انتخابات آرام در عراق

بنفشه غلامی/ از نخستین ساعات صبح دیروز مرزهای زمینی و هوایی عراق بسته شد تا انتخابات پارلمانی این کشور برای اولین بار در نزدیک به دو دهه اخیر، بدون خشونت و در آرامش کامل برگزار شود.
به‌گزارش «آسوشیتدپرس»، بر اساس تقویم‌های انتخاباتی عراق، بنا بود این انتخابات سال آینده برگزار شود اما بعد از خیزش‌های مردمی در سال 2019 و اعتراض‌های عمومی به فساد گسترده که منجر به کشته شدن 600 نفر از معترضان نیز شد، دولت عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر وقت با استعفای خود راه برای انتخاباتی زودهنگام را فراهم کرد. پس از او «مصطفی الکاظمی» نیز به محض نشستن بر کرسی نه چندان راحت نخست‌وزیری عراق، روند برگزاری انتخابات زودهنگام را پیگیری کرد که انتخاباتی که دیروز برای عموم مردم این کشور برگزار شد، حاصل این تلاش‌ها بود.
از آنجا که پیش از برگزاری این انتخابات نگرانی‌هایی درباره امنیت رأی دهندگان وجود داشت، با تدابیر پلیس و حضور بیش از 250 هزار نیروی امنیتی تلاش شد تا از رأی دهندگان و همچنین رأی آنها محافظت شود. با این حال این اولین انتخاباتی بود که از زمان سقوط صدام بدون اعلام منع آمد و شد شبانه و همچنین بدون انفجار و خشونت برگزار شد. به طور معمول در 18 سال گذشته انتخابات عراق همراه با خشونت و انفجار بود. این نبود خشونت و برگزاری انتخابات در شرایط آرام گویای آن است که دولت‌های عراق در سال‌های گذشته توانسته‌اند با تکیه بر توان نیروهای امنیتی دولتی و همین‌طور گروه‌های مدافع مردم همچون حشد الشعبی امنیت را در کشور خود برقرار کنند.
مشارکت مردمی زیر ذره بین غربی‌ها


بر خلاف آنچه که پیش از انتخابات شماری از رسانه‌های غربی سعی در القای آن داشتند، مشارکت مردمی در این انتخابات حداقل بر اساس آنچه که رسانه‌ها از فضای انتخاباتی گزارش کردند، تفاوتی با سال‌های قبل نشان نمی‌داد. البته به‌طور معمول مشارکت مردمی درانتخابات مختلفی که در عراق برگزار می‌شود پایین است؛ برای مثال در انتخابات سال 2018 میزان مشارکت مردمی به 44 درصد می‌رسید. مشارکت دیروز نیز تفاوت محسوسی نشان نمی‌داد. پیش از انتخابات نیز آیت‌الله علی سیستانی، مرجع تقلید شیعیان عراق ضمن درخواست از مردم برای حضور پای صندوق‌های رأی، تأکید کرده بود انتخابات تنها راهی است که مردم می‌توانند با استفاده از آن آینده کشورشان را خود ترسیم کنند. علاوه بر او، بسیاری از رهبران جناح‌های مختلف سیاسی نیز از مردم خواسته بودند در انتخابات حضور داشته باشند. این رهبران سیاسی به همین دلیل از صبح دیروز از جمله نخستین کسانی بودند که پای صندوق‌های آرا حاضر شدند. مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر؛ شیخ عبدالمهدی الکربلایی نماینده آیت‌الله سیستانی و هادی العامری رئیس ائتلاف الفتح از جمله کسانی بودند که در همان ساعات ابتدایی صبح رأی خود را به صندوق انداختند. مصطفی الکاظمی بعد از انداختن رأی خود به صندوق در سخنانی خطاب به مردم عراق تأکید کرد: «به خدا توکل کرده و به کسانی که مناسب می‌دانید رأی دهید زیرا این فرصتی برای اصلاحات است.»
بخشی از اصلاحاتی که او از آنها سخن گفته، در پی اعتراض‌های سال 2019 تحقق یافته است و اکنون مردم خواهان ادامه این اصلاحات هستند. یکی از اصلاحاتی که برآورده شده، ایجاد تغییر در قانون انتخابات است که 5 نوامبر سال 2020 برهم صالح آن را امضا کرد و بر اساس آن انتخابات باید شفاف، عادلانه و زودهنگام باشد. برهمین اساس در نزدیک به 10 ماه گذشته یک دادگاه فدرال جدید ایجاد شد تا بتواند با تقلب‌های احتمالی در انتخابات مبارزه کرده و نتایج انتخابات را که طی روزهای آینده اعلام خواهد شد، تأیید کند.
علاوه بر این تلاش شد در این انتخابات به درخواست‌های زنان نیز پاسخ داده شود و به ازای هر 83 حوزه انتخاباتی یک نماینده زن تعیین شود. به‌گزارش «دویچه وله»، «گریگور جائکه»، رئیس بنیاد کنراد آدنائر در امور سوریه و عراق در همین ارتباط معتقد است: «تغییر در قوانین انتخاباتی که شامل رأی به افراد به جای رأی به لیست‌های انتخاباتی می‌شود، نفوذ احزاب را محدود می‌کند و باعث می‌شود، روابط بین رأی دهندگان و نامزدهای انتخاباتی که برگزیده می‌شوند، تقویت شود. این کار موجب برآورده شدن بخشی دیگر از خواسته مردم برای داشتن دموکراسی بیشتر و آمدن چهره‌های جدید به عرصه سیاسی این کشور می‌شود.»