روزنامه ایران
1400/08/22
نقش «دیپلماسی فردی» رئیس جمهوری در موفقیت سیاست خارجی
دکتر محمد جمشیدیمعاون سیاسی دفتر رئیس جمهوری
با گذر 100 روز از آغاز به کار دولت سیزدهم می‌توان گفت مهم‌ترین ایده‌ای که دولت تاکنون دنبال کرده است، اولویت‌بخشی به ایجاد پیوند میان قدرت داخلی و خارجی با ابتنا بر این گزاره است که قدرت کشور بر دو پایه اقتدار داخلی و خارجی استوار است. در شرایطی که دولت پیشین نقطه کانونی توجه خود را صرفاً بر تعاملات خارجی قرار داده بود، دولت جدید معتقد به پیگیری همزمان تعامل داخلی و خارجی و گام برداشتن به سمت اقداماتی است که نتایج آن به‌طور ملموس محقق‌کننده منافع ملی کشور باشد. در این چهارچوب، دولت سیزدهم با هدف پیگیری یک استراتژی متوازن، توجه به وجوه مختلف حوزه اقتصادی و درنظر گرفتن ابعاد مختلف قدرت را به جای اتکای صرف بر تعامل با کشورهای منظومه غرب در دستور کار قرار داده است. در این مسیر، یکی از سیاست‌های اعمالی، پیگیری همکاری و همگرایی مؤثر و مفید اقتصادی با همه قدرت‌های جهان و نه صرفاً کشورهای غربی است. با چنین نگاهی این واقعیت نمایان شد که صرف تمرکز بر رویکردهای سیاسی به عنوان راهکار رسیدن به منافع اقتصادی که در دولت قبل دنبال می‌شد، در عمل کارایی ندارد یا اگر هم مؤثر واقع شود، منوط به اجرای بسیاری از پیش شرط‌هایی است که طرف مقابل برای تغییر در سیاست‌های اساسی کشور می‌گذارد.
دولت سیزدهم با درنظر گرفتن اهمیت نقش‌آفرینی در کشورهای حوزه آسیا که به فهم صاحبنظران و سیاستمداران، در قرن کنونی به مهم‌ترین قطب قدرت تبدیل میشود، برای عضویت قطعی در سازمان همکاری‌های اقتصادی «شانگهای» تلاش کرد. عضویت در این سازمان که در نخستین حضور آقای رئیسی در بیست و یکمین اجلاس صورت گرفت، به اجرایی کردن ایده چندجانبه‌گرایی اقتصادی و سیاسی ایران در منطقه آسیا کمک مؤثری خواهد کرد. سازمانی که بر حوزه اقتصادی متمرکز است و همگرایی و تقویت پیوندها و زیرساخت‌های اقتصادی کشورهای حوزه اوراسیا را دنبال می‌کند. در این راستا تحرک شخص آقای رئیسی که خودش به فرایند تعاملات دیپلماتیک ورود کرد و دیپلماسی فردی مستمری داشت، به عملی شدن عضویت ایران و نشان دادن اراده کشور جهت تعمیق همگرایی آسیایی کمک شایانی کرد تا دولت در همان ابتدای کار به یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک و استراتژیک دست یابد. وجه مهم دیگر نقش‌آفرینی در سیاست خارجی کشور، باز هم به نقش شخص رئیس جمهوری این‌بار در دیپلماسی واکسن بازمی‌گردد. تماس‌های تلفنی متعددی که ایشان در بحبوحه اپیدمی بیماری کرونا با سران سایر کشورها داشتند، به افزایش همکاری بین‌المللی با ایران کمک کرد. چه ایشان پیشتر هم در سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل بر پیگیری این وجه از دیپلماسی یعنی همکاری در حوزه بهداشت بین‌الملل تأکید داشتند. دیپلماسی‌ای که به انسانی‌تر شدن مناسبات در محیط بین‌المللی خواهد انجامید.
تقویت زیرساخت‌های علمی و دانش پزشکی برای مواجهه با تهدیدات بیماری‌های واگیردار جهانی هم از جمله اهدافی است که دولت در همین زمینه در دستور کار خود قرار داده است. آنچه در این میان و در مسیر همکاری‌های بین‌المللی دولت جدید اهمیت دارد، همکاری همه جانبه همه نهادهای داخلی و تعامل دوسویه آنها با دولت تحت هدایت شخص رئیس جمهوری است که نتایج موفقیت‌آمیز آن در مراودات آسیایی و دیپلماسی واکسن پدیدار شد.
علاوه بر همه اینها کشور در بحبوحه مذاکراتی است که برای لغو تحریم‌ها به جریان انداخته است. در این راستا تأمین منافع ملی در زمینه هسته‌ای با تأکید بر اولویت اصلی رفع تحریم است که منافع ملت را در نظر دارد زیرا هر توافقی که رفع تحریم را در نظر نداشته باشد، عملاً کارآیی نخواهد داشت. از سوی دیگر دولت در تلاش برای تقویت سیاست همسایگی است تا از مزیت این حوزه در زمینه اقتصادی بهره ببرد. این در حالی است که در مواجهه با بحران‌های جاری منطقه هم نقش فعالانه‌ای در فرایند مذاکرات صلح در پیش گرفته است و تا اینجا هم مشخص شده که اغلب کشورهای منطقه و جهان آماده همکاری با کشورمان هستند.
از همه اینها مهم‌تر ایده اصلی که بدون تردید سرفصل همه اقدامات دولت قرار دارد، تقویت بنیان‌های داخلی و بهره‌گیری از نتایج آن در پیگیری اهداف سیاست خارجی است. چه دشمنان تاکنون کوشیده‌اند ایران را وادار به واگذاری امتیازاتی راهبردی کنند که ناشی از ضعف اقتصادی خواهد بود و بی‌تردید عملی شدن آن به تضعیف بنیه اقتصادی و زیرساخت‌های کشور هم منجر خواهد شد. لذا دولت سیزدهم با هوشیاری بر افزایش توان داخلی در زمینه‌های مختلف متمرکز شده است تا از رهاورد اجرایی کردن این اراده، اهداف خود در عرصه سیاست خارجی را هم عملی سازد.
سایر اخبار این روزنامه
نیروی هوافضا تضمین‌کننده اقتدار کشور است
ایران در ساحل خوشبختی
حمایت دولت از خریداران خودرو
100 روز کار در میدان
3/5 میلیارد دلار ارز بلوکه شده در دسترس ایران قرارگرفت
شکست تل‌آویو مقابل مقاومت «القواسمی»
نقش «دیپلماسی فردی» رئیس جمهوری در موفقیت سیاست خارجی
افزایش سرمایه اجتماعی با عملکرد خوب اقتصادی
گفت‌و‌گوها صریح و رو به جلو بود
سلام ایران
