آیا رفتار صدا و سیما در مقابل سرمایه انسانی‌اش تغییر می‌کند؟

سرنوشت تلخ کنار گذاشته‌شده‌ها
گروه فرهنگ و هنر – در هر سازمانی، بزرگ‌ترین سرمایه، نیروهای انسانی آن سازمان است. صدا و سیما هم به عنوان یکی از بزرگترین سازمان‌های رسانه‌ای کشور، نیروهای بسیاری را در این سال‌ها تربیت کرده است. اما چند سالی است که نیروهای این سازمان خصوصا مجری‌ها به دلایل مختلف کنار گذاشته‌ شده‌اند و گاهی دچار سرنوشت تلخی شده‌اند، همان سرنوشتی که امروز می‌بینیم محمود شهریاری دچارش شده است.
در دنیای امروز نیروی انسانی بزرگ‌ترین سرمایه هر شرکت، نهاد یا سازمان است. سازمان‌ها بدون وجود نیروی انسانی نه‌ تنها مفهومی‌ ندارند، بلکه اداره آنها نیز میسر نخواهد بود. حتی با ورود فناوری‌های جدید به سازمان‌ها و تبدیل آنها به توده‌ای از تجهیزات و دستگاه‌ها، همچنان نقش انسان به عنوان عاملی حیاتی و راهبردی در بقای سازمان، کاملاً مشهود است. بنابراین منابع انسانی ارزشمندترین منبع سازمان‌های امروزی به شمار می‌آیند چرا که به تصمیمات سازمانی شکل داده و باعث حل شدن مسائل و مشکلات سازمان و عینیت بخشیدن به بهره‌وری می‌شوند. بهبود و افزایش مستمر بهره‌وری سازمان، مستلزم رشد و بهره‌وری کارکنان و تقویت نیروی انگیزش آنان است. در واقع می‌توان از انگیزش به عنوان موتور محرک یا نیروی پیش‌برنده انسان، یاد کرد.
رشد و توسعه و موفقیت یک سازمان تا حد زیادی به روحیات، تلاش، انگیزش و رضایت منابع انسانی آن بستگی دارد. به عبارت دیگر کارآیی و اثربخشی یک سازمان با کارآیی و اثربخشی نیروی انسانی آن رابطه مستقیم دارد. نیروی انسانی برای ارائه رفتار مطلوب و مورد پسند در راستای اهداف سازمان، باید هم انگیزه داشته باشد و هم درست برانگیخته شود و این امر تحقق نمی‌یابد مگر از طریق شناسایی چراهای رفتاری یا علل تمایل و دلایل انگیزه و رضایت کارکنان برای هدایت رفتار آنها.


صدا و سیما بزرگ‌ترین رسانه رسمی در کشور است و بالطبع بیشترین نیروی انسانی در میان رسانه‌ها را به کار گرفته است. درست است که بودجه عظیم این سازمان به عنوان سرمایه‌ای مهم برای تولید برنامه شناخته می‌شود اما از آن مهم‌تر حجم نیروهای انسانی فعال در این رسانه بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سرمایه این سازمان است. اما متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد برخی رفتارها در برخورد با نیروهای این سازمان بوده‌ایم که برخی از آن‌ها هنوز هم مورد انتقاد افکار عمومی است، مشابه رفتاری که این سازمان با عادل فردوسی‌پور و برنامه 90 داشت.
یکی دیگر از افرادی با سابقه و شناخته‌شده در این سازمان که در این سال‌ها پس از یک مصاحبه اینترنتی به ناگاه از صفحه جادویی محو شد، محمدرضا حیاتی، مجری اخبار صدا و سیما بود. او در گفت‌وگویی در یک برنامه اینترنتی بعد از پرسش مجری در رابطه با دعوای مجازی یکی از ابراهیم حامدی معروف به ابی (یکی از خوانندگان خارج‌نشین) و محسن چاوشی گفت: «من خودم از ارادتمندان ابی هستم و برای من صدای ابی صدای سال‌ها خاطره است. من حدود پنجاه سال است که به ترانه‌های ابی گوش می‌دهم و تمام ترانه‌هایش را دوست دارم. ولی آقای محسن چاووشی هم در جایگاه خودشان جزو خواننده‌های مورد علاقه من هستند و سبک جدیدی را به موسیقی کشورمان آورده است که هر کسی شجاعت آن را نداشت.»
گرچه حیاتی بعدا حرف‌هایش را پس گرفت و گفت که از موضوع دعوای این دو خواننده چیزی نمی‌دانسته و صرفا به خاطر علاقه‌ای که به صدا و ترانه‌های ابراهیم حامدی داشته آن حرف‌ها را مطرح کرده است. اگر نه او خود از محبان حضرت علی(ع) است اما این ماجرا برای او گران تمام شد و مدیران صداوسیما او را تا اطلاع ثانوی تعلیق کردند.
