وعده ایجاد ۱میلیون ۸۵۰ هزار شغل تا پایان سال ۱۴۰۱ محقق شدنی است؟ مسیر پرپیچ و خم اشتغال در اقتصادِ بیمار

کیمیا نجفی
اهمیت ایجاد اشتغال در ایجاد ثبات اقتصادی جامعه موضوعی غیر قابل انکار است. چراکه ایجاد شغل، افزایش سطح رفاه عمومی و توسعه جامعه را به دنبال دارد. به بیانی دیگر افزایش نرخ بیکاری در جامعه می‌تواند معضلات فراوان فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی فراوانی را به وجود بیاورد، به همین دلیل تمرکز بر روی ایجاد شغل پایدار از مهم‌ترین وظایف دولت‌ها به شمار می‌رود.
سید ابراهیم رئیسی عصر روز پنجشنبه ۶ آبان ماه در نشست شورای عالی اشتغال گفت: «رفع مشکل اشتغال با توصیه مقدور نیست و باید یک جنبش ایجاد شغل به راه انداخت. ایجاد اشتغال از مسائل اولویت‌دار دولت است و از همه وزرا و به‌ویژه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، انتظار جدی دارم که ایجاد اشتغال را در اولویت دستور کارهای خود قرار دهند.»
حجت‌الله عبدالملکی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در همان جلسه از راه‌اندازی یک میلیون و ۸۵۰ هزار شغل تا پایان ۱۴۰۱ در نخستین جلسه شورای عالی اشتغال خبر داد.


وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته است: «سهمیه هر دستگاه باید مشخص شود که چه تعداد اشتغال ایجاد می‌کنند و تا حدودی این سهمیه‌ها مشخص شده است. برخی دستگاه‌های اجرایی الگوی اشتغال داشتند و برخی هم وزارت کار این الگو را ارائه داد. جلسات زیادی با وزارتخانه‌ها در سطح معاونان داشتیم و از این پس شورای عالی اشتغال به دستور رئیس جمهور ماهی یک بار تشکیل می‌شود. برش‌های شهرستانی و استانی تدوین و به استانداران ابلاغ خواهد شد. با بانک مرکزی مذاکره کردیم هر کس وام فعالیت‌های اقتصادی تولیدی بگیرد به ازای هر یک میلیارد تومان، یک شغل ایجاد کند که البته هنوز بانک مرکزی تایید نهایی را نداده است.»
اما پرسش مهم این است که آیا زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی یک میلیون و ۸۵۰ هزار شغل تا پایان ۱۴۰۱ در کشور وجود دارد؟ حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کار در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: از گذشته در دولت‌های قبلی هم چنین مباحثی مطرح بود که سالانه یک میلیون شغل در کشور ایجاد شود. نه اینکه تحقق چنین وعده‌هایی امکان‌پذیر نباشد، خیر اما برای ایجاد شغل باید زمینه‌هایی در کشور فراهم باشد. اینکه وزیر کار صحبت از ایجاد یک میلیون و ۸۵۰ هزار شغل کرده است و این حرف شبیه همان شعار دولت‌های قبل درخصوص سالانه ایجاد یک میلیون شغل است.
این کارشناس حوزه کار با اشاره به برخی موانع بر تحقق برنامه‌ها ادامه داد: چیزی تا پایان سال نمانده و دولت هنوز اشراف جدی بر مسائل کشور پیدا نکرده است. مسئله بعدی بحث سرمایه‌گذاری برای ایجاد اشتغال در کشور است. اکنون دولت برای تامین بودجه جاری کشور هر ماه دچار مشکل است و تامین هزینه‌ها چالش‌های بیشماری را برایش به وجود آورده است. به هر حال بودجه‌ای که تنظیم شده است با کسری مواجه بوده و به هیچ وجه اعتباری برای سرمایه‌گذاری و اشتغال در بودجه وجود ندارد.
وی افزود: اشتغال زمانی صورت می‌گیرد که حتما از قبل سرمایه‌ای را برای آن در نظر گرفته باشند، این سرمایه‌ها ممکن است خارجی و یا سرمایه‌های داخلی باشند. از سوی دیگر ایجاد اشتغال باید مبتنی بر طرح و برنامه باشد و موضوع بعدی که بسیار مهم بوده این است که ما یک شرایط نرمال را پیش‌روی کشور داشته باشیم تا امکان اجرای طرح‌ها به درستی و با اطمینان وجود داشته باشد.
