روزنامه شرق
1400/08/09
از بحران «انار» تا اخراج سفير
از بحران «انار» تا اخراج سفير حتی صحبت‌های میشل عون، رئیس‌جمهوری لبنان و درخواست التماس‌گونه‌اش از عربستان هم کارساز نبود و روز گذشته، هم ریاض و هم منامه سفرای لبنان را اخراج کردند و عربستان در گامی شدیدتر نه‌تنها سفیرش در بیروت را فراخواند؛ بلکه ورود همه کالاهای لبنانی به عربستان را هم ممنوع کرد؛ اقدامی که بیش از هر تحرکی به لبنان بحران‌زده که اقتصادش در حال فروپاشی است، ضربه سنگینی وارد می‌کند.به گزارش الجزیره، در بیانیه وزارت خارجه این کشور آمده است که عربستان تصمیم گرفته تا همه صادرات لبنان به این کشور را متوقف کند، همچنین شماری از اقدامات دیگر برای تحقق این اهداف اتخاذ خواهد شد و در راستای سلامت شهروندان عربستانی در سایه افزایش وضعیت بی‌ثباتی امنیتی در لبنان، ریاض بر ممانعت از سفر شهروندان خود به لبنان تأکید می‌کند. عربستان در ادامه این بیانیه تأکید کرده که سخنان مقامات لبنانی نشانگر مواضع اقلیت لبنانی ساکن در عربستان نیست. این دقیقا همان موضوعی است که نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان، سعی داشت با بیان آن مانع تشدید تنش بین بیروت و کشورهای عربی بشود. او پنجشنبه گذشته سخنان «جورج قرداحی»، وزیر اطلاع‌رسانی لبنان را نظری شخصی توصیف کرد که منعکس‌کننده «موضع رسمی دولت» نیست. میشل عون نیز در لحنی التماس‌گونه حتی از عربستان خواست که در این روزهای حساس بیروت در کنار لبنان بایستد؛ اما این سخنان از نظر مقامات ریاض و منامه کافی نبود و این دو کشور با اخراج سفرای لبنان بار دیگر آتشی را روشن کردند که شعله‌های آن دامن همه کشورهای منطقه را خواهد گرفت.
اما ماجرا از کجا آغاز شد؛ چهارشنبه گذشته فعالان شبکه‌های اجتماعی فیلمی از سخنان جورج قرداحی که چهره بسیار مشهور رسانه‌ای در جهان عرب است، منتشر کردند که در آن، جنگ یمن را «جنگی پوچ» خواند که باید متوقف شود و تأکید کرد که حوثی‌ها از خود در برابر بمباران و حمله خارجی دفاع می‌کنند؛ اما این وزیر لبنانی روز جمعه و در واکنش به جنجال به‌پا‌شده گفت که سخنانش مربوط به ماه آگوست گذشته و یک ماه پیش از پذیرش منصب وزارت در لبنان است. قرداحی در ادامه گفت که سخنانش بیش از آنکه دفاع از یمن باشد، از سر علاقه به عربستان و امارات مطرح شده و افزود که احترام بسیاری برای ملت‌ها و حکومت‌های امارات و عربستان قائل است.
پس از آن دفتر نخست‌وزیر لبنان با انتشار بیانیه‌ای تأکید کرد که نجیب میقاتی بر پایبندی لبنان به روابط برادرانه با کشورهای عربی که به صراحت در برنامه دولت مطرح شده، تأکید می‌کند. در این بیانیه آمده است: درباره سخنان وزیر اطلاع‌رسانی باید توجه کرد که این اظهارات مربوط به چند هفته پیش از مسئولیت وزارت او است و «به‌ویژه در آنچه به مسئله یمن و روابط لبنان با کشورهای عربی به‌ویژه عربستان و دیگر کشورهای شورای همکاری مربوط میشود، به‌هیچ‌عنوان قابل قبول نیست». میقاتی حتی پا را فراتر گذاشت و در بیانیه‌ای که از سوی خبرگزاری ملی لبنان منتشر شد، خطاب به ملک سلمان، پادشاه عربستان و ولیعهدش محمد بن‌سلمان گفت: «ما مخالفت شدید و قاطع خود را با هر چیزی که به روابط عمیق برادرانه با عربستان لطمه می‌زند، ابراز می‌کنیم». اما ماجرا بدین جا ختم نشد و حتی کویت نیز این سخنان را محکوم کرد. وزارت خارجه این کشور سخنان قرداحی علیه «کشورهای برادر، عربستان و امارات» را مردود دانست و چند ساعت بعد مانند رياض و منامه به سفير لبنان 48 ساعت مهلت داد تا خاك اين كشور را ترك كند. در بيانيه منتشرشده آمده است كه اين كشور، سفیر خود در بیروت را هم فراخوانده است. امارات هم در موضع‌گیری مشابه سخنان قرداحی را نسبت به حوثی‌ها جانب‌دارانه و هدفمند برای تضعیف تلاش‌های ائتلاف به رهبری عربستان برای بازگرداندن اقتدار دولت یمن توصیف کرد.همچنین روزنامه عکاظ، مستقر در جده، قرداحی را در مقاله‌ای که سخنانش را محکوم می‌کرد، «دلقک جدید لبنان» خواند. این مقاله به نقل از دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، سخنان قرداحی را کوته‌بینانه خوانده و در ادامه آورده است، هشتگ #جورج_قرداحی_را_اخراج_کنید، به زبان عربی در توییتر بارها دست به دست شده است. احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب، نیز با ابراز نگرانی از بحران پیش‌آمده، تأکید کرد که این بحران باید از سوی لبنانی‌ها حل‌وفصل شود تا شعله آن خاموش شده و شعله‌ور نشود.
