کوک شده در واشنگتن

سرویس بین‌الملل جوان آنلاین: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر به واشنگتن در گفتگو با خبرنگاران روی جنبه‌های سیاسی پرونده هسته‌ای ایران انگشت گذاشت؛ رویکردی که هرچند در میان دیگر مدیران دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل نیز مسبوق به سابقه است، ولی درباره رافائل گروسی، شدت و حدت بیشتری دارد. ظاهراً واشنگتن در آستانه شروع مجدد مذاکرات احیای برجام در وین می‌کوشد فشار‌های خود را بر ایران در جهت امتیازگیری بیشتر از طریق آژانس و همچنین فشار بر کشور‌های ثالت افزایش دهد. «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تازه‌ترین موضع‌گیری خود را درباره توافق هسته‌ای برجام این بار در جریان سفر به واشنگتن و دیدار با مقامات امریکایی ابراز کرد، زمانی که او شامگاه سه شنبه با «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا دیدار و وزارت خارجه امریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که بلینکن بر حمایت قدرتمندانه امریکا از مأموریت راستی‌آزمایی آژانس برای اطمینان از عدم اشاعه هسته‌ای از جمله در ایران تأکید دارد. وزیر خارجه امریکا همچنین در گفتگو با گروسی گفت که ایران باید به تعهدات راستی‌آزمایی هسته‌ای خود عمل کرده، اقدامات تحریک آمیز هسته‌ای را متوقف کند و به دیپلماسی بازگردد. گروسی، سیاسی‌تر از سیاسی!
گروسی پس از دیدار با مقامات امریکایی، روز پرکاری در واشنگتن داشت. او در گفتگو با روزنامه انگلیسی «فایننشال‌تایمز» گفت نیاز فوری دارد با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه ایران درباره پیشنهادات به منظور تقویت برنامه نظارت «شکننده» این نهاد دیدار و گفتگو کند؛ موضعی که بعد از سفر او به امریکا، دارای تعبیر و تفسیری متفاوت است. گروسی گفت: «من هنوز نتوانسته‌ام با وزیر خارجه [جدید]ایران صحبت کنم. باید در سطح سیاسی این تماس را داشته باشم. این امر ضروری است.» گروسی در حالی بر ملاقات با امیرعبداللهیان اصرار می‌کند که او به عنوان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسئولیتی فنی را برعهده دارد، اما او به صراحت خواستار انجام یک دیدار در سطح سیاسی شده است.
گروسی در واشنگتن همچنین در جمع خبرنگاران گفت پیش‌بینی می‌کند به زودی زمان سفرش به تهران مشخص شود و افزود انتظار دارد قبل از نشست شورای حکام آژانس در ماه نوامبر به تهران برود. او سپس گفت: «آژانس اتمی توانسته دوربین‌ها را در همه سایت‌ها در ایران به جز مجتمع تسا کرج سرویس کند.» اظهارات گروسی در خصوص مجتمع تسا در حالی است که پیش‌تر، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش وی درباره سایت کرج را فراتر از توافقات دو طرف در بیانیه مشترک خوانده و گفته بود: «هر تصمیم ایران در خصوص تجهیزات نظارتی آژانس، صرفاً بر مبنای ملاحظات سیاسی بوده، نه حقوقی، و از این رو، آژانس نمی‌تواند و نباید حقی برای خودش در این زمینه قائل شود.» باید سیاسی صحبت کنیم!
گروسی روز سه شنبه با بلومبرگ، رسانه معروف امریکایی هم گفتگو کرد. دیدار مدیرکل آژانس بین‌المللی با مقامات سیاسی امریکا از جمله نمایندگان سنا با سؤال تعجب آمیز خبرنگار بلومبرگ همراه شد، زمانی که او از گروسی سؤال کرد به دعوت چه کسی به امریکا آمده و مدیرکل آژانس نیز پاسخ داد: «این بخشی از کار عادی من است که با کشور‌های عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تماس و تعامل باشم. البته ایالات متحده یکی از شرکای کلیدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و البته مسائل مهمی هم وجود دارد که شاید درباره آن‌ها بخواهیم صحبت کنیم، ایران و دیگر موضوعات که ایالات متحده درباره آن‌ها سهم داشته باشد.»‌گروسی در این گفتگو همچنین افزود به مانند ارتباط او با دولت ترامپ، در دولت بایدن نیز گزارش‌دهی آژانس به واشنگتن ادامه دارد. او گفت: «گزارش‌دهی کار و شغل من است. ما باید اطلاعات بدهیم، ما یک تلاش بزرگ بازرسی در همه جهان به ویژه در ایران داریم، همچنین گزارش فصلی داریم و علاوه بر این، اگر اتفاق مهمی بیفتد ما باید به دیگر کشور‌های عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع بدهیم تا افراد اطلاع داشته باشند و شاید کشور‌ها بتوانند موضعی درباره آن‌ها اتخاذ کنند.»‌گروسی در این گفتگو بار دیگر برجنبه‌های سیاسی پرونده هسته‌ای ایران تأکید کرد و گفت: «موضوع یک موضوع گسترده است که نه تنها ملاحظات فنی دارد بلکه همچنین موضوعات عمیق سیاسی هم وجود دارد که ما باید درباره آن‌ها صحبت کنیم و به یک تفاهم و درک مشترک برسیم.»


