روزنامه جوان
1400/08/23
افزایش تجویز غیر منطقی آنتی‌بیوتیک در بحران کرونا
سرویس جامعه جوان آنلاین: ماجرای مقاومت میکروب‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها قصه تازه‌ای نیست؛ مقاومتی که از یک واسطه باقیمانده آنتی بیوتیک در محصولات دامی و ماکیان به بدن ما وارد شده و مقاومت میکروبی ایجاد می‌کند و از سوی دیگر با تجویز بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها از سوی پزشکان و گاهی هم خود‌درمانی‌هایی که برای صرفه‌جویی در پرداخت ویزیت اتفاق می‌افتد. این چالش حالا با اپیدمی کرونا و تجویز دست و دلبازانه‌تر آنتی‌بیوتیک‌ها از سوی پزشکان جدی‌تر شده‌است، به‌گونه‌ای که رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گوید، تنها ۱۵ درصد بیماران کرونایی بستری‌شده در بیمارستان‌ها به آنتی‌بیوتیک نیاز دارند در حالی که ۷۵ درصد آن‌ها آنتی‌بیوتیک را دریافت می‌کنند. بنا به تأکید وی بخش عمده مقاومت‌ها نسبت به میکرو ارگانیسم در بخش‌های آی سی یو بیمارستان‌ها اتفاق می‌افتد. وقتی کرونا هم به فهرست بیماری‌های ویروسی اضافه شد و این ویروس خیلی وقت‌ها با عفونت ریوی همراه بود و این عفونت در نهایت به مرگ بیماران منجر می‌شد، بسیاری از پزشکان در نسخه بیماران کرونایی خود حتماً انواعی از آنتی‌بیوتیک‌ها را هم تجویز می‌کردند، اما این مسئله در کنار خود درمانی شایع در بین مردم که به دلایل مختلف از جمله فرهنگ غلط خود‌درمانی و خیلی وقت‌ها هم برای پرهیز از پرداخت ویزیت پزشک و دلایل اقتصادی اتفاق می‌افتد و همچنین باقیمانده آنتی‌بیوتیک در گوشت، مرغ و شیر چالش قدیمی و جهانی مقاومت میکروبی را جدی‌تر کرده به طوری که محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت می‌گوید: «بیماران کرونایی بستری شده در بیمارستان‌ها ۱۵ درصد نیاز به آنتی‌بیوتیک دارند در حالی که ۷۵ درصد آن‌ها آنتی‌بیوتیک را دریافت می‌کنند.»افزایشی‌شدن روند کاهشی تجویز آنتی‌بیوتیک با کرونا
سال گذشته بود که محمدرضا شانه ساز، رئیس وقت سازمان غذا و دارو از کاهش میانگین نسخه‌های تجویزی حاوی آنتی‌بیوتیک در سال‌های اخیر خبر داده‌بود، به نحوی که از ۴۵ درصد در سال ۱۳۹۰، به زیر ۴۰ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده‌است. این در حالی است که براساس شاخص اعلام‌شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، به صورت میانگین ۳۰ درصد نسخ حاوی آنتی‌بیوتیک هستند. حالا به گفته محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت با وقوع پاندمی کووید ۱۹ بسیاری از مشکلات بهداشتی و دارویی که برای کنترل آن‌ها برنامه‌ریزی شده‌بود، تحت تأثیر این پاندمی قرار گرفت و به فراموشی سپرده شد.
خطر قریب‌الوقوع مقاومت میکروب‌ها به دارو‌ها
گویا با هشدار به افزایش بی‌رویه مصرف دارو و ایجاد مقاومت میکروبی برای درمان بیماری‌ها می‌افزاید: «مصرف بی‌رویه دارو در بیمارستان‌ها زیاد است در حالی که مسئولان بهداشت اعلام می‌کنند خطر قریب‌الوقوع مقاومت میکروب‌ها به دارو‌هایی که برای درمان به کار می‌رود، وجود دارد. در حال حاضر این نگرانی به وقوع پیوسته و باید دارو‌ها به درستی و میزان لازم توسط پزشک به بیمار برای مصرف آموزش داده‌شود تا مقاومت دارویی رخ ندهد.» به گفته وی بعضی از درمان بیماری‌ها به صورت بستری و سرپایی در بیمارستان‌ها به علت بروز مقاومت میکروبی با سختی زیادی روبه‌رو هستند، به عنوان مثال بیماری سل که در بازه زمانی شش ماه بیمار می‌تواند کاملاً بهبود یابد به دلیل مصرف ناشی از دارو‌های بی‌رویه، مقاوم شده و درمان‌های قبلی روی آن مؤثر نیستند، باید بیمار را با دارو‌های گرانقیمت‌تر و پرعارضه‌تر تحت مداوا قرار داد و ۶۰درصد موجب بهبودی بیمار میشود.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تأکید می‌کند: «عوامل مختلفی در بروز مقاومت میکروبی دخیل هستند و بسیاری از این مقاومت‌ها نسبت به میکرو ارگانیسم در بخش‌های آی سی یو بیمارستان‌ها اتفاق می‌افتد که امید است برنامه‌ریزی مناسبی در این زمینه انجام شود.»
