باران دیرهنگام پاییزی در 29 استان کشور

زهره افشار
خبرنگار
ابرهای سیاه و گره‌خورده و درهم از عصر روز چهارشنبه بر آسمان 29 استان کشور سایه انداختند تا به انتظاری پایان دهند که از مهرماه نگاه‌های خسته و آزرده از خشکسالی و بی‌بارانی و کم‌آبی این سال‌ها را به آسمان دوخته است. ابرها سرانجام بر دشت‌ها و مزارع و باغ‌هایی باریدند که به‌دلیل خشکسالی از هفته‌ها قبل دچار خزان زودرس بودند. بارش‌های آخر هفته گذشته در برخی شهرها مانند مهاباد، گذشته از خوشحالی بسیاری، موجب سیلاب و گرفتگی معابر شد و گرفتاری بار آورد؛ بارش هایی که انتظار می‌رود تا روز دوشنبه همچنان ادامه داشته باشد. سازمان هواشناسی هشدار داده که کماکان بارش‌های شدید در راه است و شهرداری‌ها باید با پاکسازی آبراه‌ها و جداول شهری و جمع‌آوری شاخه درختان از داخل مسیل‌ها احتمال خطر ناشی از سیل‌های ناگهانی را کمتر کنند. هر چند روز گذشته استان‌های شمالی بالاترین میزان بارش را داشته‌اند اما تغییرات اقلیمی در استان آذربایجان غربی پدیده نادر هواشناسی را رقم زد تا فقط در طول 30 دقیقه حدود 20 میلیمتر در مهاباد ببارد و سیل روانه کوچه‌ها و خیابان‌ها شود.
«صادق ضیاییان» مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی در توضیح این پدیده به «ایران» گفت: در 24 ساعته پنجشنبه تا جمعه 29 استان کشور بجز استان‌های کرمان و هرمزگان بارش پاییزی را تجربه کردند و بیشترین میزان بارش هم در استان‌های شمالی بویژه مازندران بارید به‌گونه‌ای که طی 24 ساعت 90 میلیمتر بارش در ساری داشتیم که این مسأله در یک استان شمالی طبیعی است و زیر ساخت لازم برای کنترل آن هم وجود دارد.


