روزنامه خراسان
1400/07/19
آلودگی در کمین آب مشهد و طرقبه
میثاق اشرافیان/ چند صباحی است جوی ها و رودخانه های خروشان طرقبه دیگر آب ندارد بلکه به جای آب زلال و شفاف، فاضلاب سیاه و متعفن جاری است و جز یاد و نامی، دیگر از مسیر پر طراوت و خاطره انگیز طرقبه خبری نیست، این شهرستان حالا در مسیر خراب توسعه و مدرنیته شدن بی قواره ای گرفتار شده، هر روز بخشی از ثروت خدادادی تجدید ناپذیر همچون رودخانه ها ، چشمه ها و طبیعت را از دست می دهد و باید اعتراف کرد و گفت: طرقبه حالا تا چشم کار می کند، ساختمان و فروشگاه دارد . چندی است بر اثر نبود سیستم مناسب دفع فاضلاب و مدیریت پسماند به جای آب ، فاضلاب در جوی های طرقبه جاری است و علاوه بر چهره بسیار زشت و سیل زباله ای که با هربار رهاسازی فاضلاب در این جوی ها روان می شود، باعث گلایه و شکایت شهروندان این شهر شده است. دردمندانه باید اعتراف کرد حالا در طرقبه زیبا به جای بوی گل و عطر خشکبار و ادویه های معروف آن که در خیابان اصلی این شهر شامه هر عابری را می نواخت ، بر اثر نبود مدیریت درست و دفع نامناسب فاضلاب شهری، عابران باید بوی ناخوشایند و مشمئز کننده فاضلاب سیاه رنگ جاری در جوی های آب را تحمل کنند. احداث پروژه دفع فاضلاب طرقبه شاندیز یک پروژه ملی است فرماندار طرقبه شاندیز می گوید : احداث پروژه دفع فاضلاب طرقبه شاندیز یک پروژه ملی است و فواید آن علاوه بر ساکنان این شهرستان شامل حال شهروندان شهر مشهد و مسافران آن نیز خواهد شد، زیرا در صورت آلودگی منابع آبی این شهرستان، منابع تامین آب شرب مشهد نیز آلوده خواهد شد و نبود سیستم جامع دفع فاضلاب در این شهرستان ،تهدیدی برای بهداشت عمومی ساکنان دو شهرستان است. در همین باره و پیرو گزارش های قبلی روزنامه خراسان رضوی درباره ضرورت ساخت سیستم دفع زباله و فاضلاب مناسب با چند نفر از مسئولان طرقبه به گفت و گو پرداختیم . برای بخش خصوصی رغبت چندانی برای مشارکت در این طرح باقی نمی ماند فرماندار طرقبه شاندیز درباره احداث تصفیه خانه لوکال به عنوان بهترین راهکار برای رفع مشکل دفع فاضلاب این شهر گفت: احداث تصفیه خانه لوکال را اداره آبفای شهرستان پیگیری می کند و تاکنون با چند سرمایه گذار نیز وارد گفت و گو شده است اما با توجه به این که احداث هر تصفیه خانه حدود 40 میلیارد تومان هزینه در بر دارد و از طرف دیگر چون برای سرمایه گذار، برگشت سرمایه و سود دهی مناسب را در پی ندارد ، از همین رو برای بخش خصوصی رغبت چندانی برای مشارکت در این طرح باقی نمی ماند. حسینی با بیان این که مهم ترین مانع بر سر احداث تصفیه خانه شهرستان طرقبه و شاندیز تامین اعتبار آن است افزود: برای تامین اعتبار لازم برای احداث این پروژه تاکنون پیگیری های زیادی را انجام دادیم و تمام مطالعات نیز برای اجرای این پروژه انجام شده است و در حال پیگیری هستیم تا هم از محل ردیف های ملی، بودجه مورد نیاز برای این پروژه را تحقق بخشیم و هم از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کنیم تا در نهایت این طرح لازم و ضروری محقق شود. آب 2 رودخانه مغان و مجد این شهرستان در پشت سد طرق ذخیره می شود وی در ادامه سخنانش به نکته حائز اهمیتی اشاره کرد و گفت: بحث فاضلاب و تبعات منفی آن تنها دامن گیر شهرستان طرقبه و شاندیز نیست زیرا با توجه به این که این فاضلاب هم اکنون وارد رودخانه های این شهرستان می شود و از آن جایی که آب این رودخانه ها معمولا منابع آبی مردم ساکن در شهر مشهد را به طور مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر قرار می دهد بنابراین ساخت و اجرای پروژه فاضلاب این شهرستان برای حفظ سلامتی ساکنان و مسافران شهر مشهد نیز دارای اهمیت است . فرماندار طرقبه شاندیز مدعی شد:آب دو رودخانه مغان و مجد این شهرستان در پشت سد طرق که بخشی از آب شرب شهر مشهد را تامین می کند، ذخیره می شود ، بنابراین تمام فاضلابی که از این دو رودخانه وارد سد طرق می شود در پشت این سد جمع و باعث آلودگی کل آب ذخیره شده آن می شود .