روزنامه آفتاب یزد
1400/08/11
سهم مردم از ضررهای تحریم؟
مردم ایران با «تحریم» بیگانه نیستند اما «کاسبان تحریم»، نه یک «جدال سیاسی - جناحی» که واقعیتی تلخ استآفتاب یزد - رضا بردستانی: «متاسفانه برخی نشانه‌ها دیده میشود که گروه‌ها و کسانی که از موضوع تحریم بهره می‌برند حاضرند مردم و اقتصاد کشور را قربانی کنند حتی نهاد مرجعیت را هم زیر سوال می‌برند تا بتوانند وضعیت نامناسب موجود را ادامه دهند. به همین خاطر می‌بینیم وقتی یکی از مراجع درباره وضعیت بد اقتصادی و معیشتی مردم اظهار نظر می‌کند، نوع واکنش‌ها بیانگر این است که عده‌ای در موضع اقتصاد و معیشت مردم دلواپس نیستند. اما فردی که در نهاد مرجعیت است اظهارنظر را بر پایه نگرانی مقلدان و عموم مردم و جامعه بیان می‌کند و نفع شخصی نمی‌برد.» این‌ها بخشی از گفت و شنودِ «مهدی ذاکریان» استان دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل است با موضوع برجام، مذاکرات و تحریم ها.
> «کاسبان تحریم»، «جدال سیاسی - جناحی» یا «واقعیتی تلخ»؟!
اردیبهشت ۹۶ و در گرماگرم مبارزات انتخاباتی بود که «کاسبان تحریم» رسماً وارد ادبیات جدالی - سیاسی شد اما عبارت ناآشنایی نبود! حسن روحانی در اردبیل با لحنی که چندان مناسب یک «رجل سیاسی» نبود و بوی تحریک و تخفیف می‌داد گفت: «کاسبان تحریم! ناراحتید تحریم‌ها برداشته شده؟ می‌خواهید تحریم را برگردانید؟ تحریم‌ها دیگر برنمی‌گردد! شما بلدید با دنیا مذاکره کنید؟ شما زبان دنیا را بلدید چیه؟ بابا جمعه تموم می‌شه و شنبه میاد، چه جور آب و صابون بیاریم، روتون رو بشوریم؟» و این آغاز یکی از سنگین‌ترین، تلخ‌ترین و پرهزینه‌ترین جدال‌های سیاسی در کشور بود چون دوست و دشمن متوجه شدند روی سخن روحانی با کیست!
مهدی پازوکی در یکی از مصاحبه‌های خود در بهمن ۹۹ به همین مسئله از زاویه‌ای دیگر نگریسته می‌گوید: «متاسفانه «خودتحریمی‌ها» کشور را بسیار آزار می‌دهد و برخی حاضر هستند به دلیل مقابله سیاسی و اختلاف نظر جناحی، دست دولت را برای کار کردن ببندند.»پازوکی در ادامه همین گفت و گو به گونه‌ای صریح‌تر از «طبقه‌ای نوکیسه» نام می‌برد که از کنار تحریم، فربه و تنومند شده اند: «بنده به عنوان یک کارشناس و اقتصاددان معتقدم در جمهوری اسلامی اکنون یک طبقه نوکیسه به قدرت رسیده و می‌توانید آن‌ها را در فرمانیه و زعفرانیه ببینید؛ این افراد از طریق سوآپ‌ها و رانت‌های اقتصادی و کاسبی با تحریم، میلیاردر شده اند. بخشی از این افراد در خارج از ایران و به ویژه کانادا سرمایه‌گذاری کرده‌اند و از این گونه افراد زیاد داریم. اتفاقا این طبقه نوکیسه محصول تحریمهای ناجوانمردانه هستند و با پولی که از همین راه به دست آورده‌اند مقابل عادی شدن شرایط می‌ایستند. این ثروتهای بادآورده در حقیقت با به باد دادن حاصل تلاش دولت و مردم برای حل مشکلات حاصل شده است.»
محموددولت آبادی، نویسنده‌ی شهیر ایرانی، اردیبهشت ۹۸ در یادداشتی که در اختیار زوددویچه قرار داده بود، از منظری خاص به این مقوله یعنی «کاسبان تحریم» نگریسته می‌نویسد: «اما در حالی که فشار سانسور کم میشود، نویسندگان و انتشاراتی‌ها با یک مشکل جدید روبرو شده‌اند: کاغذ گران و نایاب میشود. این نیز از پیامدهای تحریم است که همه جا کمبود و گرانی به بار آورده است. همان فشاری که تا به حال ممیزی وارد می‌کرد، جایش را به کمبود کاغذ داده است.»
