روزنامه ابتکار
1400/07/25
آیا حریم محوطه تاریخی آرامگاه کوروش تهدید خواهد شد؟ چاه ضرغامی برای پاسارگاد
گروه فرهنگ و هنر – ایران سرزمینی است با تاریخ هزاران ساله و تمدنی شگفت‌انگیز. روایت این تاریخ و تمدن بر عهده کتاب‌ها و اسناد تاریخی و همچنین بناهایی است که در طول این سالیان باقی مانده است. حفظ این تمدن برای روایت داستان این سرزمین تاریخی از وظایفی است که ما در مقابل آیندگان بر عهده داریم. بنابراین هر اقدامی که به نوعی باعث به خطر افتادن بقایای این تمدن شود اقدامی پرسش‌برانگیز است. عزت‌الله ضرغامی، وزیر تازه گردشگری، میراث ففرهنگی و صنایع دستی به تازگی در اظهارنظری عجیب گفته است «امروز مردم پاسارگاد به‌دلیل مقبره کوروش نمی‌توانند کشاورزی کنند، چاه بزنند، باید این مشکلات برطرف شود و قوانین حریم‌ها مقداری انقباض پیدا کند»!نه تنها ایرانی‌ها بلکه حتی مردم جهان، محوطه پاسارگاد را می‌شناسند. هر کسی که سفری به شیراز داشته باشد، حتما بازدیدی هم از این محوطه تاریخی خواهد داشت تا به چشم خودش عظمت تاریخ را ببیند. مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی برجا‌مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس قرار دارد. این مجموعه دربرگیرنده ساختمان‌هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است.
این مجموعه، پنجمین مجموعه ثبت‌شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که در نشست یونسکو که در تیرماه سال ۱۳۸۳ در چین برگزار شد به دلیل دارا بودن شاخص‌های فراوان با صد در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.
بقایای این محوطه تاریخی که امروز ما میراث‌دار آن هستیم توانسته بیش از 2500 سال از تمام زلزله‌ها، سیل‌ها، جنگ‌ها و غارت‌ها جان به در ببرد. به همین دلیل امروزه با حفظ حریم چنین مجموعه‌های تاریخی تلاش میشود از آسیب بیشتر به آن جلوگیری شود.
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ یک محوطه تاریخی، آن هم با چنین قدمتی، جلوگیری از فرسوده شدن خاک است. تقریبا 5 سال پیش همین موضوع تخت جمشید و محوطه پاسارگاد را تهدید می‌کرد. ماجرا از این قرار بود که حفر چاه‌های آب غیر مجاز در این منطقه، این مجموعه تاریخی را به خطر انداخته بود. آن زمان فعالان میراث فرهنگی می‌گفتند درصورت تداوم حفر چاه در محدوده تخت جمشید و پاسارگاد فاجعه‌ای همچون زلزله بم این دو اثر ثبت جهانی شده ایران را تهدید می‌کند. ببراز بازوبندی، دبیر وقت جمعیت آریایی از سازمان‌های غیرمردمی فعال در حوزه میراث فرهنگی گفته بود که از سال 86 به این سو نباید چاه در منطقه تخت جمشید حفر می‌شد؛ مگر آنکه مجوز میراث فرهنگی می‌داشت. اما عده‌ای صاحب نفوذ توانسته‌اند با دور زدن قوانین میراث فرهنگی به حفر چاه در حریم درجه یک تخت جمشید در فاصله 200متری این اثر ثبت جهانی شده اقدام کنند.
او با اعلام اینکه با این اقدام، فاجعه فرونشست در انتظار تخت‌جمشید است گفت: مشکل کنونی این است که اگر حفر چاه در اطراف تخت‌جمشید و نقش رستم اتفاق بیفتد با توجه به مشکل کمبود بارندگی در این منطقه 2 اثر ثبت جهانی شده ایران آسیب جدی می‌بینند.
بازوبندی با اعلام اینکه اکنون 15 هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در دشت مرودشت وجود دارد تاکید کرد: همین حالا در کنار تخت جمشید و نقش رستم مکان‌های زیادی وجود دارد که نشست کرده و اگر رانش ادامه یابد ضایعه بزرگی گریبان میراث فرهنگی ایران را می‌گیرد. او به مذاکرات انجام شده دوستداران میراث فرهنگی استان فارس با رئیس پایگاه جهانی تخت جمشید و پاسارگاد در اعتراض به حفر چاه در نزدیکی تخت جمشید و نقش رستم اشاره کرد و گفت: فرونشست زمین در تخت جمشید و نقش رستم به‌اندازه‌ای است که حتی تلاش برای پر کردن شکاف‌ها نیز نتیجه بخش نیست. براساس خبرهای رسیده به همشهری به‌رغم آنکه مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و پاسارگاد مدعی است مدیرعامل آب منطقه‌ای مرودشت دستور توقف فعالیت حفر چاه در نزدیکی تخت جمشید و نقش رستم را صادر کرده ولی دستگاه‌های حفر چاه، شبانه فعالیت خود را از سر می‌گیرند و فعالیت‌های حفر چاه در دشت مرودشت و نزدیکی تخت جمشید متوقف نشده است.
رئیس پایگاه جهانی تخت‌جمشید و پاسارگاد اعلام کرد: گروه زمین‌شناسی دانشگاه شیراز برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی را عامل آسیب رساندن به دشت مرودشت و فرونشست زمین می‌داند. وی افزود: در تخت جمشید بخشی از بحران اتفاق افتاده است و نمی‌توان گفت که حفر چاه در محدوده تخت جمشید اهمیت ندارد. تخت جمشید در دایره‌ای قرار دارد که بحران فرونشست زمین اتفاق افتاده است. او گفت: 6چاه در محدوده تخت جمشید وجود داشت که سال 89 پلمب شدند.