او بعد از مدتی در یک گفت‌وگوی زنده با داریوش فرضیایی یا همان عموپورنگ گفت که می‌شد محترمانه‌تر از صدا و سیما کنار برود. او درباره کنار گذاشته شدنش عنوان کرد: من توقع نداشتم وقتی بازنشسته شدم، به طرز ویژه‌ای با من برخورد شود اما طبعا کسی که علاقه‌مند به رسانه است، اگر زمانی هم قرار است کنار برود، باید مقداری محترمانه‌تر برود.
یکی دیگر از این نمونه‌ها رزیتا قبادی، مجری شبکه دو سیما است که به خاطر برنامه شب یلدا و سخن میهمان برنامه‌اش درباره رقص ممنوع‌الکار شده بود در این‌باره گفت: در اولین برنامه پس از آن برنامه جنجالی در اتاق گریم بودم که کاغذی به من دادند و گفتند باید این را بخوانی؛ طبق نوشته‌های آن کاغذ باید حتما سه بار به خاطر برنامه شب قبل روی آنتن زنده از مردم عذرخواهی می‌کردم. من هم مجبور به این کار شدم و سه بار عذرخواهی کردم، اما باز هم مرا ممنوع‌الکار کردند.
این‌ها در حالی است که از سوی دیگر مجریان تازه صدا و سیما مدام و مدام با گفته‌های ناسنجیده حاشیه‌سازی می‌کنند که سازمان صدا و سیما را در معرض هجوم اعتراض‌ها قرار می‌دهد.
به تازگی ویدیویی از محمود شهریاری منتشر شده که به تبلیغ یک غذا می‌پردازد و به اصطلاح «فود بلاگر» شده است. شهریاری سابقه مجری‌گری در چند برنامه‌های تلویزیونی از جمله در شبکه تهران صدا و سیما را به‌همراه کاظم احمدزاده دارد. او همچنین برنامه زنده‌رود شبکه اصفهان را نیز اجرا کرده ‌است. از دیگر کارهای محمود شهریاری به بازیگری در سریال مرد دو هزار چهره به‌عنوان افتخاری و کار در رادیو می‌توان اشاره کرد.
او اما در چند سال اخیر یکی از حاشیه‌سازترین مجریان سال‌های اخیر صدا و سیما است. اواخر دهه ۷۰ بود که انتشار یک ویدئو خصوصی از او باعث جدایی موقتش از تلویزیون شد. او پارسال هم به‌خاطر انتشار خبر‌های تایید نشده پیرامون ویروس کرونا، توسط مراجع قضایی بازداشت شد. حالا بعد از مدت‌ها سکوت ویدئویی از او منتشر شد که در آن تبلیغ غذای یک رستوران را انجام می‌دهد. کاربران به این اتفاق واکنش نشان دادند. کاربری نوشت: توی اینستاگرام به نظرم از هر ۱۰ صفحه ۵ تاش یه لقمه دستشون گرفتن و دارن غذا معرفی می‌کنن. کاربر دیگری نوشت: الان دیگه ما باید به آقای شهریاری بگیم: بخور بخور، تندتر بخور!» کاربری هم نوشت: اینم کاره دیگه سخت نگیرید. دیگری نوشت: وقتی به دلایل غیر منطقی و غیر اخلاقی هنرمندان از کار بی‌کار می‌شن باید انتظار داشت که مجبور شن از این طریق فعال باشن که البته جای افسوس داره. دیگری نوشت: محمود شهریاری مجری تلویزیون فود بلاگر شده. تلویزیون‌مون به ندرت کسی رو عاقبت به خیر کرده.
اما چرا باید با سرمایه‌های انسانی یک سازمان آن هم سازمانی به بزرگی صدا و سیما که قطعا متخصصان و مشاوران بسیاری را در حوزه چگونگی برخورد با نیروی انسانی در اختیار دارد، چنین رفتاری شود که عاقبت نیروهای انسانی‌اش اینگونه شود؟ جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون پیشتر دراین‌باره گفته است: در عرصه فرهنگسازی و رسانه‌ها، رقابت یک اصل اساسی، تعیین‌کننده و هدفمند است که باید از مسیر سلامت و با ارائه برنامه‌های بهینه شکل بگیرد. در سال‌های اخیر به دلیل ضعف‌های فراوان صدا و سیما در عرصه برنامه‌ریزی، برنامه‌سازی، مدیریت و تولید آثار مناسب، شایسته و فاخر، جریان‌ها و حرکت‌های جدیدی در حوزه‌های مختلف فضای مجازی و اینترنتی و حتی شبکه نمایش خانگی شکل گرفته که روز به روز به دلیل برخی استقبال‌ها از آن‌ها شرایط برای ادامه حیات صدا و سیما به ویژه تلویزیون سخت‌تر شده است. در واقع صدا و سیما به عنوان رسانه‌ای که لقب «ملی» را یدک می‌کشد و همچنین برخورداری از سرمایه سرشار و بهره‌وری از قدرت‌‌های مالی و نفوذی اسپانسرها باید با کمک گرفتن از متخصصان و هنرمندان ممتاز اقدام به تولید برنامه‌های مناسب کند. اما این اتفاق نمی‌افتد و از همین رو تلویزیونی‌ها به‌جای تلاش برای ارتقای سطح کمی و کیفی تولیدات خود، منطبق با سلیقه مخاطب وارد بازار و عرصه‌ای شده‌اند که رقابت سالم از آن مشاهده نمی‌شود.