اما اتفاقی که در مهاباد آذربایجان غربی افتاد یک پدیده نادر بود که به دلیل تغییرات اقلیمی شاهد آن هستیم. در خود شهر مهاباد که ما ایستگاه هواشناسی داریم، طی 24 ساعت تنها 1.2 میلیمتر بارش ثبت شده است اما با این پدیده نادر در بخشی از شهر به وسعت 5 کیلومتر مربع ابر «کومولونیمبوس»  (جوششی) تشکیل شد که ماهیت آن به گونه‌ای است که بارش شدیدی را در بازه نیم ساعته رقم زد. هرچند ما ایستگاه هواشناسی در این منطقه نداریم اما مسئولان محلی میزان بارش در نیم ساعت را بیش از 20 میلیمتر اعلام کردند و به دلیل اینکه این بارش شدید در منطقه‌ای بوده که پیشتر مسیل بوده و اصولاً نباید ساخت‌و‌سازی می‌شده این مشکلات به‌وجود آمده است. وی تصریح کرد: خشکسالی‌های متناوب در کشور موجب شده توسعه شهر‌ها در برخی نقاط کشور به سمت مسیل‌ها کشیده شود و متأسفانه می‌بیینم ساخت‌و‌سازها در مناطقی صورت می‌گیرد که زیرساخت لازم برای کنترل سیلاب و جود ندارد و این مشکلی است که در برخی از مناطق مهاباد نیز وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه امروز و فردا نیز بارش‌ها در بیشتر نقاط کشور وجود خواهد داشت، افزود: خطر سیلاب و گرفتگی معابر امروز در استان‌های اصفهان و یزد به دلیل خشک بودن خاک این استان‌ها و استان‌های قم، مرکزی، البرز، تهران، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، شمال فارس و سمنان وجود دارد و ضروری است شهرداری‌های سراسر کشور با توجه به این بارش گسترده پاییزی هرچه سریعتر اقدام به پاکسازی معابر کنند و نیروهای خود را در آماده‌باش قرار دهند. ضمن اینکه مردم نیز باید هشدار‌های هواشناسی را جدی بگیرند تا خدای ناکرده با مشکلی مواجه نشوند.  وی همچنین از کاهش 5 تا 8 درجه‌ای دما طی امروز و فردا در بیشتر نقاط کشور خبر داد و افزود : این سامانه بارشی در روز دوشنبه از کشور خارج خواهد شد.
سازمان هواشناسی پیشتر اعلام کرده بود درفصل پاییزمیزان بارش‌ها کمتر از نرمال خواهد بود ولی خوشبختانه پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد زمستان نرمالی از نظر بارش‌ها خواهیم داشت.  از مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی پرسیدیم آیا بارش‌های چند روز گذشته در 29استان کشور به حدی بوده که بتواند کم‌بارشی پاییزی را برای کشورمان جبران کند؟ ضیاییان تصریح کرد: این بارش‌ها می‌تواند از شدت خشکسالی در سال آبی جاری بکاهد اما نمی‌تواند آن را جبران کند.
ساخت‌و‌ساز در بستر مسیل دلیل اصلی سیل مهاباد
در همین حال «امیرعباس جعفری» مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی هم به ایرنا، گفت: ساخت‌و‌ساز در بستر مسیل‌ها از دلایل مهم بروز سیل در مهاباد بود که با برنامه‌ریزی‌های لازم از جمله ساخت سیل‌بندها در بالادست می‌توان جلوی تکرار آن را گرفت. وی تأکید کرد: جلوگیری از ساخت‌و‌ساز در بستر مسیل‌ها و حریم رودخانه‌ها و ساماندهی بناهای ساخته شده در محدوده آنها باید در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
وی با بیان اینکه بروز سیل در این فصل از سال امری بی‌سابقه بوده است، افزود: خشکسالی‌‌های اخیر، تغییر رژیم بارندگی‌ها، افزایش بارش‌های رگباری و متوسط دمای سالانه، بی‌نظمی‌های اقلیمی را به دنبال داشته و موجب بروز حوادثی از این دست شده است. جعفری اضافه کرد: با توجه به امکان تکرار این حادثه در این شهرستان بویژه در منطقه «مکریان» نیاز است تا مطالعاتی در این زمینه صورت گرفته و اقدامات لازم از جمله ایجاد زیرساخت‌ها بویژه کانال‌های انتقال آب به صورت کاملاً حساب شده ساخته شود. به گفته وی سیل ۵۰ میلیارد ریال به زیرساخت‌های شهری مکریان خسارت زده است.
«عارف خدرلو» فرماندار ویژه مهاباد نیز گفت: بارش شدید باران در مهاباد موجب جاری شدن سیل در پنج نقطه از این شهر شد که بیشترین میزان آن در منطقه «مکریان» بود که خوشبختانه خسارت جانی دربرنداشت.  وی افزود: در این حادثه بر اثر آخرین برآوردهای انجام شده ۷۵ واحد مسکونی دچار آبگرفتگی شده و به بیش از ۳۰ دستگاه خودرو نیز خسارت وارد شده است.

بــرش
تماس تلفنی رئیس جمهوری با استاندار آذربایجان غربی و فرماندار مهاباد

رئیس جمهوری در تماس تلفنی با استاندار آذربایجان غربی و فرماندار مهاباد، پیگیر آخرین وضع در مناطق سیلزده شد و دستور لازم را صادر کرد. آیت‌الله رئیسی که در نهمین سفر استانی به سمنان رفته بود ضمن دریافت گزارش آخرین وضع مناطق سیلزده در مهاباد و میزان خسارت های وارده و شرایط مردم، دستور لازم را صادر کرد.