روزنامه آرمان ملی
1400/08/12
حذف دلار از توليد ملي؛ -اتفاقا مساله اين نيست
آرمان‌ملی- محمدسیاح: دلار یکی از شاخص‌های مهم و اثرگذار در اقتصاد ایران و جهان است که حال دستمایه وعده‌های وزیر صمت شده، به‌گونه‌ای که «فاطمی‌امین» در آخرین اظهارات خود از طراحی سیستمی برای مدیریت تولید و بازار به منظور حذف دلار از مبادلات و تولیدملی خبر داده است تا بتواند اثرگذاری نوسان نرخ ارز به‌ویژه دلار را از تولید ملی حذف کند. این در حالی است که تمامی معادلات جهانی با دلار انجام میشود و بخش عمده‌ای از مواداولیه کالاهای ایرانی نیز از طریق واردات تامین میشود که این به معنای هزینه‌کرد دلار برای تهیه این مواداولیه است. با این حال وزیر صمت بدون توجه و توضیح درباره وضعیت و وزن دلار در اقتصاد ایران از حذف آن از تولید ملی صحبت می‌کند، صحبت‌هایی که نشان می‌دهد هیچ ایده، بررسی کارشناسی و مطالعه‌ای پشت آن نیست. اقتصاد ایران هم مانند بسیار از کشورها به دلار وابسته است، اما کاری که بیشتر کشورهای صنعتی انجام داده‌اند این است که نوسانات دلار را از مبادلات روزمره خود با قوی‌ترکردن ارزش پول‌ملی کمتر کردند این درحالیست که ارزش ریال روزبه‌روز کاهش پیدا می‌کند و در سراشیبی سقوط قرار دارد! سوال اصلی این است که چطور امکان دارد اثرگذاری تغییرات نرخ دلار در بخش تولید با وجود وابستگی تولید به واردات مواد اولیه کاهش پیدا کند؟ وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان در این باره به «آرمان‌ملی» گفت: زمانی می‌توان انتظار داشت سهم دلار از تولید ملی کنار گذاشته شود که کالا و نهاده‌ها و مواداولیه به‌صورت کامل در داخل کشور تولید شوند و چنین اتفاقی در هیچ کجای دنیا سابقه ندارد چون آن زمان باید همه‌چیز را در داخل تولید کنیم و اینکه همه کالاها و نهاده‌ها و مواداولیه بخواهد در داخل کشور تولید شود با منطق اقتصاد همخوانی ندارد و هر کشوری وضعیت نسبی و مطلق خاص خود را برای تولید دارد. او ادامه داد: به‌نظر من جمله‌ای که وزیر گفته ایراد دارد، شرط اینکه بتوانیم خودمان را در مقابل دلار یا سیاست‌های آمریکا که محوریت آن دلار است، مقاوم کنیم این است که به شرکای تجاری خودمان تنوع ببخشیم. بنابراین این جمله وزیر اصلا با منطق اقتصادی و نظریه‌های اقتصادی سازگار نیست. شقاقی‌شهری افزود: به‌نظر من باید این عبارت به‌کار برده شود که شرکای تجاری و آنهایی که نهادها و مواداولیه را به کشور ما صادر می‌کنند متنوع باشند. به‌عبارتی تلاش کنیم که مواداولیه و نهاده‌های ما وابسته به تعداد محدودی از کشورها نباشد و همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذاریم. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اگر شرکای تجاری ما تنوع باشند در آن زمان می‌توانیم امیدوار باشیم که اگر کشوری برای صادرات کالا به ایران ممانعت داشت یا علاقه‌مند نبود یا احیانا شیطنت کرد ما بتوانیم نیازمندمان را از کشور دیگری تامین کنیم که این یک اصل مهم است.جای خالی روابط متقابل!