او ادامه داد: به همین دلیل وقتی سلیقه، ممیزی، سرمایه و رفاقت در تولید و پخش برنامه‌های تلویزیونی ایفای نقش می‌کند، مخاطبان و مردم ترجیح می‌دهند که برنامه‌های مورد علاقه خود را از جریان‌ها و شبکه‌های دیگر ببینند. در حالی که وظیفه اساسی رسانه‌ای تلویزیون، اطلاع‌رسانی درست و کامل و فرهنگ‌سازی است اما این حرکت‌ها در تلویزیون به صورت جامع، کامل و مردمی‌پسند انجام نمی‌گیرد. به همین دلیل ما هر روز شاهد افت بیشتر تلویزیون، فاصله گرفتن مردم از آن و روی آوردن قشر‌های مختلف به‌ویژه جوانان به استفاده از برنامه‌های اینترنتی، ماهواره‌ای و حتی تلویزیون‌های خارجی هستیم. درصورتی که چنانچه تلویزیونی‌ها با کمک برنامه‌سازان کاربلد، خلاق و کسانی که به دلیل روی آوردن تلویزیون به کپی‌سازی از برنامه‌های ماهواره‌های خارجی بیکار شده‌اند، برنامه‌های درستی را سازماندهی می‌کرد که این امر هم اتفاق نمی‌افتد.
آذین افزود: در واقع چنانچه تلویزیون نتواند در مسیر اهداف مردم و رضایت جامع مخاطب گام بردارد و همچنان به گریزاندن هنرمندان، برنامه‌سازان، تهیه‌کنندگان و مخاطبان بپردازد، شاهد ریزش بیشتر مخاطبان تلویزیون خواهیم بود. این در حالی است که تلویزیون همه چیز دارد، از پول نفت گرفته تا اسپانسرها و امکانات فنی و تکنولوژی گسترده که باید از آن‌ها به طور صحیح استفاده کند اما این اقدام انجام نمی‌شود.
آنچه در نهایت حائز اهمیت است، نوع رفتار سازمان صدا و سیما با سرمایه‌های انسانی‌اش است. حالا باید دید آیا تغییرات جدید در سازمان صدا و سیما می‌تواند منجر به تغییر روند این سازمان با سرمایه‌های انسانی‌اش شود؟
سایر اخبار این روزنامه
وزیر صمت با واردات خودرو موافقت کرد دوباره رانت؟ جلال خوش چهره بازگشت سخت به برجام دست بالا در معادله برجام با کیست؟ وزن کشی قدرت‌ها در هماورد دیپلماسی برجام آیا رفتار صدا و سیما در مقابل سرمایه انسانی‌اش تغییر می‌کند؟ وزیر راه و شهرسازی خبر داد قرار نیست سالی یک میلیون مسکن بسازیم! VAR در ایران؛ خیلی دور، خیلی نزدیک فعلا در این اتاق خبری نیست! کابوس پیک پنجم را فراموش نکنیم خطر حذف عجولانه محدودیت‌های کرونایی علی لاریجانی به سخنگوی شورای نگهبان پاسخ داد ماجرای ادامه‌دار یک رد صلاحیت رئیس قوه قضائیه مطرح کرد در رابطه با تسهیل صدور مجوز کسب و کار، قانونی جامع تصویب شود پاسخ ایران به علی‌اف و وزیر خارجه عربستان مقامات آذربایجان عنان کلام را داشته باشند شورای سیاستگذاری ائمه جمعه: پس از بیست ماه این هفته در تهران نماز جمعه برگزار می شود یک فعال اقتصادی: هزینه مبادله تجاری با ارزی جز دلار روشن نیست حذف دلار از اقتصاد ایران امکان‌پذیر است؟ دولت بایدن درباره عربستان یکی به نعل می‌زند یکی به میخ!