیشتری از بایدن بخاطر این خروج انتقاد می‌کنند. آنها که چشم خود را به انتخابات میاندوره‌ای سال آینده کنگره دوخته‌اند، در یک ماه اخیر بارها اعلام کرده بودند، خواهان شنیدن جزئیات کامل انفجارهایی هستند که در آخرین روزهای خروج امریکا از افغانستان در فرودگاه کابل رخ دادند و باعث مرگ 13 نظامی این کشور شدند. بر همین اساس لوید آستین، وزیر دفاع و ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا در کمیته نیروهای مسلح سنا حاضر شدند تا پاسخگوی سؤالات آنان باشند. ژنرال فرانک مک کنزی نیز در این جلسه حاضر شد تا به عنوان فرمانده سنتکام (ستاد فرماندهی کل نیروهای ارتش امریکا در خاورمیانه و شمال آفریقا) و ناظر بر عملیات خروج امریکا از افغانستان درباره این وقایع شهادت دهد.
کنکاش برای بی‌توجهی بایدن به توصیه‌های کارشناسانه
جلسه پر مناقشه کمیته نیروهای مسلح سنا که یکی از پرچالش‌ترین مسائل امنیتی امریکا را مورد بررسی قرار می‌داد، سوا از مسائل امنیتی، کنکاشی هم در رفتارهای رئیس جمهوری امریکا بود. به گزارش «رویترز» جمهوری خواهان سنا از ابتدای این نشست تلاش کردند تا با سؤالات خود و پاسخ‌هایی که دریافت می‌کنند، بایدن را متهم به نادیده گرفتن توصیه‌های فرماندهان ارتش و انتخاب بدترین گزینه‌های نظامی کنند، انتخاب‌هایی که در نهایت موجب انتقادهای فراوانی به امریکا در جهان شد. اما فرماندهان تحت نظر بایدن تمام تلاش خود را به کار گرفتند که در این دام نیفتند. بر همین اساس هیچ کدام از آنها حاضر نشدند، فاش کنند بهار امسال زمانی که بایدن در حال تصمیم‌گیری برای نگه داشتن یا خارج کردن نظامیان امریکا از افغانستان بود، چه توصیه‌ای به او کردند. با این حال گزارش «بی‌بی‌سی» حاکی از آن است که لابه لای سخنان آنها می‌شد رگه‌هایی از بی‌توجهی بایدن به توصیه‌ها را دریافت. ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا که در دوره دونالد ترامپ به این سمت منصوب شد و در دوره جو بایدن در سمت خود ابقا شد، گفت: «اعلام کرده بودم که معتقدم امریکا باید حداقل 2 هزار و 500 نظامی خود را در افغانستان نگه می‌داشت تا مانع فروپاشی دولت کابل و بازگشت طالبان به قدرت شود.» «مک کنزی» هم با تأیید سخنان مارک میلی درباره نگه داشتن 2 هزار و 500 نظامی امریکایی در افغانستان اذعان داشت: «فرماندهان پنتاگون حتی تا 10 روز قبل از زمان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان به بایدن توصیه کرده بودند که نباید خروج از افغانستان کامل باشد.» لوید آستین هم اذعان داشت که به بایدن درباره نگه داشتن 2 هزار و 500 نظامی توصیه کرده بود. همین پاسخ‌ها باعث شد تا سناتور تام کاتن جمهوری خواه از مارک میلی بپرسد: «چرا پس از نادیده گرفته شدن توصیه‌هایتان استعفا نکردید؟» اما رئیس ستاد مشترک امریکا پاسخ داد: «به عنوان یک فرمانده نظامی وظیفه دارم بهترین توصیه‌ها را به فرمانده کل قوا داشته باشم. اما او مجبور نیست با این توصیه‌ها فقط به این دلیل که ما ژنرال هستیم، موافقت کند. استعفای یک نظامی تنها به این دلیل که توصیه‌هایش نادیده گرفته شده، اقدامی معادل یک سرکشی سیاسی است.»
آستین، میلی و مک کنزی درحالی از توصیه‌های کارشناسانه خود به بایدن سخن گفتند که رئیس جمهوری امریکا کمتر از یک ماه قبل، بعد از سقوط کابل به دست طالبان در مصاحبه‌ای تأکید کرده بود، هیچ‌کس به او توصیه نکرده بود، از افغانستان خارج نشوند.