حسینی ادامه داد:همچنین رودخانه های دهبار، کردینه و ازغد نیز در بند گلستان سرریز می شوند و با ورود فاضلاب به این رودخانه ها تمامی آب پشت بند گلستان نیز آلوده و در نتیجه آبی که وارد پارک چهل بازه می شود هم آلوده می شود و برای سلامتی مردم و کودکانی که احتمال دارد از آن آب استفاده کنند خطرناک است. وی افزود: فاضلاب کنونی در رودخانه های زشک و کنگ نیز با ورود به دشت سوران و تزریق به منابع آب زیر زمینی ممکن است باعث آلودگی چاه های آب متعددی شوند که در آن جا برای تامین بخشی از آب شرب مردم دو شهرستان مشهد و طرقبه و شاندیز حفر شده است . احتمال آلودگی منابع آبی شهر مشهد مطرح است فرماندار طرقبه و شاندیز بیان کرد: پس به این ترتیب با آلودگی آب هر کدام از رودخانه های این شهرستان بر اثر نبود سیستم دفع فاضلاب مناسب به یقین احتمال آلودگی منابع آبی شهر مشهد نیز مطرح است، از همین رو ضرورت تاسیس شبکه استاندارد دفع فاضلاب در این شهرستان یک مقوله استانی و ملی است و مزایای آن نه تنها شامل حال مردم شهرستان طرقبه و شاندیز بلکه شامل تمامی ساکنان شهر مشهد و مسافران آن نیز خواهد شد. احداث سپتیک بهترین راهکار موقت برای دفع فاضلاب حدود یک سال پیش بود که با رئیس محیط زیست شهرستان طرقبه شاندیز برای مسدودسازی کلاهک چاه های فاضلاب در مسیر دو رودخانه جاغرق و ابرده همراه شدیم و خبر این اقدام طی دو گزارش منتشر شد و این بار نیز مجید غلامی ،رئیس محیط زیست شهرستان طرقبه شاندیز با دلی پر از گلایه درباره وضعیت اسفناک دفع فاضلاب و زباله در شهرستان طرقبه شاندیز به خبرنگار ما گفت: اداره محیط زیست شهرستان با دستور دادستان سابق به طور مداوم اقدامات خود را در این زمینه از سال گذشته آغاز کرده است و به طور مستمر بحث نظارت و پایش رودخانه ها پیگیری می شود . وی ادامه داد: برای این که بحث کنترل آلودگی و فاضلاب را در کل شهرستان داشته باشیم نیاز به تعریف یک طرح جامع به نام طرح جامع سراسری جمع آوری فاضلاب داریم . نیازمند یک طرح جامع جمع آوری سراسری فاضلاب هستیم غلامی با بیان این که شهر طرقبه از لحاظ جغرافیایی از یک بستر سنگی تشکیل شده است، تصریح کرد: از همین رو حفر چاه های جذبی به منظور دفع فاضلاب در این شهرستان چندان کارایی ندارد زیرا آلودگی از سطح این چاه ها وارد آب رودخانه ها می شود، بنابراین نیازمند یک طرح جامع جمع آوری سراسری فاضلاب هستیم که از سال پیش این درخواست در قالب یک نامه از طرف فرماندار شهرستان به رئیس مجلس شورای اسلامی ارائه شده است . رئیس اداره محیط زیست طرقبه شاندیز اظهار کرد: با توجه به این که امکان حفر چاه جذبی در این منطقه فراهم نیست ،احداث سپتیک را به عنوان بهترین راهکار موقت برای مشکل دفع فاضلاب شهری و روستایی این شهرستان پیشنهاد دادیم . بودجه قطره چکانی عضو شورای اسلامی شهر طرقبه در این باره گفت: از آغازین روزهای شروع به کار شورای ششم شهر طرقبه ،یکی از موضوعات جدی برای ما موضوع دفع فاضلاب است ، طبق بررسی هایی که انجام دادیم از سال 89 برای احداث طرح فاضلاب شهرستان طرقبه و شاندیز از ردیف بودجه ملی، اعتبار در نظر گرفته شده اما این بودجه به قدری قطره چکانی و مبلغ محدودی است که عملا تحقق این پروژه بزرگ امکان پذیر نیست. پورموسوی درباره جاری بودن فاضلاب در جوی آب شهر طرقبه و بوی بد حاصل از آن نیز اظهارکرد: از آن جایی که فاضلاب محله قلعه نوی شهر طرقبه وارد جوی آب اصلی این شهر می شود ، ضمن این که باعث ایجاد منظره و بوی ناخوشایندی در تمام طول مسیری که جوی آب در آن جا جاری است ، شده ، از طرف دیگر باعث نگرانی و گلایه ساکنان این شهر نیز شده ، زیرا علاوه بر تهدید بهداشت عمومی ممکن است ،آسیب جدی به درختان چنار کاشته شده در کنار این جوی وارد کند.