بازنگری قوانین استخراج رمزارز باید در جهت تسهیل این صنعت باشد

سوسن صادقی
خبرنگار
بتازگی رئیس جمهوری اعلام کرده است مقررات استخراج رمزارزها نیاز به بازنگری دارد. در این راستا روزنامه ایران به سراغ کارشناسان حوزه استخراج رمزارز رفته است تا نظر آنها را در خصوص این بازنگری جویا شود.
بازنگری در جهت توسعه


محمدرضا شرفی عضو انجمن بلاکچین ایران اعتقاد دارد کلمه بازنگری می‌تواند شامل هر دو وجه ایجاد محدودیت یا تسهیل در مسیر فعالیت و توسعه باشد، از این‌رو باید دید که کدام وجه را مسئولان مربوطه مدنظر دارند.
شرفی گفت: در بسیاری ابعاد بهره‌گیری از فناوری بلاکچین و استخراج رمزارز در صنعت و اقتصاد نیازمند بازنگری است ولی ابتدا باید هدف و رویکرد حاکمیت مشخص شود. چنانچه رویکرد بهره‌گیری از این فناوری در جهت توسعه کشور باشد، برای رفع آسیب‌ها و تدوین مسیری جامع و پویا امکان بازنگری وجود دارد ولی اگر مانند گذشته هدف ایجاد محدودیت بیشتر و اصرار بر تکرار اشتباهات با بهره‌گیری از روش‌های آزمون و خطا باشد، کماکان شاهد نابودی بیشتر منابع و منافع کشور در این مسیر خواهیم بود.
وی افزود: از جمله قوانینی که در این صنعت نیاز به بازنگری دارد، تعرفه حامل‌های انرژی در صنعت استخراج و شیوه اخذ سهم کشور از هر فعالیت اقتصادی است بخصوص بدعتی در استفاده از برخی واژگان مانند واژه صادرات و صادرات به اتباع کشور با میانگین نرخ صادراتی ایجاد شده که باید در این واژه‌ها بازنگری صورت بگیرد.
شرفی در ادامه گفت: در سه سال گذشته با انجام کار کارشناسی و خرد جمعی چندین پیشنهاد مکتوب (بهره‌گیری از ظرفیت‌های مازاد تولید برق و گاز در کنار بهینه‌سازی مصرف انرژی، مدیریت هوشمند منابع ملی با اولویت منافع ملی، توسعه زیرساخت‌های تولید، انتقال و توزیع برق کشور، توسعه زیرساخت‌های تولید برق تجدیدپذیر با بهره‌گیری از ظرفیت‌های صنعت استخراج و در کل برای بهره‌گیری مناسب از فرصت‌های فناوری بلاکچین و...) برای بهره‌گیری از فناوری بلاکچین و استخراج رمزارز و شناسایی فرصت‌ها و بعضاً ساز وکار تبدیل آسیب‌های احتمالی به فرصت به مسئولان مربوطه آن ارائه شد ولی به پیشنهادها توجهی نشد به همین دلیل نه تنها شاهد عدم برخورداری کشور از منافع این فناوری بودیم، بلکه در بسیاری موارد شاهد بروز چالش‌ها و وارد آمدن صدماتی بر پیکر اقتصاد و صنعت کشور بودیم. وی با بیان اینکه به ظاهر وزارتخانه‌های صمت و نیرو درگیر مقوله صنعت استخراج هستند، گفت: ولی در واقع بیش از 10 نهاد در این حوزه تصمیم ساز هستند و تعدد نهادهای تصمیم ساز و تصمیمات فوری و بدون برنامه و غیرکارشناسی از موانع توسعه این صنعت است که نتیجه‌ای جز سلب اعتماد عمومی و القای عدم ثبات در امنیت سرمایه، دربرندارد. از سوی دیگر نهادها قوانین را تفسیر می‌کنند و این نیز به این صنعت لطمه وارد کرده است.
این فعال در ادامه گفت: برای توسعه صنعتی و هدایت آن باید رویکرد تنبیه و تشویق در نظر گرفت، ولی تاکنون درباره این صنعت تنها شاهد رویکردهای سلبی و تنبیهی بودیم و چنین رویکردی کارآمد نبوده و آسیب‌های هنگفت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیاری را به همراه داشته و خواهد داشت. اقدام‌ها و قوانین سلبی در زمانی که مسیر و فرصتی برابر برای آحاد مردم متقاضی برای مشارکت در این صنعت ایجاد نکند، فعالیت‌ها را زیرزمینی می‌کند.
به دنبال تمهیدات درست
امید علوی رئیس هیأت مدیره انجمن نوآوران زنجیره بلوک (انجمن بلاکچین) نیز دستور رئیس جمهوری برای بازنگری در قوانین صنعت استخراج رمزارز را به فال نیک گرفت و گفت: امیدوارم حال که رئیس جمهوری دستور بازنگری در قوانین این صنعت را داده‌اند وزرا تمهیدات درستی درنظر بگیرند.
علوی افزود: قوانین ضعیف و نادرست برای این صنعت باعث می‌شود همان‌طور که در دو سال گذشته استخراج رمزارز زیرزمینی شد کماکان ادامه یابد، چرا که اگر قوانین درستی در این حوزه تدوین نشود و برخوردهای سلبی صورت بگیرد صنعت استخراج رمزارز کماکان به‌صورت زیرزمینی به کار خود ادامه خواهد داد از این‌رو با تدوین قوانین درست و دوری از برخوردهای سلبی است که باعث می‌شود این صنعت قانونمند فعالیت کند.