این نویسنده در مقاله‌اش به تحریم‌ها و فساد اقتصادی و تاثیر بسیار منفیِ «اقتصاد رانتی» که در سایه‌ی «خودتحریمی ها» و «کاسبی‌های ناشی از تحریم» در ایران پرداخته می‌نویسد: «اقتصاد رانتی و اختلاس در ایران به یک امر عادی تبدیل شده و طبقه جدیدی را به عرصه آورده که برای آن همه‌کاری مجاز است مگر کارهایی که ممکن نیست. برای این طبقه تحریم‌ها یک هدیه است.» نویسنده کلیدر در کلامی صریح‌تر متذکر میشود: «این دزدها، این برندگان اقتصاد رانتی در تمام عرصه‌های جامعه فعال‌اند. چندتای‌شان به زندان افتاده‌اند اما آن دزدی پنهان و آشکار در تمام کشور ادامه دارد. هرچه وضع مغشوش‌تر شود نیز فرصت برای آن‌ها برای دزدی‌های بزرگ‌تر بیشتر میشود.» دولت‌آبادی خطاب به کسانی که تحریم‌ها را وضع می‌کنند این پیام را ارسال می‌کند که: «آن‌ها باید بدانند که با مجازات‌های خود، دزدها را فربه‌تر می‌کنند و مردم عادی را بیشتر به ورطه فقر می‌کشانند.»
> انتخابات ۱۴۰۰ و رونماییِ دوباره از کاسبان تحریم
یک جناح خیلی خاص سیاسی که به خوبی می‌داند نوکِ پیکان انتقادات و نگاه شماتت بار افکار عمومی به سمتِ آن‌ها است چون هم با برجام و هرگونه توافقی مخالف هستند هم با نهایی شدنِ FATF این بار توپِ تحریم‌ها را به زمین روحانی، اصلاح طلبان و حامیان مذاکره انداخته، ردای «کاسبان تحریم» را بر دوش آنان می‌اندازد و ائتلافِ شکل گرفته علیه رئیسی را حاصل همصدایی ترامپیست‌های وطنی و کاسبان تحریم معرفی می‌کند گویی، مقاله‌ای را برداشته و فقط تیتر و عنوان را جا به جا کرده باشند که طرف مقابل نیز دقیقا همین نظر را در نوشتن‌ها و گفتن‌های خود دنبال می‌کند؛ برای نمونه، مشرق نیوز، سایت نزدیک به جناح تندروی اصولگرا در مطلبی با عنوان: «ائتلاف «حامیان ترامپ» و «کاسبان تحریم» علیه رئیسی » می‌نویسد: «نکته قابل توجه اینجاست که حامیان ترامپ و کاسبان تحریم و فعالین فتنه ۸۸ در نقطه مقابل سید ابراهیم رئیسی قرار گرفته اند. واقعیت این است که طیفی که در سال ۸۸ با دروغ تقلب، فتنه را کلید زد و قطعنامه ۱۹۲۹ را به مردم ایران تحمیل کرد، همان طیفی است که حامی درجه یک مفسدان گردن کلفت اقتصادی است و این افراد را کارآفرین و نابغه جا می‌زند. و اتفاقا آن طیفی که در سال ۸۸ با آشوب و اغتشاش، سفره مردم را کوچک کرد، همان طیفی است که تمام قد از مدیران نجومی بگیر دفاع کرده و آنان را ذخایر نظام می‌نامد. طیفی که اکنون در نقطه مقابل رئیسی ایستاده است، همان جماعتی است که در سال ۹۲ با موج‌سواری بر تبعات اقتصادی فتنه ۸۸، خود را منجی مردم ایران جا زد و وقتی کلید پاستور را در اختیار گرفت، به نساختن خانه برای مردم
و نساختن پالایشگاه و واردات بنزین وعدم خودکفایی در کشاورزی و...افتخار کرده و مردم را متحمل خسارت‌های فراوان کرد. مدیرانی که از ابتدای انقلاب تاکنون حداقل ۳۴ سال در مناصب ارشد اجرایی و تقنینی حضور داشته و در ویلاهای هزار و چند صد متری سکونت دارند و سرمایه‌های چند صد میلیاردی دارند، در نقطه مقابل رئیسی ایستاده اند. و طیفی که یکبار با دروغ تقلب و بار دیگر با دروغ کمبود اختیارات به مردم و جمهوریت دهن کجی کرده است، امروز مقابل رئیسی ایستاده است.»
