روزنامه ایران
1400/07/14
احیای جهاد سازندگی
گروه سیاسی/ تدوین سازوکار و ساختارهای احیای مأموریت‌های جهاد سازندگی با محوریت مردم در 20 روز؛ مأموریت جدیدی است که رئیس جمهوری به معاون اول خود داده است. مأموریتی که محور آن در دولت سیزدهم چندان هم جدید و بی‌مقدمه نیست، اما نشان می‌دهد عزم آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی و دولتمردانش برای تحقق این امر جدی است. رئیس جمهوری 9 مهرماه هم در دیدار نخبگان، علما، خانواده شهدا و ایثارگران و جمعی از اقشار مختلف مردم کهگیلویه و بویراحمد به این موضوع اشاره کرده بود. قبل از آن در شهریورماه هم سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی از تهیه لایحه احیای جهاد سازندگی خبر داده بود. حالا اما می‌توان گفت با دستوری که رئیسی به محمد مخبر دزفولی، معاون اول خود داده است این موضوع وارد فاز عملیاتی شده است. بازه زمانی تعیین شده بیست روزه هم نشان از آن دارد که برای دولت سیزدهم موضوع احیای جهاد سازندگی یک موضوع کلیدی و اولویت‌دار است که سعی دارد اینچنین با سرعت و بدون معطلی به آن بپردازد.مأموریت بیست‌روزه
به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، خبر مأموریت رئیس جمهوری برای معاون اولش دوشنبه شب از سوی آیت‌الله رئیسی اعلام شد. طبق این دستور، کار تدوین سازوکار و ساختارهای احیای مأموریت‌های جهاد سازندگی با محوریت مردم، در قالب کارگروهی با حضور پیشکسوتان جهاد سازندگی و محرومیت‌زدایی در کشور انجام خواهد شد. رئیس جمهوری بعد از اعلام این خبر در جلسه ویژه با فعالان و پیشکسوتان محرومیت‌زدایی و گروه‌های جهادی درباره احیای مأموریت‌های جهاد سازندگی، با اشاره به تاریخچه تأسیس جهاد سازندگی با دستور امام راحل و نیز برکات فراوان این نهاد انقلابی گفت: حرکت جهادی در کشور با وجود ادغام این نهاد در وزارت کشاورزی، به‌دلیل وجود روحیه انقلابی در میان جوانان و حمایت‌ها و تشویق‌های رهبر معظم انقلاب تعطیل نشد و همواره در شکل‌های مردمی، بسیجی و خودجوش ادامه داشته است. رئیس جمهوری گفت: امروز باید با استفاده از تجربیات گذشته و در بستر گام دوم انقلاب، در مسیر احیای مأموریت‌های جهاد سازندگی برای رفع ریشه‌ای مشکلات روستاها و مناطق محروم و احیای اقتصاد روستا حرکت کنیم. رئیسی با تأکید بر اینکه برخورداری از روحیه جهادی در میان مجموعه مدیران و کارکنان دستگاه‌های دولتی یک امر ضروری است، افزود: داشتن روحیه جهادی و انقلابی در بین همه مسئولان و مدیران دولتی، اصلی مهم و تأثیرگذار است و همواره باید با جدیت حفظ و تقویت شود. رئیس جمهوری در ادامه، ضعف اقتصاد روستا را از عوامل مهم مهاجرت روستاییان و ایجاد حاشیه‌نشینی در اطراف شهرها دانست و گفت: امروز آباد کردن روستاها به معنای فعال کردن اقتصاد روستا و نیز توجه جدی به اقتصاد مناطق محروم از جمله حاشیه شهرها است و این کار به یک اقدام جهادی نیاز دارد. رئیسی با بیان اینکه فعالیت‌های جهادی باید مردم‌محور و برپایه فعالیت‌های مردمی باشد، حمایت جدی از گروه‌های جهادی را ضروری دانست و گفت: وظیفه دولت در این عرصه صرفاً باید تسهیلگری، نظارت و پیگیری برای تحقق امور باشد و از فعالیت جهادگران حمایت کند و موانع موجود را از پیش پای آنها بردارد. رئیس‌جمهوری گفت: ضرورت دارد جریانی با روحیه جهادی برای ایجاد سازندگی و آبادانی در روستاها با هدف فعال کردن اقتصاد روستا ایجاد شود تا با دغدغه‌مندی به حل و فصل بنیادین مشکلات محرومان و روستاییان اقدام کند.