به‌گفته این فعال صنعت استخراج رمزارز در شرایط خوبی به سر نمی‌برد و با اینکه خیلی از فعالان مجوز تأسیس دریافت کرده‌اند ولی هنوز نتوانسته‌اند پروانه بهره‌برداری دریافت کنند، این در حالی است که بسیاری از فعالان سرمایه‌گذاری کرده و تجهیزات تهیه کرده و مزرعه قانونی راه‌اندازی کرده‌اند.
به باور علوی، آنقدر شرایط را برای فعالیت قانونی فعالان این صنعت سخت کرده‌اند که آنها امکان فعالیت ندارند از این‌رو فعالیت زیرزمینی رونق گرفته و تبعات منفی دربردارد از این‌رو امیدواریم با بازنگری، فعالیت‌ها قانونمند شده و روال شفافی بگیرد.
تعرفه‌های نامعقول
افشین آشوری رئیس کمیسیون استخراج رمزارز و بلاکچین نظام صنفی رایانه‌ای کشور نیز معتقد است؛ مصوبه هیأت وزیران که در دولت تدبیر و امید در 13 مردادماه سال 98 صنعت استخراج رمزارز را قانونی شناخت؛ اتفاق خوبی بود ولی وزارت نیرو به‌دلیل تعیین تعرفه نامعقول درست در زمان طلایی با فرصت سوزی، این صنعت را در نطفه خفه کرد و فعالیت این صعنت را به سمت زیرزمینی شدن سوق داد.
آشوری با بیان اینکه مهمترین موضوعی که باید بازنگری شود، تصویب معقول نرخ گاز است، گفت: نامعقول بودن نرخ گاز باعث شده که در این صنعت سرمایه‌گذاری صورت نگیرد. دولت باید تعرفه گاز را برای نیروگاه‌های خود تأمین برق مطابق با دیگر صنایع محاسبه کند تا تولید برق و استخراج رمزارز مقرون به صرفه شود.
به‌ گفته وی، پیشنهاد کمیسیون استخراج رمزارز و بلاکچین نظام صنفی رایانه‌ای کشور به دولت این است که 15 منطقه برای واحدهای استخراج رمزارز در شهرک‌های صنعتی و واحدهای صنعتی در کنار نیروگاه‌های خود در نظر بگیرند تا بهانه‌ای برای تعطیلی کارخانه‌ها در واحدهای صنعتی هم نباشد. به اعتقاد آشوری باید تعهد ارزی معقولی هم برای فعالان استخراج رمزارز در نظر بگیرند تا آنها ارز را به چرخه اقتصادی بازگردانند به عبارتی برای تولید 30هزار مترمکعب برق و مصرف در استخراج رمزارز، 50 میلیون دلار تعهد ارزی نیمایی دریافت کنند.
آشوری افزود: قیمت گاز تعیین شده نیز برای سرمایه‌گذاری در صنعت استخراج رمزارز مقرون به صرفه نیست. ابتدا قیمت را 2 هزار تومان و بعد 3 هزار تومان یعنی 70 درصد قیمت صادراتی تعیین کردند و این تعرفه نامعقول به این صنعت ضربه زد و آن را زیرزمینی کرد. به‌گفته این مسئول، خوراک اصلی صنعت استخراج رمزارز برق است و برای اینکه بخش خصوصی یک مگاوات برق در نیروگاه خودتأمین تولید کند باید 700 هزار دلار هزینه کند و با تعرفه بالا این سرمایه‌گذاری بازگشت سرمایه نخواهد داشت.
به باور وی، صنعت رمزارز که صنعت نوظهوری است لکوموتیو اقتصاد دیجیتال است و بلاکچین انقلاب صنعتی چهارم محسوب می‌شود و باید با فراهم کردن بستر برای صنعتگران جوان آن از فرصت‌های باقی مانده برای استفاده از این صنعت استفاده کرد و نباید فضای کسب و کار جوانان در این عرصه را به ادامه فعالیت زیرزمینی سوق داد.
آشوری در ادامه گفت: همان‌طور که گفته شد تنها راه هدایت این صنعت به سمت فعالیت قانونی فراهم کردن شرایط برای تولید برق از طریق نیروگاه‌های خودتأمین است و این می‌تواند از طریق گاز «ونتی» که در طول چند ماه از سال هدر می‌رود گاز را به ثروت و ارزش افزوده تبدیل کرد و نه تنها درآمد تولید ناخالص ملی را به میزان یک میلیارد دلار افزایش داد بلکه برای 15 هزار نفر به‌صورت مستقیم و 50 هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم اشتغالزایی کرد. وی افزود: پیشنهاد می‌کنیم 400 هزار مترمربع گاز را برای این صنعت با قیمت معقول اختصاص دهند تا از طریق نیروگاه‌های خودتأمین به برق صنعت استخراج رمزارز تبدیل شود به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود حدود 20 تا 30هزار میلیارد تومان برای توسعه این صنعت سرمایه‌گذاری شود و اگر این اتفاق بیفتد 1500 مگاوات نیز به ظرفیت برق نیروگاهی کشور هم اضافه می‌شود.
به‌گفته آشوری اگر این اتفاق رقم بخورد درآمد گازی با تعرفه معقول 2هزار تا 2500میلیارد تومان نقد در سال خواهد بود.