شقاقی‌شهری اضافه کرد: اصل دوم این است که ما بتوانیم با کشورهایی که مواداولیه و نیازهایمان را از آنها تامین می‌کنیم یک رابطه تجاری متقابل و وابسته تعریف کنیم، به‌عبارتی اگر بخش عمده‌ای از نیازهایمان را از ترکیه تامین می‌کنیم باید یک راهبرد و یک تجارت متقابل با کشور ترکیه داشته باشیم؛ یعنی ترکیه نیازمند ایران و ایران هم نیازمند ترکیه باشد تا یک کشور نتواند به‌راحتی کشور دوم را کنار بگذارد. او ادامه داد: اگر ما بتوانیم یک تجارت دوجانبه و متقابل و متوازن را با کشورهای متنوع برقرار کنیم آن زمان نیازهای داخلی ما وابسته به کشور نخواهد بود. در این صورت مقاومت در این موضوع افزایش پیدا خواهد کرد. اینکه بگوییم می‌خواهیم سهم دلار را از تولید ملی حذف کنیم، مفهوم درستی نیست، اگر ایران به‌دنبال این است که خودش را مقاوم کند و تاب‌آور در حوزه تجارت باشد باید این چند اصل را رعایت کند. این اقتصاددان اظهارکرد: بحث دیگر این است که طبق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی فقط کالاها و خدمات راهبردی باید در داخل کشور تولید شوند. در کشور تعدادی کالاهای اساسی و استراتژیک وجود دارد که باید برای تولید این کالاها تلاش شود. یعنی باید سیاست جایگزینی واردات در کالا و خدمات راهبردی و اساسی دنبال شود. او افزود: حالا باید مشخص شود چه کالاها و خدمات راهبردی‌ای در کشور وجود دارد که سفره مردم به‌شدت به آن کالا و خدمات وابسته است. شقاقی‌شهری یادآور شد: در حال حاضر حدود ۶۰ درصد نیازهای کشور از پنج یا شش کشور وارد می‌کنید و این سیاست راهبردی اشتباهی است چرا که هر کدام از این کشورها شیطنت یا ممانعت در صادرات کالا به ایران کنند اقتصاد ایران با مشکل مواجه میشود. این کشورها: چین، امارات، ترکیه، آلمان، کره‌جنوبی و عراق هستند و این راهبردی کاملا اشتباه است. متاسفانه یک تمرکز در مبادی وارداتی ایجاد شده که باید این متمرکز را بشکنیم و به کشورهای شریک تجاری تنوع ببخشیم و وابستگی متقابل را با آنها برقرار کنیم تا آنها نتوانند در شرایط بحرانی دست ایران را خالی بگذارند و به‌خاطر منافع خودشان هم که شده با ما همکاری داشته باشند. اقتصاد ایران در شرایطی نیست که بتوان آن را با چند جمله آرمان‌گرایانه درست کرد؛ سیاست‌هایی که دولت‌ها در منزوی کردن ایران در جهان به‌کار برده و باعث شدند تا اقتصاد بیمار ایران در آستانه سقوط قرار بگیرد حالا با این جملات بی‌منطق درست نخواهد شد. قطعا تا زمانیکه مطالعه‌ای برای ریشه‌یابی مشکلات؛ کاهش تنش‌های جهانی با ایران، رفع تحریم و انتخاب مذاکره به‌جای تهدید و قهر با دنیا و افزایش ارتباطات تجاری با جهان این مشکلات همچنان ادامه خواهد داشت و قطعا بدون اقدامان سنجیده و درست نمی‌توان بهبودی اقتصادی را در چند سال آینده دید.
سایر اخبار این روزنامه
اشتباه بي«بركت»؛ اعتراف ديرهنگام
موفقيت و شكست هر رئيس‌جمهور در سياست خارجی «جنبه ملی»دارد
روايت «زخم‌هاي محيط زيستي ِايران» در اجلاس گلاسكو
محاکمه یقه‌سفیدهای بازار بورس را احیا نمی‌کند
وداع با بانوی نور و بلور
زنان حضور نمايشي دارند؛ نه واقعي
شما كه ادعاي شايسته سالاري داشتيد؛ نداشتيد؟
حذف دلار از توليد ملي؛ -اتفاقا مساله اين نيست
گفتنش خوب است، بیش باد
فامیل‌بازی در انتصابات!
برجام و امید به مذاکرات آینده
ايران و پيچيدگي‌هاي مذاكره
گرانی‌ها، سلامت جامعه را هدف گرفته!