اما حالا با توجه به خشکسالی‌های چندساله کشور، کشاورزان منطقه با مشکلاتی برای تامین آب روبه‌رو شده‌اند. در حالی که رفع چنین مشکلی، راه‌حل‌های گوناگونی دارد، چند روز پیش عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سفری که به استان فارس داشت، در اظهاراتی عجیب گفت: همه جای استان در خصوص ساخت‌وساز در بخش حریم‌ها دچار مشکل است، امروز مردم پاسارگاد به‌دلیل مقبره کوروش نمی‌توانند کشاورزی کنند، چاه بزنند، باید این مشکلات برطرف شود و قوانین حریم‌ها مقداری انقباض پیدا کند.
البته این اظهارات با واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شد. کاربری نوشت: «اگر اطراف پاسارگاد چاه زده شود، به زودی مقبره کوروش به طور کامل فرو می‌ریزد. یعنی وزیر گردشگری نه اصول حفاطت آثار باستانی می‌داند و نه خبر از بحران خشکسالی و فرونشست کشور دارد». کاربر دیگری نوشت: «ضرغامی می‌گوید باید کشاورزی را در پاسارگاد رونق دهیم. متوجه نیست که استان فارس دچار بحران بی‌آبی است فروچاله‌‌ها به زودی آرامگاه کوروش را می‌بلعند!» کاربر دیگر هم گفت: «استان فارس سالانه 700 میلیون متر مکعب بیشتر از آنچه وارد آبخوان‌هایش میشود، برداشت می‌کند؛ یعنی بیش از 3 برابر استان اصفهان! چگونه ضرغامی چنین سخنی می‌گوید؟ مگر نشانه‌های فروپاشی سرزمین در اصفهان، مرودشت، بختگان، ارسنجان، تخت جمشید و پاسارگاد را نمی‌بیند؟»
این گفته‌های ضرغامی درحالی است که او در عین حال در همان سفر درباره اهمیت پاسارگاد گفته است: «منطقه گردشگری پاسارگاد از موضوعاتی است که در سفر ریاست‌جمهوری به فارس مورد توجه است و برای آن اعتبار در نظر گرفته‌شده است. عمده اعتبارات را به زیرساخت‌ها، مرمت و تسهیلاتی که به مردم باید داده شود، اختصاص می‌دهیم.
پاسارگاد یک موقعیت بین‌المللی منحصربه‌فرد است، اگر نگوییم جایگاه ویژه‌ای دارد یک نشان از تمدن مدنی و بشری است. پاسارگاد نمادی از مدنیت است، بنابراین پاسارگاد متعلق به شخصیت جهانی کوروش است صرف‌نظر از اینکه در اینجا دفن شده یا نشده آنچه مهم است احترام به شخصیتی است که متعلق به ایرانیان است».
او گفت: «تاریخ ایرانیان قدمت ۷ هزارساله و حتی بیشتر دارد. یک نقطه برجسته تاریخ، اقدامات کوروش است و باید گفت مدنیت پاسارگاد که هویت پدران ماست، ارزشمند محسوب میشود.
آثار باقیمانده نشانه‌های رفتار و عبرت مردم است البته دشمنان با بهانه‌هایی می‌خواهند دوقطبی راه بیندازند که باید وحدت را مورد توجه قرار دهیم. تاکنون در این سفر ۲۰ میلیارد تومان اعتبار قطعی تخصیص داده‌شده و در جاهای دیگر اعتبارات دیگری را نیز تخصیص خواهیم داد».
حالا پرسش این است که چگونه با وجود آگاهی از اهمیت محوطه تاریخی پاسارگاد، وزیر حفظ میراث فرهنگی کشور، معتقد است انقباض در حریم این محوطه آسیب جدی برای بقای حیات این مجموعه در پی نخواهد داشت؟!
سایر اخبار این روزنامه
آیا حریم محوطه تاریخی آرامگاه کوروش تهدید خواهد شد؟
چاه ضرغامی برای پاسارگاد
محمد یوسفی آرامش
مجلس یازدهم و قول‌های فراموش شده!
تهران و ریاض به توافق می‌رسند؟
گفت‌وگوهای ایران- عربستان دوستانه اما با اختلاف نظر
ماجرای شفاف نبودن دارایی مسئولان چیست؟
جنجال محرمانگی
خالی شدن سفره‌های آب زیرزمینی و امنیتی که بر باد می‌رود
ایران روی بمب ساعتی فرونشست زمین
«ابتکار» سناریوهای پیش روی بازارهای اقتصادی در آینده را بررسی کرد
خطر ابرتورم بیخ گوش اقتصاد ایران
سیف به ۱۰، عراقچی به ۸ و آقاخانی به ۱۳ سال حبس محکوم شدند
حبس ارزی
رئیس جمهوری در ستاد ملی مقابله با کرونا:
سردار باقری:
ایران و پاکستان برای برگزاری رزمایش مشترک دریایی توافق کردند
تذکر رئیس دیوان عدالت اداری به سازمان تامین اجتماعی و برخی دستگاه‌های اجرایی
بازخوانی حادثه طیونه بیروت
شلیک به سوی صلح
انصارالله:
تعیین فرمانده جدید ائتلاف اثبات شکست ریاض است
در چهاردهمین هفته پیاپی
تظاهرات گسترده فرانسوی‌ها علیه سیاست‌های «ماکرون» آغاز شد
