روزنامه آرمان ملی
1400/07/12
ضرورت سیاست تنش‌زدایی ایران
علی بیگدلی استاد دانشگاه قرار است رزمایش مشترک ترکیه و آذربایجان در منطقه نخجوان شروع شود که می‌تواند التهاب جدیدی در روابط ایران و آذربایجان ایجاد کند. به‌خاطر اینکه نخجوان در همسایگی ماست و آذربایجان به دنبال این است که از جنوب ارمنستان که مرز مشترک کوتاهی با ایران دارد، بخشی از خاک ارمنستان را بگیرد و از آنجا بتواند با ترکیه ارتباط زمینی برقرار کند که اگر این مرز را بگیرد، دیگر کامیون‌های ما نمی‌توانند از آنجا عبور کنند و یک گذرگاه به نام گریزپاپان وجود دارد که راننده‌های ما از آنجا عبور کنند و مدتی است که برای عبور هر کامیون 130 دلار پرداخت می‌کردند. منتها احتمال دارد که برخی از رانندگان پلاک‌های خود را عوض کرده و پلاک‌های ارمنستانی گذاشته باشند که مورد شک و تردید آذربایجان قرار گرفته! بنابراین این منطقه از جهت تجاری برای ایران با اهمیت است، به‌خاطر اینکه حمل و نقل زمینی ایران از طریق ارمنستان که مرز مشترکی با ما دارد، به گرجستان می‌رود و تا روسیه و اروپای‌شرقی و کنار دریای سیاه می‌توانیم این کامیون‌ها را هدایت کنیم که برای صدور کالای‌مان بسیار مهم است. بنابراین اگر این اتفاق می‌افتد یعنی منطقه قره‌باغ که هیچ نوع رابطه‌ای با نخجوان ندارد، حالا آذربایجان در جنوب ارمنستان خطی از خاک ارمنستان را گرفته که ارمنستان هم خیلی با این کار مخالف نبوده تا از این طریق بتواند روابط زمینی خود را با ترکیه برقرار کند. ارمنستان حتی پیشنهاد کرده بود که با ترکیه و آذربایجان روابط مناسبی را برقرار کند و از گذشته‌ها درس عبرت بگیرند و گذرگاه گریزپاپان را هم به آذربایجانی‌ها واگذار کنند تا کامیون‌هایشان از طریق این خط از طریق آذربایجان و قره‌باغ به نخجوان برود. بین نخجوان که آذربایجان مدعی است خاک اوست هیچ ارتباطی نبوده و در نتیجه ایران به خاطر این نقل و انتقالات و تغییرات ژئوپلیتیکی که در این منطقه دارد صورت می‌گیرد که اگر مرز بین ما و ارمنستان به دست آذربایجان بیفتد تجارت ایران با بخش شرقی اروپا دچار اختلاف خواهد شد. بنابراین همه مشکلات ایران ظاهرا سر این مسأله است و از طرف دیگر دلیل ایران این است که اسرائیل در این منطقه هم با ترکیه، هم با آذربایجان و گرجستان و اخیرا به‌طور محرمانه، ارمنستان که برای رابطه با اسرائیل ابراز تمایل کرده، اسرائیل را در این منطقه از نفوذ برخوردار ساخته که هر روز دارد حضور نظامی، امنیتی و اقتصادی‌اش را افزایش می‌دهد و مخصوصا روی آذربایجان حساسیت زیادتری دارد. نفت آذربایجان را می‌خرد و رژیم صهیونیستی سلاح‌های آذربایجان را تامین می‌کند، سرمایه‌گذاری‌های سخاوتمندانه‌ای در آذربایجان کرده و سیستم‌های نظامی و امنیتی زیر نظر کارشناسان اسرائیلی هست و این نفوذی که این رژیم در این منطقه پیدا کرده، می‌تواند خطرآفرین باشد. با توجه به اینکه اسرائیل در کریدور