احیای جهاد سازندگی، مطالبه‌ای جمعی
اما سؤال این است که ابراهیم رئیسی تا چه اندازه برای این کار با همراهی دیگران مواجه خواهد شد؟ تا اینجا نشانه‌ها از یک تمایل جمعی در حاکمیت برای احیای جهاد کشاورزی حکایت دارد. از جمله در مجلس هم نمایندگانی هستند که این موضوع را دنبال می‌کرده‌اند. محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس 27 شهریور از عزم مشابه مجلس برای این کار سخن گفته و تأکید کرده بود: در مجلس به‌دنبال این هستیم که جهاد سازندگی را مانند اوایل انقلاب، از منظر و هدف برگرداندن زندگی به روستاها احیا کنیم. 31 شهریورماه هم مالک شریعتی، نماینده تهران در مجلس ضمن انتشار متن نامه خود به سرپرست مرکزی سازمان تعاونی روستایی کشور در «توئیتر» نوشت: «احیای جهاد سازندگی در راه است ان شاءالله. قبل از آن در 15 مردادماه.»
سیدرضا تقوی دیگر نماینده تهران هم در گفت‌و‌گو با «فارس» با تأکید بر لزوم کار جهادی در دولت جدید و پرهیز از پشت میزنشینی، از موافقت ابراهیم رئیسی با احیای «جهاد سازندگی» در جلسه با نمایندگان مجلس خبر داده بود. او گفته بود: «ما نیز امیدواریم که پس از استقرار دولت، هر چه سریع‌تر لایحه احیای جهاد سازندگی را به مجلس بیاورند.» این دست اظهارنظرها نشان می‌دهد که علاوه بر دولت، فضا برای احیای جهاد سازندگی در مجلس نیز مهیا است. اما پیش از این نهادهای دیگر هم چنین مطالبه‌ای داشته‌اند. آذرماه سال 98پیمان فلسفی، مدیرکل حوزه نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی در وزارت جهاد کشاورزی، گفته بود رهبر معظم انقلاب دستور بررسی طرح احیای «نهاد مردمی جهاد سازندگی» را داده‌اند. این در شرایطی بود که نمایندگی ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی در خرداد ماه همان سال از تقدیم طرح احیای جهاد سازندگی به رهبر معظم انقلاب خبر داده بود. مجموعه این دست اظهارات و سوابق نشانه‌هایی است که حکایت از جدی بودن عزم عمومی برای این کار دارد.
جهاد سازندگی با شمایل متفاوت
هنوز در آغاز راه اجرای دستور رئیس جمهوری به معاون اول دولت برای بررسی و تدوین سازوکار و ساختارهای احیای مأموریت‌های جهاد سازندگی هستیم و برای مشخص شدن کلیات آن به زمان بیشتری نیاز است. با این حال در سخنان وزیر جهاد کشاورزی و همین‌طور مطالبه سال 98 نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی میشود رگه‌هایی از چگونگی احیای این مجموعه را یافت. ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی در سخنان 19 شهریور خود گفته بود: «یکی از پیشنهادها این است که برای شروع با ایجاد یک معاونت با این عنوان (جهاد سازندگی) در وزارت جهاد کشاورزی، بتواند فعالیت خود را آغاز کند تا در ادامه ساز و کار قانونی آن ایجاد شده و بتواند یک ساماندهی مناسبی را در این حوزه عملیاتی کند.»
او در سخنان خود به مهاجرت روستاییان به شهرها به‌عنوان یک آسیب اشاره کرده و بر لزوم معکوس کردن آن تأکید کرده بود، موضوعی که در طرح سال 98 نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی هم بر آن تأکید شده بود. آن‌طور که این نهاد در آن سال اعلام کرده بود «محور فعالیت‌های جدید در جهاد سازندگی کمک به تولید و اشتغال است تا همه کسانی که به شهرها رفتند دوباره به روستاها برگردند» و «در صورت احیای جهاد دیگر یک بخش دولتی یا وزارتخانه ایجاد نمی‌شود، اما باید شرایطی فراهم شود که از امکانات دولتی استفاده کرد و از طرفی از ظرفیت‌های ستاد اجرایی امام (ره) و بنیاد مستضعفان بهره گرفت.»
