عادی‌سازی مازوت‌سوزی!

مصطفی عبدالهی- یا تامین گاز و برق زمستان به شرط آلودگی هوا، یا آلوده‌نشدن هوا به شرط قطعی گاز و برق! این یک حق انتخاب تلخ است که برای چندمین سال پیاپی تکرار خواهد شد و انگار قرار نیست کسی جلوی آن را بگیرد. مقصر قطعی‌های مکرر برق در تابستان، رمزارزبازها بودند و گویا قرار است آلودگی هوای زمستان هم به گردن گروهی دیگر بیفتد. نه این‏که بگوییم فعالیت‌های غیرمجاز مراکز استخراج رمزارز تاثیری در بحران برقی تابستان نداشت، اما اجازه بدهید این را هم نپذیریم که دومین کشور دارای منابع گازی جهان، زمستان هر سال برای تامین گاز مصرفی مردم مشکل داشته باشد و به‌ناچار سوخت نیروگاه‌ها را از گاز به مازوت تغییر دهد؛ آن هم مازوت پالایشگاه‌های داخلی که طبق گفته کارشناسان حدود ۳۰هزار پی.پی.ام گوگرد دارند، یعنی سه برابر حداکثر مجاز.   کمیته گذر از پیک زمستان وزارت نیرو از چندهفته قبل و بعد از سپری‏شدن قطعی‌های برق در تابستان، کمیته «گذر از پیک زمستان» را تشکیل داده است. با تصمیمات این کمیته مقرر شده برای تامین پایدار سوخت نیروگاه‌ها، در کنار مدیریت مصرف و تشویق مردم و صنایع به صرفه‌جویی، برنامه سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها تدوین شود؛ برنامه‌ای که طبق خبرهای رسمی، مصرف مازوت هم در آن گنجانده شده است. شرکت گاز: ناچار شویم مازوت می‌سوزانیم «مجید چگینی»، مدیرعامل شرکت گاز، این خبرها را تایید کرده و به خبرگزاری مجلس گفته است: «در شرایط اضطراری تمام تلاش خود را بر استفاده از نفت‌گاز خواهیم گذاشت چون آلودگی کمتری دارد، اما اگر شرایط سخت شود، به‌ناچار باید از سایر سوخت‌های مایع نیز در نیروگاه‌ها استفاده کرد». مازوت‌سوزی زودتر از همیشه آغاز شد صحبت‌های چگینی همین چند روز قبل مطرح شده، اما شاید خود او هم خبر نداشته باشد که از چندهفته قبل، مازوت‌سوزی‌ها آغاز شده است. آن‌طور که «روح‌ا... متفکر آزاد»، عضو هیئت رئیسه مجلس و نماینده مردم تبریز اعلام کرده، طبق مصوبه وزارت نفت در تابستان، سهم مصرف گاز در نیروگاه‌های حرارتی تبریز و سهند، صفر تعیین شده و به همین دلیل این دو نیروگاه باید روزانه 1.8 میلیون لیتر مازوت مصرف کنند؛ یعنی انتشار ۳۵۰ تن گوگرد در هوای تبریز! این اتفاقی است که احتمالا به زودی در برخی نیروگاه‌های دیگر هم رخ خواهد داد و یک نشانه‌اش، نامه «مقتدایی» نماینده اصفهان به رئیس‌جمهور، معاون اول، وزیر نفت و دادستان کل کشور و هشدار درباره تبعات استفاده از مازوت در نیروگاه اصفهان است. 16 نیروگاه مازوت‌سوز در کشور طبق اعلام مدیرعامل شرکت برق حرارتی، قرار است تعمیرات واحدهای نیروگاهی طبق زمان‌بندی و با سرعت دنبال شود؛ اتفاقی خوب که البته جزئیات آن نشان می‌دهد قرار است تمام واحدهای نیروگاه‌هایی که امکان استفاده از سوخت مازوت را دارند هم قبل از آذرماه وارد مدار شوند؛ هم‌اکنون 