در مقابل، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی‌‌الیوم مستقر در لندن، کارزار ضد قرداحی را «نوع جدیدی از مک‌کارتیسم» نامید که در آن مردم به دلیل ابراز عقاید سیاسی شخصی، از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس بازخواست می‌شوند. اسد ابوخلیل، استاد دانشگاه برجسته لبنانی، نیز گفت، «تحقیر لبنان از سوی حکومت عربستان» به دلیل یک موضع سیاسی است که آزادانه بیان شده است. خلیل همچنین به «زانو‌زدن سیاست‌مداران، روزنامه‌نگاران و هنرمندان لبنانی در برابر حکومت‌های امارات و عربستان» اعتراض کرد.
حجم خسارت لبنان از توقف صادرات به عربستان
لبنان که دچار بحران شدید اقتصادی است، بیش از هر زمان نیازمند به‌دست‌آوردن ارز از راه صادرات است. آمارهای رسمی لبنان نشان می‌دهد که عربستان بعد از امارات دومین مقصد بزرگ صادرات از لبنان است و حجم صادراتش به عربستان سالانه 250 میلیون دلار است. حدود 20 میلیون دلار از این مبلغ به صادرات سبزیجات و میوه‌جات اختصاص دارد که عربستان با ادعای کشف مواد روانگردان «کپتاگون» که به «بحران انار» موسوم است، مرزهای خود را به روی محصولات کشاورزی لبنان بست. این در حالی است که لبنان اصلا اناری ندارد که صادر کند؛ بلکه این محموله از خارج از لبنان قاچاق شده بود. پیش از این عباس مرتضی، وزیر کشاورزی سابق لبنان، هرگونه منع واردات را «خسارتی بزرگ و مسئله بسیار پرمخاطره برای لبنان» خوانده بود؛ به‌ویژه اگر دیگر کشورهای متحد عربستان هم بخواهند تصمیمی مشابه بگیرند.
استعفای قرداحی
آن‌طور که عبدالله بوحبیب، وزیر خارجه لبنان، می‌گوید، او با هماهنگی با رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر لبنان، مدیریت اصلی حل‌وفصل این چالش را برعهده خواهد داشت. او افزود آنچه با عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری رخ می‌دهد، مشکل است و نه بحران و می‌توان با گفت‌وگو از آن عبور کرد. بسیاری بر این باورند که هرچند قرداحی گفته است که از سمت خود استعفا نمی‌دهد و حاضر به عذرخواهی درباره نقش عربستان و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس در جنگ یمن نیست؛ اما میقاتی و سایر وزرای دولت مانند فؤاد السینوره، سعد الحریری و تمام سلام نخست‌وزیران سابق لبنان احتمالا از قرداحی خواهند خواست تا از سمت خود کناره‌گیری کند؛ چراکه لبنان برای احیای اقتصاد خود به‌شدت نیازمند کمک مالی است. از سوی دیگر، دولت لبنان می‌تواند از این مناقشه برای اتخاذ موضع در برابر دخالت خارجی در امور داخلی خود استفاده کند؛ اما میقاتی برای تحقق این سناریو به حمایت اقتصادی از سوی منابع دیگر نیاز دارد. قطر پیش‌از‌این اعلام کرده بود که می‌تواند لبنان را از نظر مالی حمایت کند؛ اما چنین اقدامی اکنون بعید به نظر می‌رسد؛ چراکه ممکن است به درگیری قطری‌ها با عربستان و امارات منجر شود.
سایر اخبار این روزنامه
اصولگرایان مدافع حضور درلیست سیاه
پیوند نانوشته در حمله به مرجعیت
ماجرای «تضمین» و گزینه‌های ایران
عفو ۷۶ محکوم امنیتی و ۱۰۰ اعدامی از سوی مقام معظم رهبری
مدیران میانی مدام در حال رقابت منفی بودند
ائتلاف اصلاح‌طلبان و ملی‌مذهبی‌ها؟
روایت جابری‌انصاری از واکنش سردار سلیمانی به استعفای ظریف
از بحران «انار» تا اخراج سفير
مجلس انقلابی و ورود زنان به ورزشگاه
«سیاستِ آزادی» در مقابله با نفوذ
تحول بنیادی یا انقراض تدریجی
در حاشیه گزینش استاندار کردستان
تخریب دانشگاه با لودر