در اظهارنظرهای جسته و گریخته دیگری که طی همین سال‌ها درباره لزوم احیای جهاد سازندگی وجود دارد به‌همین شکل بر مسأله اشتغال و تولید تأکید شده است. هرچند هنوز تا روشن شدن نهایی چگونگی احیای این مجموعه فاصله باقی مانده اما از مجموع همین موضعگیری‌ها می‌توان حدس زد که احیاناً مسیر احیاء چندان خارج از این حیطه نباشد. چه اینکه در ابتدای تشکیل این نهاد، تأمین بسیاری از نیازهای مردم در مناطق محروم اولویت فعالیت‌های آن بود اما امروزه در اثرگذاری چنین رویکردی شبهاتی وجود دارد. مهمترین موضوع در این زمینه این است که برای کاستن از محرومیت مناطق کمتربرخوردار و روستاها نیاز به حرکتی در جهت توانمندسازی جوامع آنجا وجود دارد نه صرفاً کمک‌های مقطعی. با این توصیف می‌توان انتظار داشت که احتمالاً مهمترین و مشهورترین مجموعه جهادی کشور پس از انقلاب، این بار با شمایل و مأموریت‌های تازه‌ای احیاء شود
نگاهی به پیشینه تأسیس و فعالیت جهادسازندگی
«جهاد سازندگی» از معروف‌ترین و مهمترین نهادهای مردمی و انقلابی بود که پس از انقلاب اسلامی تشکیل شد. این نهاد ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی(ره) و با شعار رسیدگی به مناطق محروم و دور افتاده در ایران تأسیس شد. 3 سال و نیم بعد یعنی ۷ آذر ۱۳۶۲ این نهاد به وزارت جهاد سازندگی ارتقا پیدا کرد. اندیشه تأسیس جهاد سازندگی نخستین بار، با عنوان طرح اعزام گروه‌های ۱۰ نفره دانشجویی به مناطق محروم و با پیشنهاد یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده فنی دانشگاه تهران مطرح شد. وقتی این موضوع نزد امام خمینی، بنیانگذار انقلاب اسلامی طرح شد، با موافقت ایشان مواجه شد و این آغاز راه تأسیس جهاد سازندگی بود. در فرمان تاریخی حضرت امام(ره) برای تأسیس این نهاد، تنها راه ساخت ویرانی‌های کشور که به عقیده ایشان از آثار حکومت پهلوی بر ایران بود، همکاری ملت ایران عنوان شد. حضرت امام(ره) همچنین در انتهای آن پیام، ثواب سازندگی و شرکت در این جهاد را بالاتر از زیارت مکه و مدینه دانسته بودند.
همچنین در طول جنگ تحمیلی، جهاد سازندگی یکی از ستون‌های مقاومت ملت ایران بود که با ساخت پل، سنگر، خاکریز و جاده در مناطق مختلف به رزمندگان کشورمان کمک می‌کرد. جهاد سازندگی در طول دفاع مقدس هزار و 100 نفر شهید، 22 هزار نفر جانباز و 800 آزاده را تقدیم انقلاب کرد. به دلیل همین فعالیت‌ها بود که این مجموعه از سوی بنیانگذار انقلاب به «سنگرسازان بی‌سنگر» لقب گرفت.
در سال 62 و در جریان تصویب قانون تشکیل وزارت جهاد سازندگی، مجلس شورای اسلامی وظایف مربوط به زراعت علوفه، کشت دیم، عملیات آبی و خاکی و عمران روستایی و امور عشایری را از وزارت کشاورزی انتزاع و به جهاد سازندگی اعطا کرد. در سال 1366 نیز وظیفه اداره شیلات کشور به جهاد واگذار شد. سه سال بعد در سال 1369 هم مجلس قانون تفکیک وظایف وزارتخانه‌های کشاورزی و جهاد سازندگی را تصویب و طی آن وظایف مربوط به امور دام و طیور و منابع طبیعی به وظایف تبعی آن افزوده شد.
بنابراین مصوبه همه امور مربوط به حفظ، احیا و گسترش و بهره‌برداری از منابع طبیعی (جنگل ، مرتع و شیلات) آبخیزداری، امور دام و طیور و عمران روستایی (بهسازی روستایی، آب رسانی، برق‌رسانی به روستاها، راه‌سازی و صنایع روستایی) برعهده جهاد سازندگی قرار گرفت. نهایتاً هم در دی ماه ۱۳۷۹ و به دنبال ادغام با وزارت کشاورزی فعالیت خود را تحت عنوان وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد.
سایر اخبار این روزنامه
سالروز شهادت امام هشتم حضرت رضا (ع) را تسلیت می گوییم
مراسم عزاداری سالروز رحلت رسول اکرم(ص) و شهادت حضرت امام حسن مجتبی(ع)
تمرکز بر تولید با محوریت مردم مهمترین تغییر ریل اقتصادی است
احیای جهاد سازندگی
شاهکار سلاطین کشتی
ورود واکسن پاستور به سبد واکسیناسیون کشور
کوک‌شدن ساز سفر با تند شدن ضرب واکسیناسیون
شب ناآرام پیام‌رسان‌ها
بدرود آقای کاووسی
ابلاغ دستورات رئیس جمهوری درمورد رسیدگی فوری به وضعیت زلزله زدگان خوزستان و چهارمحال و بختیاری
افشای اسرار سیاستمداران در گردونه اسناد پاندورا
مدرسه رفتن فقط یادگیری حساب و ریاضی نیست
سلام ایران
