چشم‌انداز مذاکرات جدید برجام

حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل مذاکرات ایران و کشورهای 1+4 به زودی از سر گرفته خواهد شد و تیم مذاکره‌کننده هم به زودی مشخص خواهد شد. سفر دوره‌ای معاون سیاسی وزیر خارجه به کشورهای اروپایی، روسیه و چین نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران این آمادگی را دارد که با شرایط کاملا منطقی و درحقیقت مبتنی بر تعامل احترام‌انگیز با جامعه جهانی، مذاکره را آغاز مذاکره را کند و این مذاکره طبیعتا با مذاکرات گذشته که بی‌نتیجه هم بوده، کاملا تفاوت خواهد داشت. در مرحله اول آقای باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه به طرف‌های اروپایی ابلاغ کرد که اگر قرار باشد که آمریکا به پای میز مذاکره بازگردد، باید تضمین‌هایی وجود داشته باشد که آمریکا مانند گذشته از توافقنامه خارج شود. کشورهای اروپایی هم (انگلیس، فرانسه و آلمان) درحقیقت باید تضمین بدهند که خارج از فشارهای آمریکا تعامل اقتصادی و تجاری خودشان را با ایران آغاز کنند، زیرا اگرچه آمریکا از برجام خارج شد ولی به نظر می‌رسد که سه کشور اروپایی همچنان از آمریکا دنباله‌روی می‌کنند و سیاست‌های آمریکا را در پیش گرفته‌اند. امری که نباید در مذاکرات آینده اتفاق بیفتد و کشورهای اروپایی باید در برابر ایران متعهد باشند و به یک خروجی قابل قبولی برسند و همکاری خودشان را در حوزه‌های اقتصادی و تجاری از سر بگیرند. طبعیی است که الان و در این فرآیند زمانی یک سهم بیشتری از سوی کشورهای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) نسبت به شرایط ایران وجود دارد. 
  زیرا در گذشته دونالد ترامپ در سال 2018 به‌صورت یکجانبه از توافقنامه برجام خارج شد و این مسئله تاثیر منفی بر افکار عمومی جهان گذاشت، زیرا توافقنامه برجام یک توافقنامه بین‌المللی است و خروج آمریکا به این مفهوم است که این کشور به تعهدات خودش پایبند نیست و دنباله‌روی سه کشور اروپایی از سیاست‌های آمریکا هم جایگاه این کشورها را نزد افکار عمومی ملت‌های اروپا به شدت تنزل داد فلذا آقای باقری‌کنی، از یک منظور کاملا منطقی با طرف‌های اروپایی مذاکره کرد و قرار است این مذاکرات تحت شرایط خاصی با داشتن جدول کاری و جدول زمانی آغاز شود و اگر این مذاکرات به یک خروجی قابل قبولی برسد طبیعتا تا پایان سال میلادی جاری این مذاکرات به یک نقطه و سرانجام بسیار مناسبی که دربرگیرنده خاص همه طرف‌هاست، برسد. به نظر می‌رسد در پایان سال 2021 میلادی اتفاقات بسیار خوبی در حوزه مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای 1+4 در وین اتفاق خواهد افتاد و سال 2022 جهان شاهد تعامل دوسویه ایران و کشورهای اروپایی خواهد بود. این درحالی است که آمریکا ابراز تمایل کرده به مذاکرات برجام بازگردد اما با توجه به سابقه آمریکا در خروج از توافقنامه برجام و نادیده گرفتن تعهدات خودش، طبیعی است که ایران تضمین‌های کاملا شفافی از آمریکا می‌خواهد که در صورت بازگشت این کشور، در درجه اول باید به تعهدات خودش عمل کند و تمام تحریم‌های اعمال‌شده را علیه ایران لغو و دارایی بلوکه‌شده ایران را آزاد کند. این حق ایران است که از دارایی‌های خود که به صورت غیرقانونی در آمریکا بلوکه شده، استفاده کند و طبیعی است که آمریکا هم باید خسارت‌های ناشی از ضرر و زیان این تحریم‌های ظالمانه را به ایران پرداخت کند. از این رو بازگشت آمریکا یک حرکت مناسب از سوی این کشور است ولی باید تضمین‌های لازم هم از سوی آمریکا به همه طرف‌ها از جمله ایران داده شود که مانند گذشته از برجام خارج نشود و تعهدات خود را زیر پا نگذارد.