او در ادامه سخنان خود حتی پا را فراتر از مسائل فنی در پرونده هسته‌ای ایران گذاشت و به صراحت درباره شرایط سیاسی و دولت ایران صحبت کرد و گفت: «یک دولت جدید در ایران است، دولتی که برخاسته از گروهی است که اظهارنظرات بسیار سرسختانه‌ای درباره برنامه هسته‌ای ایران و همکاری با سازمان‌‎های بین‌المللی از قبیل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد و در نتیجه ما باید با هم سازگار شویم، اما من هنوز از این فرصت برخوردار نشده‌ام.»
اظهارات گروسی به عنوان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره جوانب سیاسی پرونده هسته‌ای ایران در حالی است که اساسنامه آژانس فاقد اشاره به بررسی مسائل سیاسی در پرونده‌های فنی و هسته‌ای است و آژانس یک سازمان بی‌طرف در زیرمجموعه سازمان ملل تعریف شده است. تلاش واشنگتن برای تشدید فشار بر ایران
اظهارات مدیرکل آژانس بین‌المللی در واشنگتن درباره جوانب سیاسی پرونده هسته‌ای ایران در آستانه آمادگی طرف‌های برجام برای از سرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای صورت گرفته است. در چند روز گذشته که طرف‌های مختلف برجام آمادگی خود را برای ازسرگیری مذاکرات وین اعلام کرده‌اند، در امریکا تلاش‌ها برای فشار بیشتر بر ایران و کسب امتیازات بیشتر در مذاکرات تشدید شده است. «نیکی هیلی» نماینده پیشین امریکا در سازمان ملل متحد در یادداشتی در روزنامه «واشنگتن‌پست» نوشت: «اگر دولت بایدن در مقابله با صادرات نفت ایران به چین کوتاهی کند، کنگره باید وارد عمل شود تا مانع پیروزی تهران و پکن شود.» هیلی می‌افزاید، هر بشکه نفتی که چین از ایران می‌خرد، نقض تحریم‌های ایالات متحده محسوب می‌شود. دولت بایدن نباید اجازه این «سرکشی گستاخانه» را بدهد.
چین یکی از خریداران عمده نفت ایران است و حال به نظر می‌رسد که امریکایی‌ها تلاش دارند فشار بر ایران را از طریق قطع یا حداقل کاهش مراودات نفتی پکن با تهران دنبال کنند. این فشار‌ها به‌ویژه از آنجا تشدید خواهد شد که به گفته کارشناسان، سه ماه بیشتر تا پایان مهلت استفاده پالایشگاه‌های مستقل چین از سهمیه واردات‌شان باقی نمانده است و این پالایشگاه‌ها احتمالاً خرید نفت خام از ایران و روسیه را شدت می‌دهند تا بتوانند از تمام سهمیه خود استفاده کنند.
سیاست تحریمی امریکا علیه ایران نیز تاکنون نتوانسته اهداف مورد نظر واشنگتن را برآورده سازد و شاید رهبران کاخ سفید به دنبال راه‌های دیگری جهت فشار بر ایران از جمله فشار بر روابط دیگر کشور‌ها با ایران باشند. روز سه شنبه روزنامه «وال‌استریت‌ژورنال» گزارش داد مقام‌های وزارت خزانه‌داری امریکا بعد از ۹ ماه بررسی در سیاست‌های تحریمی گفته‌اند که تحریم کماکان جزو اهرم‌های اساسی سیاستگذاری امریکا خواهد بود، اما لازم است استفاده از آن استانداردسازی شود.
در ادامه فشار بر روابط دیگر کشور‌ها با ایران، «رابرت مالی»، نماینده ویژه امریکا در امور ایران در حال سپری کردن دیدار‌های منطقه‌ای خود با مقامات کشور‌های عربی است. مالی پیش از سفرش به منطقه در پیامی توئیتری در خصوص اهداف سفر خود به سه کشور امارات، قطر و عربستان سعودی، نوشت: «من منتظر سفرم به امارات، قطر و عربستان سعودی از ۱۵ تا ۲۱ اکتبر (۲۳ تا ۲۹ مهر) هستم تا به بررسی موضوعات منطقه‌ای و تلاش‌مان برای مذاکره درباره بازگشت دوجانبه به برجام بپردازیم.» وزارت خارجه عربستان سعودی هم روز سه شنبه از دیدار و گفت‌وگوی رابرت مالی با وزیر مشاور در امور خارجه عربستان سعودی در خصوص تحولات منطقه خبر داد. این دیدار در شرایطی صورت گرفته که طی چند ماه گذشته مقامات ایرانی و عربستانی برای بهبود روابط دوجانبه گام‌هایی را برداشته‌اند و مقامات سعودی نیز چشم‌انداز بهبود روابط با ایران را روبه جلو دانسته‌اند. فشار امریکا بر روابط دیگر کشور‌ها با ایران نیز یکی دیگر از ابزار‌های واشنگتن پس از بی‌نتیجه بودن سیاست‌های تحریمی به شمار می‌رود و این فشار‌ها همراه با برخی موضع‌گیری‌های سیاسی مدیرکل آژانس بین‌المللی صورت می‌گیرد که در مجموع با هدف امتیازگیری بیشتر از ایران در آستانه ازسرگیری احتمالی مذاکرات برجامی در وین است.