وی ادامه داد: با توجه به اهمیت موضوع تاکنون برای رفع این مشکل چندین جلسه با شهردار و مسئولان آبفا و دیگر سازمان های ذی ربط برگزار کرده و به دو راهکار رسیده ایم که یکی راهکار بلند مدت و بحث ایجاد تصفیه خانه و راهکار دیگر یک راه حل موقت برای رفع دغدغه مردم طرقبه است . راهکار موقت عضو شورای اسلامی شهر طرقبه درباره این راهکار موقت توضیح داد: برای رفع این مشکل تصمیم گرفته شده است، فاضلاب شهری در جوی آب شهر طرقبه سر ریز نشود ، بلکه از طریق انشعاب یک لوله، این فاضلاب به سمت مخزن نهایی هدایت و از آن جا این فاضلاب از طریق تانکرهای حمل فاضلاب به مراکز دفع و تصفیه فاضلاب منتقل شود.پورموسوی افزود: درباره احداث تصفیه خانه های لوکال و مرکزی نیز باید به دنبال سرمایه گذار باشیم ، در روزهای گذشته با یکی از متخصصان و سرمایه گذاران برای این حوزه صحبت و قرار بر این شد طرح خود را برای احداث این پروژه ارسال کند و مطمئنا اگر مدیریت شهری طرقبه پای کار احداث تصفیه خانه مرکزی نیاید این موضوع به تنهایی از طرف آبفا و با بودجه ملی حل شدنی نیست و باید در کنار دولت از ظرفیت بخش خصوصی نیز بهره ببریم. امید چندانی به تحقق کامل اعتبار لازم برای تحقق پروژه دفع فاضلاب شهرستان طرقبه و شاندیز نداریم رئیس اداره آبفای طرقبه شاندیز به عنوان متولی اصلی این کار گفت : معضل اصلی بر سر راه اجرای پروژه سیستم دفع فاضلاب این شهرستان ،تامین اعتبار لازم برای اجرای آن است ، تاکنون با سرمایه گذاران متعددی در بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این پروژه، رایزنی انجام دادیم اما به دلیل مشکلات اقتصادی که در سال های 98 و 99 گریبان گیر کشورمان شد ، دیگر برای سرمایه گذاران میل و رغبتی برای مشارکت در این طرح باقی نمانده است و به رغم جلسات متعددی که با آن ها برگزار کردیم به نتیجه مطلوب و جلب مشارکت آن ها نرسیدیم . محمد پاکروان با بیان این که حدود 40 درصد از شبکه های داخلی فاضلاب این شهرستان هم اکنون اجرایی شده است ، اظهار کرد: قسمتی از خطوط انتقال فاضلاب شهر طرقبه کامل شده ، اما نیاز به تحقق بودجه و کسب اعتبار لازم است تا این پروژه به طور کامل محقق شود، زیرا هم اکنون فاضلاب خانگی این شهرستان از طریق چاه های جذبی دفع می شود . وی ادامه داد: با توجه به وضعیت نامساعد اقتصادی حاکم بر جامعه و صدمات جبران ناپذیری که کرونا به انواع مشاغل به خصوص اصناف حاضر در بخش گردشگری این شهرستان وارد کرد ،دیگر در بین این صنوف توانی برای مشارکت و سرمایه گذاری در پروژه طرح فاضلاب این شهرستان باقی نمانده است . فقط 200 میلیون پاکروان ادامه داد: در سال گذشته از مجموع اعتبار 10 میلیارد تومانی که قرار بود دولت برای احداث این پروژه اختصاص دهد، تنها 200 میلیون تومان آن محقق شد و امسال نیز چندان امیدی به تامین اعتبار کامل آن نیست ، از همین رو گمان نمی کنیم این پروژه به این زودی ها محقق شود. کمیته بررسی آلودگی رودخانه های طرقبه و شاندیز جواد موسوی، مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی درباره نقش رستوران ها در آلودگی رودخانه های طرقبه