روزنامه آرمان ملی
1400/07/18
استان‌هايي كه «لاغرتر» مي‌شوند...
آرمان ملی- منیره چگینی: شاید در کشوری که به‌طور سالانه ۳۵ میلیون تن مواد غذایی را دورریز می‌کند، رواج سوءتغذیه در استان‌های محروم، یک چالش و علامت سوال جدی محسوب میشود. اما اگر به افزایش نرخ تورم و حذف تدریجی مواد غذایی از سبد خانوار نگاهی بیندازیم، امروزه آمار دورریز غذایی با آمار در سال 99 متفاوت است. در آن زمان که رئیس وقت انجمن تغذیه ایران، خبر از دورریز میلیون‌ها تن از مواد غذایی را می‌داد، فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) خبر از سوءتغذیه ۴.۷ درصد از جمعیت کشور در سال‌های 96 تا 98 را ارائه کرد. اما این روند کاهشی که سهم سرانه غذایی ایرانیان را پوشش می‌داد با افزایش خشکسالی، کاهش تولیدات مواد غذایی و همچنین افزایش 45 تا 70 درصدی قیمت برخی از اقلام خوراکی در مدت یکسال و حتی شیوع کرونا، امنیت غذایی ایرانیان را دچار مشکل کرده و حالا به باور مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، «بحران اقتصادی مزمن به تشدید قابل‌توجه سوءتغذیه در بخش‌هایی از ایران منجر شده است.» این موضوع زمانی جدی‌تر میشود که روزبه کردونی، رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی پیش‌تر اعلام کرده بود: «شمار افرادی که در ایران زیر خط فقر مطلق زندگی می‌کنند تا دو سال پیش (بین سال‌های ۹۶ تا ۹۸ ) نسبت به سال‌های قبل آن دو برابر شده است.» و همین امر می‌تواند با حذف بسیاری از مواد خوراکی از سبد خانوار به سوتغذیه و حتی کمبود مواد پروتئینی منجر شود. در این میان، زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت به ایلنا گفته است: «افزایش ناامنی غذایی به ویژه در مناطق محروم مشاهده شده است.» وی همچنین به لاغری کودکان زیر پنج سال، به عنوان یکی از شاخص‌های سوءتغذیه در استان‌هایی مانند سیستان‌وبلوچستان و خراسان جنوبی بالا رفته و ظرف دو سال نزدیک به دو برابر شده است. به گفته وی هم‌اکنون ۱۲ درصد کودکان زیر پنج سال در سیستان‌وبلوچستان و ۸ درصد در خراسان جنوبی دچار این مشکل هستند. وی تبعات اقتصادی کرونا، تغییر اقلیم و خشکسالی و تاثیر آن بر کشاورزی و همچنین تحریم و دشواری واردات را عواملی دانسته که «همگی دست به دست هم داده‌اند که خطر ناامنی غذایی در کشور مخصوصا در اقشار کم درآمد و دهک‌های درآمدی پایین افزایش یابد.» او به ویژه درباره وضعیت استان‌های سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و خوزستان ابراز نگرانی کرده است و باور دارد: «افزایش شیوع سوءتغذیه کودکان زیر پنج سال و دیگر گروه‌های آسیب‌پذیر تغذیه‌ای مانند مادران باردار و نوجوانان خطرناک است و مشکلاتی چون کمبود ریزمغذی‌ها مانند کمبود آهن، روی، ویتامین آ و کمبود دریافت مواد پروتئینی بیشتر خواهد شد.» بنا به پیشنهاد این مسئول در وزارت بهداشت: «طرح توزیع شیر در مدارس احیا شود و به سرعت برای مهار گرانی و افزایش قیمت مواد غذایی فکری شود، مخصوصا پروتئین حیوانی، مانند گوشت، مرغ و تخم مرغ، شیر و لبنیات که دسترسی به آنها بسیار سخت شده است و مصرف آن یا کم یا حذف شده است.» کودکانی که مشمول حمایت شدند این گفته‌ها در شرایطی بیان میشود که پیش از این گزارشات میدانی در ارتباط با خرید پا مرغ و نان قسطی در کشور منتشر شده بود و در بیش از یک دهه اخیر اقتصاد کشور با رشد منفی، بیکاری و نابرابری اجتماعی روبه‌رو بوده است، اما در این میان کسی منکر افزایش شکاف طبقاتی و ناعدالتی در توزیع مواد غذایی در استان‌های مختلف نیست. همان‌طور که در صحبت‌های مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت به آن اشاره شد استان‌هایی نظیر سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و خوزستان دچار افزایش سوءتغذیه در میان کودکان هستند و در این میان شاید دو تا سه استان، با مشکل اقتصادی دسته و پنجه نرم کنند و باقی آنها با خشکسالی شدید و کمبود مواد کشاورزی روبه‌رو هستند. با این حال یک جامعه شناس به «آرمان ملی» می‌گوید: «نابرابری‌های اجتماعی در همه جای دنیا وجود دارد و تنها مربوط به کشور ما نیست. در دهه اخیر تغییرات اقلیم و آب و هوایی در سراسر جهان باعث بروز خشکسالی‌های گسترده‌ای شده است و سازمان‌های بین‌‌المللی توان اجرایی برای رفع فاصله میان کشورهای غنی و فقیر را ندارند.» در این میان آمار فائو نیز این صحبت‌ها را تایید می‌کند و طبق آخرین آمار این سازمان جهانی که در شهریور امسال منتشر شد، ۴۱ میلیون انسان با خطر قحطی و گرسنگی روبه‌رو هستند. اما سهم کودکان استانی نظیر سیستان و بلوچستان که با محرومیت و خشکسالی روبه‌رو است بیش از 15 هزار کودک در سال 99 بوده است که بنا به آمار کمیته امداد امام خمینی (ره) ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر از کودکان دارای سوءتغذیه این استان از حمایت‌های مالی و غیر مالی کمیته امداد بهره‌مند شدند. همچنین استان خوزستان نیز پنج هزار کودک مشمول خدمات شده‌اند و سهم استان خراسان جنوبی نیز بیش از هفت هزار کودک بوده که حدود چهار هزار کودک مشمول حمایت‌های این کمیته شده‌اند. در این میان بسیاری از استان‌های شمالی و مرکزی اعلام کرده‌اند که از هر دو هزار کودک، یک نفر دچار سوءتغذیه است. نقش مهاجرت در کاهش امنیت غذایی اما در ادامه منوچهــر ثابتــی همچنــان بــاور دارد که «افزایش شکاف امنیت غذایی در سایه با تغییرات اقلیمی و به تبــع کشور مــا در مقایـسه با جهان با توجه به روند خشکسالی، تحریم‌ها و برخی از سیاست‌گذاری‌های غلط، در گیر افزایش سوءتغذیه است و امروزه شاهد افزایش فاصله میان اقشار فقیر و غنی جامعه هستیم. در جامعه ما طبقه متوسط در حال کمرنگ‌تر شدن است و همین امر باعث شرایط متفاوت آنها در تهیه غذا و اقلام خوراکی‌شان میشود و این شکاف طبقاتی باعث شده در بحث اقلام خوراکی نیز تاثیرگذار باشد. ما در سال‌های گذشته بر روی آموزه‌های دینی و اخلاقی کار خاصی انجام نداده‌ایم و در این رابطه فقر فرهنگی داریم، چطور ممکن است برخی از افراد جامعه با وجود اینکه از ترویج خشکسالی، بیکاری و تحریم‌ها اطلاع دارند به یک سبک زندگی روی بیاورد و میزان اصراف آنها در طول سال می‌تواند شکم چند میلیون گرسنه را سیر کند. این امر نشان می‌دهد که ما اقدامات فرهنگی ضعیفی در این رابطه داشته‌ایم و انگار طبقات بالا در این شهر زندگی نمی‌کنند و از مشکلات مردم جنوب شهر خبر ندارند. امروزه مهاجرت به شهرهای شمالی از سمت جنوب کشور و استان‌های یزد و اصفهان آغاز شده و بسیاری از این مهاجرین بیکار هستند و در مناطق حاشیه‌ای مستقر می‌شوند. از سوی دیگر بسیاری از استان‌های غنی ما به خاطر همین تغییر اقلیم حالا وضعیت خوبی ندارند. به عنوان مثال یک زمان استان سیستان و بلوچستان به انبار غله ایران شهرت داشت و گندمی که در این استان تولید می‌شد مصرف یکسال مردم ایران را تضمین می‌کرد، اما تغییر اقلیم و سدسازی برخی از همسایگان باعث شد خشکسالی زمین‌های این استان‌ها را بخشکاند و با بروز این پدید ما شاهد ترویج گرسنگی و معضل حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ و شمالی ایران هستیم. در سال‌های اخیر مهاجرت به شهرهای بزرگ از جمله تهران افزایش پیدا کرده و حالا بسیاری از این مهاجران که کار و توان سیر کردن شکم زن و بچه‌شان را ندارند تنها با خوردن نان زنده هستند، در حالی که بسیاری از مردم همین شهر تهران روزانه نیمی از غذای خود را روانه سطل‌های زباله می‌کنند و متاسفانه در این زمینه اسراف زیادی وجود دارد.
سایر اخبار این روزنامه
اقتصاد دستوري را كنار بگذاريد؛ لطفا
تنگ نظری بی‌حد و «حصر»
واکسن بزن 15 آبان برو مدرسه!
استان‌هايي كه «لاغرتر» مي‌شوند...
ایران سلطان فوق سنگین جهان کشتی
مسئولان كشور دوست عاملان جنايت را مجازات كنند
ایران و عربستان یک گام تا توافق
اما و اگر های میزبانی ایران از کره جنوبی!
پایان رئیس جمهور معزول در پاریس
اسرائیل و آذربایجان،«جدی‌ترین» تهدید
بی‌خانمان‌ها هم حقوق دارند
فرهنگ فارسی و جفاهای صداوسیما؟
دو بنی‌صدر
مشکلات اقتصادی بلای جان احزاب ایرانی