اعترافات تلخ میلی
در بخش دیگری از نشست کمیته نیروهای مسلح سنا، جنگ 20ساله کشورش در افغانستان که جان 2 هزار و 461 نظامی امریکایی را گرفت، مورد بررسی قرار گرفت. به گزارش «سی‌ان‌ان»، مارک میلی در این خصوص تأکید کرد که این جنگ یک «شکست استراتژیک» بود. او در پاسخ به این پرسش که «چرا نتوانسته بودند فروپاشی سریع ارتش افغانستان را پیش‌بینی کنند، گفت: «از نظر من ارتش امریکا از سال‌ها قبل یعنی از زمانی که مشاوران محلی خود را کنار گذاشت، توانایی خود را در پیش‌بینی وقایع از دست داد.» هم او و هم مک کنزی همچنین اعتراف کردند که توافقنامه‌ای که بین دولت ترامپ و طالبان به امضا رسیده بود، روحیه ارتش افغانستان را بشدت تخریب کرد و درنهایت منجر به فرار آنها مقابل نیروهای طالبان شد.
در همین ارتباط لوید آستین، وزیر دفاع امریکا نیز تصمیمات تمامی دولت‌های امریکا در طول 20 سال جنگ این کشور در افغانستان را زیر سؤال برد و گفت: «دولت‌های امریکا ممکن است به توانایی خود در ساخت یک کشور اعتقاد زیادی داشته باشند. بله ما به ساخته شدن یک کشور کمک کردیم. اما نتوانستیم یک ملت بسازیم. واقعیت این است که ارتش افغانستان که ما و شرکایمان آموزش دادیم، به‌راحتی در پاره ای موارد حتی بدون شلیک یک گلوله از بین رفت.»
آستین سپس در پاسخ به سؤال الیزابت وارن درباره روزهای آخر حضور امریکا در افغانستان، فجایع فرودگاه کابل و اینکه چه کسی عملیات خروج را طراحی کرد، اذعان داشت که ارتش امریکا در برخی موارد کوتاهی‌هایی داشته است.
وفاداری به امنیت امریکا
در این بین کتاب تازه منتشر شده «باب وودوارد» و «رابرت کاستا» با عنوان «مخاطره» برای مارک میلی دردسرآفرین شد و او مجبور شد به سؤالات سناتورها درباره که این کتاب فاش کرده بود، پاسخ دهد.  بر مبنای اطلاعات این کتاب ژنرال میلی قبل و بعد از حمله 6 ژانویه به کنگره امریکا، دو بار با طرف‌های چینی تماس گرفته و به آنها اطمینان داده بود، اجازه ندهد ترامپ علیه آنان حمله‌ای صورت دهد و اگر هم نتواند مانع آن شود، از قبل به آنها اطلاع خواهد داد تا غافلگیر نشوند. همچنین بر اساس اطلاعاتی که این کتاب به دست داده، او به فرماندهان تحت نظر خود دستور داده بود، اگر ترامپ به آنها دستوری درباره حمله موشکی یا هسته‌ای به هر نقطه‌ای از جهان داد، از فرمان او سرپیچی کرده و وی را در جریان بگذارند. به گزارش روزنامه «یو اس ای تودی»، میلی در این این خصوص به سناتورهای جمهوری خواه کمیته نیروهای مسلح سنا توضیح داد: «این تماس‌ها پس از آن انجام شد که اطلاعاتی به دست آوردیم که نشان می‌داد چینی‌ها منتظر حمله امریکا هستند.» وی سپس تأکید کرد: «چنین تماس‌هایی برای امنیت امریکا حیاتی است و برای جلوگیری از جنگ با قدرت‌های بزرگ انجام می‌شوند. وظیفه من نیز در آن زمان کاهش تنش بود.»
لوید آستین، مارک میلی و ژنرال فرانک مک کنزی دیشب نیز روی صندلی داغ پاسخگویی به کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان امریکا نشستند تا به آنان نیز توضیح دهند که چرا باید با این همه آشفتگی از افغانستان خارج می‌شدند.