گروه صنعت و تجارت: کارشناسان معتقدند که اولین مشکل صادرات کشور این است که عزم، باور و اعتقاد جدی وجود ندارد که صادرات می‌تواند محور رشد اقتصادی باشد و کشور را از رکود اقتصادی خارج کند. به دلیل فقدان چنین رویکردی است که اکثر صادرکنندگان در ابتدایی‌ترین مسائل خود مشکل دارند. در این میان موانع مختلفی وجود دارد که قدرت کالاهای ایرانی را در رقابت با سایر رقبای جهانی به شدت کاهش می‌دهد. صادرکنندگان ما باید کالاهایی عرضه کنند که قیمت بیشتری دارند.
از طرف دیگر باید بپذیریم که تحریم‌ها مشکلات جدی ایجاد کرده‌اند از جمله عدم حضور در بازارهای قوی و عدم بازگشت ارز، عدم امکان ورود مواد اولیه با کیفیت برای تولید کالاهای صادراتی، به‌روز نبودن تکنولوژی برای تولید کالاهای قابل رقابت در سطح دنیا بخشی از مشکلاتی هستند که تحت تاثیر تحریم‌ها ایجاد شده‌اند و تا رفع نشوند نمی‌توان به طور جدی به بهبد وضع صادرات فکر کرد. متاسفانه در حال حاضر بیشتر کالاهایی تولید و صادر می‌کنیم که ارزش افزوده ندارند. بیشتر محصولات صادراتی ما را مواد خام و معدنی و مواد خام کشاورزی و نفتی تشکیل می‌دهند که در واقع کالای صادراتی نیستند اما محدودیت ورود مواد اولیه مناسب برای تولید و محدودیت کشورها در تجارت با ما و عدم ورود صادرکنندگان بزرگ به دلیل ترس و نگرانی از عدم ایفای تعهدات ارزی در عمل کشور را به سمت صادرات مواد خام بدون ارزش افزده سوق داده است.
بازار بین‌الملل یک بازار رقابتی است و برای حضور قدرتمند در آن باید تا جای ممکن مزیت‌های رقابت‌پذیری در تولیداتمان ایجاد کنیم. در چنین شرایطی هر عاملی که موجب شود ما نتوانیم کالای رقابت‌پذیر عرضه کنیم مانع صادراتی محسوب می‌شود. از نرخ بالای تسهیلات بانکی و هزینه‌های مبادله‌ای تا تحریم‌ که باعث می‌شود ما با مشکل زیاد مواد اولیه تهیه کنیم و بعد کالای تولید شده را صادر و ارز آن را به کشور بازگردانیم تا مسائل حوزه‌های گمرک و... همه عواملی هستند که باعث می‌شوند ما فرصت حضور در بازار بین‌الملل و رقابت با رقبایمان را از دست بدهیم و صادرات ما بیشتر به صادرات انرژی و مواد خام خلاصه شود که حتی ارز حاصل از آن هم با اما و اگر به کشور باز می‌گردد. با وجود دردسر تحریم‌ها اما باید گفت اقتصاد ایران بیشتر از خودتحریمی رنج می‌برد. زمانی که یک صادرکننده به زحمت بازاریابی و بازارسازی کرده و کالای خودش را به دست خریدار خارجی می‌رساند و بعد در برگشت ارز خود با بی‌مهری مواجه شده و اسیر سیستم رفع تعهدات ارزی می‌شود، این چیزی جز تحریم داخلی نیست که اتفاقا اثر آن مخرب‌تر از تحریم خارجی است. در حالی که در شرایط تحریمی فعلی هر صادرکننده مانند یک سرباز در جبهه علیه دشمن فعالیت می‌کند و باید خیالش از حمایت‌های داخلی آسوده باشد.

پیش‌بینی صادرات ۴۵ میلیارد دلاری در سال آینده
در همین حال وزیر صمت گفت: سال آینده ما صادرات را حداقل به ۴۵ میلیارد دلار خواهیم رساند که تقریباً با نیاز ارزی کشور تراز است. سید رضا فاطمی امین در حاشیه نشست فعالان حوزه صادرات با رئیس جمهور گفت: رئیس جمهور دستور دادند که قوانین بازنگری شود و در جاهایی که موانع صادرات وجود دارد حل و فصل شود. فاطمی امین تاکید کرد: مشکل دیگر صادرکنندگان مربوط به حمل و نقل بود که دستور داده شد برای تسهیل تجارت خارجی در بخش حمل و نقل کار ویژه‌ای از سوی وزارت صمت با وزارت راه انجام شود. وی با اشاره بر تاکید رئیس جمهور مبنی بر جلوگیری از خام فروشی گفت: ما صادرات قابل توجهی داریم و با تاکید رئیس جمهور بر تکمیل زنجیره‌های پایین دستی که برای ما اشتغال و ارزش افزوده ایجاد می‌کند قرار شد از خام فروشی جلوگیری شود.

صادرات غیرنفتی تا پایان دولت دو برابر می شود
رئیس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه در میان مدت، تغییر ساختار و همچنین اراده، لازم است، افزود: در افق ۴ سال آینده، صادرات غیر نفتی را به میزان ۲ برابر افزایش خواهیم داد. علیرضا پیمان پاک افزود: پارسال، تجارت خارجی ما حدود ۳۸ میلیارد دلار بود که امسال به ۴۵ میلیارد دلار می‌رسد و در افق ۴ سال آینده به حداقل ۷۰ میلیارد دلار خواهد رسید. وی با اشاره به برخی کشورهای موفق در حوزه صادرات گفت: سیاست گذاری کلان در حوزه تجارت داخلی، خارجی و بین المللی، زمانی که در قالب یک برنامه و طرح کلان دیده شود قابل مدیریت است و برای صادرات، تولید می‌کنیم نه اینکه مازاد تولید را صادر کنیم. پیمان پاک با بیان اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت باید هم افزایی ایجاد کند، افزود: ۳۶ طرح تحولی را در این وزارت تعریف کردیم که در میان مدت و یک تا ۲ سال آینده به نتیجه خواهد رسید. وی گفت: تشتت قوانین و مواردی که در بانک مرکزی اتفاق می‌افتد ناشی از دیدگاه بخشی است؛ بانک مرکزی فقط بخش خودش را می‌بیند در صورتی که باید نگاه را ملی کنیم.
پیمان پاک افزود: اکنون حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد صادرات کشورمان می‌تواند صادرات خام محسوب شود، زیرا انرژی و مواد اولیه ارزان قیمت داریم به همین علت به راحتی می‌توانیم صادر کنیم، اما در جایی که بحث زنجیره ارزش و فرآوری و دانش بنیان مطرح است، اعداد ما پایین می‌آید. رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: امسال برای نخستین سال، با فشار مجموعه مدیریتی جدید، تعداد شرکت‌های دانش بنیان که به عنوان صادر کننده نمونه انتخاب شدند از یک به ۲ مورد تغییر یافته است. پیمان پاک با اشاره به پیوستن ایران به پیمان اورآسیا گفت: این پیمان بسیار ارزشمند بود، اما نتوانستیم استفاده کنیم و حتی آسیب دیدیم، زیرا این پیمان می‌گوید تعرفه گمرکی در بسیاری از کالاها کاهش پیدا می‌کند و وقتی تعرفه ترجیحی تصویب شد بازار، کشش کالای ایرانی را داشت و موجب شد از مرز آستارا تقاضای زیادی برای صادرات اتفاق بیفتد.