روزنامه وطن امروز
1400/07/17
ارتش آزاد سوریه
روح‌الله اژدری: بحران و ناامنی در سوریه از مارس2011 شروع شد. عدم توانایی حکومت سوریه در مهار بحران و استفاده از زور و خشونت، موجب تبدیل اعتراضات مردمی به یک شورش عمومی شد. آوریل ۲۰۱۱ اعتراضات مردمی در شهر درعا توسط دولت سرکوب شد و حدود ۱۰۰ نفر کشته برجا گذاشت. در پی اعتراضات مردم درعا در جنوب، مردم حمص نیز دست به اعتراضاتی زدند که به مرور تبدیل به خشونت شد. برخی از نیروهای نظامی از ارتش گریخته و به غیرنظامیان متحد علیه حکومت پیوستند. برخی دلیل تبدیل اعتراض مردم به شورش و خشونت و تروریسم را ناتوانی دولت در برخورد انتظامی و ورود ارتش به مقابله با مردم را عامل تبدیل اعتراضات به شورش خشونت‌آمیز می‌دانند. در پی این اعتراضات هسته‌هایی از شبه‌نظامیان که نظامیان فراری از ارتش آنها را فرماندهی می‌کردند، شکل گرفت که برای نخستین‌بار 100 سرباز دولتی را در اطراف ادلب و شهر جسرالشغور در چهارم ژوئن ۲۰۱۱ به قتل رساندند. اولین هسته ارتش آزاد سوریه، توسط سرهنگ دوم حسین هرموش با تعداد ۱۵۰ نیرو در ادلب، ۹ ژوئن ۲۰۱۱ بنا گذاشته شد. ویدئوی منتشر شده از سرهنگ هرموش مثل یک کاتالیزور قوی عمل کرد و شعله فرار از ارتش و پیوستن به شورشیان را روشن کرد. او پس از جدایی از ارتش سوریه به ترکیه گریخت و در آنجا اقدام به سازماندهی نظامیان جداشده از ارتش سوریه کرد. این نظامیان جداشده، عملیات‌هایی را علیه مواضع حکومتی انجام دادند. از حدود اواخر ژوئن تا مارس ۲۰۱۳ حدود ۶۰ هزار سوری از ارتش خارج شدند. ماه سپتامبر سال ۲۰۱۱ گزارشی منتشر شد که سرهنگ حسین هرموش یکی از فرماندهان اولیه شورشی علیه حکومت سوریه در نزدیکی مرز ترکیه ناپدید شده است. هرموش در واقع توسط نیروهای امنیتی سوریه بازداشت شده بود و در مصاحبه‌ای که با وی ترتیب داده شد اعلام کرد نخستین افرادی که پس از خروج وی از ارتش با وی تماس گرفته‌اند، اخوان‌المسلمین و عبدالحلیم خدام معاون فراری و در تبعید رئیس‌جمهور سابق سوریه بوده‌اند. این اعتراف در واقع این استدلال را تقویت می‌کند که شورش در سوریه یک توطئه خارجی و طراحی‌شده برای اسقاط حکومت سوریه و در نتیجه تضعیف جبهه مقاومت بوده است. (2013:11.12Holliday) علاوه بر سرهنگ هرموش، تعداد دیگری از افسران برجسته نیز فرار کردند و شروع به شکل دادن گروه‌های کوچک مخالف در سوریه کردند. سرهنگ ریاض اسعد، سرهنگ احمد حجازی، سرهنگ ملک الکردی، سرهنگ محمد حامد، سرهنگ مصطفی احمد الشیخ، سروان باسم الخلید، سرهنگ عبدالله ستاریونس، سروان امیر الواوی، سرهنگ ابراهیم منیر مجموری، سروان قیس قطانه، سروان یوسفی الدین یحیی، ستوان عبدالله رحمان شیخ علی، ستوان ابراهیم ایوب، احمد بهبوه، سروان عبدالله بهبوه، ستوان عبدالرزاق طلاس، ستوان ولید العبدالله، سروان یوسف الحمود، ستوان فیض احمد العبدالله، سروان رواد احمد الکساه، ستوان احمد مصطفی خلف، ستوان احمد عبدالعزیز طلاس، ستوان احمد الحمید، ستوان عمر شامی، سروان زهیر الشیخ، ستوان ایمن حلاق، ستوان عبدالمجید ایوب، ستوان محمد باسه، ستوان محمود احمد حمادی، سرتیپ رضوان المدلوس، سروان زهیر عبدالکریم، سرهنگ عدنان حلاق، ستوان طلال المصری و ستوان احمد الخال از جمله نخستین افسران برجسته‌ای از ارتش سوریه بودند که از ارتش جدا شدند. هر کدام از این افراد فرماندهی بخش‌هایی از ارتش آزاد سوریه را برعهده داشتند. (2013:39.45Holliday)