روزنامه اعتماد
1400/08/10
جامعه‌شناسي فوت‌شدگان
اكنون سخن از ورود به پيك ششم كرونا در جامعه است.مطابق آمار رسمي بيش از صد و بيست و شش هزار نفر، در اين بيماري جان باخته‌اند (هر شش روز نزديك هزار نفر!) بيشتر از اين نيز شور‌بختانه همچنان در راه است! اين جمعيت بي‌ترديد، براي هر تحليل جامعه شناختي و روانشناختي، كفايت كامل و ارزش بسزا‍‌يي دارد. بلي كفايت مي‌كند تا از علت‌ها و دلايل فرهنگي و اجتماعي مبتلايان و بيماران و نهايتا مرگ آنها تحليل مفيد و كارايي براي مقابله و مواجهه‌هاي بعدي با اين پاندمي فراگير داشته باشيم و دست‌مان اينقدر خالي نباشد! آشكارا در اين بيماري فراگير بود كه فهميديم كرونا به‌واسطه شيوه ابتلاي خود هويتي به‌غايت اجتماعي و فرهنگي دارد تا آنجا كه مفهوم «فاصله اجتماعي» (social distance) شكل گرفت و توصيه به رعايت آن زينت‌بخش هر مكان و دكان و دفتر شد. اما البته دانش جامعه‌شناسي مي‌تواند و مي‌بايست بيشتر از اين، با ابزارهاي شناختي و پژوهشي خود، و نيز كنار زدن آمار و داده‌هاي خشك و خالي سردخانه‌ها كه آن نيز از دادن درست و كاملش دريغ داده شد، راه به دلايل و شيوه‌هاي جامعه شناختي ابتلا و نهايت فوت شدن‌شان ببرد. اينكه فوت‌شدگان در اين بيماري اغلب زنان يا مردان؟ سن و سال آنان چه بوده است؟ جوان يا ميانسال و سالخورده، شاغل يا بيكار؟ ميزان تحصيلات و باسواد يا بي‌سواد بودن فوت‌شدگان ؟، در شهر يا روستا، در آپارتمان يا خانه‌هاي ويلايي؟ توانايي مالي مبتلاشدگان چقدر بوده و تا كجا به پرداخت هزينه‌هاي بيماري موفق شدند، و.... بس سوال بيشتر و فرهنگي‌تر آنكه تا چه اندازه از شيوه‌هاي رعايت اطلاع داشته‌اند و چه ميزان در عمل پايبند به آن بوده‌اند؟ يا فرهنگ و قوميت و رسوم و مراسمات تا چه حد موثر بوده، كمك‌كننده بوده يا مانع؟آيا مي‌توان در هر دوره و شهري به گونه‌اي از «فرهنگ ابتلا» و «فرهنگ شيوع» بيماري پرسيد يا خير و باز بس پرسش‌ها و ابزارهاي ديگر كه ما را ياري‌رسان است و راهبر اين پژوهش جامعه‌شناختي. ابزار و دانشي كه تاكنون هرگز در گفتمان وزارت بهداشت يافت نمي‌شود و سياست‌گذاري و راهبري آن در دست بينش‌هاي پوزيتيويستي و اثباتي «پزشكان مدير» شده است! بساطي خالي از علوم انساني و دانش‌هايي چون «جامعه‌شناسي و روان‌شناسي كه در اكنون جامعه براي «زندگان» به‌كار مي‌آيد»!
سایر اخبار این روزنامه
شتاب تورم در بخش خدمات
تركش‌هاي هجمه به مرجعيت
لايحه رتبه‌بندي معلمان به سرانجام رسيد
بدهي‌هاي شهرداري تهران به سه روايت
عربستان از تحريم ايران منتفع مي‌شود
پيام تسليت ائتلاف زنان اصلاح‌طلب
كرونا در خدمت خشونت خانگي
يادداشت‌هاي امروز
گزارشي از ديدار و گفت‌وگو با رييس قوه قضاييه (۳)
اصلاح‌طلبان و چالش‌هاي پيش رو - قسمت دهم
زنان و تاب‌آوري شهري
درسي كه روحاني به اصلاح‌طلبان داد
اگر نان نداريد كيك بخوريد!
جامعه‌شناسي فوت‌شدگان