16 نیروگاه کشور مجوز مصرف مازوت دارند و در صورت نیاز، از این سوخت استفاده خواهند کرد. این یعنی مجوز رسمی برای آلوده‌کردن هوا به ازای تامین برق. پیش‌بینی‌ها این است که در شرایط اضطرار، 50 درصد این نیروگاه‌ها به استفاده از مازوت روی خواهند آورد و البته ادعا شده در صورت هشدار سازمان محیط زیست درباره افزایش آلودگی هوا، مصرف این سوخت متوقف خواهد شد. عادی سازی یک فاجعه زیست محیطی؟ روند خبری هفته‌ها و روزهای اخیر نشان می‌دهد که اتفاقات تازه‌ای در حال رخ دادن است؛ اتفاقی که یکی از کاربران فضای مجازی تحلیل جالبی درباره آن ارائه کرده است: «درباره  مازوت‌سوزی یک تغییر مهم نسبت به قبل اتفاق افتاده و آن هم این‌که، استفاده از مازوت دیگر انکار نمی‌شود. نکته مثبتش این است که حساسیت‌ها در این مورد زیاد شده اما آن روی سکه هم این است که شاید این حرف‌ها برای عادی‌سازی مازوت‌سوزی مطرح می‌شود!» تبعات افزایش مصرف مازوت چیست؟ از تحلیل‌های فنی و پیچیده که بگذریم، کافی است به نظر صریح سازمان محیط زیست و دلیل واضح مخالفتش با مصرف مازوت استناد کنیم. در گزارشی که همین هفته قبل منتشر شد، اعلام شده است که: «سازمان محیط زیست به دلیل میزان سولفور بالای موجود در نفت‌کوره(مازوت) تولیدی پالایشگاه‌های کشور، که منتج به تشدید آلودگی هوای کلان‌شهرها به‌ویژه در فصول سرد می‌شود، مخالفت خود را با مصرف این سوخت در نیروگاه‌ها اعلام کرده و کماکان بر همین موضع استوار است». ما هم می‌دانیم که مصرف مازوت در نیروگاه‌ها، تنها عامل آلودگی هوای کلان‌شهرها نیست، اما این را هم می‌دانیم که مدیریت مصرف سوخت نیروگاه‌ها مستقیما برعهده دولت است؛ اگر وظیفه پلیس برخورد با مالکان خودروهای آلاینده مردم است، وظیفه برخورد با کم‌کاری‌ها در جلوگیری از آلایندگی نیروگاه‌ها با چه کسی است؟           سخنگوی صنعت برق در گفت و گو با خراسان: امیدواریم ناچار به استفاده از مازوت نباشیم اگر... «مصطفی رجبی مشهدی» سخنگوی صنعت برق هم احتمال استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها را تایید می‌کند و می‌گوید: اولویت اول ما گاز، اولویت دوم گازوئیل و درنهایت اولویت سوم مصرف مازوت برای تولید برق در نیروگاه‌هاست. وی در پاسخ به این سوال که «چرا بعد از این همه سال، هنوز حجم گاز مصرفی نیروگاه‌ها به طور دقیق برآورد و تامین نمی‌شود؟» هم اظهار می‌کند: دراین‌باره جلسات متعددی با وزارت نفت برگزار کرده‌ایم و همکاری‌های خوبی صورت گرفته است، اما به‌هرحال در فصل زمستان با افزایش مصرف گاز خانگی، گاهی چاره‌ای جز مصرف مازوت نداریم. او تصریح می‌کند: درمجموع کل میزان مصرف مازوت در نیروگاه‌ها بیشتر از 10 درصد نیست و امیدواریم با صرفه‌جویی مشترکان گاز در بخش خانگی، اداری و تجاری، نیازی به قطع گاز نیروگاه‌ها و استفاده از مازوت نداشته‌باشیم و تامین برق هم بدون مشکل باشد.