و شاندیز گفت:« چنین چیزی صحت ندارد که رستوران ها عامل آلودگی رودخانه های طرقبه و شاندیز باشند، حداقل از زمانی که بحث کرونا به میان آمد و بیشتر رستوران ها تعطیل شدند. مثلا سپتیک رستوران ها ( مخازنی که فاضلاب در آن تخلیه می شود) قبلا هر یک ماه و نیم باید تخلیه می شد، اما هم اکنون با وجود این که یک سال و نیم گذشته، هنوز پر نشده است». وی افزود:« ما کمیته ای داریم که متشکل از چهار سازمان محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی و مرکز بهداشت، شرکت آب و فاضلاب و شرکت آب منطقه ای است و بحث آلودگی رودخانه های طرقبه و شاندیز را بررسی می کنند. این کمیته از اواخر سال 98 ایجاد شد و از اوایل 99 کار خود را شروع کرد. قبل از تشکیل کمیته ،هر سازمانی مشکل را به دیگری محول می کرد و عملا کاری انجام نمی شد اما با تشکیل این کمیته شرایط تغییر کرد. همان طور که اشاره شد در گذشته رستوران ها باعث آلودگی رودخانه هامی شدند. تعدادی از آن ها سپتیک داشتند و تعدادی هم خیر. پیگیری هایی که سال گذشته انجام دادیم تمامی آن ها از سپتیک استفاده می کنند. یعنی فاضلاب آن ها وارد سپتیک می شود و بعد در تقاطع تانکرهای جمع آوری فاضلاب که سپتیک تخلیه می شود، به محل دفن فاضلاب در شهر مشهد می رود. هر از گاهی اگر رستورانی تخلف کند در کمیته چهار نفره بررسی و در صورت صحت این قضیه ،واحد متخلف جریمه یا پلمب می شود. حتی این کمیته می تواند به طورمستقیم این واحدهای متخلف را به قوه قضاییه معرفی کند تا مطابق ماده 88 با واحد آلاینده برخورد شود». وی درباره جزئیات نظارت بر این موضوع بیان کرد:« اکثر رستوران ها در حاشیه رودخانه هستند، اما اجازه خروجی فاضلاب ندارند و مراکز بهداشت ما یکی از وظایفشان بازدید مکرر این هاست. گروه های گشت ما هم بازدید می کنند و هر کدام از این سازمان های ما تخلفی ببینند به گروه چهار نفره معرفی می کنند که مسئله بررسی می شود. به طور کلی اگر چه یکی از موارد ایجاد آلودگی ،رستوران ها بوده، اما خیلی کمتر شده است». وی درباره اقدامات نظارتی دیگر تصریح کرد:« یکی از منابع آلاینده زباله هاست. آب منطقه ای کل محل های دفن زباله و مکان هایی را که زباله تولید می شود، بررسی می کند. زباله ها در منطقه طرقبه و شاندیز به خوبی درحال جمع آوری است و به محل دفن زباله دایمی در مشهد منتقل می شود». استفاده از آب بند گلستان برای شرب؛ در برنامه های آینده وی درباره تاثیر آلودگی رودخانه ها بر آب شرب گفت:«این نکته که آب شرب مشهد و طرقبه شاندیز آلوده شده، صحت ندارد. اهالی طرقبه و شاندیز دارند از چاه استفاده می کنند و چاه ها هم مرتب دارد آزمایش می شود. رودخانه ،خودش حالت خود آلایندگی دارد مگر این که از حد معمول بیشتر شود. کل آب این منطقه وارد سد گلستان می شود. لذا مشکل آن چنانی نداریم و در حال برنامه ریزی هستیم که از آب بند گلستان هم در آینده برای شرب استفاده شود. از این آب هم اکنون برای کشاورزی استفاده می شود بنابراین برای شرب استفاده نمی شود که بگوییم آلودگی منابع آب شرب داریم. نمی گویم معضلاتی وجود نداشته اما با تشکیل این کمیته خیلی از مشکلات حل شده است.
سایر اخبار این روزنامه
شفیعی کدکنیِ 22 ساله عضو تحریریه «خراسان»
48 ساعت پرچالش در شمخال
وزن‌کشی مدیری و مصفا در نمایش خانگی
افزایش سفرها به مشهد
اَبَرپروژه اقتصادی ناگزیر دولت رئیسی
هجوم فرونشست به شهرها
کارت غنی‌سازی 2 برابری روی میز وین
کولاک شیرازی در سرزمین خورشید نیمه شب
آمارهای بازوی پژوهشی مجلس از انحصار در وکالت
سرنوشت 9 واکسن ایرانی کرونا
راز شیاطین یک چشم!
آلودگی در کمین آب مشهد و طرقبه