جنوبی هم اخیرا دست به فعل و انف عالات بزرگی زده. وزیر خارجه اسرائیل به بحرین رفته و بعد از مدتی نخستین پرواز رسمی مصر وارد اسرائیل شده است. همه اینها نشان می‌دهد که یک ائتلافی در این منطقه به رهبری رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ثبات منطقه و ایران شکل گرفته است. از این‌رو مقامات سیاسی و نظامی باید با دقت و مراقبت این شرایط را زیر نظر داشته باشند. اظهارنظرهایی که در شبکه‌های اجتماعی میشود و متاسفانه بعضی رسانه‌های دست راستی منتشر می‌کنند از جمله کشیدن کاریکاتور و... باعث تحریک دیگران می‌شوند. بنابراین شرایط، بسیار حساس است با توجه به اینکه چند روز گذشته هم در اقلیم کردستان صحبت از این بود که روابط را با اسرائیل عادی کنند که البته با مخالفت روبه‌رو شد. در اینجا سخن این است که باید نگاهمان را به شرایط منطقه‌ای تغییر دهیم این وضعیت طوری نیست که ظرف امروز و فردا خاتمه یابد و می‌تواند ادامه پیدا کند. بنابراین ایران در تله آنها گرفتار نخواهد شد چرا که آنها انتظار دارند که تهران دست به یک اقدام نظامی بزند. یعنی ما در این منطقه دشمنان دوست‌نمایی داریم، هم ترکیه، هم آذربایجان و هم گرجستان و از همه اینها بدتر اسرائیل که در منطقه جنوبی حوزه‌های نفوذ خود را گسترش می‌دهد. از طرفی طالبان و همچنین وجود پایگاه‌های آمریکایی در عراق شرایط را حساس کرده و باید با یک خرد سیاسی و دیپلماسی این مسائل مدیریت شود. در جنگ سال گذشته آذربایجان و ارمنستان، با اینکه با ارمنستان روابط بسیار نزدیک و استراتژیک داریم ولی به خاطر اینکه 65 درصد جمعیت آذربایجان شیعه هستند و همچنین تحت تاثیر قرار گرفته بودیم، ولی همان موقع هم ایران می‌دانست که آذربایجان را اسرائیلی‌ها تقویت می‌کنند و سلاح‌های پیشرفته در آذربایجان باعث پیروزی‌اش بر ارمنستان شد. منتها آن موقع هنوز آذربایجان به مسائل ژئوپلیتیکی منطقه کار نداشت. الان هدف این است که ترکیه یک کریدور در شمال بکشد که از کنار ارمنستان می‌آید و از جنوب ارمنستان از مرز مشترک ما عبور می کند و به قره‌باغ در آذربایجان می‌رسد و از دریای خزر عبور می‌کند. شواهد نشان می‌دهد که احتمالا در آینده نزدیک هم یک اتحاد بین ترکیه و اسرائیل، عربستان‌سعودی و مصر به وجود خواهد آمد. بنابراین اگر قرار است این وضعیت دقیق مدیریت شود، باید دست به اقدامات جدی بزنیم و تغییرات استراتژیک در منطقه به‌وجود بیاوریم.
سایر اخبار این روزنامه
آراي نمايندگان «شفاف» نمي‌شود
همسايگان را به بيگانگان ترجيح دهيد
طلسم شکنی در دایره طلایی!
از رشد مديران چاپلوس تا توازن با غرب و شرق
بازشدن«آزادي» به روي زنان
برگزاري مانورمشترك تركيه و آذربايجان
تخريب «شاهين» تمام نشده هنوز...
نیروی کار ایرانی؛ موتور توسعه سایر کشورها
ضرورت سیاست تنش‌زدایی ایران
رزمایش ماجراجویانه ترکیه!
گردش کرونایی‌های شناسنامه‌دار
آثار اجتماعی حضور زنان در ورزشگاه‌ها