در نقطه‌ی مقابل اما تیرماه ۱۴۰۰ در یادداشتی به قلم محمد یوسفی آرامش که بر اساس گزارشِ مجله فوربز که از رشد بی‌سابقه ابرمیلیونرها در ایران از یک فاجعه و شکاف بزرگ در اجتماع ایران سخن گفته اذعان می‌دارد که چگونه تحریمهای شدید موجب رشد نجومی سرمایه عده‌ای و کاسبی آن‌ها در ایران تنظیم شده است می‌خوانیم: «در حالی که میانگین رشد با درآمد خالص بالا در سطح جهانی عددی در حدود ۶ درصد است؛ شاهد رشد ۲۱درصدی این افزایش نجومی در ایران هستیم. عددی که با ۲۵۰هزار ابرمیلیونر، با سبقت بسیار عربستان سعودی را که ۲۱۰ هزار ابرمیلیونر در این سطح دارد، پشت سر گذاشته است و در رتبه اول خاورمیانه قرار دارد. این کسب رتبه برتر، برای کشوری که همواره بر روی سیاستگذاری‌های اقتصاد مقاومتی و تقسیم عادلانه ثروت تاکید داشته است، قابل تامل و بحث برانگیز است. پرسش به شدت مهم این است که چگونه در سالی که بخش اعظمی از جامعه ایران در فقر، تنگدستی و درگیری جدی با تورم به سر می‌برد؛ ده‌ها هزار نفر موفق به جذب چنین سرمایه عظیمی شده‌اند؟ چگونه با وجود تحریمهای شدید آمریکا عده‌ای توانسته‌اند به برکت تحریم، رانت، انتظارات تورمی شدید جامعه و نگرانی و ناامیدی مردم، اینچنین به سرمایه خود اضافه کنند؟ مخالفین سینه چاک برجام و تعامل با دنیا که تحریم را نعمت می‌دانند، چه برای گفتن دارند!؟ این گزارش کاملا بیان کننده آن است که چگونه سفره مردم به شدت کوچک شده است و معدود افرادی با تغییر روند سرانه درآمدی کشور، موفق به جذب بخش گسترده‌ای از ثروت به سمت خود شده اند. آیا وقت آن نرسیده تا برخی رسانه‌ها که هر روز تیتری بزرگ‌تر از دیروز علیه برجام و مذاکره‌کنندگان کشور می‌زنند و حقوق بیت المال را حیف و میل می‌کنند، دراین‌باره پاسخی به ملت ایران بدهند!؟ هزینه تیتر کارکردن عده‌ای در این مملکت در ناموسی دانستن برجام را چرا مردم بی‌گناه باید بپردازند!؟ کاملا شفاف است که فضای بسته اقتصادی کشور، علی‌رغم آنکه بیش از ۶۰ درصد مردم در تنگنا و درگیری جدی اقتصادی هستند، موجب کیسه دوزی و کاسبی جدی عده‌ای شده است؛ به نظر می‌رسد تحریم برای عده‌ای تبدیل به نعمت شده است و مدافعین متعصب آن نمی‌دانند که چگونه در حال فداکردن ملت به علت تاکید افراطی بر روی مواضع اشتباه خود هستند. افزایش انتظارات تورمی، بی‌اعتمادی مردم به سیاستمداران و گرایش به رمز ارزها، ارزان بودن استخراج بیتکوین، تشویق غیرمنطقی دولت برای پیوستن مردم به بورس، تحریمهای سخت بین‌المللی و پایین بودن سرعت واکسیناسیون در کشور، همگی خطاهای نابخشودنی مسئولان در وضعیت اسفناکی که به آن گرفتاریم هستند!»
> در دوران «یک دست شدگی قدرت»
تکلیف «کاسبان تحریم» را یکسره کنید!
در دورانی که مجلس و دولت در ید و قدرتِ اصولگرایان است و اصلاح‌طلبان و میانه روها تقریباً جاه و جلالی در حوزه‌ی قدرت ندارند بد نیست یک بار برای همیشه، تکلیفِ کاسبان تحریم ها، مسبب خودتحریمی‌ها و عاملان فقیرتر شدن فقیرها و گره کور بر معیشت مردم اندازها مشخص شود آن هم وقتی منتقدترین رسانه‌های ضدمذاکره، برجام و FATF آشکاراترین حمایت‌ها را از دولت و مجلس به عمل می‌آورند.
واقعیتی تلخ می‌گوید «کاسبان تحریم» وجود دارند این مسئله دیگر از حالت یک جدال سیاسی - جناحی خارج شده و مانند اسید سرمایه و زندگی مردم را متلاشی کرده است. تورم لجام گسیخته، بورس، گرانی و تنگی معیشت تنها یک سوی ماجرا است اما حضور کاسبان تحریم به اندازه‌ای مردم را عصبانی و تهی از اعتماد کرده است که صدها وعده‌ی رئیسی و هزاران وعده‌ی مخبر و محسن رضایی نمی‌تواند التیامی حتی لحظه‌ای بر آلام مردم گذارد آلامی که ریشه‌اش تحریم‌ها و خودتحریمی‌ها است!
سایر اخبار این روزنامه
وضعیت کرونا در کشور بسیار شکننده است
مسائل استان خوزستان باید به صورت ویژه دیده شود
استخدام‌های شائبه دار
سیستم سیاسی آمریکا دچار آلزایمر شده است
ضررهای طرح منع تردد
رفیق بازی در دولت ها
نیاز به تحول
حال وخیم ارتش سرخ!
طرحواره یا تله شخصیتی چیست؟
سهم مردم از ضررهای تحریم؟
کلاهبرداری ترکیه از ایرانی‌ها
آیا آمریکایی‌ها هم جشن شب یلدا برگزار می‌کنند؟
درباره هشتگ آدم حسابی