این کارشناس حوزه کار با اشاره به وضعیت نرخ ارز در کشور و چالش‌های این حوزه برای تولیدکنندگان تاکید کرد: اکنون هیچ کدام از این شرایط برای ایجاد اشتغال فراهم نیست، ما با شرایطی در کشور روبه‌رو هستیم که نرخ ارز همچنان نوسانی بوده و مشکلات ارزی ما پابرجاست، صادرکنندگان، واردکنندگان و تولیدکنندگان برای تامین ارز مورد نیازشان با مشکلات جدی مواجه هستند. این در حالی است که کشور هم برای تامین ارز برای مواد اولیه به شدت با چالش روبه‌رو است بنابراین این مشکلات نشان می‌دهد که هیچ ثباتی در عرصه سیاست ارزی در کشور وجود ندارد.
حاج‌اسماعیلی با توجه به بحث برجام و تداوم تحریم‌ها ادامه داد: علاوه‌بر مشکلات ارزی ما با مسئله گفت‌وگوها درخصوص برجام نیز مواجه هستیم، هنوز در این زمینه هیچ اعتماد و اطمینانی برای به سرانجام رسیدن گفت‌وگوها نیست و این درحالی است که دولت قبلی چندماه پایان عمر خود را به مذاکرات اختصاص داد اما نتیجه‌ای حاصل نشد. بنابراین علی‌رغم وعده‌ها تا کنون ما شاهد نتیجه‌ای از سمت مذاکرات نبودیم.
این کارشناس حوزه کار اظهار کرد: تداوم تحریم‌ها خود به عنوان یک عامل بازدارنده برای توسعه اشتغال در کشور است و باید این مسئله را جدی تلقی کنیم.
حاج‌اسماعیلی گفت: برای ایجاد شغل باید بخش خصوصی به میان بیاید، چراکه ما در بخش دولتی چنین ظرفیتی را نداریم. درحالی می‌گوییم بخش خصوصی باید به میدان بیاید که خود این بخش با مشکلات بیشماری روبه‌رو است.
وی افزود: در شرایط تحریمی و کرونا دولت از بخش خصوصی نتوانست حمایتی کند و اکنون بخش خصوصی زمین‌گیر شده است. بنابراین بخش خصوصی برای احیا خود، نیازمند کمک است و در چنین شرایطی ما نمی‌توانیم توسعه بازار ایجاد کنیم.
وی افزود: من معتقدم موضوع اشتغال یک موضوع فراسازمانی است و باید در کل دولت زمینه‌های ایجاد آن فراهم شود، چراکه اکنون این زمینه‌ها وجود ندارد. بنابراین برنامه ایجاد یک میلیون ۸۵۰ هزار شغل کمی بلندپروازانه به نظر می‌رسد و شرایط کشور اکنون چنین امکانی را ندارد.
وی در پایان گفت: ما اکنون باید تمرکز خود را بر احیای بخش‌ها و بنگاه‌های آسیب‌دیده بگذاریم.
سایر اخبار این روزنامه
ایران درودی، نقاش صاحب سبک درگذشت خداحافظ ایران خانمِ عاشقِ ایران محمدعلی وکیلی قمپزهای اردوغان و توهمات علی اف! یک آمار خیره کننده از فوت آدم‌ها در کشور سالانه ۵ هزار نفر بر اثر آلوگی هوا می‌میرند رئیس جمهوری: باید اقداماتی عاجل برای حل مشکلات مردم اندیکا انجام شود کمبود عرضه در سال‌های گذشته به افزایش قیمت‌ها دامن زده است چراغ سبز بازار مسکن به طرح «نهضت ملی مسکن» رمزگشایی از سفر باقری کنی به بروکسل زیر و بم آغاز مذاکرات برجامی در وین وعده ایجاد ۱میلیون ۸۵۰ هزار شغل تا پایان سال ۱۴۰۱ محقق شدنی است؟ مسیر پرپیچ و خم اشتغال در اقتصادِ بیمار امام جمعه موقت تهران: مردم به دولت و مجلس اجازه نمی‌دهند کشور را گران اداره کنند کنایه های توئیتری ادامه دارد اولیانوف نظر امیرعبداللهیان را ردکرد المیادین در تحلیلی نوشت رژیم صهیونیستی کوچک‌تر از آن است که به ایران حمله کند طاهر جمشیدزاده استاندار بومی یا غیر بومی آیا صورت مسئله این است؟!