سقوط لير و اتحاد مخالفان

تبعات دستور جنجالي اردوغان سقوط لير و اتحاد مخالفان دستور جنجالی رئیس‌جمهور تركیه برای اخراج سفرای 10 كشور غربی روند سقوط ارزش پول ملی تركیه در برابر دلار را شدت بخشیده و صدای احزاب مخالف دولت را در‌آورده است. پس از این دستور رجب طیب اردوغان، در روزهای اخیر ارزش لیر ترکیه ۱.۶ درصد دیگر کاهش یافت و به ۹.۷۵ لیر در برابر یک دلار رسید.  دستور اردوغان پس از آن صادر شد كه 10 سفیر کشورهای غربی خواستار آزادی عثمان کاوالا، فعال مدنی ترک شدند. اردوغان از وزیر خارجه دولت خود خواسته است که این سفیران را «عنصر نامطلوب» اعلام و آنها را از خاك تركیه اخراج كند. عثمان کاوالا، فعال مدنی و تاجر نیکوکار، بدون آنکه در دادگاه محکوم شده باشد و با وجود حکم دادگاه حقوق بشر اروپایی برای آزادی او، از چهار سال پیش در زندان به‌ سر می‌برد. علاوه‌بر‌این، قرار‌گرفتن ترکیه در لیست خاکستری گروه ویژه اقدام مالی بر کاهش ارزش لیر تأثیر خواهد گذاشت. در پنج سال گذشته لیر ترکیه با تلاطم‌هایی همواره ارزش خود را از دست داده است. سال ۲۰۱۵ تاکنون ارزش لیر کمتر از یک‌چهارم شده است. با وجود اینكه هنوز وزارت خارجه تركیه رسما دستور اخراج این سفرا را صادر نكرده و گفته می‌شود رایزنی‌ها برای منصرف‌كردن اردوغان از این تصمیم ادامه دارد؛ اما تبعات این دستور جنجالی اردوغان صدای اعتراض مهم‌ترین حزب مخالف رئیس‌جمهور تركیه را هم در‌آورده است. احزاب سیاسی مخالف اردوغان از‌جمله کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوری خلق، از او خواستند تا مشکلات واقعی ترکیه به‌ویژه بحران اقتصادی و کاهش ارزش لیر را حل کند. رهبر حزب جمهوری خلق، همچنین با اشاره به اینکه اقتصاد ترکیه در شرایط نابسامانی قرار دارد، از دولت ترکیه خواست حداقل دستمزد را افزایش دهد. او پیش‌تر در توییتی نوشت: «اردوغان با دستور اخراج سفیران 10 کشور غربی، ترکیه را به سمت سقوط هدایت می‌کند. من صریحا اعلام می‌کنم که هدف او (اردوغان) دفاع از منافع ملی نیست؛ بلکه ایجاد شرایط خودساخته برای نابودی اقتصاد ترکیه است. اردوغان در تلاش است تا از مسائل سیاست خارجی به‌عنوان ابزاری برای سیاست داخلی استفاده کند تا اذهان عمومی را از بحران اقتصادی ناشی از هزینه‌های بالای زندگی منحرف کند». نارضایتی از حكمرانی 19‌ساله اردوغان بر تركیه به اندازه‌ای خشم مخالفان را برانگیخته كه به‌تازگی روزنامه نیویورك‌تایمز از طرح احزاب مخالف حكومت اردوغان برای پایان‌دادن به ریاست‌جمهوری او خبر داد. براساس این گزارش، مخالفان دولت اردوغان در حال تشکیل یک جبهه متحد و سازمان‌دهی‌شده برای جایگزینی رئیس‌جمهور فعلی بوده و حتی درصدد فشار برای برگزاری انتخابات زودهنگام در سال آینده میلادی هستد تا حاکمیت ۱۹‌ساله اردوغان را به چالش بکشند. به نظر می‌رسد رهبران شش حزب مخالف دولت ترکیه، هم‌زمان با مذاکره بر سر یک اتحاد گسترده میان خود، درمورد تبدیل انتخابات بعدی به نوعی همه‌پرسی درباره سیستم ریاست‌جمهوری هم توافق کرده‌اند؛ سیستمی که رجب طیب اردوغان چهار سال پیش معرفی کرده و آن را یکی از افتخارآمیزترین دستاوردهای خود می‌داند. مخالفان اردوغان می‌گویند که سیستم ریاست‌جمهوری، به او اجازه داده تا با تشکیل دولتی تقریبا استبدادی، به رشد فساد کمک کرده و به خودکامگی در حکومت، تعیین سیاست‌های اقتصادی، کنترل دادگاه‌ها و زندانی‌کردن هزاران مخالف سیاسی منجر شود. مخالفان اردوغان، با قرار‌دادن بازگشت به نظام پارلمانی در دستور کار خود، امیدوار هستند تا بحث را به مسئله اساسی وخامت سلامت دموکراسی در ترکیه بکشانند.