پرمصرف‌ترین آنتی بیوتیک
بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو در پیامی به مناسبت آغاز هفته آگاه‌سازی دارو‌های آنتی‌میکروبیال به مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها هشدار داد و گفت: «بر اساس آمارنامه سال ۱۳۹۹، آموکسی سیلین پرمصرف‌ترین آنتی بیوتیک در کشور است.»
وی با بیان اینکه مقاومت میکروبی به یکی از پر اهمیت‌ترین مسائل بهداشت عمومی از منظر سازمان بهداشت جهانی تبدیل شده‌است، افزود: «با شروع فصل سرما و شیوع عفونت‌های تنفسی، یکی از مواردی که باید به آن توجه داشت، این است که اولاً بهداشت فردی باید با جدیت رعایت شود و در صورت ابتلا به برخی بیماری‌های ویروسی شایع مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و همچنین بیماری کرونا، نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست، مگر آنکه همزمان با عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی همراه شده‌باشد. بنابراین در صورتی که اقدامات پیشگیرانه لازم صورت نگیرد و به اصول تجویز و مصرف منطقی دارو‌های آنتی‌باکتریال توجه نشود، استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها، منجر به گسترش مقاومت میکروبی خواهد شد.»
مقاومت میکروبی در دام و تسری آن به انسان
مقاومت میکروبی در دام‌ها هم بخش دیگر از این ماجراست که با مصرف گوشت و شیر آلوده به بقایای آنتی‌بیوتیک‌ها، به مقاومت میکروبی در انسان منجر میشود. به گفته محمد حبیبی، رئیس مرکز ملی تشخیص و آزمایشگاه‌های مرجع و مطالعات کاربردی سازمان دامپزشکی مواردی که در حوزه انسانی منجر به مقاومت میکروبی میشود، در حوزه دامی هم این اتفاقات می‌افتد. در واقع پاسخ ندادن به درمان‌های عادی و درمان‌های ارزانقیمت، جواب ندادن به دارو‌های قدیمی موجود و مصرف زیاد آنتی‌بیوتیک در دام از عواملی است که مقاومت میکروبی باعث آن‌ها میشود و متأسفانه اکنون در جامعه ما این پدیده وجود دارد که باید برای آن برنامه‌ریزی ویژه‌ای داشته‌باشیم. وی با تأکید بر اینکه سالانه سازمان دامپزشکی باقیمانده آنتی‌بیوتیکی را هفت مورد NRP در زمینه فرآورده‌های خوراک دامی که سر سفره مردم می‌روند، به صورت ملی پایش می‌کند، می‌افزاید: «ما در برنامه NRP در سال گذشته هم در گوشت مرغ و هم در گوشت قرمز باقیمانده سموم، فلزات سنگین و آنتی‌بیوتیک‌ها را بررسی کردیم و خوشبختانه در این دو مورد باقیمانده آنتی‌بیوتیکی را که باعث ضبط لاشه شود، نداشتیم.»
سایر اخبار این روزنامه
افزایش تجویز غیر منطقی آنتی‌بیوتیک در بحران کرونا
کنکور حذف نمی‌شود
دولت سیزدهم ۶ هزار میلیارد تومان از تنخواه بودجه را پس داد
عزمی برای برخورد با جادوگری در فوتبال نیست
تناقض‌های خصوصی‌سازی سرخابی‌ها!
نقطه قوت «سرجوخه» پژوهش دقیق است
بیان ارزش‌های دفاع مقدس در حوزه کودک و نوجوان شعاری شده است
بایدن از «نفت فروشی» ایران می‌سوزد!
امریکا از «ابهام استراتژیک» مقابل چین بیرون می‌آید
اعتراف کم‌سابقه القاعده به مزدوری عربستان
رئیسی در مسیر تنش‌زدایی
۵ سؤال اساسی از وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش فارغ از حواشی
دیدار با شیطان در باغ قلهک
حکمتیار: ایران مانع به‌رسمیت شناخته شدن حکومت طالبان میشود
